Sáng 4-3, tại Văn phòng Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, các phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng, Hoàng Trung Hải cùng lãnh đạo một số bộ, ngành Trung ương đã làm việc với hai đơn vị chủ lực xuất khẩu gạo và cân đối lương thực là Tổng Công ty Lương thực miền Nam và Tổng Công ty Lương thực miền Bắc.

Tổng Công ty Lương thực miền Nam và Tổng Công ty Lương thực miền Bắc đang chiếm tới 61% thị phần xuất khẩu gạo và 30% thị phần kinh doanh mặt hàng gạo trong nước. Tổng Công ty Lương thực miền Nam là một trong những doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo số 1 trên thế giới với sản lượng xuất khẩu khoảng 2 triệu tấn gạo mỗi năm.

Tổng Công ty Lương thực miền Bắc và miền Nam, đại diện một số bộ, ngành đề nghị Chính phủ cho vay khoảng 2.500 tỉ đồng để phát triển hệ thống kho chứa và cho phép chỉ định thầu để đẩy nhanh tiến độ thi công; xây dựng cụm cảng tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, sàn giao dịch gạo tại Cần Thơ và kho ngoại quan 1,7 triệu tấn/năm tại Phi-lip-pin; mở rộng thị trường xuất khẩu gạo tại thị trường I-rắc…

Theo Bộ Công Thương, đến cuối tháng 2 các hợp đồng đăng ký xuất khẩu gạo đã lên tới 3,656 triệu tấn, tăng gấp 3 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Hệ thống ngân hàng cũng đã tích cực hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu gạo về tín dụng, lãi suất và vốn vay. Riêng Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam đã ký hợp đồng tín dụng khoảng 6.000 tỷ đồng với các công ty xuất khẩu gạo trong năm nay và dành nửa triệu USD hỗ trợ các hoạt động xúc tiến thương mại, cấp tín dụng trả chậm….

Phát biểu kết luận cuộc họp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng biểu dương và đánh giá cao Tổng Công ty Lương thực miền Nam và Tổng Công ty Lương thực miền Bắc đã chấp hành nghiêm chỉ đạo của Chính phủ trong việc thu mua lúa gạo có lợi cho người trồng lúa, tăng cường xuất khẩu gạo có hiệu quả đem lại lợi ích cho đất nước, đảm bảo cân đối cơ bản đủ lương thực, góp phần bình ổn giá trong nước, phát triển hệ thống bán lẻ gắn với đa dạng hoá các mặt hang đem lại lợi nhuận cao, góp phần tăng vốn chủ sở hữu, tăng thu ngân sách và thu nhập cho cán bộ, công nhân viên. Đóng góp của hai tổng công ty đã góp phần đưa Việt Nam trở thành quốc gia đứng thứ 2 trên thế giới về xuất khẩu gạo.

Thủ tướng cũng yêu cầu Tổng Công ty Lương thực miền Nam và miền Bắc nghiêm túc rút kinh nghiệm qua việc thu mua lúa gạo vụ hè thu vừa qua chưa đảm bảo yêu cầu cho người trồng lúa có lợi 30-40%; để xảy ra tình trạng sốt giá trong năm ngoái; chưa tạo được thương hiệu và thị trường xuất khẩu vững chắc; bị động trong thu mua và giá xuất khẩu gạo; chưa hình thành được chuỗi hệ thống liên kết giữa doanh nghiệp nhà nước với tư nhân và người nông dân…

Thủ tướng một lần nữa khẳng định, Việt Nam có lợi thế về sản xuất lúa gạo, trong bối cảnh lương thực đang là vấn đề toàn cầu, chúng ta phải phát huy tối đa, hiệu quả sản xuất lúa gạo để đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, nâng cao thu nhập và đời sống của người nông dân.

Trên tinh thần này, Thủ tướng yêu cầu: Tổng Công ty Lương thực miền Nam và Tổng Công ty Lương thực miền Bắc ngay sau cuộc họp này, dứt khoát phải thu mua hết lúa hàng hoá cho người nông dân với giá hợp lý, đảm bảo ít nhất 30% lợi nhuận cho người trồng lúa; căn cứ vào giá xuất khẩu, giá trong nước và thế giới, giá thành sản phẩm chủ động xây dựng giá thành từng vụ lúa để đảm bảo thực hiện cho được mức lãi tối thiểu 30% cho người nông dân. Các bộ, ngành cũng có trách nhiệm phối hợp để làm cho được điều này chứ không thể để người trồng lúa phải chịu thu nhập bấp bênh.

Thủ tướng khẳng định, Chính phủ sẽ có cơ chế xử lý nếu doanh nghiệp bị lỗ. Thủ tướng đồng ý giao Ngân hàng phát triển Việt Nam đảm bảo đủ 2.500 tỉ đồng cho hai tổng công ty lương thực vay với lãi suất ưu đãi để xây dựng dứt điểm hệ thống kho chứa trong năm nay và 2010.

Thủ tướng cũng cho phép chỉ định thầu xây dựng các kho chứa lương thực nhưng phải lập dự án, phê duyệt và xây dựng tổng mức đầu tư chặt chẽ, đảm bảo tiết kiệm và không để xảy ra tiêu cực. Hai Tổng công ty lương thực tiếp tục đẩy mạnh xây dựng các chợ đầu mối thu mua lúa gạo; chủ động tính toán và thị trường xuất khẩu vững chắc gắn với xây dựng thương hiệu cho xứng với một quốc gia đứng thứ 2 về xuất khẩu gạo trên thế giới, phấn đấu xuất khẩu khoảng 5 triệu tấn gạo trong năm nay nhưng dứt khoát không để xảy ra tình trạng đầu cơ, tăng giá.

Thủ tướng hoan nghênh việc nghiên cứu xây dựng cụm cảng phục vụ đầu ra của sản phẩm tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long, phát triển các kho ngoại quan, hai tổng công ty từng bước tham gia thị trường kinh doanh gạo thế giới.

Thủ tướng cũng yêu cầu Tổng Công ty Lương thực miền Nam và Tổng Công ty Lương thực miền Bắc trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng phải đảm bảo cung ứng đủ lương thực cho đất nước; từng bước phát triển hệ thống bán lẻ cả lương thực và thực phẩm phục vụ nhân dân, xây dựng tổng công ty thành tập đoàn kinh doanh lương thực, thực phẩm mạnh không chỉ trong nước mà còn vươn ra quốc tế./.