Những kết quả tích cực trong công tác cải cách thủ tục hành chính ở thành phố Hà Nội thời gian qua

Trong giai đoạn 2021 - 2025, các chỉ tiêu về cải cách thủ tục hành chính của thành phố Hà Nội đều hoàn thành và vượt kế hoạch, như trong việc cắt giảm, đơn giản hóa các quy định và chi phí tuân thủ quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh và các dịch vụ hành chính khác; đổi mới thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính; tích hợp dịch vụ công trực tuyến một phần, dịch vụ công trực tuyến toàn trình; nâng cao mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp trong giải quyết thủ tục hành chính lên trên 90%... Một số kết quả nổi bật trong công tác cải cách thủ tục hành chính của thành phố Hà Nội thời gian qua có thể kể đến như sau:

Thứ nhất, quyết liệt trong chỉ đạo và triển khai việc rà soát, đơn giản hóa thủ tục hành chính.

Những năm qua, việc rà soát, đơn giản hóa thủ tục hành chính luôn được thành phố Hà Nội quan tâm, quyết liệt triển khai có hiệu quả. Nhiều thủ tục hành chính không cần thiết, không phù hợp được cắt giảm đã góp phần tiết kiệm thời gian, chi phí tuân thủ thủ tục hành chính của cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp. Hằng năm, Ủy ban nhân dân thành phố đều chỉ đạo, giao nhiệm vụ các sở rà soát để thực hiện đơn giản hóa thủ tục hành chính và tập trung xử lý các “điểm nghẽn” trong giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công trực tuyến phục vụ người dân, doanh nghiệp. Từ năm 2021 đến hết quý I năm 2025, Ủy ban nhân dân thành phố đã thông qua phương án đơn giản hóa 585 thủ tục hành chính, với số chi phí tiết giảm thực hiện thủ tục hành chính cho tổ chức, cá nhân ước tính trên 91 tỷ đồng/năm⁽¹⁾; nhiều thủ tục hành chính được xây dựng theo quy trình giải quyết liên thông… Việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, xây dựng quy trình giải quyết liên thông giữa cơ quan, đơn vị bước đầu bảo đảm giải quyết thủ tục hành chính thông suốt, hiệu quả, rút ngắn thời gian, giảm thời gian đi lại của người dân, doanh nghiệp.

Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội còn ban hành kế hoạch rà soát, xây dựng phương án đơn giản hóa, ủy quyền giải quyết thủ tục hành chính nội bộ trong các cơ quan hành chính nhà nước của thành phố, các quyết định công bố thủ tục hành chính, danh mục thủ tục hành chính… Đồng thời, chỉ đạo thường xuyên rà soát, chuẩn hóa, xóa bỏ dữ liệu thủ tục hành chính dư thừa, trùng lặp trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về thủ tục hành chính; kịp thời nhập, đăng tải công khai, tích hợp dữ liệu thủ tục hành chính trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ. Giai đoạn 2021 - 2025, các lĩnh vực được thành phố tập trung rà soát, đơn giản hóa các thủ tục hành chính là nông nghiệp và phát triển nông thôn; lao động, thương binh và xã hội; đầu tư; đất đai; xây dựng; giao thông - vận tải; du lịch; thông tin - truyền thông; y tế; giáo dục và đào tạo; an toàn thực phẩm; quy hoạch - kiến trúc; bảo trợ xã hội, chính sách người có công; tư pháp;…

Việc xây dựng các quy trình giải quyết nội bộ gắn với việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin kết hợp với hệ thống quản lý chất lượng ISO tại các cơ quan, đơn vị được chú trọng, bước đầu đạt được hiệu quả, góp phần minh bạch hoạt động điều hành của cơ quan hành chính nhà nước, cá nhân hóa trách nhiệm của cán bộ, công chức trong thực thi nhiệm vụ, công vụ được giao. Các cơ quan, đơn vị cũng tạo dựng được đa dạng các kênh tiếp nhận ý kiến, kiến nghị của người dân về việc thực hiện các quy định hành chính của cán bộ, công chức.

Thứ hai, đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền trong giải quyết thủ tục hành chính.

Việc phân cấp, ủy quyền trong giải quyết thủ tục hành chính của thành phố Hà Nội được xác định là để giảm đầu mối, tầng nấc trong giải quyết thủ tục hành chính, bảo đảm nguyên tắc việc nào, cấp nào sát thực tế hơn, giải quyết kịp thời và phục vụ tốt hơn các yêu cầu của tổ chức và người dân thì giao cho cấp đó thực hiện, phù hợp với trình độ quản lý, điều kiện, khả năng cân đối các nguồn lực cần thiết để thực hiện. Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố đã ban hành nhiều văn bản về vấn đề này⁽²⁾ và tổ chức triển khai có hiệu quả; qua đó, giảm tầng nấc trung gian, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp khi thực hiện thủ tục hành chính như rút ngắn thời gian, tiết kiệm chi phí trong giải quyết thủ tục hành chính… Đến nay, cùng với 91 thủ tục hành chính đã được phân cấp, ủy quyền trước đó, tổng số thủ tục hành chính của thành phố được phân cấp, ủy quyền là 708, chiếm tỷ lệ gần 40% tổng số thủ tục hành chính của thành phố⁽³⁾.

Về thực hiện Đề án số 06, sau 4 năm, thành phố Hà Nội đang từng bước xây dựng được một cơ sở dữ liệu dân cư “đúng, đủ sạch, sống”, nhằm tạo nền tảng cho hoạt động chuyển đổi số trong xã hội. Đến nay, có hơn 7 triệu hồ sơ cấp căn cước công dân; hơn 5,9 triệu hồ sơ đề nghị cấp định danh điện tử được thu nhận, đạt tỷ lệ 100%. Trong đó, kích hoạt hơn 5,1 triệu tài khoản định danh mức 1 và mức 2, đạt tỷ lệ hơn 85%⁽⁴⁾.

Thứ ba, đổi mới thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông.

Những năm qua, thành phố Hà Nội không ngừng tăng cường trách nhiệm, tập trung xử lý các “điểm nghẽn” trong giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công trực tuyến phục vụ người dân, doanh nghiệp. Tiếp tục thực hiện Quyết định số 18/2020/QĐ-UBND, ngày 4-9-2020, của Ủy ban nhân dân thành phố, Trung tâm Phục vụ hành chính công được tổ chức tinh gọn, hiện đại và đẩy mạnh triển khai thực hiện công tác tổ chức thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông. Trong năm 2025, thành phố đã thực hiện khai báo thủ tục hành chính, đưa các thủ tục hành chính lên trên cổng dịch vụ công; đồng thời, phối hợp, hợp tác với các đơn vị triển khai mô hình đại lý dịch vụ công trực tuyến để tư vấn, hỗ trợ, hướng dẫn người dân thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến.

Trung tâm phục vụ hành chính công thành phố còn phối hợp với VNPost, ViettelPost, triển khai hoạt động tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính. Theo đó, các đơn vị này sẽ thực hiện nhiệm vụ luân chuyển hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính từ chi nhánh, đại lý đến các cơ quan có thẩm quyền giải quyết hồ sơ, và chuyển trả kết quả từ các cơ quan có thẩm quyền về các chi nhánh, đại lý nơi tiếp nhận hồ sơ.

Với mục tiêu lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo chất lượng, hiệu quả phục vụ của cơ quan nhà nước, để thuận lợi cho người dân, tổ chức trong giải quyết thủ tục hành chính với cơ quan nhà nước, ngày 10-11-2022, Ủy ban nhân dân thành phố ban hành Quyết định số 4379/QĐ-UBND, phê duyệt Đề án mô hình bộ phận tiếp nhận và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính hiện đại các cấp trên địa bàn thành phố Hà Nội (gọi tắt là bộ phận một cửa) và thực hiện thí điểm mô hình trung tâm phục vụ hành chính công cấp phường “giải quyết thủ tục hành chính phi địa giới” trên cơ sở ghép một số phường quận Hoàn Kiếm. Năm 2024, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về thí điểm thành lập trung tâm phục vụ hành chính công, Ủy ban nhân dân thành phố đã ban hành Quyết định số 5390/QĐ-UBND về việc phê duyệt Đề án “Thí điểm thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội”. Đến nay, Trung tâm đã đi vào hoạt động, xây dựng quy trình điện tử và tính năng của hệ thống dịch vụ công để đáp ứng việc thực hiện thủ tục phi địa giới hành chính. Theo đó, người dân có thể nộp hồ sơ trên môi trường điện tử không phụ thuộc địa giới hành chính, hoặc đến các chi nhánh thuộc Trung tâm để thực hiện thủ tục hành chính.

Thứ tư, thực hiện số hóa, điện tử hóa toàn trình đối với hồ sơ thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người dân và rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính.

Thời gian qua, bộ phận một cửa toàn thành phố Hà Nội tổ chức triển khai thực hiện việc số hóa, điện tử hóa toàn trình đối với hồ sơ thủ tục hành chính từ khâu tiếp nhận, thụ lý, giải quyết, trả kết quả trên Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của thành phố theo đúng quy định. Thực hiện luân chuyển toàn trình hồ sơ đầu vào đối với 100% số hồ sơ thủ tục hành chính, thủ tục hành chính liên thông trên Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của thành phố. Thực hiện việc ký số của người có thẩm quyền giải quyết thủ tục hành chính, cấp kết quả giải quyết thủ tục hành chính bằng bản điện tử kết hợp với bản giấy, số hóa các hồ sơ liên thông giải quyết thủ tục hành chính.

Năm 2024, thành phố Hà Nội triển khai mô hình trạm số hóa và bố trí khu vực nộp hồ sơ trực tuyến, tạo điều kiện cho người dân số hóa hồ sơ, nộp hồ sơ thủ tục hành chính qua cổng dịch vụ công (tại Trung tâm phục vụ hành chính công). Đối với hồ sơ nộp trực tiếp, sau khi tiếp nhận hồ sơ, các chi nhánh đều bố trí đội ngũ nhân viên hỗ trợ công chức một cửa số hóa tài liệu để phục vụ cho việc lưu trữ và giải quyết hồ sơ. Toàn bộ hồ sơ được số hóa, đưa lên Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính, thuận tiện cho việc luân chuyển hồ sơ điện tử, nhanh chóng gửi cho các cơ quan, đơn vị giải quyết, hạn chế việc xử lý hồ sơ thủ tục hành chính chậm trễ do đơn vị vận chuyển không giao hồ sơ đến kịp thời.

Các dữ liệu số hóa không chỉ phục vụ cho việc giải quyết thủ tục hành chính, mà còn là nguồn dữ liệu để cập nhật vào cơ sở dữ liệu. Người dân có thể sử dụng lại các thông tin đã có trên hệ thống để thực hiện các thủ tục hành chính tiếp theo, cũng như công chức, chuyên viên xử lý hồ sơ có thể dùng các dữ liệu để giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính, không mất nhiều thời gian cho việc tìm kiếm thông tin và xác minh lại những thông tin đã từng được cung cấp. Qua đó, giúp giảm thời gian của các bước trong quy trình giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính.

Thứ năm, tiếp nhận, xử lý kịp thời những phản ánh, kiến nghị của người dân về giải quyết thủ tục hành chính.

Trong công tác cải cách thủ tục hành chính, thành phố Hà Nội đặc biệt quan tâm đến việc tiếp nhận các ý kiến phản ánh, kiến nghị của người dân. Các kênh tiếp nhận thông tin được thành phố triển khai ở tất cả các cấp, các ngành, như đường dây nóng (0243.934.6034), thư điện tử (kiemsoatthutuchanhchinh@hanoi.gov.vn), trang thông tin của các cơ quan, đơn vị, ứng dụng Công dân Thủ đô số (iHanoi)… Chỉ riêng trên ứng dụng Công dân Thủ đô số, tính đến ngày 4-4-2025, đã tiếp nhận gần 60.000 ý kiến phản ánh; trong đó, 86,7% số ý kiến phản ánh đã được các cơ quan chức năng giải quyết, xử lý⁽⁵⁾ …

Cùng với hoạt động trên, hằng năm, Đoàn kiểm tra hoạt động kiểm soát thủ tục hành chính thành phố đã thực hiện kiểm tra theo kế hoạch tại một số cơ quan, đơn vị trên địa bàn. Qua đó, phát hiện và nhân rộng nhiều sáng kiến, mô hình, giải pháp cải cách thủ tục hành chính; đồng thời, xác định rõ những vi phạm, kịp thời kiến nghị, đề xuất biện pháp xử lý, khắc phục theo quy định. Công tác tự kiểm tra cũng được các cơ quan, đơn vị quan tâm thực hiện, phục vụ tốt cho công tác chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo, nâng cao ý thức trách nhiệm của công chức trong thực thi công vụ, đặc biệt là trong việc tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính, góp phần nâng cao mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp…

Bên cạnh những kết quả tích cực, công tác cải cách thủ tục hành chính ở thành phố Hà Nội thời gian qua cũng tồn tại một số hạn chế. Một số sở, ngành chưa quan tâm đúng mức, chậm tiến hành rà soát, trình công bố thủ tục hành chính. Việc phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị trong giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông có lúc còn chậm, chưa phát huy hiệu quả, còn có tình trạng quá hạn trong giải quyết hồ sơ liên thông. Một số thủ tục hành chính vẫn còn phức tạp, yêu cầu nhiều thành phần hồ sơ, gây khó khăn trong quá trình thực hiện. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực, song tình trạng xử lý hồ sơ chậm, trễ hẹn vẫn xuất hiện tại một số sở, ngành và địa phương, đặc biệt trong các lĩnh vực có lượng hồ sơ lớn như đất đai, xây dựng,…

Trong thời gian tới, để nâng cao hiệu quả cải cách thủ tục hành chính góp phần xây dựng nền hành chính phục vụ, thành phố Hà Nội chủ trương thực hiện tốt một số giải pháp sau:

1- Kiểm soát chặt chẽ việc ban hành các quy định thủ tục hành chính có liên quan đến người dân, doanh nghiệp, bảo đảm thủ tục hành chính mới ban hành phải đơn giản, dễ hiểu, dễ thực hiện. Trong đó, trọng tâm là thủ tục hành chính thuộc các lĩnh vực: đất đai, xây dựng, đầu tư, bảo hiểm, thuế, hải quan, công an... và các thủ tục hành chính thuộc các lĩnh vực có số lượng, tần suất giao dịch lớn.

2- Tăng cường rà soát, đánh giá, đơn giản hóa thủ tục hành chính. Loại bỏ các thủ tục rườm rà, chồng chéo, dễ bị lợi dụng để tham nhũng, gây khó khăn cho người dân, tổ chức; các thành phần hồ sơ không cần thiết, không hợp lý. Tích hợp, cắt giảm mạnh các mẫu đơn, tờ khai và các giấy tờ không cần thiết hoặc có nội dung thông tin trùng lặp trên cơ sở ứng dụng các công nghệ số và các cơ sở dữ liệu sẵn có. Cắt giảm, đơn giản hóa các quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh, loại bỏ các quy định không hợp pháp, không cần thiết, không hợp lý, bảo đảm thực chất.

3- Thường xuyên, kịp thời cập nhật, công khai thủ tục hành chính dưới nhiều hình thức, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tìm hiểu và thực hiện. Vận hành và khai thác có hiệu quả Cơ sở dữ liệu thủ tục hành chính trên Cổng Dịch vụ công quốc gia.

4- Đẩy mạnh phân cấp trong giải quyết thủ tục hành chính theo hướng cấp nào sát cơ sở, sát nhân dân nhất thì giao cho cấp đó giải quyết, bảo đảm nguyên tắc quản lý ngành, lãnh thổ, không để tình trạng nhiều tầng nấc, kéo dài thời gian giải quyết và gây nhũng nhiễu, tiêu cực, phiền hà cho nhân dân./.

--------------------------

(1) Xem: Báo cáo số 260/BC-UBND, ngày 7-7-2025, của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, về sơ kết 5 năm thực hiện Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021 - 2030, đề xuất nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm đẩy mạnh cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2026 - 2030 của thành phố Hà Nội
(2) Như: Nghị quyết số 21/2022/NQ-HĐND, ngày 12-9-2022, của Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội, về phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực kinh tế - xã hội trên địa bàn thành phố Hà Nội; Nghị quyết số 23/2022/NQ-HĐND, ngày 12-9-2022, của Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội, thông qua Đề án phân cấp quản lý nhà nước, ủy quyền trên địa bàn thành phố Hà Nội; Kế hoạch số 268/KH-UBND, ngày 14-10-2022, của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, về thực hiện Nghị quyết của Hội đồng nhân dân thành phố về phân cấp quản lý nhà nước, ủy quyền trên địa bàn thành phố Hà Nội; Quyết định số 4610/QĐ-UBND, ngày 22-11-2022, của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, về phê duyệt phương án ủy quyền trong giải quyết thủ tục hành chính thuộc phạm vi quản lý của Ủy ban nhân dân thành phố…
(3) Xem: Báo cáo số 260/BC-UBND, ngày 7-7-2025, của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, về sơ kết 5 năm thực hiện Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021 - 2030, đề xuất nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm đẩy mạnh cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2026 - 2030 của thành phố Hà Nội
(4) Xem: Báo cáo số 260/BC-UBND, ngày 7-7-2025, của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, về sơ kết 5 năm thực hiện Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021 - 2030, đề xuất nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm đẩy mạnh cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2026 - 2030 của thành phố Hà Nội
(5) Xem: Báo cáo số 260/BC-UBND, ngày 7-7-2025, của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, về sơ kết 5 năm thực hiện Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021 - 2030, đề xuất nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm đẩy mạnh cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2026 - 2030 của thành phố Hà Nội