TCCSĐT - Gần như vào cùng thời điểm, EU và Trung Quốc đưa chuyện tranh chấp thương mại với đối tác của họ ra WTO. EU yêu cầu WTO can thiệp để Argentina chấn dứt chính sách hạn chế nhập khẩu từ EU và Trung Quốc phàn nàn ở WTO về việc Mỹ áp dụng thuế quan trừng phạt đối với sản phẩm năng lượng mặt trời của Trung Quốc.
Sau khi nhận được đề nghị này, WTO phải thúc ép Argentina và Mỹ tiến hành đàm phán trực tiếp với EU và Trung Quốc. Nếu trong vòng 60 ngày các bên liên quan không đạt được thỏa thuận với nhau thì WTO sẽ phải khởi động quá trình phân xử và đưa ra phán quyết cuối cùng.

Giữa EU và Argentina còn có chuyện Argentina quốc hữu hóa công ty dầu khí YPF của tập đoàn Repsol của Tây Ban Nha. EU đã tuyên bố không chỉ trả đũa, mà còn đưa việc ấy ra WTO. Nhưng lần này, EU khởi kiện Argentina về chính sách hạn chế nhập khẩu từ EU. Cụ thể là nước này đã gây khó khăn trong việc cấp phép nhậu khẩu hàng hóa hoặc buộc các công ty ở Argentina nhập khẩu bao nhiêu thì cũng lại phải xuất khẩu bấy nhiêu.

Cao ủy về thương mại của ủy ban EU Karel de Gucht cho rằng, những biện pháp hạn chế nhập khẩu của Argentina đã "vi phạm những quy định về thương mại quốc tế và phải bị hủy bỏ". Trong một tuyên bố khác, EU cho rằng, Argentina đã dựng nên những rào cản kỹ thuật để hạn chế xuất khẩu của EU, cụ thể là thông qua những quy trình xử lý phức tạp, trì hoãn thời gian dài, đưa ra những điều kiện không minh bạch và không thể chấp nhận được.... Ông Karel de Gucht còn cho rằng, chính sách này của Argentina gây ra "thiệt hại rất đáng kể cho các doanh nghiệp của EU, gây tổn hại đến công ăn việc làm và đến các nền kinh tế của chúng ta nói chung".

Trong khi đó, phía Argentina coi những biện pháp chính sách ấy là cần thiết để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tái công nghiệp hóa đất nước. Các quan chức chính phủ Argentina cho biết, họ không bị bất ngờ bởi động thái nói trên của EU nhưng xác nhận là chưa nhận được thông báo chính thức của EU và WTO. Tổng thống Argentina Cristina Kircher trong các phát biểu mới đây nhất đều bảo vệ chính sách này và cáo buộc EU duy trì áp dụng mức thuế quan cao tới hơn 100% đối với nhập khẩu một số mặt hàng của Argentina vào EU. Theo số liệu thống kê của EU, kim ngạch xuất khẩu của EU vào Argentina hằng năm khoảng 8,3 tỉ euro và nhập khẩu 10,7 tỉ euro từ nước này.

Còn bất hòa giữa Mỹ và Trung Quốc lại liên quan đến sản phẩm năng lượng mặt trời. Sau khi Mỹ áp dụng mức thuế quan trừng phạt từ 31 đến 250% đối với sản phẩm năng lượng mặt trời của Trung Quốc, phía Trung Quốc cũng đã chính thức đưa chuyện này ra WTO. Phía Mỹ lập luận là Trung Quốc không chỉ bù trợ trực tiếp cho xuất khẩu các sản phẩm của gành công nghiệp năng lượng mặt trời, đặc biệt các tấm pin mặt trời, mà còn bù trợ gián tiếp thông qua việc tiếp tục duy trì đồng bản tệ yếu. Trung Quốc cáo buộc Mỹ làm vậy là vi phạm quy định của WTO và bảo hộ mậu dịch.

Kiện tụng nhau ở WTO chỉ là một cách để tranh thủ dư luận là chính, chứ không hẳn vì kỳ vọng phán xử của WTO sẽ giúp giải quyết được dứt điểm vấn đề. Bởi theo cách này sẽ mất rất nhiều thời gian và WTO không có cơ chế để kiểm soát bên thua cuộc có thực hiện phán quyết hay không. Trong cả hai vụ việc, bản chất tranh chấp đều là bảo hộ mậu dịch hay tự do hóa thương mại. Hai phía vốn cũng đã nhiều lần đưa nhau ra cho WTO phân xử và đều có lần thắng cuộc, có lần thua. Đây chắc chắn cũng không phải là lần cuối cùng các bên đối phó nhau như vậy. Chuyện có thể không giống nhau nhưng tất cả lại liên quan mật thiết tới lợi ích của từng bên./.