Thành phố Hồ Chí Minh là địa phương có nhiều chương trình, nhiều cuộc vận động mang tính xã hội rộng lớn, trong đó có Cuộc vận động Vì người nghèo. Cách đây 10 năm, ngày 9-4-2001, Thành phố đã ban hành Công văn số 38-CV/TU, phát động Cuộc vận động Vì người nghèo trên toàn địa bàn Thành phố. Từ đó, mô hình xóa đói, giảm nghèo trên địa bàn Thành phố đã chính thức được nhân rộng ra cả nước. Cuộc vận động đã xuất hiện nhiều tấm lòng hảo tâm, nhiều tấm gương vượt khó, điển hình tập thể, cá nhân tiêu biểu hưởng ứng tích cực cuộc vận động. Chính tinh thần sẻ chia, yêu thương, đùm bọc nhau đã làm cho chương trình có sức lan tỏa mạnh mẽ và thành công vượt bậc. Cuộc vận động 10 năm vì người nghèo đã làm cho biết bao mái nhà, hoàn cảnh, số phận đã được thay đổi, vươn lên.

Từ ngày đầu tiên phát động đến nay, Quỹ Vì người nghèo Thành phố đã vận động được trên 740 tỉ đồng, xây mới 2.990 nhà tình nghĩa, 20.100 nhà tình thương, sửa chữa chống dột gần 9.100 căn, hỗ trợ 305.820 suất học bổng Nguyễn Hữu Thọ cho học sinh các cấp học, hỗ trợ gần 7.500 phương tiện đi học cho con các hộ nghèo để tránh nguy cơ bỏ học giữa chừng. Đặc biệt, phương thức hỗ trợ từ Quỹ “Vì người nghèo” cho dân nghèo mượn tiền trả dần không lấy lãi đã tạo điều kiện rất thuận lợi cho nhiều người nghèo, vượt khó vươn lên.

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo xóa đói giảm nghèo Thành phố, cuối năm 2000,  Thành phố còn gần 100.000 hộ gia đình nghèo và 20 phường, xã nghèo trọng điểm thuộc các huyện Bình Chánh, Cần Giờ, Nhà Bè và quận 9 cần đặc biệt chăm lo. Đến cuối năm 2010, Thành phố đã giúp 46.144 hộ nghèo vượt chuẩn nghèo giai đoạn 3 có mức thu nhập trên 12 triệu đồng/người/năm. Tính đến thời điểm đầu năm 2011, tổng số hộ nghèo của Thành phố chỉ còn lại 5,68%.

Một yếu tố tạo nên thành công của phong trào vì người nghèo là đã nhận được sự đồng thuận, hưởng ứng của toàn xã hội. Mọi người đã thật sự ý thức được đây là một việc làm mang ý nghĩa chính trị, xã hội sâu sắc, khơi gợi được truyền thống tương thân, tương trợ, nhường cơm sẻ áo trong khắp cộng đồng dân cư.

Gia đình Anh Nguyễn Văn Sanh, thường trú tại số 247/71 Lạc Long Quân, phường 13, quận 11 là một minh chứng. Anh đã chọn việc giúp lại cho những người khó khăn hơn mình như một cách trả ơn cuộc đời. Từ một người làm thuê kiếm sống trong xóm Chùa, phường 3 với vô vàn khó khăn, anh Sanh được kê vào danh sách hỗ trợ để làm kinh tế gia đình. Nhiều lần được hỗ trợ kinh phí và động viên kịp thời, vợ chồng anh đã vượt nghèo bằng cách gia công cho các cơ sở sản xuất trong phường. Vượt qua được khó khăn, 10 năm anh kiên trì làm việc có ý nghĩa trả ơn đời bằng cách nuôi dưỡng các cụ già neo đơn, giúp đỡ các hoàn cảnh khó khăn hơn mình, những người bệnh tật trong tổ dân phố từ bữa ăn hằng ngày đến mảnh quần, tấm áo và cả thuốc thang, viện phí cho họ khi không may ốm đau phải nằm viện.

Gia đình chị Cẩm Vân, thường trú tại 2/1B khu phố Phước Hiệp, phường Long Trường, quận 9 có 4 người, cuộc sống rất khó khăn bởi chỉ với nguồn thu nhập chính từ người chồng làm phụ hồ, 2 đứa con khó tránh khỏi nguy cơ bỏ học. Phát hiện kịp thời, Mặt trận quận đưa gia đình chị vào danh sách xóa đói, giảm nghèo. Đến năm 2002, gia đình chị được cấp một căn nhà tình thương. Có đà từ đó, sau 4 lần được trợ vốn với tổng số tiền gần 24 triệu đồng làm kinh tế gia đình, được giao 1 con bò sữa để nuôi, được hỗ trợ con giống, các con chị được hỗ trợ học bổng Nguyễn Hữu Thọ liên tục 9 năm liền. Đến nay, chị đã mua được xe máy, tiện nghi sinh hoạt gia đình tương đối đầy đủ, thu nhập từ tiệm tạp hóa và đàn bò sữa đạt bình quân 6 triệu đồng/tháng, các con đã khôn lớn, trưởng thành.

Nhìn lại chặng đường 10 năm, Cuộc vận động Vì người nghèo của Thành phố đã thực sự đi vào lòng người dân, phát huy được truyền thống tương thân, tương ái, lá lành đùm lá rách của dân tộc, thu hút được toàn xã hội chung tay chăm lo.

Để Cuộc vận động tiếp tục phát huy hiệu quả, trong thời gian tới, Mặt trận Tổ quốc và ban vận động vì người nghèo các cấp của Thành phố đang tiếp tục tổ chức các hình thức vận động đa dạng, phong phú hơn để vận động ủng hộ quỹ vì người nghèo ở các cấp, từ đó có đủ nguồn kinh phí đáp ứng nhu cầu bức bách hoặc phát sinh đột xuất của người dân nghèo địa phương.

Tập trung thực hiện có hiệu quả các chương trình hỗ trợ người nghèo, nhất là diện chính sách, người về hưu, hộ nghèo, người neo đơn, công nhân viên chức, người lao động, sinh viên và lực lượng vũ trang, những đối tượng bị tác động, ảnh hưởng do lạm phát gặp khó khăn, các cơ quan, đoàn thể đã  kịp thời tham mưu cho cấp ủy Đảng, chính quyền huy động các nguồn lực xã hội chăm lo một cách bền vững, đặc biệt chú ý những trường hợp cận nghèo vừa qua khỏi chuẩn 12 triệu đồng/người/năm. Những trường hợp này, các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận, đoàn thể đang tạo điều kiện giúp đỡ cả về tinh thần và vật chất để họ có điều kiện vươn lên trong cuộc sống như miễn, giảm một phần học phí cho con em khi đến trường, chi phí khi đi khám, chữa bệnh, tạo điều kiện tham gia vào một số chương trình, dự án phát triển kinh tế tại địa phương… Cụ thể, trong năm 2011, ban vận động Vì người nghèo các cấp đã phối hợp với Ban Chỉ đạo chương trình “giảm nghèo - tăng hộ khá” để hỗ trợ trợ cấp khó khăn cho các hộ có mức thu nhập dưới 8 triệu đồng/người/năm; đẩy mạnh công tác phối hợp cùng công đoàn các doanh nghiệp chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho công nhân và người lao động có hoàn cảnh khó khăn.  Ngoài các nội dung đã chăm lo như xây nhà tình nghĩa, nhà tình thương, trao học bổng, phương tiện đi lại cho học sinh nghèo, tặng quà cho các hộ khó khăn trong các dịp lễ, tết, Ban Vận động Vì người nghèo Thành phố đã và đang nhân rộng phương thức cho mượn vốn từ nguồn Quỹ “Vì người nghèo” của địa phương, đầu tư giúp con em dân nghèo học nghề để bảo đảm cuộc sống. Điều đáng mừng là, các cấp ủy Đảng của Thành phố đã và đang đưa Cuộc vận động Vì người nghèo vào một trong những nội dung trọng tâm trong chương trình công tác để chỉ đạo việc triển khai thực hiện, bảo đảm an sinh xã hội theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ IX, bảo đảm hoàn thành chỉ tiêu giảm nghèo, tăng hộ khá mà Thành phố đã đề ra./.