Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành cả cuộc đời phấn đấu, hy sinh cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải phóng con người. Trước khi đi vào cõi vĩnh hằng, Người đã để lại cho dân tộc ta nhiều di sản có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc, trong đó có bản Di chúc thiêng liêng. Đó là văn kiện lịch sử vô cùng quan trọng được Người dành nhiều thời gian và tâm huyết, chuẩn bị rất công phu trong một thời gian dài (từ năm 1965 đến 1969). Với tất cả chỉ trên 1.000 từ, song Di chúc đã kết tinh những giá trị tinh hoa về văn hóa, tư tưởng, đạo đức và tâm hồn cao đẹp của Chủ tịch Hồ Chí Minh, là tâm nguyện, ý chí, quyết tâm sắt đá, trách nhiệm, niềm tin mãnh liệt của Người đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc và những dặn dò của Người về những vấn đề cốt yếu trong xây dựng Đảng, về mối quan hệ giữa Đảng với nhân dân, định hướng toàn diện cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc và xây dựng đất nước sau chiến tranh.

Ngay sau khi Bác Hồ đi xa, biến đau thương thành hành động cách mạng, lực lượng công an nhân dân (CAND) vừa ra sức phát triển, xây dựng lực lượng, giữ vững an ninh, trật tự, bảo vệ công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và các cuộc hành quân của bộ đội ta vào chiến trường miền Nam, vừa làm tốt công tác kết hợp giữa chống di cư với phòng, chống gián điệp; chủ động tham mưu, tăng cường các giải pháp xây dựng, củng cố thế trận an ninh nhân dân, tiến hành có hiệu quả công tác “khoanh vùng, trấn phản”, bóc gỡ mạng lưới tay chân, cơ sở của địch, đối phó với âm mưu của đế quốc Mỹ mở rộng chiến tranh ra miền Bắc, bảo vệ an toàn các căn cứ cách mạng và các kế hoạch hành quân của bộ đội ta vào chiến trường miền Nam. Lực lượng CAND đã chi viện hơn 11.000 cán bộ và hàng trăm tấn vũ khí, tài liệu, phương tiện thông tin liên lạc cho lực lượng an ninh miền Nam. Trước tình hình đế quốc Mỹ và chính quyền tay sai ráo riết lập ấp chiến lược, xây dựng hệ thống cảnh sát, mật vụ dày đặc, điên cuồng thi hành chính sách “tố cộng”, “diệt cộng”, đàn áp phong trào cách mạng, lực lượng an ninh miền Nam đã chủ động nắm bắt tình hình, âm mưu, kế hoạch hành động của địch, đưa người vào hàng ngũ ngụy quân, ngụy quyền để thu thập tin tức tình báo có giá trị chiến lược, chiến thuật cao, đồng thời cảm hóa binh lính địch và trừng trị những tên tay sai gian ác, phát động phong trào “Bảo mật phòng gian”; phối hợp với các lực lượng vũ trang bẻ gãy các cuộc tấn công, lấn chiếm, đưa kẻ địch vào thế trận bị động, bất ngờ, rối loạn và tan rã; bảo vệ bí mật các kế hoạch và các mũi tấn công chiến lược. Trong các cuộc tiến công chiến lược, lực lượng an ninh miền Nam đã tích cực tham gia nhiệm vụ mở đường vào sào huyệt địch, góp phần tạo thế trận tiến công từ bên ngoài kết hợp với nổi dậy từ bên trong, đập tan bộ máy kìm kẹp của Mỹ - ngụy, kịp thời trấn áp bọn phản cách mạng, truy bắt những phần tử ngụy quyền ác ôn, tình báo, gián điệp của địch, góp phần tích cực cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta thực hiện thành công mong mỏi của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Dù khó khăn gian khổ đến mấy, nhân dân ta nhất định sẽ hoàn toàn thắng lợi. Đế quốc Mỹ nhất định phải cút khỏi nước ta. Tổ quốc ta nhất định sẽ thống nhất. Đồng bào Nam, Bắc nhất định sẽ sum họp một nhà. Nước ta sẽ có vinh dự lớn là một nước nhỏ mà đã anh dũng đánh thắng hai đế quốc to - là Pháp và Mỹ; và đã góp phần xứng đáng vào phong trào giải phóng dân tộc”⁽¹⁾.

Tổ quốc thống nhất, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội, dưới sự lãnh đạo của Đảng, thực hiện lời dạy “dựa vào nhân dân” của Bác Hồ, lực lượng CAND đã tích cực tham gia xây dựng, củng cố chính quyền cách mạng, chủ động đấu tranh bóc gỡ mạng lưới gián điệp, tình báo của đế quốc Mỹ và tay sai cài lại, đập tan âm mưu, thủ đoạn hoạt động phá hoại của các thế lực thù địch, phản động, bảo vệ Đảng, chính quyền và nhân dân; kề vai, sát cánh cùng bộ đội và nhân dân các tỉnh biên giới phía Bắc và phía Tây Nam dũng cảm chiến đấu chống xâm lược, giữ gìn từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc.

Thực hiện công cuộc đổi mới, lực lượng CAND đã chủ động đổi mới toàn diện các mặt công tác, các biện pháp nghiệp vụ, nắm chắc tình hình, kịp thời tham mưu, đề xuất với Đảng, Nhà nước nhiều chủ trương, giải pháp phù hợp để bảo vệ an ninh và lợi ích của đất nước; đồng thời xử lý có hiệu quả những vấn đề cấp bách, nổi lên trên lĩnh vực an ninh, trật tự; phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn kịp thời âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động; giữ vững thế chủ động chiến lược, không để bị động, bất ngờ; kiềm chế gia tăng tội phạm, tạo sự chuyển biến tích cực về trật tự, an toàn xã hội, từng bước xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, lành mạnh, góp phần tạo môi trường hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, phục vụ thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội và đối ngoại của đất nước, bảo vệ cuộc sống bình yên và hạnh phúc của nhân dân như mong muốn của Bác Hồ.

Trong Di chúc, điều quan tâm trước hết của Chủ tịch Hồ Chí Minh là chỉnh đốn lại Đảng. Theo Người, chỉnh đốn Đảng là trước hết phải đoàn kết trong nội bộ, làm cho mỗi đảng viên, mỗi chi bộ đều ra sức làm tròn nhiệm vụ Đảng giao phó cho mình, toàn tâm toàn ý phục vụ nhân dân. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân. Thực hiện Di chúc của Người, lực lượng CAND đã làm tốt vai trò tham mưu, phối hợp và trực tiếp thực hiện các biện pháp trong công tác bảo vệ an ninh chính trị nội bộ, nhất là bảo vệ bí mật nhà nước, bảo vệ đội ngũ cán bộ, ngăn chặn ý đồ xâm nhập, phá hoại nội bộ; ngăn chặn những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, tích cực tham gia bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái, thù địch; góp phần quan trọng giữ vững, tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng; bảo vệ việc thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng. Đồng thời, thường xuyên chú trọng công tác xây dựng Đảng trong CAND, xây dựng lực lượng CAND thực sự trong sạch, vững mạnh, xứng đáng là chỗ dựa tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Suốt chặng đường 50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, lực lượng CAND luôn bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, phối hợp chặt chẽ với các ngành, đoàn thể, nhất là với Quân đội nhân dân, dựa vào nhân dân, gắn bó mật thiết với nhân dân và đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, đóng góp tích cực vào việc thực hiện thắng lợi điều mong muốn cuối cùng của Bác Hồ: “Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới”⁽²⁾. Trong công tác, chiến đấu đã xuất hiện hàng vạn tấm gương sáng về đức hy sinh, lòng dũng cảm, trung thành tuyệt đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân, về rèn luyện đạo đức cách mạng cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, được Đảng, Nhà nước và nhân dân ghi nhận, trao tặng nhiều danh hiệu và phần thưởng cao quý, tô thắm thêm truyền thống anh hùng vẻ vang của lực lượng CAND.

Từ thực tiễn thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong CAND đã đúc rút một số bài học kinh nghiệm quan trọng:

Thứ nhất, chú trọng quán triệt, nâng cao nhận thức cho cán bộ, chiến sĩ về nội dung, ý nghĩa sâu sắc bản Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nhận thức rõ việc xây dựng phong cách, hình ảnh người chiến sĩ CAND - công an của nhân dân, từ nhân dân mà ra, vì nhân dân phục vụ - chính là thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Phải thông qua cơ sở giáo dục, phương tiện truyền thông, các buổi sinh hoạt chính trị, các cuộc thi, tìm hiểu; phát huy vai trò của các cấp ủy, lãnh đạo, chỉ huy đơn vị trong tuyên truyền, giáo dục để mỗi cán bộ, chiến sĩ trong toàn lực lượng hiểu rõ giá trị, ý nghĩa to lớn bản Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh; nhận thức sâu sắc về những nội dung tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Thứ hai, gắn kết chặt chẽ việc thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh với phong trào “Công an nhân dân học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy” và các phong trào thi đua yêu nước khác. Đặc biệt, gắn kết với việc thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15-5-2016, của Bộ Chính trị, về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; với việc thực hiện các cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh - Công an nhân dân vì nước quên thân, vì dân phục vụ” và “Xây dựng phong cách người công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ”; lồng ghép với các phong trào thi đua “Vì an ninh Tổ quốc” và việc thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, nhất là Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”, nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trên tất cả các mặt công tác của toàn lực lượng.

Thứ ba, thường xuyên đổi mới nội dung, hình thức, biện pháp trong học tập, thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh theo hướng rõ ràng, cụ thể, sát hợp, thiết thực, hiệu quả. Trong đó, cần đẩy mạnh tổ chức các hình thức thích hợp để nhân dân có điều kiện tham gia đóng góp ý kiến, giám sát lực lượng công an; đồng thời lực lượng công an thực hiện tốt phương châm “gần dân, trọng dân, vì dân, lắng nghe ý kiến đóng góp của nhân dân”. Kết quả học tập, thực hiện Di chúc của Bác là một trong những nội dung quan trọng để đánh giá, phân loại, bình xét thi đua hằng năm của tập thể, cá nhân, nhất là trong đánh giá, quy hoạch, luân chuyển, điều động, đào tạo, bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ luật cán bộ.

Thứ tư, cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, chỉ huy các cấp trong CAND và đặc biệt là người đứng đầu công an các đơn vị, địa phương phải đề cao trách nhiệm, nêu gương, gương mẫu, đi đầu trong học tập, thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Mỗi cán bộ, chiến sĩ công an phải lấy tư tưởng, đạo đức của Người để “tự soi”, “tự sửa”, không ngừng nỗ lực, tu dưỡng, rèn luyện để hoàn thiện bản thân. Phải luôn kiên định, vững vàng trước sự tấn công của các thế lực thù địch, các loại tội phạm và những cám dỗ, tiêu cực từ mặt trái của kinh tế thị trường; bồi đắp ý chí khắc phục khó khăn, nêu cao tinh thần trách nhiệm, tâm huyết, tận tụy, năng động, sáng tạo, nhạy bén, mưu trí, dũng cảm trong công tác, chiến đấu.

Thứ năm, chú trọng và thường xuyên sơ kết, tổng kết việc học tập, thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh để đề ra giải pháp tiếp tục đẩy mạnh việc học tập, thực hiện Di chúc của Người; kịp thời phát hiện, biểu dương, khen thưởng gương “người tốt, việc tốt”, điển hình tiên tiến trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự, trong rèn luyện đạo đức, lối sống, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, quan liêu. Đồng thời, kiên quyết khắc phục những biểu hiện hình thức, “bệnh thành tích”, để các phong trào thi đua thực sự là động lực khơi dậy tinh thần, ý chí vươn lên của mỗi cá nhân trong từng đơn vị.

*
*      *

Thời gian tới, tình hình thế giới, khu vực và trong nước sẽ còn nhiều diễn biến phức tạp tác động đến an ninh, trật tự. Cộng đồng quốc tế phải đối phó ngày càng quyết liệt hơn với các thách thức an ninh truyền thống, phi truyền thống, đặc biệt là an ninh mạng và hình thái chiến tranh mới. Các thế lực thù địch, phản động tiếp tục ráo riết thực hiện âm mưu, hoạt động chống phá cách mạng Việt Nam; thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”, tác động, chuyển hóa nội bộ; hỗ trợ, kích động chống phá gây mất ổn định chính trị, xã hội nhằm xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản và chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Trong khi đó, tác động từ mặt trái của kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế ngày càng bộc lộ rõ và gay gắt. Những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống cùng với sự xuống cấp về các giá trị văn hóa có biểu hiện gia tăng; những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ ngày càng rõ nét. Tình hình tội phạm còn diễn biến phức tạp, nguy cơ gây mất trật tự, an ninh xã hội chưa bị đẩy lùi.

Kỷ niệm 50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh là dịp để lực lượng CAND tự soi, tự sửa, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, bằng các việc làm thiết thực nhằm thực hiện ngày càng tốt hơn tâm nguyện của Người trước lúc đi xa. Theo đó, cấp ủy, thủ trưởng công an các cấp phải tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ sau:

Một là, cấp ủy, thủ trưởng công an các đơn vị, địa phương phải đặc biệt quan tâm lãnh đạo việc học tập nâng cao nhận thức về tính cách mạng, giá trị thời đại của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; nhận thức rõ về cuộc đời và sự nghiệp vĩ đại, tấm gương sáng ngời chí khí cách mạng, với lòng yêu nước, thương dân nồng nàn, suốt đời phấn đấu, hy sinh vì Tổ quốc và nhân loại của Bác. Mỗi cán bộ, chiến sĩ phải thấm nhuần lời căn dặn của Bác trong Di chúc, cũng như những lời dạy của Người đối với lực lượng CAND, từ đó, vận dụng linh hoạt, sáng tạo các hình thức, biện pháp để tiếp tục thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua “Công an nhân dân học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy”, gắn với thực hiện cuộc vận động “Xây dựng phong cách người công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ” và Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ, tích cực hơn nữa trong nhận thức và hành động của toàn thể cán bộ, chiến sĩ CAND.

Hai là, xây dựng Đảng trong CAND và xây dựng lực lượng CAND thực sự trong sạch, vững mạnh là nhân tố quyết định thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật. Thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”. Tiếp tục nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện cơ chế, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với CAND, bảo đảm thống nhất, xuyên suốt từ Trung ương đến cơ sở. Đổi mới phương thức lãnh đạo của cấp ủy các cấp trong CAND, bảo đảm không ngừng tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với các mặt công tác công an, trọng tâm là đổi mới phong cách, tác phong công tác của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, nhất là người đứng đầu cấp ủy, thủ trưởng công an các đơn vị, địa phương. Thực hiện nghiêm túc quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là thủ trưởng, bí thư cấp ủy công an các cấp. Đặc biệt, cần làm tốt công tác quy hoạch, bồi dưỡng, giới thiệu nhân sự công an tham gia cấp ủy các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025, tiến tới Đại hội XIII của Đảng, bảo đảm vai trò lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với CAND.

Ba là, quán triệt tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác cán bộ để tăng cường đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng cán bộ công an đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo đảm an ninh, trật tự trong tình hình mới. Triển khai đồng bộ các giải pháp xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 7 khóa XII. Thực hiện nghiêm các quy định về công tác cán bộ, trong đó đánh giá cán bộ là khâu đột phá, gắn với xây dựng khung tiêu chuẩn, tiêu chí bố trí cán bộ hợp lý theo từng cấp, từng đơn vị công an; tinh giản, sử dụng hiệu quả biên chế. Đồng thời, chú trọng công tác giáo dục, rèn luyện cán bộ, chiến sĩ về đạo đức, lối sống, phong cách làm việc gần dân, sâu sát cơ sở, phát huy hiệu quả hoạt động của bộ máy sau khi sắp xếp, kiện toàn. Tăng cường công tác nắm tình hình, chủ động phòng ngừa, phát hiện sớm các trường hợp có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” để kịp thời ngăn chặn, xử lý, quyết tâm làm trong sạch và chỉnh đốn lại đội ngũ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra.

Bốn là, lực lượng CAND phải nắm chắc tình hình, nhận diện rõ các nguy cơ, mối đe dọa đến lợi ích quốc gia, an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; từ đó chủ động đánh giá đúng, dự báo sớm tình hình để kịp thời tham mưu với Đảng, Nhà nước các chủ trương, chính sách, giải pháp có tính chiến lược trong xử lý các vấn đề về an ninh, trật tự. Thực hiện đổi mới các mặt công tác để phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn kịp thời và có hiệu quả âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, ngăn ngừa khủng bố, gây rối, phá hoại; chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng trong phòng ngừa, đấu tranh, không để kẻ địch, phần tử xấu xâm nhập, lôi kéo, móc nối, kích động “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Kiên quyết đấu tranh, phản bác các luận điệu sai trái, phá hoại của các thế lực thù địch, phản động nhằm “phi chính trị hóa”, “vô hiệu hóa” vai trò và hoạt động của lực lượng CAND. Phòng ngừa, ngăn chặn làm giảm tội phạm, vi phạm pháp luật, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, góp phần từng bước xây dựng xã hội kỷ cương, an toàn và lành mạnh.

Năm là, lực lượng CAND tiếp tục mở rộng quan hệ đối ngoại và hợp tác quốc tế trong phòng, chống tội phạm và bảo vệ an ninh, trật tự; triển khai có hiệu quả cơ chế đối thoại an ninh với nhiều đối tác quan trọng, góp phần xây dựng và tăng cường tin cậy về chính trị. Tăng cường vai trò, vị thế trong giải quyết các vấn đề quốc tế về đấu tranh phòng, chống tội phạm; tham gia sâu rộng, có hiệu quả và thực chất hơn vào các cơ chế hợp tác an ninh khu vực và toàn cầu; tạo được thế trận mới, vững chắc, đóng góp có hiệu quả trong thực hiện đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng, Nhà nước ta, xây dựng môi trường hòa bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới. Đồng thời, nâng cao hơn nữa hiệu quả trong phối hợp, hiệp đồng với Quân đội nhân dân, với các ban, ngành ở Trung ương và địa phương trong việc thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh./.

-----------------------------

(1) Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2019, tr. 29

(2) Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Sđd, tr. 32