Phóng viên đã có cuộc phỏng vấn với Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh Nguyễn Văn Đọc sau một năm triển khai Nghị quyết này.

- Thưa đồng chí, thực hiện Nghị quyết số 18,19-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Chương trình hành động 21 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, năm 2018 tỉnh Quảng Ninh đã quyết liệt thực hiện việc sắp xếp lại bộ máy hành chính rộng khắp ở nhiều địa phương, nhiều lĩnh vực. Xin đồng chí cho biết, đó là những mô hình hợp nhất nào và đã phát huy hiệu quả như thế nào ngay trong năm đầu tiên sau hợp nhất?

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh: Trước khi có Nghị quyết số 18, 19 của Trung ương, tỉnh Quảng Ninh đã triển khai thực hiện Đề án 25, Nghị quyết 19 về “Đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng; thực hiện tinh giản bộ máy, biên chế” với nhiều kết quả tích cực. Nghị quyết 18, 19 của Trung ương có nhiều vấn đề được nâng lên tầm chủ trương chung, xuất phát từ tổng kết mô hình thực tế triển khai ở Quảng Ninh. Đây là một khích lệ, cũng là thuận lợi để các cấp, các ngành trong tỉnh tiếp nhận, triển khai nội dung Nghị quyết. Tiếp nối các nhiệm vụ trước đây, tỉnh đã ban hành Chương trình hành động số 21-CTr/TU và triển khai một các bài bản với quyết tâm cao, với tinh thần tất cả các chủ trương của Trung ương thì Quảng Ninh đều là “nơi có đủ điều kiện” để thực hiện.

Đến nay, việc nhất thể hóa chức danh đã triển khai ở cấp huyện là Bí thư kiêm Chủ tịch UBND tại 2/14 huyện, Bí thư cấp ủy kiêm Chủ tịch HĐND tại 7/14 huyện. Ở cấp xã, Bí thư kiêm Chủ tịch UBND hoặc Chủ tịch HĐND đều đạt trên 40%. Đặc biệt, với công tác chuẩn bị nhân sự chặt chẽ và quyết tâm tháo gỡ khó khăn, tỉnh đã thực hiện nhất thể hóa bí thư chi bộ đồng thời là trưởng thôn, bản, khu phố, đạt 98,15%.

Cùng với việc hợp nhất chức danh người đứng đầu, tỉnh đã triển khai hợp nhất cơ quan tham mưu giúp việc của cấp ủy với cơ quan chuyên môn thuộc UBND cùng cấp có chức năng, nhiệm vụ tương đồng đối với Cơ quan Kiểm tra - Thanh tra và Tổ chức - Nội vụ, thí điểm thực hiện cơ quan tham mưu giúp việc chung của khối Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội ở cấp huyện tại tất cả địa phương và tiếp tục mở rộng mô hình cơ quan khối ở cấp tỉnh.

Đối với mạng lưới các đơn vị sự nghiệp, tỉnh đã sắp xếp lại trên nguyên tắc trên một địa bàn, với cùng một chức năng, nhiệm vụ, chỉ có một đơn vị thực hiện, hoạt động phải hiệu quả và phân loại, xây dựng lộ trình tự chủ, thực hiện “đấu thầu, đặt hàng” các nhiệm vụ phục vụ chính trị. Đồng thời, khuyến khích thành lập các đơn vị sự nghiệp ngoài công lập, nhất là trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, giáo dục nghề nghiệp, y tế, khoa học công nghệ...

Đến nay, qua sắp xếp lại tổ chức bộ máy, toàn tỉnh đã giảm 40 đơn vị sự nghiệp, 152 phòng, đầu mối trực thuộc các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh và các địa phương, giảm 461 biên chế công chức và 1.314 biên chế viên chức so với năm 2015, đảm bảo lộ trình Trung ương đề ra. Việc giảm đầu mối, biên chế không thực hiện dàn đều, mà căn cứ theo yêu cầu nhiệm vụ, quy mô, khối lượng công việc của các sở, ngành, địa phương để sắp xếp hợp lý. Riêng khối đơn vị sự nghiệp giáo dục với 70% biên chế viên chức toàn tỉnh, đã giảm 9 trường, 188 điểm trường và 463 lớp học, giảm nhu cầu sử dụng 1.444 người làm việc thông qua thực hiện kiêm nhiệm, linh hoạt trong cân đối biên chế giữa các đơn vị, khắc phục tình trạng thừa, thiếu cục bộ.

Nhìn chung, tuy thời gian triển khai chưa dài nhưng các mô hình tổ chức bộ máy sắp xếp lại đã đi vào hoạt động ổn định, nền nếp. Cơ sở vật chất được tập trung một mối và phối hợp sử dụng theo kế hoạch thống nhất, phát huy tối đa hiệu quả các nguồn lực, tính chủ động, sáng tạo được thúc đẩy mạnh mẽ hơn, nhất là ở các đơn vị thực hiện tự chủ. Nhờ vậy, nguồn chi thường xuyên được sử dụng hiệu quả và tiết kiệm, bổ sung nguồn lực cho chi đầu tư phát triển đạt trên 15.000 tỷ đồng, chiếm trên 65% tổng chi ngân sách, mức cao nhất cả nước.

Vừa qua, Quảng Ninh tiếp tục được Trung ương lựa chọn triển khai thí điểm hợp nhất Văn phòng Đoàn Đại biểu Quốc hội, HĐND, UBND tỉnh theo Nghị quyết của Quốc hội. Đồng thời, Quảng Ninh cũng đã chủ động đề xuất thành lập Trung tâm Truyền thông Quảng Ninh trên cơ sở hợp nhất 04 cơ quan báo chí, truyền thông của tỉnh, một mô hình mới so với Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6 và được Ban Bí thư Trung ương Đảng hoan nghênh, đồng tình cao. Chúng tôi tin tưởng, 2 mô hình mới bắt đầu đi vào hoạt động từ tháng 01-2019 này sẽ thúc đẩy tập trung nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, tham mưu một cách chuyên sâu, chuyên nghiệp, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ ngày càng cao của một tỉnh dịch vụ, công nghiệp trong tương lai.

- Để tạo sự đồng thuận cao trong cán bộ, đảng viên và nhân dân trong việc sắp xếp lại bộ máy, Quảng Ninh đã có những bước chuẩn bị như thế nào cả về xây dựng mô hình hoạt động, quản lý các cơ quan hợp nhất và ổn định tinh thần cho cán bộ, đảng viên?

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh: Việc triển khai những chủ trương mới, nhất là về tổ chức, bộ máy thường là khó khăn bởi đụng chạm đến vị trí, quyền lợi cụ thể của cá nhân, thậm chí có thể làm xáo trộn hoạt động của tổ chức. Mô hình mới, lại chưa có trong tiền lệ, làm thí điểm dễ dẫn đến tâm lý e ngại, băn khoăn của đội ngũ cán bộ tham mưu.

Vì vậy, trên cơ sở nghiên cứu kỹ tình hình thực tiễn, chúng tôi triển khai từng bước thận trọng, bài bản, làm đến đâu, chắc đến đó. Tất cả các mô hình sắp xếp lại đều được xây dựng đề án cụ thể với sự tham gia của chính các đồng chí cán bộ ở các cơ quan được sắp xếp lại, tham khảo ý kiến của chuyên gia và xin ý kiến của các cơ quan Trung ương. Ngay từ những bước triển khai đầu tiên, chúng tôi đã tập trung vào công tác tuyên truyền, tạo sự đồng thuận chung đến toàn thể cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân. Gần như đến bất cứ địa bàn, đơn vị nào, đội ngũ cán bộ và người dân đều biết đến Chương trình hành động số 21 thực hiện Nghị quyết 18, 19 của tỉnh và thông tin cơ bản về các mô hình tổ chức bộ máy mới.

Đặc biệt, công tác chuẩn bị, sắp xếp nhân sự là một khâu hết sức quan trọng, quyết định sự thành công của bộ máy mới và không thể làm ồ ạt. Trong thực tế, các vị trí lãnh đạo, quản lý có sự thay đổi khi sắp xếp, áp dụng các mô hình mới đều có lộ trình, đủ điều kiện, cân nhắc lựa chọn được cán bộ, đáp ứng được yêu cầu thì mới thực hiện.

Đồng thời, việc sắp xếp, luân chuyển cũng hết sức linh hoạt, không đẩy một cán bộ nào ra ngoài. Tỉnh cũng quán triệt đảm bảo giữ nguyên các chính sách đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, bổ nhiệm, phụ cấp chức vụ, biên chế, tăng lương theo quy định cho cán bộ như trước khi thực hiện mô hình thí điểm; cán bộ nghỉ hưu sớm thì được đảm bảo chế độ chính sách. Trên cơ sở đó, giải quyết thấu tình đạt lý, ưu tiên chính sách cao nhất có thể, trường hợp cần thiết xem xét cơ chế hỗ trợ riêng để không cán bộ nào phải chịu nhiều thiệt thòi vì công việc chung.

- Thưa đồng chí, từ thực tiễn thành công bước đầu về công tác sắp xếp bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu quả, hiệu lực, Quảng Ninh có rút ra bài học kinh nghiệm gì trong triển khai thực hiện Nghị quyết số 18 -NQ/TW, Chương trình hành động 21 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh?

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh: Cải cách, đột phá luôn là cái mới, chưa có tiền lệ, khuôn mẫu và còn có nhiều ý kiến khác nhau, nhiều khó khăn nảy sinh, vì vậy ngay trong đội ngũ cán bộ chủ chốt phải thống nhất, quyết tâm, dám nghĩ dám làm và làm quyết liệt với quan điểm “cái gì lợi cho dân, cho nước thì cố gắng làm”.

Tiếp đó, việc triển khai cần có bước đi cụ thể, vững chắc, trong đó công tác cán bộ và chính sách cán bộ có ý nghĩa quan trọng hàng đầu để thành công, nhất là việc lựa chọn người đứng đầu tổ chức bộ máy mới sẽ quyết định thành công của việc vận hành bộ máy đó.

Ngoài ra, quá trình triển khai thực hiện ngay từ những bước đầu phải có sự vận động, tuyên truyền bền bỉ, thông suốt từ tỉnh đến đội ngũ cán bộ, đảng viên, phân tích một cách thấu đáo về hiệu quả đạt được từ đổi mới để tạo đồng thuận chung, khích lệ, động viên, tạo động lực trong đội ngũ cán bộ.

Trong thời gian tới, Quảng Ninh sẽ tiếp tục triển khai Chương trình hành động số 21 của Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết 18, 19 của Trung ương gắn với thực hiện Đề án 25, nâng lên ở tầm mới, chú trọng chiều sâu và chất lượng, hiệu quả. Triển khai đồng bộ các giải pháp tinh gọn bộ máy gắn với cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, bảo đảm lộ trình tinh giản biên chế theo đúng mục tiêu Nghị quyết 39-NQ/TW của Bộ Chính trị đến năm 2021, giảm 10% tổng biên chế so với năm 2015.

Thời gian tới, tỉnh sẽ quản lý thống nhất về biên chế theo hướng khoán tổng biên chế theo địa phương để tạo điều kiện chủ động điều chuyển biên chế giữa các khối, các cấp, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, bảo đảm không phát sinh vượt tổng biên chế được giao. Tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi mô hình hoạt động đơn vị sự nghiệp công lập và tăng quyền tự chủ cho đơn vị sự nghiệp... Ổn định, phát huy hiệu quả hoạt động của các cơ quan hợp nhất, cơ quan Khối, Trung tâm truyền thông tỉnh Quảng Ninh; tiếp tục rà soát, sắp xếp, kiện toàn, tinh gọn đầu mối bên trong của các tổ chức.

Do phần lớn các mô hình sắp xếp lại tổ chức bộ máy chưa có tiền lệ nên cần sâu sát chỉ đạo, tháo gỡ vướng mắc, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, phát huy ý kiến dân chủ của đội ngũ cán bộ chuyên môn trực tiếp trong việc đóng góp xây dựng, hoàn thiện tổ chức, quy trình hoạt động và tới đây, chúng tôi sẽ có sơ kết việc thực hiện các mô hình cũng như Chương trình hành động số 21 của Tỉnh ủy để đánh giá lại tổng thể.

- Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!