Đổi mới quản lý giáo dục - khâu đột phá để nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo

Tham dự hội nghị còn có Bộ trưởng Bộ GĐ - ĐT Phạm Vũ Luận, đại diện lãnh đạo một số bộ, ngành Trung ương, các tỉnh, thành và lãnh đạo các sở GD - ĐT trong cả nước.

Theo báo cáo của Bộ GD - ĐT, sau 4 năm thực hiện Chỉ thị số 33 của Thủ tướng Chính phủ, trật tự, kỷ cương thi cử trong toàn ngành đã được nâng lên rõ rệt. Bộ GD - ĐT đã ban hành hệ thống quy chế mới, làm cơ sở pháp lý cho việc chống gian lận, tiêu cực trong thi cử; xây dựng và thực hiện lộ trình cải tiến thi, tổ chức thi trắc nghiệm một số môn học, thi theo cụm trường và chấm chéo các bài thi tự luận giữa các địa phương giúp hạn chế tiêu cực trong coi thi và chấm thi.

Số học sinh yếu, kém ngày càng giảm, học sinh bỏ học năm học 2006-2007 là 0,9% đến năm học 2009-2010 giảm còn 0,51%; tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THPT và bổ túc THPT cũng đã tăng lên 95, 72% trong năm học năm 2010- 2011. Đến cuối năm 2010, 100% tỉnh, thành hoàn thành phổ cập giáo dục trung học cơ sở. Trong công tác quản lý giáo dục, việc tổ chức đánh giá thi đua theo các vùng đã có hiệu quả thiết thực, giảm bệnh thành tích trong công tác thi đua và góp phần đẩy mạnh các hoạt động giáo dục trong toàn ngành.

Sau 3 năm thực hiện phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, kết quả nổi bật là nhận thức về cách làm giáo dục ở nhiều nơi thay đổi rõ rệt; ý thức trách nhiệm của toàn xã hội đối với hoạt động giáo dục được cải thiện; công tác xã hội hóa giáo dục có nhiều chuyển biến tích cực, huy động được ngày càng nhiều các nguồn lực tham gia giáo dục thế hệ trẻ (như đóng góp xây dựng quỹ khuyến học của trường, của địa phương; giúp đỡ học sinh nghèo; học sinh vượt khó học giỏi…). Đến nay, cả nước có 44 tỉnh, thành không có học sinh bỏ học vì thiếu ăn, thiếc mặc, thiếu sách vở; 41.283 trường (đạt 98,6%) xây dựng được Quy tắc Văn hóa ứng xử giữa các thành viên trong nhà trường.  

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc thực hiện Chỉ thị số 33 của Thủ tướng Chính phủ và phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” cũng còn một số mặt hạn chế. Trong đó, đáng lưu ý là tình trạng một bộ phận cán bộ quản lý và giáo viên chưa mạnh dạn phát hiện, đấu tranh ngăn chặn những hiện tượng tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích đang tái phát ở một số địa phương. Việc điều động thanh tra coi thi với số lượng lớn tạo tâm lý căng thẳng, gây sức ép cho các trường thi. Việc triển khai thực hiện đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, đổi mới phương pháp dạy học ở vùng dân tộc, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn đạt hiệu quả chưa cao…

Trong phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, việc tổ chức các hoạt động còn hạn chế do chưa có nhiều hình thức hướng dẫn linh hoạt, phù hợp; chưa dành nhiều thời gian cho học sinh tham gia sinh hoạt ngoại khóa, tham quan dã ngoại… nên chưa tạo sự gần gũi thân thiện hiệu quả. Ở các thành phố lớn, khu đông dân cư còn thiếu những điều kiện cần thiết để tổ chức các hoạt động vui tươi tập thể lành mạnh, bổ ích cho học sinh; thiếu đội ngũ cán bộ, giáo viên có kỹ năng tổ chức các hoạt động tập thể, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh…

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hoan nghênh và biểu dương những kết quả mà ngành GD - ĐT và các địa phương trong cả nước đã nỗ lực đạt được. Về phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ của ngành GD - ĐT thời gian tới, Thủ tướng chỉ đạo:

Một là, cần khẩn trương xây dựng và triển khai Chương trình hành động, thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng trong lĩnh vực GD - ĐT, chiến lược giáo dục giai đoạn 2011-2020 nhằm đổi mới căn bản và toàn diện nền GD - ĐT Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, đưa nền giáo dục nước ta tiến kịp nền giáo dục tiên tiến trên thế giới.

Hai là, tiếp tục đổi mới công tác quản lý giáo dục, coi đây là khâu đột phá để nâng cao chất lượng giáo dục. Phải làm tốt hơn nữa nhiệm vụ quản lý Nhà nước về giáo dục, tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách; đẩy mạnh phân cấp gắn với giao quyền tự chủ và đề cao trách nhiệm của các địa phương, các cơ sở giáo dục đào tạo; tăng cường các hoạt động khảo thí và công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm định chất lượng giáo dục; tăng cường hợp tác quốc tế, đồng thời đẩy mạnh công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, tạo điều kiện để người dân được học tập suốt đời.

Ba là, chăm lo xây dựng đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục cả về số lượng và chất lượng, gắn với đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động “Mỗi thầy, cô giáo là một tấm gương đạo đức tự học và sáng tạo”; làm tốt công tác quy hoạch, đào tạo nguồn nhân lực của ngành giáo dục; phát triển đội ngũ cán bộ có năng lực và tầm nhìn xa để xây dựng và phát triển nền giáo dục Việt Nam; tham mưu có hiệu quả cho Đảng và Nhà nước trong việc hoạch định các chính sách phát triển GD - ĐT của đất nước.

Bốn là, tiếp tục đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp dạy và học, triển khai các đề án, kế hoạch phát triển giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi; tiếp tục rà soát, điều chỉnh nội dung dạy, học và kiểm tra đánh giá bậc phổ thông; rà soát, đổi mới chương trình sách giáo khoa phổ thông; chú trọng nâng cao chất lượng toàn diện cho học sinh, nâng cao chất lượng dạy học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân. Làm tốt công tác phổ cập giáo dục, chống mù chữ và phân luồng học sinh sau trung học cơ sở.

Năm là, tiếp tục phát triển mạng lưới trường, lớp và nâng cao chất lượng cơ sở vật chất kỹ thuật theo hướng chuẩn hóa; thực hiện tốt chủ trương xã hội hóa, thu hút nhiều nguồn lực xã hội cho phát triển GD - ĐT. Đẩy mạnh chương trình kiên cố hóa trường lớp học, xây dựng nhà công vụ cho giáo viên.

Sáu là, quan tâm nhiều hơn nữa đối với công tác  GD - ĐT ở vùng sâu, vùng xa; thực hiện tốt chính sách ưu đãi, hỗ trợ học sinh, con em gia đình có công, dân tộc thiểu số, học sinh giỏi, học sinh nghèo, học sinh khuyết tật, giáo viên công tác ở những nơi khó khăn./.