Theo số liệu của Tổng cục Thống kê và của Bộ Công thương, sản xuất công nghiệp tháng 1-2009 trong cả nước giảm so với cùng kỳ 4,4% và giảm so với tháng 12-2008 là 8,6%. Tổng mức bán lẻ tháng 1-2009 cũng là tháng Tết Nguyên đán cũng chỉ tăng 8,2%, trong khi cùng kỳ năm ngoái tăng 11,7%. Vì vậy chủ trương sử dụng gói kích cầu 17 nghìn tỉ đồng của Chính phủ thông qua bù 4% lãi suất cho các doanh nghiệp khi vay vốn ngân hàng như một chiếc phao mà các doanh nghiệp chờ đợi.

Ðiều mà các doanh nghiệp và cả các ngân hàng mong muốn là Nhà nước sớm có giải pháp về việc cho vay kích cầu, trong đó chỉ rõ các đối tượng được hưởng bù lãi suất nhằm tránh các hiện tượng tiêu cực và quay lại cơ chế xin cho. Vì nếu bù lãi suất 4%, các doanh nghiệp sẽ giảm được một nửa lãi suất vay. Lãi trần cho vay hiện cao nhất không quá 10,5%. Như vậy, nếu được bù, doanh nghiệp chỉ phải trả lãi vay không quá 6,5%. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa được hưởng bù lãi suất với thời hạn vay và trả trong năm 2009.

Nhiều doanh nghiệp và ngân hàng thương mại trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, Chính phủ đang kích vốn vào các cơ sở sản xuất kinh doanh, lưu thông nhưng chưa có quy định về kích cầu tiêu dùng. Hiện nay nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Hoa Kỳ có biện pháp kích cầu tiêu dùng. Thị trường nội địa với sức mua của 80 triệu người dân Việt Nam đang là đích nhắm đến của các tập đoàn phân phối nước ngoài. Hiện các tập đoàn này đang tung ra nhiều chiêu khuyến mại như: mua chịu trả chậm, lãi suất thấp... để kéo người tiêu dùng Việt Nam sử dụng hàng hóa ngoại. Mặc dù Chính phủ ban hành quyết định cho doanh nghiệp vay vốn đầu tư tại các ngân hàng thương mại, đơn vị bảo lãnh là Ngân hàng phát triển Việt Nam, nhưng các doanh nghiệp vẫn ngại đầu tư do chưa an tâm về thị trường tiêu thụ do sức mua giảm.

Hiện nay, Ngân hàng Nhà nước gián tiếp mở cánh của cho vay tiêu dùng bằng việc không áp dụng lãi suất trần cho vay tiêu dùng mà để các ngân hàng thương mại tự tính toán. Giúp các ngân hàng thiết kế các chương trình cho vay tiêu dùng, trở lại cho vay tín chấp tiêu dùng, cho vay các hoạt động kinh doanh nhỏ lẻ với mức lãi suất phù hợp, góp phần đáng kể cho kích cầu.

Chính phủ đã dành quỹ kích cầu 17 nghìn tỉ đồng làm lực đẩy hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và kết hợp với chính sách tiền tệ ngân hàng, hỗ trợ cấp vốn cho doanh nghiệp bằng công cụ lãi suất. Bước thứ hai quan trọng không kém là nên có chính sách kích cầu tiêu dùng để cho vòng quay đồng tiền nhanh, sức mua tăng, thu nhập người lao động tăng, góp phần ngăn chặn suy giảm kinh tế./.