1- Trong 5 năm (2016 - 2020), chính quyền và nhân dân Thủ đô đã có nhiều nỗ lực, quyết tâm và nhiều cách làm sáng tạo để thực hiện các nghị quyết của Đảng và nghị quyết của Đảng bộ thành phố. Thành phố Hà Nội đóng góp trên 16% GDP, 18,5% thu ngân sách, 20% thu nội địa và 8,6% tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu của cả nước (dù chỉ chiếm 1% về diện tích, 8,5% về dân số), ngày càng phát huy vai trò là trung tâm lớn về kinh tế và giao dịch quốc tế, một động lực phát triển của vùng đồng bằng sông Hồng và cả nước. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực theo hướng hiện đại, tỷ trọng khu vực công nghiệp và dịch vụ tăng; khu vực nông nghiệp giảm còn 2,09%. Tốc độ tăng của tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) bình quân giai đoạn 2016 - 2020 là 7,39%, cao hơn giai đoạn 2011 - 2015 (6,93%) và cao hơn bình quân chung cả nước; thu nhập đầu người ước đạt 5.420 USD, tăng 1,5 lần so với năm 2015, gấp 1,8 lần bình quân cả nước. Thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài đạt kết quả vượt bậc, giai đoạn 2016 - 2020 đạt 25 tỷ USD, gấp 3,9 lần giai đoạn 2011 - 2015. Tài chính, ngân sách luôn ổn định, các cân đối được bảo đảm; thu ngân sách nhà nước trên địa bàn giai đoạn 2016 - 2020 tăng gấp 1,64 lần giai đoạn 2011 - 2015. Môi trường đầu tư, kinh doanh được cải thiện; doanh nghiệp khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo được tích cực hỗ trợ; khu vực kinh tế tư nhân phát triển, kinh tế tập thể ngày càng đa dạng, tỷ lệ hoạt động hiệu quả ngày càng nâng cao. Xây dựng nông thôn mới đạt được kết quả toàn diện, nổi bật, đứng đầu cả nước về số xã đạt chuẩn, với nhiều mô hình sản xuất có hiệu quả kinh tế cao. Hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội được quan tâm đầu tư, một số công trình, dự án quy mô lớn, hiện đại được hoàn thành và khởi công. Nếp sống văn minh đô thị có chuyển biến tích cực. Sự nghiệp văn hóa - xã hội; giáo dục - đào tạo; y tế; khoa học - công nghệ tiếp tục phát triển, đạt được nhiều kết quả quan trọng. Chăm lo cho con người và xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh có chuyển biến tích cực; các giá trị văn hóa truyền thống ngàn năm văn hiến được gìn giữ và phát huy. Chất lượng cuộc sống của người dân Thủ đô được cải thiện rõ rệt.

Tuy nhiên, kinh tế chưa tạo được các “đột phá lớn” và chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của thành phố. Năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh của sản phẩm chủ lực chưa cao. Sản xuất nông nghiệp chưa ổn định, hiệu quả còn thấp; nông nghiệp công nghệ cao còn ít; chuyển dịch cơ cấu nội ngành chưa theo kịp yêu cầu. Chuyển dịch cơ cấu lao động chưa đồng bộ với chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Việc sắp xếp, cơ cấu lại, nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước chưa đạt mục tiêu. Kinh tế hợp tác, hợp tác xã có quy mô còn nhỏ; năng lực tiếp thu tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới còn hạn chế. Phát triển đô thị, công tác xây dựng văn hóa, giáo dục, khoa học… chưa đồng đều và chưa tương xứng với tiềm năng thế mạnh, vai trò, vị thế Thủ đô. Việc xử lý ô nhiễm môi trường không khí, kiểm soát và xử lý nước thải... còn một số hạn chế.

Xác định các nhiệm vụ kinh tế - xã hội trọng tâm cần thực hiện, Thành ủy Hà Nội đã ban hành 10 chương trình công tác toàn khóa XVII, trong đó có Chương trình số 02-CTr/TU về “Đẩy mạnh đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế và hội nhập quốc tế, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả sức cạnh tranh, phát triển kinh tế Thủ đô nhanh và bền vững giai đoạn 2021 - 2025” (gọi tắt là Chương trình số 02). Chương trình số 02 xác định mục tiêu tổng quát là đổi mới mô hình tăng trưởng; phát huy hiệu quả tiềm năng, thế mạnh của Thủ đô; quản lý, khai thác, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực của nền kinh tế, tận dụng các thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư gắn với đổi mới sáng tạo nhằm cơ cấu lại, nâng cao năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh của nền kinh tế, tạo động lực thúc đẩy kinh tế Thủ đô phát triển nhanh, bền vững, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội lần thứ XVII của Đảng bộ thành phố. 

Hiện nay, trong bối cảnh thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, thành phố Hà Nội chủ trương tập trung các nguồn lực để thực hiện “mục tiêu kép”, vừa phòng, chống dịch hiệu quả, vừa phát triển kinh tế, nỗ lực phục hồi lấy lại đà tăng trưởng, thực hiện các giải pháp đồng bộ tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại kinh tế Thủ đô dựa trên ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, thành tựu của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Xây dựng, hoàn thiện các cơ chế, chính sách phục vụ phát triển, quyết liệt thực hiện các giải pháp đột phá nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về kinh tế gắn với nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh, bảo đảm phát triển kinh tế Thủ đô nhanh, bền vững.

2- Hướng tới mục tiêu đến năm 2025 cơ bản hoàn thành mục tiêu công nghiệp hóa, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) bình quân giai đoạn 2021 - 2025 đạt từ 7,5 đến 8,0; GRDP/người đạt từ 8.300 đến 8.500 USD; vốn đầu tư phát triển toàn xã hội đạt từ 3,1 đến 3,2 triệu tỷ đồng (giá hiện hành, tăng từ 12,5 đến 13,5%/năm); tỷ trọng kinh tế số trong GRDP khoảng 30%; tốc độ tăng năng suất lao động từ 7,0 đến 7,5%; văn hóa - xã hội tiếp tục có những bước tiến đáng kể, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, thành phố Hà Nội xác định thực hiện đồng bộ các giải pháp:

Một là, tiếp tục nghiên cứu, đề xuất với Trung ương sửa đổi, bổ sung những cơ chế, chính sách đặc thù cho Thủ đô, như quy hoạch, thu hút nguồn lực, nhân lực chất lượng cao, cơ chế giải quyết thủ tục hành chính theo hướng rút gọn… Hoàn thành số hóa toàn bộ cơ sở dữ liệu dùng chung, tiến tới xây dựng hạ tầng số, phát triển dịch vụ số, xây dựng chính quyền số, xã hội số… Hoàn thiện thể chế, nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành của chính quyền các cấp gắn với thực hiện cơ cấu lại nền kinh tế, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh.

Hai là, tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế Thủ đô dựa trên ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, thành tựu của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Tiếp tục củng cố quan hệ sản xuất, cơ cấu lại và phát triển nhanh các thành phần kinh tế, đa dạng hóa các loại hình doanh nghiệp. Coi doanh nghiệp là đối tượng phục vụ, tạo môi trường sản xuất, kinh doanh thuận lợi, khuyến khích phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhân rộng các mô hình kinh tế hợp tác xã hoạt động hiệu quả, thúc đẩy khởi nghiệp và khởi nghiệp sáng tạo. Tiếp tục cải cách và cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước, đẩy nhanh quá trình cổ phần hóa và thoái vốn, bảo đảm cho doanh nghiệp cạnh tranh bình đẳng theo nguyên tắc thị trường; quản lý hiệu quả nguồn vốn nhà nước tại các doanh nghiệp… Đối với kinh tế tập thể, có cơ chế, hỗ trợ các hợp tác xã tiếp cận nguồn vốn, đào tạo nguồn nhân lực, chuyển giao công nghệ, phát triển thị trường.

Ba là, nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác, sử dụng và phát huy các nguồn lực nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh, hiệu quả và bền vững Thủ đô. Việc huy động nguồn vốn đầu tư, ngân sách thành phố phải được sử dụng có hiệu quả, ưu tiên các công trình có tính cấp bách, trọng tâm, trọng điểm; sử dụng đúng mục đích, tránh thất thoát, lãng phí... Với nguồn vốn ngoài ngân sách, cần xây dựng danh mục kêu gọi đầu tư, ưu tiên các lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ, thương mại, du lịch, khách sạn, nông nghiệp công nghệ cao... Đồng thời, nâng cao hiệu quả thu hút vốn đầu tư nước ngoài để thúc đẩy tăng trưởng, chọn lọc các lĩnh vực công nghệ cao, gắn với bảo vệ môi trường; chú trọng liên kết và chuyển giao công nghệ; khuyến khích thu hút đầu tư của các tập đoàn xuyên quốc gia, thuộc nhóm top 500 thế giới...

Bốn là, tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; nâng cao năng lực cạnh tranh, hiệu quả quản lý kinh tế, thúc đẩy kinh tế Thủ đô phát triển nhanh, hiệu quả và bền vững; nâng cao năng lực cạnh tranh, Hà Nội kiên trì các giải pháp nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), tập trung khắc phục và nâng cao các chỉ số thành phần còn xếp hạng thấp. Từng bước hình thành và phát triển một số mô hình, như kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế ban đêm… Từng bước thực hiện đồng bộ các hoạt động hỗ trợ sản xuất, kinh doanh như hỗ trợ pháp lý, các chương trình cho vay lãi suất ưu đãi, ưu đãi về thuế, nhân lực, khuyến khích ứng dụng công nghệ cao, chuyển đổi số, công nghiệp hỗ trợ. Rà soát, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp; ứng dụng công nghệ thông tin, tăng tính minh bạch các thủ tục, quy trình...

Năm là, nâng cao chất lượng và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực gắn với đổi mới sáng tạo, ứng dụng và phát triển mạnh mẽ khoa học, công nghệ. Thực hiện đồng bộ các cơ chế, chính sách, giải pháp phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao trong các ngành, lĩnh vực chủ yếu đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội thành phố Hà Nội. Tập trung nâng cao chất lượng nguồn nhân lực gắn với chuyển dịch nhanh cơ cấu lao động, nhất là ở nông thôn. Triển khai có hiệu quả hệ thống giáo dục theo các mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Đa dạng hóa phương thức đào tạo dựa theo mô hình giáo dục mở, khung trình độ quốc gia, gắn với thị trường và đáp ứng yêu cầu cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chuẩn bị nguồn nhân lực cho chuyển đổi số để phát triển xã hội số. Rà soát, quy hoạch, phát triển mạng lưới cơ sở giáo dục, đào tạo trên toàn thành phố đáp ứng nhu cầu học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập và gắn với quy hoạch nguồn nhân lực và phát triển kinh tế - xã hội. Đẩy mạnh công tác hướng nghiệp, phân luồng, liên thông trong giáo dục, đào tạo. Tăng cường đào tạo thường xuyên và đào tạo lại cho người lao động. Đẩy mạnh giáo dục kỹ năng, ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật, công nghệ thông tin, công nghệ số trong giáo dục - đào tạo. Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục các cấp. Tăng cường công tác kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục; xếp hạng các trường đại học.

Tập trung hoàn thiện và nâng cao chất lượng hệ thống thông tin dự báo thị trường lao động và chất lượng dịch vụ việc làm. Phát triển thị trường lao động. Xây dựng cơ chế, chính sách để định hướng dịch chuyển lao động thông thoáng, phân bố hợp lý lao động. Đổi mới chế độ tuyển dụng, sử dụng, trọng dụng nhân tài trong quản lý, quản trị nhà nước, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ ở các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố.

Tập trung hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật phù hợp với cơ chế thị trường và thông lệ quốc tế để phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, thúc đẩy phát triển kinh tế số, xã hội số, trong đó chú trọng tháo gỡ các rào cản về hệ thống luật pháp và chính sách kinh tế, tài chính đối với hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Thúc đẩy phát triển mạnh mẽ khoa học xã hội, gắn kết chặt chẽ khoa học xã hội với khoa học tự nhiên và công nghệ để có cơ sở khoa học phục vụ tốt nhất cho sự nghiệp đổi mới và tham gia giải quyết các vấn đề lớn của xã hội. Lựa chọn và tập trung hỗ trợ triển khai nghiên cứu, ứng dụng phát triển công nghệ cho một số ngành và lĩnh vực then chốt. Xây dựng các chính sách và thể chế đột phá cho các sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh, công nghệ mới. Tiếp tục thực hiện chuyển đổi số trong các cơ quan quản lý nhà nước, sản xuất, kinh doanh, tổ chức xã hội; thực hiện chuyển đổi số trong các doanh nghiệp (quản trị doanh nghiệp, nguồn nhân lực, dây chuyền sản xuất,...). Ứng dụng và phát triển công nghệ mới, tập trung phát triển công nghệ ưu tiên có khả năng ứng dụng cao. Thực hiện hiệu quả hơn chính sách đào tạo, thu hút, trọng dụng cán bộ khoa học và công nghệ, khơi dậy sức sáng tạo, nâng cao trách nhiệm trong công tác nghiên cứu khoa học. Tháo gỡ các vướng mắc trong chính sách đào tạo, thu hút và sử dụng nhân lực khoa học và công nghệ, đặc biệt là nhân lực có trình độ chuyên môn cao, nhà khoa học đầu ngành trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô.

Thúc đẩy phát triển mạnh hệ thống đổi mới sáng tạo và hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn thành phố Hà Nội, lan tỏa ra các tỉnh, thành phố trên cả nước.

Sáu là, tiếp tục mở rộng và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại, hội nhập quốc tế, hợp tác phát triển, nâng cao uy tín, vị thế Thủ đô. Đổi mới sáng tạo trong công tác đối ngoại. Xây dựng các kế hoạch đối ngoại phù hợp với thực tiễn và bám sát đường lối và các nhiệm vụ đối ngoại trọng tâm của Đảng và Nhà nước ta. Chủ động, tích cực nắm bắt các cơ hội cũng như giảm thiểu các tiêu cực từ hội nhập quốc tế, trong đó có những thách thức về phát triển bền vững. Thực hiện các hoạt động trong mạng lưới “Thành phố sáng tạo”. Nâng cao chất lượng hoạt động đối ngoại nhân dân, công tác thông tin đối ngoại, công tác người Việt Nam ở nước ngoài, huy động sức mạnh tổng hợp trong và ngoài nước, tăng cường liên kết các mạng lưới đổi mới sáng tạo trong và ngoài nước, mạng lưới kết nối nhân tài người Việt Nam, qua đó góp phần tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế Thủ đô nhanh, bền vững./.