Ngày 28-8, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm (1998 - 2007) thực hiện Chỉ thị 27-CT/TW của Bộ Chính trị về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội và 2 năm thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh”.

Trong 10 năm qua, cùng với phát huy bản sắc dân tộc, việc cưới, việc tang và lễ hội ở khắp mọi nơi trong Thành phố đã được thực hiện văn minh, lành mạnh, tiết kiệm, từng bước đẩy lùi các hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan. Phong trào thực hiện nếp sống văn minh đã lan tỏa đến tận cơ sở, nhiều mô hình mới, nhiều giải pháp hay đã xuất hiện từ thực tiễn, góp phần thay đổi dần quan điểm của người dân, hình thành nên một nét văn hóa mới của người dân Thành phố Hồ Chí Minh.

10 năm qua, tiếp nối tâm huyết “Biến tang lễ đau buồn thành việc từ thiện” của 18 vị cán bộ cách mạng lão thành, hưu trí trước đây, nhiều người trước khi “về cõi vĩnh hằng” để lại cho đời những tấm lòng thơm thảo. Cụ Nguyễn Minh Đường, được con cháu thực hiện ước nguyện của mình đã ủng hộ 75 triệu đồng tiền phúng điếu xây trường mẫu giáo xã Phước Vân, huyện Cần Đước, tỉnh Long An; 50 triệu đồng xây 2 phòng học cho trẻ khuyết tật tỉnh Tiền Giang và 40 triệu đồng góp vào quỹ Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo Thành phố Hồ Chí Minh. Bà Nguyễn Thị Luân, Việt kiều ở Ca-li-phoóc-ni-a, trước khi mất đã tâm nguyện ủng hộ tiền từ tang lễ của mình cho Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo để giúp người mù nghèo, và con cháu của bà đã góp vào quỹ 7.000 USD. Tiêu biểu nhất là gia đình Anh hùng lao động Nguyễn Vĩnh Nghiệp đã ủng hộ Quỹ từ thiện của bệnh nhân nghèo thành phố hơn 600 triệu đồng từ tiền phúng điếu tang lễ để thực hiện 1200 ca phẫu thuật đục thủy tinh thể cho người mù nghèo, theo nguyện vọng rất đẹp “Một người nhắm mắt giúp ngàn người sáng mắt”… Có rất nhiều gia đình có người thân qua đời đã dùng tiền phúng điếu gửi đến hội, nhằm giúp kinh phí mổ mắt cho bệnh nhân nghèo.

Từ đầu năm 2002 đến tháng 5-2008, tại Thành phố đã có 114 tang lễ từ thiện với số tiền gửi đến hội là 4,8 tỉ đồng. Ngoài ra, kinh phí hỗ trợ người nghèo của Hội Bảo trợ Bệnh nhân nghèo Thành phố còn được tăng thêm từ số tiền thu được của các lễ cưới, sinh nhật, lễ tổng kết... do các cơ quan, cá nhân gửi tới với số tiền tổng cộng trên 11,5 tỉ đồng.

Tại buổi giao lưu trực tuyến, Thượng tọa Thích Duy Trấn, trụ trì chùa Liên Hoa, quận 11 cho biết, chùa đã ghi thông báo “Chúng ta vô chùa cúng vong linh, không cần đốt vàng mã mà chỉ cần lời kinh, tiếng kệ”. Hưởng ứng lời kêu gọi này, Phật tử của chùa đã không đốt giấy vàng mã mà để dành tiền làm từ thiện. Qua 10 năm, các tăng ni, phật tử và người dân mộ đạo đã đóng góp trên 3,35 tỉ đồng, gần 25 tấn gạo cho quỹ từ việc không đốt vàng mã để giúp người dân nghèo.

Đánh giá 10 năm thực hiện Chỉ thị 27 ở Thành phố Hồ Chí Minh, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Văn Đua nêu rõ: Cuộc vận động của Trung ương và Thành phố đã đi vào cuộc sống của cộng đồng xã hội, với sự xuất hiện của nhiều gương điển hình; nhiều mô hình văn minh, tiết kiệm trong việc cưới, việc tang và lễ hội ngày càng được nhân rộng. Qua đó, tình người được gắn kết và san sẻ, tiết kiệm chi phí để chăm lo cho người nghèo. Những mô hình hiệu quả về việc cưới, việc tang và lễ hội cần được các đơn vị, đoàn thể tiếp tục nhân rộng, để cuộc vận động ngày càng thực chất, có chiều sâu và tránh sự phô trương, không đem lại hiệu quả thiết thực.

Nhân dịp này, 46 tập thể và 32 cá nhân đã được tặng bằng khen của Ủy ban nhân dân Thành phố trong công tác tổ chức, tham gia thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội (1998 – 2007).

*** Cùng với hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị 27 của Bộ Chính trị, Thành phố Hồ Chí Minh kết hợp sơ kết 2 năm phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” (2006-2007). Năm 2007, Thành phố có 298/1.777 ấp, khu phố đạt chuẩn văn hóa toàn Thành phố. Nhiều đền, chùa, hội quán trên địa bàn Thành phố đã từng bước đẩy lùi hiện tượng mê tín dị đoan; tiết kiệm chi phí lễ hội để sử dụng cho việc từ thiện. Nhiều nhà hàng đã chú trọng cải tiến chương trình lễ cưới đúng giờ, giảm bớt nghi thức rườm rà, phô trương. Nhiều địa phương thực hiện mô hình “Lễ trao giấy chứng nhận đăng ký kết hôn” tại Nhà văn hóa hay Ủy ban nhân dân phường, xã, thị trấn...

Bên cạnh những điển hình, mô hình mới, ở một số quận, huyện, phong trào đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa chưa đi vào chiều sâu, công tác bình chọn gia đình văn hóa, người tốt việc tốt... còn giản đơn, thành tích chung chung, chưa phản ánh đúng chất lượng phong trào./.