Đoàn Việt Nam tháp tùng Thủ tướng Chính phủ tham dự các Hội nghị có đại diện lãnh đạo các bộ: Ngoại giao, Giao thông Vận tải, Công Thương, Tài nguyên và Môi trường, Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Thông tin và Truyền thông, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Y tế, Văn phòng Chính phủ và lãnh đạo Ủy ban nhân dân các tỉnh: Bình Phước, Đắk Lắk, Đắc Nông, Gia Lai, Kon Tum.

* Tại Hội nghị Cấp cao Chiến lược Hợp tác kinh tế ba dòng sông Ayeyawady - Chao Phraya - Mekong lần thứ 9 (ACMECS 9), với chủ đề “Quan hệ đối tác vì kết nối và phục hồi”, Hội nghị tập trung rà soát tình hình triển khai Tuyên bố Bangkok và Kế hoạch Tổng thể ACMECS giai đoạn 2019 - 2023 được lãnh đạo các nước thông qua tại Hội nghị Cấp cao ACMECS lần thứ 8 (tháng 6-2018 tại Bangkok, Thái Lan); đồng thời trao đổi về các biện pháp củng cố hợp tác trong giai đoạn mới. 

Về tình hình hợp tác trong hai năm qua, các nhà lãnh đạo ghi nhận những kết quả tích cực mà Hợp tác ACMECS đạt được trong việc triển khai kế hoạch tổng thể ACMECS xoay quanh ba trụ cột là kết nối hạ tầng cứng, kết nối hạ tầng mềm và phát triển thông minh - bền vững. Hội nghị đánh giá cao nỗ lực của các nước trong việc xây dựng một số văn bản định hướng hợp tác như Điều khoản tham chiếu (TOR) của Quỹ Phát triển ACMECS (ACMDF), Tài liệu khái niệm về Cơ chế làm việc của các Ủy ban điều phối ACMECS và Danh sách các dự án ưu tiên. Hội nghị cũng ghi nhận tiến triển trong việc hình thành mạng lưới đối tác phát triển của ACMECS, trong đó có việc thông qua danh sách đối tác đợt 1 (gồm Mỹ, Nhật, Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ và Australia) và chuẩn bị thống nhất danh sách đợt 2.

Về hợp tác trong thời gian tới, các nhà lãnh đạo nhận định khu vực và thế giới đang phải đối mặt với những thách thức chưa từng có do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 và các vấn đề an ninh phi truyền thống như biến đổi khí hậu, suy thoái môi trường, thiên tai, lũ lụt, hạn hán, xâm nhập mặn… Lãnh đạo các nước bày tỏ quan ngại về các đợt hạn hán nghiêm trọng, đặc biệt trong năm 2019 và 2020, khiến mực nước sông Mekong giảm xuống mức thấp kỷ lục mới và gây gián đoạn nguồn cung lương thực, ảnh hưởng tới hệ sinh thái, nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản của tiểu vùng. 

Trên cơ sở đó, các nhà lãnh đạo khẳng định quyết tâm: Thúc đẩy hợp tác bảo vệ môi trường, phát triển nông nghiệp thông minh và quản lý bền vững tài nguyên nước sông Mekong, quản lý thiên tai và biến đổi khí hậu; tăng cường nỗ lực vừa phòng chống, ứng phó với đại dịch COVID-19; vừa tái thiết kinh tế, bao gồm phục hồi chuỗi cung ứng, thúc đẩy thương mại, đầu tư, công nghiệp và du lịch giữa các nước thành viên ACMECS, phát triển nền kinh tế kỹ thuật số, thương mại điện tử và phát triển nguồn nhân lực; thúc đẩy sự tham gia, đóng góp của các đối tác phát triển, tổ chức quốc tế, khu vực tư nhân… trong việc thực hiện 3 trụ cột hợp tác của Kế hoạch tổng thể ACMECS và sớm đưa Quỹ Phát triển ACMECS đi vào hoạt động nhằm triển khai hiệu quả các dự án ưu tiên; bảo đảm tính kết nối và cộng hưởng giữa hợp tác ACMECS với ASEAN và các cơ chế hợp tác tiểu vùng liên quan, đồng thời xem xét cải tiến cơ cấu, phương thức hoạt động của hợp tác ACMECS theo hướng tăng cường hiệu quả và phát huy tối đa nguồn lực.

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc khẳng định tầm quan trọng của sự hợp tác và phối hợp giữa năm nước láng giềng Mekong trong nỗ lực chung thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, hướng tới xây dựng nền kinh tế cạnh tranh, năng động và bền vững. Thủ tướng đã chỉ ra một số định hướng nhằm nâng cao hiệu quả và vai trò của ACMECS trong giai đoạn tới, theo đó nhiệm vụ quan trọng là vượt qua đại dịch COVID-19, từng bước phục hồi kinh tế, phát huy vai trò chiến lược nối liền Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương.

Để làm được điều này, các nước cần bảo đảm kết nối thông suốt và hài hòa trong tiểu vùng, đặc biệt là thúc đẩy giao thông, thương mại, đầu tư dọc các hành lang kinh tế; phát triển hệ thống hạ tầng giao thông khu vực biên giới; thực hiện nghiêm các thỏa thuận song phương, đa phương đã ký; chú trọng phát triển nông nghiệp bền vững, thông minh hướng tới hình thành các chuỗi giá trị nông nghiệp Mekong và hội nhập ngày càng sâu vào các chuỗi giá trị toàn cầu; đẩy mạnh hợp tác bảo vệ môi trường, quản lý bền vững tài nguyên thiên nhiên, ứng phó biến đổi khí hậu và thiên tai. 

Kết thúc hội nghị, các nhà lãnh đạo đã thông qua Tuyên bố Phnom Penh Hội nghị Cấp cao ACMECS lần thứ 9 và nhất trí Lào sẽ chủ trì tổ chức Hội nghị Cấp cao ACMECS lần thứ 10.

** Tại Hội nghị cấp cao hợp tác Campuchia - Lào -Mianmar - Việt Nam lần thứ 10 (CLMV 10), với chủ đề “Tăng cường kết nối hiệu quả vì hội nhập khu vực”, các nhà lãnh đạo khẳng định cam kết làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hữu nghị truyền thống, láng giềng thân thiện, cùng có lợi giữa bốn nước, cũng như quyết tâm thúc đẩy hợp tác nhằm phát huy tiềm năng kinh tế của các nước thành viên, thu hẹp khoảng cách phát triển khu vực, đóng góp vào tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN.

Về định hướng hợp tác trong thời gian tới, các nhà lãnh đạo đã thông qua “Khung khổ phát triển CLMV” - tài liệu mang tính định hướng nhằm xây dựng khu vực CLMV thành trung tâm kinh doanh quốc tế và hướng đến mục tiêu trở thành các nền kinh tế có mức thu nhập trung bình cao trong năm 2030. Lãnh đạo bốn nước nhất trí tăng cường kết nối trên nhiều mặt vì sự phát triển bền vững, bao trùm của khu vực CLMV. Về kết nối thể chế và kinh tế vì sự phát triển bền vững sẽ thúc đẩy kết nối kinh tế và hỗ trợ tiến trình xây dựng Cộng đồng kinh tế ASEAN; về kết nối con người, tiếp tục triển khai các chương trình học bổng, chương trình liên kết giữa các trường đại học, cơ sở đào tạo, công nhận lẫn nhau về bằng cấp giữa các nước CLMV, hợp tác thúc đẩy du lịch xanh, bền vững...

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nêu ba ưu tiên đối với hợp tác trong giai đoạn tới, gồm: Thứ nhất, khẩn trương xây dựng kế hoạch triển khai toàn diện, cụ thể để đạt các mục tiêu xác định trong “Khung khổ phát triển CLMV”. Thứ hai, đẩy mạnh kết nối chính sách để bổ trợ hiệu quả tiến trình hội nhập khu vực của ASEAN, phát huy lợi thế của hợp tác, theo đó chú trọng tạo thuận lợi cho lưu thông hàng hóa, dịch vụ và người dân giữa các nước; kịp thời chia sẻ thông tin, phối hợp giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai các thỏa thuận và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp; phối hợp thực hiện các hoạt động xúc tiến thương mại, đầu tư và du lịch; hỗ trợ doanh nghiệp kết nối và khai thác cơ hội từ các hiệp định tự do; phối hợp xây dựng các dự án chung và vận động các nguồn lực quốc tế; xây dựng khung tham chiếu các tiêu chuẩn bảo đảm chất lượng giáo dục nghề nghiệp. Thứ ba, tăng cường liên kết nâng cao năng lực sản xuất các ngành nghề chế biến, xuất khẩu nông sản và hình thành các chuỗi sản xuất cung ứng nông nghiệp khu vực.

Kết thúc Hội nghị, lãnh đạo cấp cao bốn nước đã thông qua ba văn kiện gồm Tuyên bố chung của Hội nghị, tài liệu “Khung khổ phát triển CLMV” và danh sách 16 dự án ưu tiên của hợp tác. Các nước nhất trí Mianmar sẽ chủ trì tổ chức Hội nghị cấp cao CLMV lần thứ 11.

*** Tại Hội nghị Cấp cao Khu vực Tam giác phát triển Campuchia - Lào - Việt Nam lần thứ 11 (CLV 11), thảo luận về tình hình hợp tác thời gian qua, ba Thủ tướng đánh giá cao những thành tựu đạt được trong thực hiện Kế hoạch tổng thể về phát triển kinh tế - xã hội khu vực Tam giác phát triển CLV giai đoạn 2010 - 2020, đặc biệt là trong xây dựng kết cấu hạ tầng, tạo thuận lợi cho thương mại, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh và hội nhập kinh tế khu vực của các địa phương, phát triển nguồn nhân lực, bảo đảm an ninh và ổn định xã hội, tăng cường hiểu biết, gắn bó giữa nhân dân ba nước. Các Thủ tướng cũng đánh giá cao nỗ lực của Ủy ban điều phối chung và các bộ, ngành ba nước trong triển khai các dự án hợp tác chung. 

Về định hướng hợp tác trong thời gian tới, ba Thủ tướng khẳng định quyết tâm xây dựng khu vực Tam giác phát triển CLV hòa bình, ổn định, phát triển bền vững và thịnh vượng thông qua tiếp tục mở rộng, nâng cao hiệu quả của hợp tác, thúc đẩy tiến trình hội nhập, tái cơ cấu nền kinh tế, cải thiện môi trường kinh doanh và phối hợp chặt chẽ với các nước thành viên ASEAN khác để hiện thực hóa Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025. Các Thủ tướng khẳng định cam kết đẩy mạnh hợp tác trong bảo vệ môi trường, quản lý và sử dụng bền vững nguồn nước và tài nguyên rừng.  

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc khẳng định khu vực CLV có tiềm năng phát triển rất lớn; quan hệ hữu nghị truyền thống giữa nhân dân ba nước và sự phối hợp chặt chẽ giữa ba chính phủ tạo cơ sở quan trọng để khu vực tiếp tục phát triển mạnh mẽ, vượt qua được những khó khăn, thách thức, nắm bắt thời cơ phát triển mới và trở thành một động lực tăng trưởng của ASEAN như cần mở rộng thực chất quy mô hợp tác, tạo gắn kết hơn giữa khu vực Tam giác phát triển CLV với kinh tế cả nước và phát huy tốt hơn tiềm năng của ba nước; Triển khai mạnh mẽ Kế hoạch hành động kết nối ba nền kinh tế đến năm 2030, gắn với các chương trình, kế hoạch hợp tác tiểu vùng và ASEAN để tạo cộng hưởng và gia tăng hiệu quả; xây dựng môi trường thông thoáng, thuận lợi cho thương mại, đầu tư và du lịch; tăng cường hợp tác xây dựng tuyến biên giới CLV hòa bình, hữu nghị và phát triển toàn diện; mở rộng và làm sâu sắc hơn quan hệ với các đối tác nhằm huy động thêm nguồn lực cho phát triển tại khu vực CLV…

Kết thúc Hội nghị, ba Thủ tướng đã thông qua Tuyên bố chung về hợp tác Khu vực Tam giác phát triển CLV và thống nhất tổ chức Hội nghị Cấp cao Khu vực Tam giác phát triển CLV lần thứ 12 tại Vương quốc Campuchia./.

Thùy Linh (tổng hợp)