Hà Nội thực hiện Chỉ thị 50-CT/TW: Để sinh hoạt chi bộ thực chất hơn, hiệu quả hơn

TS Nguyễn Tài Công
Học viện Phòng không - Không quân
16:48, ngày 19-10-2025

TCCS - Thực hiện Chỉ thị số 50-CT/TW, ngày 23-7-2025, của Ban Bí thư, về tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong giai đoạn mới, Thành ủy Hà Nội đã sớm triển khai với tinh thần chủ động, quyết liệt và sáng tạo. Từ nền nếp sinh hoạt được củng cố đến chất lượng nội dung được nâng lên, mỗi chi bộ ở Thủ đô đang khẳng định là những “tế bào sống”, nơi ý chí của Đảng được chuyển hóa thành hành động cụ thể, thiết thực.

Chủ trương đúng, hành động quyết liệt

Sinh hoạt chi bộ là hình thức sinh hoạt chính trị quan trọng bậc nhất trong đời sống Đảng. Nơi đó, đường lối của Đảng được lan tỏa, ý chí của tổ chức đảng được cụ thể hóa thành những việc làm thiết thực. Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều chi bộ vẫn tồn tại tình trạng sinh hoạt hình thức, nội dung còn nghèo nàn, thiếu tính phản biện và chưa phát huy được sức chiến đấu.

Trước yêu cầu mới của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngày 23-7-2025, Ban Bí thư ban hành Chỉ thị số 50-CT/TW với mục tiêu khắc phục triệt để tình trạng nói trên. Chỉ thị nhấn mạnh: sinh hoạt chi bộ phải bảo đảm “tính lãnh đạo, tính giáo dục và tính chiến đấu”, đồng thời yêu cầu gắn sinh hoạt với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị ở cơ sở, khơi dậy tinh thần tự phê bình và phê bình, phát huy dân chủ, đề cao trách nhiệm người đứng đầu. Đây là một chủ trương đúng, trúng và kịp thời. Trong bối cảnh bộ máy cơ sở ngày càng mở rộng, tốc độ đô thị hóa nhanh, nhiều mô hình tổ chức đảng mới ra đời ở khu vực tư nhân, việc giữ gìn kỷ luật, nền nếp và chất lượng sinh hoạt chi bộ càng trở nên cấp thiết.

Chỉ chưa đầy hai tháng sau khi Chỉ thị 50-CT/TW được ban hành, ngày 1-10-2025, Thành ủy Hà Nội ban hành Kế hoạch số 364-KH/TU, khẳng định quyết tâm chính trị cao. Văn bản này không dừng ở việc “quán triệt tinh thần”, mà quy định cụ thể: tất cả các chi bộ phải sinh hoạt định kỳ vào ngày mùng 3 hằng tháng; mỗi quý tổ chức ít nhất một buổi sinh hoạt chuyên đề; nội dung phải bám sát nhiệm vụ chính trị của từng đơn vị. Đặc biệt, việc đưa tiêu chí chấm điểm, đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ theo Hướng dẫn số 42-HD/BTCTW vào thực tiễn đã tạo công cụ kiểm chứng rõ ràng cho từng tổ chức đảng. Sự chủ động này thể hiện tư duy mới trong lãnh đạo: không chỉ “ra chủ trương” mà còn “tạo cơ chế thực thi”. Hà Nội trở thành một trong những địa phương tiên phong biến chỉ thị của Trung ương thành hành động cụ thể, có thể đo lường được.

Chuyển biến rõ từ cơ sở: Từ “họp để nghe” sang “họp để bàn và làm”

Ba tháng qua, bức tranh sinh hoạt chi bộ ở Hà Nội đã có những gam màu khác trước. Không khí sinh hoạt sôi nổi, kỷ cương hơn, nhiều nơi thực sự trở thành diễn đàn để đảng viên phát biểu, tranh luận, đóng góp ý kiến.

Tại phường Phúc Lợi, chi bộ tổ dân phố 22 tổ chức họp đúng ngày 3 hằng tháng, với hơn 100 đảng viên tham dự. Nếu trước đây nội dung chủ yếu là “báo cáo kết quả công tác”, thì nay, hơn 60% thời lượng dành cho thảo luận và giải pháp. Mỗi ý kiến đều được ghi biên bản, phân công đảng viên phụ trách, có mốc thời gian kiểm tra.

Ở khối cơ quan, đơn vị sự nghiệp, mô hình sinh hoạt chuyên đề theo nhóm lĩnh vực (hành chính, giáo dục, y tế, văn hóa) giúp chi bộ thảo luận đúng vấn đề, đúng người. Nhiều đơn vị còn mời chuyên gia, nhà nghiên cứu tham dự, cung cấp góc nhìn mới để nâng cao tính lý luận, tính thực tiễn.

Tại các đảng bộ khối doanh nghiệp, những chi bộ trong khu công nghiệp Thăng Long hay Bắc Thăng Long cũng tìm ra cách phù hợp với đặc thù: sinh hoạt vào cuối ca, kết hợp trực tuyến để đảng viên có thể tham dự đầy đủ.  Nhiều nơi lựa chọn chuyên đề thiết thực, như “Đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động của chi bộ”, “Xây dựng văn hóa công sở gắn với nêu gương đảng viên”, hay “Phát huy vai trò đảng viên trong xây dựng khu dân cư văn minh”.

Không khí dân chủ, cởi mở hơn. Tinh thần tự phê bình và phê bình được khơi dậy. Trước đây, họp chủ yếu nghe báo cáo, nay đảng viên trẻ mạnh dạn phản biện, nêu sáng kiến. Sinh hoạt chi bộ thực sự là dịp để rèn luyện đảng viên.

Để đạt được điều đó, kỷ luật sinh hoạt được siết chặt. Thành ủy yêu cầu các cấp ủy quản lý chặt số buổi sinh hoạt, theo dõi tỷ lệ đảng viên vắng mặt, trường hợp vi phạm phải kiểm điểm. Mỗi biên bản sinh hoạt phải thể hiện đủ ba nội dung: Đánh giá công tác tháng trước, thảo luận nhiệm vụ tháng tới và kiểm điểm trách nhiệm cá nhân. Đây là thay đổi mang tính “kỹ thuật” nhưng lại phản ánh rõ quyết tâm “chống hình thức, trị bệnh nói suông”.

Giữ lửa sinh hoạt Đảng bằng kỷ cương và đổi mới

Điểm mới của Chỉ thị 50-CT/TW không chỉ là làm đều, mà là làm thật. Thành ủy Hà Nội gắn kết quả sinh hoạt chi bộ với đánh giá, xếp loại tổ chức cơ sở đảng, đảng viên và người đứng đầu. Cách làm này tạo “áp lực tích cực”: sinh hoạt chi bộ yếu kém không chỉ ảnh hưởng tập thể, mà còn tác động trực tiếp đến uy tín cá nhân bí thư. Chính điều đó đã thúc đẩy tinh thần trách nhiệm, khiến mỗi cán bộ phải đầu tư nhiều hơn cho công tác chuẩn bị.

Không dừng ở đó, Hà Nội còn triển khai cơ chế “đỡ đầu chi bộ yếu”, giao các ban đảng, đảng ủy khối trực tiếp hướng dẫn, kèm cặp. Mỗi đơn vị được hỗ trợ xây dựng chương trình sinh hoạt mẫu, tập huấn kỹ năng điều hành, chuẩn hóa quy trình ghi biên bản và lưu trữ hồ sơ điện tử. Mục tiêu đặt ra đến giữa năm 2026: 100% số chi bộ có sổ tay sinh hoạt điện tử, không còn chi bộ yếu kéo dài hai năm liên tiếp.

Tuy vậy, sự chuyển biến chưa đồng đều. Ở khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước, việc tổ chức sinh hoạt gặp nhiều khó khăn do đặc thù sản xuất, lao động làm theo ca. Một số chi bộ nông thôn vẫn thiếu phương tiện ứng dụng công nghệ thông tin, còn chi bộ phường nội đô đôi khi quá đông, gây hạn chế trong thảo luận sâu. Đội ngũ bí thư chi bộ cơ sở dù tâm huyết nhưng không phải ai cũng có kỹ năng điều hành, tổng kết, gợi mở vấn đề.

Để khắc phục, Thành ủy Hà Nội đang xem xét mở các lớp bồi dưỡng “kỹ năng chủ trì sinh hoạt chi bộ”, giúp cán bộ cơ sở nắm vững kỹ năng gợi ý thảo luận, điều phối thời lượng, tổng hợp ý kiến. Song song, mô hình “cặp đôi đỡ đầu” giữa chi bộ mạnh và chi bộ yếu, giữa cơ quan hành chính và doanh nghiệp, giữa nội thành và ngoại thành được đề xuất nhân rộng, tạo môi trường học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm. Điều quan trọng hơn khi giữ được “lửa” sinh hoạt Đảng tức là duy trì được tinh thần tiền phong, gương mẫu, tính chiến đấu và tình đồng chí. Một buổi sinh hoạt hiệu quả không phải ở độ dài, mà ở độ sâu; không ở số lượng phát biểu, mà ở chất lượng giải pháp. Khi đảng viên coi việc tham dự chi bộ là trách nhiệm, nghĩa vụ và niềm tự hào, khi mỗi buổi sinh hoạt trở thành “bàn làm việc nhỏ” để cùng giải quyết vấn đề lớn, thì khi ấy, chi bộ thực sự sống động, Đảng thực sự mạnh từ gốc.

Sau hơn ba tháng triển khai Chỉ thị số 50-CT/TW, Hà Nội đã thể hiện tinh thần chủ động, bài bản, sáng tạo và kỷ luật trong việc đổi mới sinh hoạt chi bộ. Từ “họp cho đủ” đến “họp để bàn việc”, từ “nói cho xong” đến “làm cho thật” là bước tiến về chất trong công tác xây dựng Đảng ở cơ sở.

Chặng đường phía trước vẫn còn nhiều việc phải làm, nhất là trong việc nâng cao kỹ năng điều hành, tăng cường ứng dụng công nghệ và khắc phục chênh lệch giữa các loại hình chi bộ. Tuy nhiên, với những chuyển động đã thấy, có thể khẳng định: Đảng bộ Thủ đô đang dần nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ thiết thực, giàu sức chiến đấu./.