Mục lục Hồ sơ sự kiện số 85 (16-10-2009)

3. Hiểm họa bão lụt

*** Vấn đề và bình luận

15. Dồn dập thảm họa thiên tai

Trong khi Việt Nam đang nỗ lực khắc phục hậu quả thiệt hại nặng nề do cơn bão số 9 (cơn bão Ketsana) gây ra, thì tại nhiều nước nằm trên vùng biển nam Thái Bình Dương, những thảm họa thiên tai vẫn liên tiếp xảy ra. Động đất kèm sóng thần ở Xa-moa (Samoa), những trận bão lũ tồi tệ ở Phi-líp-pin, động đất, lũ lụt ở In-đô-nê-xi-a, Đài Loan…

17. Thiên tai không trừ một ai

Tại hội nghị về khí hậu tại Anh hồi cuối tháng 9 vừa qua, các nhà khoa học cho rằng, chính khí thải gây hiệu ứng nhà kính do con người gây ra là nguyên nhân làm cho trái đất nóng lên khoảng 2 ^oC, và mực nước biển sẽ tăng ít nhất 2m trong thế kỷ XXI. Khi mực nước biển càng tăng cao, thì hậu quả do bão lũ gây ra càng khủng khiếp.

20. Lũ lụt song hành cùng dịch bệnh

Công tác phòng chống dịch bệnh sau khi xảy ra lũ lụt có vai trò vô cùng quan trọng bởi tại vùng lũ thường xảy ra tình trạng thiếu thốn nhu yếu phẩm, điều kiện vệ sinh không được đảm bảo, các bệnh truyền nhiễm liên quan đến đường tiêu hóa... có thể xuất hiện bất cứ lúc nào.

22. Phi-líp-pin - “Dải lửa” hứng chịu nhiều cơn bão

*** Bên lề sự kiện

24. Vệ tinh thời tiết - trợ lực trong phòng chống bão

Bão là hiện tượng tự nhiên gây nhiều tác hại tới đời sống con người. Hiện nay chưa có cách nào chế ngự được bão. Do vậy, để giảm thiểu thiệt hại về người và của do bão lũ gây ra, nhiều quốc gia trên thế giới cũng như các tổ chức quốc tế đã hợp tác chế tạo và phát triển những vệ tinh nhân tạo nhằm dự báo sớm và phòng tránh bão. Với sự phát triển như vũ bão của công nghệ vệ tinh, việc dự báo bão đã có thêm nhiều tiến bộ.

26. Băng-la-đét: “Mắt bão” và “nước mắt vì bão”

Nằm ở phía Đông Bắc của tiểu lục địa Ấn Độ, phía Tây, Bắc, Đông giáp Ấn Độ, phía Đông Nam giáp My-an-ma và phía Nam giáp vịnh Ben-gan, Băng-la-đét là một quốc gia nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa, quanh năm nóng ẩm và là một trong những nước có nhiều bão nhất thế giới. Người dân ở Băng-la-đét luôn phải sống trong nỗi lo sợ vì bão lụt hoành hành.

28. Kinh nghiệm chống lụt của Anh

Anh là quốc gia thường xuyên xảy ra bão lụt, trung bình mỗi năm có khoảng 5 triệu cư dân phải chống chọi với các trận lụt lớn. Tháng 6-2007, các trận mưa với cường độ lớn dội xuống liên tục đã khiến các quận Gloucester, Herefordshire, Worcester, Oxford của Anh chìm ngập trong biển nước, lượng mưa trong 24 giờ đồng hồ ở các khu vực này lên tới trên 125 mm. Mưa lớn đã làm cho đường sá, bãi đỗ xe phải tạm ngừng hoạt động, hệ thống giao thông công cộng, tàu hỏa ở các khu vực này bị tê liệt.

30. Theo chân nhà Phật cứu trợ ở Mi-an-ma

Đầu tháng 5-2008, siêu bão Nargis quệt một vệt đen lên bản đồ Đông Nam Á, nơi đất nước và con người Mi-an-ma (Myanmar) sống dung dị trong vòng tay đạo Phật. Là người ngoại đạo, tôi không rõ nhà Phật răn đệ tử thế nào, chỉ biết phàm ở châu Á, quốc gia nào người dân hiền lành thật thà, những người hiểu biết thường giải thích, là bởi nước người ta theo Phật…Tăng ni phật tử không xa lạ, nhưng phải đến chuyến cứu trợ Myanmar lần này, tôi mới biết thế nào là gần gũi nhà Phật.

32. Hà Lan đương đầu với bão lụt

“Nói đến Hà Lan, người ta nghĩ ngay tới Đất nước của hoa Tuy-líp, cối xay gió, song trên thực tế, Hà Lan nổi tiếng hơn bởi các công trình đê quai biển, và tài nghệ chinh phục biển cả, với những hạm đội hải quân đã một thời khét tiếng thế giới”

33. Tản mạn bão lũ

Cũng như nhiều địa phương ở miền Trung, bão lụt đã trở thành “chuyện thường ngày ở huyện” đối với Thừa Thiên Huế và do đó, tỉnh cũng đã có nhiều kinh nghiệm về phòng chống bão lụt.

36. Ký ức bão

Những ai sinh ra và lớn lên ở miền Trung, ít nhiều đều có ký ức về những trận bão. Mỗi năm, có ít nhất là 12 cơn bão xuất hiện trên biển Đông, luôn đe dọa đến Việt Nam. Trong số đó, ít nhất cũng có 3-5 cơn “ghé thăm” miền Trung rồi. Nhẹ thì gãy dăm bảy cây bạch đàn ven biển, nặng như bão số 9 vừa rồi thì hàng nghìn ngôi nhà đổ nát, hàng trăm người chết chìm trong nước lũ.

*** Kinh tế và hội nhập

36. Càng thâm hụt, càng gia tăng quan hệ thương mại

15 năm sau ngày doanh nghiệp Trung Quốc xâm nhập thị trường châu Phi, mỗi năm Trung Quốc nhập siêu hàng tỉ USD nhưng “rất vui vẻ” chấp nhận sự thâm hụt cán cân này và càng gia tăng quan hệ buôn bán. Trao đổi thương mại 2 bên tăng bình quân 30%/năm trong suốt 10 năm qua.

38. Những chuyển động lịch sử trên bản đồ kinh tế

Kinh tế thế giới đã trải qua một năm đầy biến động. Có lẽ còn quá sớm để khẳng định thế giới đã thoát khỏi suy thoái, nhưng đã xuất hiện nhiều chuyển biến mang tính lịch sử trên bản đồ kinh tế thế giới, cùng với đó là những bài học xương máu đối với hệ thống tài chính phương Tây. Làm gì để thoát khỏi khủng hoảng và thế giới sẽ ra sao sau khủng hoảng đang là mối quan tâm hàng đầu của các nhà hoạch định chính sách, giới chuyên gia, nhà đầu tư và cả người tiêu dùng.

*** Cửa sổ nhìn ra thế giới

41. Áp-ga-ni-xtan: Đi dễ khó về

Dưới chiêu bài chống khủng bố, ngày 7-10-2001, liên quân do Mỹ cầm đầu ồ ạt đổ quân vào Áp-ga-ni-xtan, lật đổ chế độ Ta-li-ban. Thời gian 8 năm qua đã chứng minh rằng, người Áp-ga-ni-xtan đến nay vẫn không nhận được gì tốt đẹp ngoài bạo lực, khổ đau và nước mắt. Dù là người Áp-ga-ni-xtan hay người Mỹ, tất cả đều đã chán ngấy cuộc chiến hao người tốn của này. Rút quân hay ở lại và tiếp tục hứng chịu tổn thất trong một cuộc chiến chưa biết hồi kết? Đáp án cho câu hỏi này đang khiến giới lãnh đạo Mỹ hết sức đau đầu.

44. EU: Đoàn tàu nhất thể hóa sắp cán đích

Theo kết quả cuối cùng của cuộc trưng cầu dân ý lần thứ hai công bố tối 3-10-2009, Hiệp ước Li-xbon (Lisbon) đã chính thức được cử tri Ai-rơ-len (Ireland) thông qua với 67,13% lá phiếu ủng hộ. Đây là điều mà cả châu Âu vẫn nóng lòng chờ đợi từ 15 tháng qua nhằm vượt vật cản cuối cùng trên con đường nhất thể hoá Liên minh châu Âu (EU).

*** Văn hóa - xã hội

48. SAR và việc bảo vệ phụ nữ đấu tranh cho quyền bình đẳng

Hiện nay, rất nhiều học giả, giáo sư, trí thức có những công trình nghiên cứu, những tác phẩm nổi tiếng… bị đe dọa đến mạng sống khiến họ phải cầu cứu mạng lưới Scholar at Risk Network (SAR). Không chỉ đưa họ đến những địa điểm an toàn để sống và tiếp tục công việc có ích cho cộng đồng, tổ chức này còn bênh vực, khuyến khích phụ nữ tham gia vào công cuộc đấu tranh đòi quyền bình đẳng giới.

50. Bão số 9 năm 2009 và ước mơ về những ngôi trường kiên cố

Sau khi đổ bộ vào miền Trung, cơn bão số 9 (Ketsana) đã gây thiệt hại nghiêm trọng đối với ngành giáo dục. Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng ngành Giáo dục - Đào tạo các tỉnh đã và đang nỗ lực khẩn trương khắc phục thiệt hại, nhất là tạo điều kiện tốt cho học sinh trở lại trường.

52. Đời sống tâm lý con người thời suy thoái

Cơn bão suy thoái kinh tế khiến cho cuộc sống của người dân bị đảo lộn. Tiết kiệm, chán nản, thất vọng là điều mà người ta thường thấy. Hệ quả của nó là tỷ lệ bệnh tâm thần và tự tử tăng cao.

*** Văn học - nghệ thuật

54. Có một nước Mỹ không như người ta đã biết

Khi nói đến nước Mỹ, người ta thường hình dung ra hình ảnh một đất nước có tiềm lực kinh tế mạnh nhất thế giới và một tiềm năng quân sự mạnh đến mức có đủ khả năng can thiệp vào bất nơi nào trên thế giới, nếu như họ muốn hoặc ít ra là họ thấy có lợi cho mình, một quốc gia có những ngôi nhà chọc trời, một xã hội luôn đề cao lối sống tiêu dùng,...Nhưng ít ai hình dung ra một nước Mỹ khác, với sự cô đơn đến tuyệt vọng của con người, nếu như tiểu thuyết “Con đường cách mạng” (Revolutionary road) của Ri-chác Y-ết (Richard Yates) chưa được công bố vào năm 1961.

*** Nhân vật với lịch sử

56. Tô-ni Ble - sự trở lại của “Con đường thứ ba”?

Trẻ trung và mạnh mẽ, Tô-ni Ble đã để lại nhiều dấu ấn sắc nét sau 10 năm làm Thủ tướng nước Anh (1997-2007). Tên tuổi ông gắn liền với những bước tiến to lớn làm thay đổi châu Âu của lực lượng cánh tả. Và giờ đây, khi EU tìm kiếm một gương mặt cho cương vị tổng thống đầu tiên của mình, Ble lại được nhắc đến như ứng cử viên sáng giá nhất cho chức vụ này.

*** Tuần trong 5 phút

59. Việt Nam

60. Thế giới