Những sự kiện quốc tế đáng chú ý trong tuần (từ ngày 7 đến ngày 13-12-2009)

1. Khai mạc Hội nghị Cấp cao chống biến đổi khí hậu tại Cô-pen-ha-gen

Ngày 7-12-2009, Hội nghị Cấp cao về biến đổi khí hậu đã khai mạc tại Trung tâm Bella ở Thủ đô Cô-pen-ha-gen (Ðan Mạch), với sự tham dự của khoảng 15 nghìn đại biểu là các quan chức chính phủ của 192 nước thành viên của Liên hợp quốc và đại diện các tổ chức quốc tế. Đây là nơi các nhà đàm phán khắp thế giới sẽ tìm cách đạt được một thỏa thuận nhằm làm chậm quá trình tăng nhiệt độ trên Trái đất, yếu tố có thể làm gia tăng các hiện tượng sa mạc hoá, lũ lụt và nước biển dâng cao. Chưa bao giờ trong 17 năm đàm phán về chống biến đổi khí hậu, lại có nhiều nước đưa ra các cam kết cụ thể về mức cắt giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính như hội nghị lần này. Và đây chính là thời điểm để các nước đưa ra những hành động và giải pháp cụ thể. Liên hợp quốc cũng khẳng định, đã đến lúc các nước cần thay đổi quan niệm rằng, cắt giảm lượng khí thải cũng đồng nghĩa với việc làm chậm tăng trưởng kinh tế. Khoảng 100 nhà lãnh đạo các nước trên thế giới cũng sẽ tham dự Hội nghị kéo dài 12 ngày này tại Cô-pen-ha-gen nhằm tìm kiếm một thoả thuận thay thế cho Nghị định thư Ky-ô-tô năm 1997. Hội nghị kéo dài đến ngày 18-12-2009.

2. Hội nghị Ðông Á lần thứ 7

Ngày 7 và 8-12-2009, tại Cua-la-lăm-pơ (Ma-lai-xi-a), Hội nghị Ðông Á lần thứ 7, với chủ đề "Vị thế của Ðông Á trong thế giới sau khủng hoảng", đã thu hút 250 đại biểu thảo luận về việc đẩy mạnh phát triển các nền kinh tế Ðông Á và hợp tác tài chính ở châu Á. Đây không chỉ là một diễn đàn quan trọng để các đại biểu thảo luận về bối cảnh thương mại quốc tế đang thay đổi ở khu vực ASEAN và Đông Á, cũng như cùng nhau tham luận về vấn đề liệu chủ nghĩa khu vực Đông Á có còn thích hợp hay các quốc gia Đông Á cần phải can dự sâu hơn nữa với thế giới mà còn là cơ hội để các đại biểu thảo luận về một số sáng kiến như “Tầm nhìn của một châu Á - Thái Bình Dương” do Thủ tướng Ôt-xtrây-li-a Ce-vin Rút (Kevin Rudd) đề xuất, hay ý tưởng thành lập một cộng đồng Đông Á của Thủ tướng Nhật Bản Y-u-ki-ô Ha-tô-y-a-ma. Trong kỷ nguyên kết nối toàn cầu hiện nay, để không bị gạt ra ngoài và để mất những nhân tố giúp khu vực này đạt được những thành quả và được thế giới chú ý, Đông Á đang tích cực tăng cường mối liên kết chính trị - xã hội với các nước và nhiều khu vực trên thế giới.

3. Tổng thống Bô-li-vi-a Ê-vô Mô-ra-lét tái đắc cử nhiệm kỳ thứ hai

Theo kết quả kiểm phiếu sơ bộ, trong cuộc tổng tuyển cử ở Bô-li-vi-a ngày 6-12, đương kim Tổng thống Ê-vô Mô-ra-lét, ứng cử viên của đảng cầm quyền Phong trào tiến lên chủ nghĩa xã hội (MAS) đã giành thắng lợi, với 63% số phiếu bầu. Kết quả cuộc bầu cử phản ánh niềm tin và sự ủng hộ mạnh mẽ của đông đảo tầng lớp nhân dân Bô-li-vi-a với đường lối độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ của Tổng thống Ê. Mô-ra-lét và đảng MAS, góp phần củng cố uy tín và vai trò lãnh đạo của lực lượng cánh tả ở quốc gia Nam Mỹ này; đồng thời thúc đẩy tiến trình dân chủ hóa sâu sắc đang diễn ra ở Bô-li-vi-a và Mỹ la-tinh nói chung. Người dân Bô-li-vi-a đã xuống đường mừng thắng lợi vang dội của Tổng thống Ê. Mô-ra-lét và đảng MAS. Tổng thống Ê. Mô-ra-lét cam kết sẽ tiếp tục đẩy mạnh các chương trình cải cách chính trị, kinh tế do ông và những người cùng chí hướng khởi xướng và kiên trì thực hiện. Lãnh đạo các nước Tây Ban Nha, Chi-lê, Vê-nê-du-ê-la, Ni-ca-ra-goa, Ê-cu-a-đo... đã gửi điện chúc mừng thắng lợi của Tổng thống Ê. Mô-ra-lét.

4. Ngày Quốc tế chống tham nhũng năm nay có chủ đề “Không để tham nhũng giết chết phát triển”

Ngày 9-12 hằng năm được lấy làm ngày chống tham nhũng. Năm nay với chủ đề “Không để tham nhũng giết chết phát triển”, Liên hợp quốc muốn nhấn mạnh tham nhũng là một trong những tệ nạn gây trở ngại lớn nhất đối với nỗ lực của toàn thế giới đạt các mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ (MDGs), trong đó những người nghèo và dễ bị tổn thương nhất trong xã hội là nạn nhân đầu tiên và chịu hậu quả nặng nề nhất của nạn tham nhũng. Liên hiệp quốc khẳng định, Công ước Liên hiệp quốc về chống tham nhũng là công cụ pháp lý mạnh nhất của thế giới về chống tệ nạn này và tăng cường sự liêm chính. Cơ chế mới, vừa được quyết định tại hội nghị gần đây ở Đô-ha (Qua-ta) của các nước tham gia Công ước, nhấn mạnh rằng các nước được đánh giá thông qua hành động chống tham nhũng chứ không phải qua lời hứa. Tổng thư ký Liên hiệp quốc Ban Ki-mun kêu gọi tất cả công dân các nước thành viên Liên hiệp quốc tham gia chiến dịch chống tham nhũng của Liên hiệp quốc trên trang web http://www.yournocounts.org/ với cam kết không bao giờ đề nghị hoặc chấp nhận hối lộ và như vậy là góp phần làm tăng cơ hội để thế giới đạt được MDGs vào năm 2015.

5. EU hỗ trợ 7,2 tỉ ơ-rô cho nước nghèo chống biến đổi khí hậu

Ngày 11-12-2009, sau 2 ngày làm việc, Hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Âu (EU) tại Brúc-xen (Bỉ) đã đạt một số thoả thuận quan trọng, bao gồm cả thoả thuận hỗ trợ các nước nghèo đối phó với biến đổi khí hậu. Thủ tướng Thụy Điển, nước đang giữ chức Chủ tịch luân phiên EU, cho biết, lãnh đạo 27 nước thành viên EU nhất trí hỗ trợ các nước nghèo 7,2 tỉ ơ-rô trong vòng 3 năm tới để đối phó với biến đổi khí hậu. Tại Hội nghị, các đại biểu đã thông qua kế hoạch thành lập hệ thống các cơ quan kiểm soát xuyên quốc gia trong EU, trong đó có cơ chế ngăn ngừa các nguy cơ có hệ thống, cũng như kiểm soát hoạt động của ngân hàng và các công ty bảo hiểm. Bên cạnh đó, lãnh đạo các nước EU kêu gọi Hội đồng châu Âu và Nghị viện châu Âu thống nhất lập trường về kiểm soát việc trả lương cho giám đốc các ngân hàng và thể chế tài chính, đồng thời nghiên cứu cơ chế đánh thuế cao đối với các khoản tiền thưởng trong khu vực ngân hàng.

6. Nhu cầu dầu mỏ thế giới sẽ tăng nhanh trong năm 2010

Ngày 11-12-2009, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) công bố báo cáo cho biết, nhu cầu dầu mỏ trên thế giới trong năm 2010 sẽ tăng nhanh hơn dự báo trước đây do hoạt động kinh tế toàn cầu gia tăng. IEA dự báo, nhu cầu dầu thô trên thế giới sẽ lên tới 86,3 triệu thùng/ngày trong năm 2010, tăng 1,7% so với năm 2009. Dự báo mới này tăng khoảng 130.000 thùng so với dự báo đưa ra tháng trước của IEA. Báo cáo của IEA nhấn mạnh, phần lớn dự báo nhu cầu dầu mỏ tăng trong năm 2010 là ở các nước đang phát triển, song mức tiêu thụ dầu mỏ ở các nước công nghiệp hóa dự kiến cũng sẽ tăng, đặc biệt là ở khu vực Thái Bình Dương. IEA cũng điều chỉnh dự báo về nhu cầu dầu mỏ trung hạn, trong đó tiêu thụ dầu mỏ tại các nước đang phát triển ở châu Á sẽ vượt tốc độ tăng trưởng nguồn cung cấp dầu. IEA cho rằng, những thay đổi liên quan đến nhu cầu dầu mỏ tăng vượt dự kiến trong năm 2009 là do chính phủ các nước tung ra các gói tiền tệ và tài chính kích thích tăng trưởng kinh tế, cũng như dự báo của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) về tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ cao hơn dự kiến trong năm 2009 và 2010.

7. Nga - Mỹ thảo luận hiệp ước cắt giảm vũ khí hạt nhân

Ngày 12-12-2009, Tổng thống Nga Đ. Mét-vê-đép và Tổng thống Mỹ B. Ô-ba-ma đã có cuộc điện đàm để thảo luận về một hiệp ước mới, thay thế Hiệp ước cắt giảm vũ khí tiến công chiến lược giai đoạn một (START I) hết hiệu lực từ ngày 5-12 vừa qua. Thông báo của điện Krem-li cho biết, hai nhà lãnh đạo đã trao đổi quan điểm về kết quả và triển vọng của các cuộc đàm phán hiện nay giữa hai nước về hiệp ước mới, đồng thời khẳng định tiến độ đàm phán "cho phép hai nước nói về một tiến bộ đáng kể". Hai nhà lãnh đạo cũng nhất trí sẽ đề nghị các đoàn đàm phán của hai nước làm việc tích cực hơn nhằm đi đến những thỏa thuận rõ ràng liên quan đến tất cả các khía cạnh cho thỏa thuận mới. Theo các tin tức báo chí, hai nhà lãnh đạo có thể ký kết một hiệp ước mới thay thế START I tại thủ đô của một nước châu Âu vào tuần tới. START I do Mỹ và Liên Xô (cũ) ký năm 1991. Tháng 7 vừa qua, Tổng thống B. Ô-ba-ma và Tổng thống Đ. Mét-vê-đép đã đề ra các mục tiêu cơ bản liên quan tới hiệp ước mới, theo đó mỗi bên sẽ duy trì từ 1.500 đến 1.675 đầu đạn hạt nhân và từ 500 đến 1.100 phương tiện phóng trong vòng 7 năm./.