Mục lục Tạp chí Cộng sản số 825 (7-2011)

QUÁN TRIỆT VÀ THỰC HIỆN NGHI QUYẾT ĐẠI HỘI XI CỦA ĐẢNG  

- Những nội dung cơ bản và mới trong Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI

Nguyễn Thị Kim Ngân - Tiếp tục thực hiện tốt các chính sách ưu đãi người có công, bảo đảm an sinh xã hội trong phát triển bền vững

Kết thúc năm 2010, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đất nước ta đã vượt qua những rào cản, thách thức lớn trước bối cảnh trong nước và quốc tế đầy khó khăn, giành những thành tựu quan trọng trên nhiều lĩnh vực. Chúng ta đã hoàn thành những mục tiêu chủ yếu và cơ bản của kế hoạch 5 năm theo phương hướng và nhiệm vụ của Đại hội X (2006 - 2010), Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm (2001-2010) và đang tiếp tục phát huy mạnh mẽ các nguồn lực, với niềm tin thực hiện phương hướng và nhiệm vụ mà các văn kiện quan trọng của Đại hội XI đặt ra, trong đó có các văn kiện lớn như: Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011); Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020.

Đặng Ngọc Tùng - Xây dựng, phát triển giai cấp công nhân và tổ chức công đoàn Việt Nam đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới

Giai cấp công nhân Việt Nam là cơ sở chính trị - xã hội của Đảng và Nhà nước, là lực lượng nòng cốt trong khối liên minh công - nông - trí thức và khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Quan tâm đào tạo, xây dựng và phát triển giai cấp công nhân, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, là nhiệm vụ quan trọng của sự nghiệp cách mạng Việt Nam, góp phần thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội XI của Đảng.

Nguyễn Thế Trung - Những vấn đề trọng tâm trong công tác dân vận của Đảng theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XI

Đại hội XI của Đảng có ý nghĩa trọng đại, định hướng và động viên, cổ vũ toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta tiếp tục phát huy sức mạnh toàn dân tộc, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Nhiệm vụ của công tác dân vận trong thời kỳ mới là xây dựng mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân, tạo nên sức mạnh tổng hợp thực hiện thắng lợi mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh".

TỌA ĐÀM KHOA HỌC

Giải quyết tốt mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội

Lời Bộ Biên tập: Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) đã xác định 8 phương hướng cơ bản cần tập trung quán triệt và thực hiện để hoàn thành mục tiêu của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Cương lĩnh yêu cầu, trong quá trình thực hiện các phương hướng đó, phải chú trọng nắm vững và giải quyết tốt các mối quan hệ, trong đó có mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội. Thực hiện Chỉ thị số 01-CT/TW ngày 17-3-2011 của Bộ Chính trị về học tập, quán triệt và triển khai Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, ngày 23-6-2011, tại Hà Nội, Tạp chí Cộng sản đã tổ chức Tọa đàm khoa học "Giải quyết tốt mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội" với sự tham gia của nhiều nhà khoa học đến từ các học viện, các cơ quan nghiên cứu lý luận ở Hà Nội. Tạp chí Cộng sản xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc Báo cáo Đề dẫn của PGS, TS Vũ Văn Phúc, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; Tổng thuật Tọa đàm; tham luận của GS, TS Đỗ Thế Tùng tại Tọa đàm khoa học này.

    *** Báo cáo Đề dẫn

    *** Tổng thuật Tọa đàm

Đỗ Thế Tùng - Mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và thực hiện chính sách xã hội trong phát triển bền vững - những giải pháp chủ yếu đối với Việt Nam

Trong phát triển bền vững, nếu chạy theo chỉ tiêu tốc độ tăng GNP và tăng thu nhập bình quân đầu người bằng bất cứ giá nào thì nền kinh tế ấy sẽ rơi vào “bẫy thu nhập trung bình”. Như vậy, tăng trưởng kinh tế chỉ là điều kiện cần chứ chưa phải là điều kiện đủ để phát triển. Phải quan tâm đến tính chất của tăng trưởng, tức là đạt được tăng trưởng bằng cách nào, những ai tham gia, thể chế nào được hình thành và những ai được hưởng lợi từ thành quả của sự tăng trưởng ấy? v.v.. Nếu chỉ một tầng lớp nhỏ bên trên được hưởng lợi, đa số người dân vẫn nghèo đói thì sự tăng trưởng kinh tế như vậy không thể coi là “sự phát triển”. Phát triển bền vững phải là sự tăng trưởng kinh tế đi đôi với tiến bộ và công bằng xã hội.

NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI

Bùi Ngọc Thanh - Thắng lợi của cuộc bầu cử  đại biểu Quốc hội khóa XIII  và đại biểu hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2011 – 2016

Quốc hội khóa XII đã ra nghị quyết rút ngắn nhiệm kỳ của khóa này xuống 4 năm; đồng thời kéo dài nhiệm kỳ hoạt động của hội đồng nhân dân và ủy ban nhân dân các cấp khóa 2004 - 2009 đến năm 2011. Chủ trương nói trên là nhằm tiến hành đại hội Đảng, bầu cử đại biểu dân cử các cấp và hình thành bộ máy nhà nước nhiệm kỳ mới từ Trung ương đến địa phương ngay trong một thời gian, tiết kiệm tối đa tiền của, công sức, thì giờ của Nhà nước và nhân dân. Sau một quá trình chuẩn bị khẩn trương, nghiêm túc và chu đáo, ngày 22-5-2011, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIII và đại biểu hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2011 - 2016 đã diễn ra một cách dân chủ, bình đẳng, đúng pháp luật, an toàn, tiết kiệm và thành công tốt đẹp.

Vũ Thanh Sơn - Tiếp tục hoàn thiện quan hệ phân phối trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa dưới ánh sáng Nghị quyết Đại hội XI của Đảng

Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay, sự thừa nhận nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đồng nghĩa với việc thừa nhận sự tồn tại nhiều chủ thể kinh tế có nguồn gốc sở hữu khác nhau, tuân thủ các quy luật thị trường. Quan hệ phân phối trong việc phân chia nguồn lực, yếu tố sản xuất, của cải và thu nhập, cơ hội tiềm năng giữa nhiều chủ thể mang tính đa chiều và phụ thuộc lẫn nhau. Để bảo đảm công bằng xã hội cho những đối tượng yếu thế, thiệt thòi trong quá trình phát triển, cùng với cơ chế phân phối theo thị trường, thì cơ chế phân phối phi thị trường cũng cần được hoàn thiện.

Trần Văn Thụy - Nâng cao y đức, đấu tranh  đẩy lùi tiêu cực trong hoạt động khám, chữa bệnh

Đạo đức nghề y (y đức) luôn được xã hội coi trọng, nó là phẩm chất tốt đẹp của người làm công tác y tế và có ảnh hưởng đến quá trình điều trị bệnh nhân. Hiện nay, do nhiều nguyên nhân, y đức có sự sa sút nghiêm trọng. Đại hội XI của Đảng  đã chủ trương “Nâng cao y đức, đấu tranh đẩy lùi tiêu cực trong hoạt động khám, chữa bệnh”. Giải pháp cơ bản để thực hiện chủ trương này là coi trọng công tác giáo dục chính trị tư tưởng, công tác tổ chức quản lý và có nguồn tài chính tốt cho ngành y tế.

Nguyễn Đức Thắng  - Chủ động phòng ngừa, đấu tranh, phê phán những biểu hiện “tự diễn biến” 

Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Đảng ta đã cảnh báo: "Những biểu hiện xa rời mục tiêu của chủ nghĩa xã hội, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" có diễn biến phức tạp. Các thế lực thù địch tiếp tục thực hiện âm mưu "diễn biến hòa bình", gây bạo loạn lật đổ, sử dụng các chiêu bài "dân chủ", "nhân quyền" hòng làm thay đổi chế độ chính trị ở nước ta". Tình hình đó đòi hỏi chúng ta phải nghiên cứu cụ thể, thấu đáo, làm rõ thực chất và những biểu hiện của "tự diễn biến", từ đó đề ra các biện pháp đồng bộ trong đấu tranh, phê phán, ngăn chặn một cách hữu hiệu những biểu hiện này.

THỰC TIỄN - KINH NGHIỆM

Nguyễn Hòa Bình  - Quảng Ngãi thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị

Thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 (khóa VIII) về chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; Nghị quyết số 11-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa VIII) về việc luân chuyển cán bộ lãnh đạo và quản lý; Nghị quyết số 06 của Tỉnh ủy (khóa XVII) về phát triển nguồn nhân lực, thời gian qua Quảng Ngãi đã đào tạo, tuyển chọn, bổ sung nhiều cán bộ trẻ, được đào tạo cơ bản về chuyên môn nghiệp vụ, lý luận chính trị cho hệ thống chính trị của tỉnh. Hiện tổng số cán bộ, công chức, viên chức của tỉnh Quảng Ngãi là 32.855 người (chưa kể cán bộ y tế xã), trong đó, số cán bộ có trình độ đại học và trên đại học chiếm tỷ lệ 42,95%. Đây là tỷ lệ còn khiêm tốn so với  mặt bằng chung của cả nước.

Trần Trí Dũng - Trà Vinh phát huy sức mạnh  đoàn kết các dân tộc,  giữ vững ổn định chính trị, phát triển nhanh và bền vững

Luôn chú trọng xây dựng, củng cố và phát huy khối đoàn kết các dân tộc là một trong những nhân tố quan trọng tạo nên sức mạnh, giúp Đảng bộ, chính quyền, quân và dân tỉnh Trà Vinh (một tỉnh có đông đồng bào dân tộc Khmer, Hoa  sinh sống) đạt được nhiều thành tựu to lớn trong phát triển kinh tế - xã hội, củng cố và giữ vững ổn định chính trị, quốc phòng - an ninh trong những năm qua. Giai đoạn 2011- 2015, Đảng bộ tỉnh Trà Vinh xác định: “Tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ; phát huy sức mạnh đoàn kết các dân tộc, giữ vững ổn định chính trị; phấn đấu đưa tỉnh Trà Vinh sớm ra khỏi tình trạng nghèo, kém phát triển...”.

Hoàng Văn Nghĩa - Một số thành tựu  về bảo đảm quyền trẻ em  trong thời kỳ đổi mới ở nước ta

Đảng và Nhà nước Việt Nam luôn có quan điểm và chính sách nhất quán về quyền trẻ em. Theo đó, công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em được coi là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm của các cấp ủy đảng, chính quyền từ  Trung ương đến địa phương, là một vấn đề ưu tiên trong mọi chính sách và chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Trần Thị Tuyết Mai - Về phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” là phong trào quần chúng và mang tính xã hội hóa sâu sắc, đem lại hiệu quả kinh tế - xã hội thiết thực và to lớn. Phong trào nhanh chóng trở thành một cuộc tổng động viên, lôi cuốn rộng rãi các lực lượng chính trị - xã hội và các tầng lớp nhân dân tham gia, tạo nên sức mạnh tổng hợp trong xây dựng đời sống văn hóa theo đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, làm cho môi trường văn hóa xã hội ở cơ sở và địa bàn dân cư thêm lành mạnh, tiến bộ, văn minh.

SINH HOẠT TƯ TƯỞNG

Nhân Đăng - Triết lý “bốn sạch”

THẾ GIỚI: VẤN ĐỀ - SỰ KIỆN

Tôn Quốc Tường - Chín mươi năm Đảng Cộng sản Trung Quốc: Lựa chọn của lịch sử, lựa chọn của nhân dân Trung Quốc

Ngày 1-7-2011 là ngày kỷ niệm 90 năm thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc. Chín mươi năm trước, Đảng Cộng sản Trung Quốc khi mới thành lập chỉ có vẻn vẹn 53 đảng viên, phải đối diện với một Trung Quốc cũ đại nạn liên miên. Ngày nay, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã trở thành một Đảng lớn mạnh với hơn 60 năm cầm quyền, hơn 80 triệu đảng viên, nhân dân Trung Quốc đã thực sự làm chủ trong một nhà nước xã hội chủ nghĩa ngày càng lớn mạnh. Sự thay đổi vĩ đại này là kỳ tích trong lịch sử của dân tộc Trung Hoa, là minh chứng sống động nhất cho chân lý: chỉ Đảng Cộng sản mới có thể cứu Trung Quốc thoát khỏi đại nạn, cũng chỉ Đảng Cộng sản mới có thể dẫn dắt Trung Quốc phát triển.

Đỗ Sơn Hải - Ba mươi lăm năm quan hệ Việt Nam - Phi-líp-pin: Nhìn lại chặng đường để nâng tầm quan hệ

Ngày 12-7-1976, chỉ sau một năm đất nước hoàn toàn thống nhất, Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao với Phi-líp-pin. Trong 35 năm qua, mối quan hệ song phương Việt Nam - Phi-líp-pin đã có những bước phát triển mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực. Trong giai đoạn hiện nay, Việt Nam và Phi-líp-pin có nhiều lợi ích tương đồng, bổ trợ cho nhau từ kinh tế đến an ninh, văn hóa, xã hội. Hơn nữa, khi thời hạn xây dựng Cộng đồng ASEAN đang tới gần (năm 2015), cả Việt Nam và Phi-líp-pin đều có chung một định hướng ưu tiên cho nhiệm vụ này. Để thực hiện được những mục tiêu mà hai nước đã đặt ra, một nhiệm vụ hết sức quan trọng hiện nay là làm thế nào để đưa quan hệ song phương phát triển lên một tầm cao mới.

QUA SÁCH BÁO NƯỚC NGOÀI

*** Vai trò của hợp tác xã ở một số nước trên thế giới 

Hợp tác xã là một loại hình kinh tế tập thể khá phổ biến, hoạt động trong rất nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội và hiện diện ở các nền kinh tế có trình độ phát triển khác nhau. Kinh nghiệm thế giới cho thấy, đến nay hợp tác xã vẫn tỏ ra là mô hình hoạt động hiệu quả, phù hợp với điều kiện cạnh tranh ngày càng gay gắt. Và, quan trọng hơn nữa, thông qua hợp tác xã, các hộ nông dân, các doanh nghiệp nhỏ hợp tác với nhau, tăng sức mạnh để đối phó với khó khăn và tránh các nguy cơ thua lỗ cao.