Yêu cầu cấp thiết của việc tu dưỡng đạo đức cách mạng suốt đời

Đảng Cộng sản Việt Nam trải qua chặng đường 93 năm xây dựng, trưởng thành và phát triển, Đảng ta không ngừng đưa ra những chủ trương, đường lối phù hợp, đáp ứng yêu cầu lịch sử, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội của đất nước phát triển; tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh; nâng cao vị thế, uy tín của nước ta trên trường quốc tế, tạo nền tảng và cơ sở vững chắc đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững. Có được những thành tựu đó là do từ khi ra đời đến nay, Đảng ta luôn coi trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xem đây là nhiệm vụ then chốt, quyết định đến sức mạnh, uy tín của Đảng. Trong đó, xây dựng Đảng về đạo đức là “nền tảng”, giúp cho Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền trong các thời kỳ cách mạng. 

Tuy nhiên, trong thực tế công tác xây dựng Đảng về đạo đức vẫn còn có những hạn chế, bất cập. Việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa thường xuyên, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. “Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có những đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản lý, kể cả một số cán bộ cao cấp, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với những biểu hiện khác nhau về sự phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa địa vị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tùy tiện, vô nguyên tắc” ⁽¹⁾. Hội nghị đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ khóa VII của Đảng (tháng 1-1994) và các kỳ Đại hội Đảng cùng nhiều Hội nghị Trung ương tiếp theo đã chỉ ra những biểu hiện này của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, xác định đó là một trong bốn nguy cơ liên quan đến sinh mệnh và sự tồn vong của Đảng.

Trước thực trạng đó, công tác giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên được xem là khâu then chốt trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sạch, vững mạnh. Trên cơ sở kế thừa, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, Đại hội XII của Đảng đã xác định xây dựng đạo đức trong Đảng ngang tầm với những nội dung xây dựng Đảng về tư tưởng, chính trị và tổ chức, đó là: “Tăng cường rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, thực dụng. Tập trung thực hiện mục tiêu: Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức” ⁽²⁾. Kế thừa tinh thần đó, Đại hội XIII của Đảng ta tiếp tục bổ sung, hoàn thiện với nhiều nội dung, giải pháp đồng bộ trong công tác xây dựng Đảng về đạo đức: “Tập trung xây dựng Đảng về đạo đức”, nhằm “làm cho mỗi cán bộ, đảng viên thấy rõ bổn phận và trách nhiệm của mình, luôn vững vàng trước khó khăn, thách thức và không bị cám dỗ bởi vật chất, tiền tài, danh vọng. Nâng cao ý thức tu dưỡng, rèn luyện và thực hành đạo đức cách mạng. Tăng cường đấu tranh chống các quan điểm, hành vi phản đạo đức, phi đạo đức. Cổ vũ, biểu dương các gương sáng đạo đức, tạo ảnh hưởng sâu rộng trong Đảng và ngoài xã hội” ⁽³⁾. Đây vừa là định hướng cho hoạt động thực tiễn, vừa là chỉ báo trong công tác đánh giá kết quả xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay. Thực hiện tốt nội dung xây dựng Đảng về đạo đức sẽ góp phần ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, bảo đảm cho Đảng vững mạnh toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Theo đó, cán bộ, đảng viên cần phải tự giác học tập, rèn luyện đạo đức cách mạng suốt đời, đề cao trách nhiệm công vụ, phấn đấu trở thành những cán bộ, đảng viên có cả tài và đức, góp phần xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng.

Kế thừa, phát huy những thành tựu đạt được

Thời gian qua, vấn đề tu dưỡng đạo đức cách mạng suốt đời trong xây dựng Đảng về đạo đức đã đạt được nhiều thành tựu. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị và Ban Bí thư, sự hướng dẫn của các cơ quan chức năng, sự quản lý, điều hành của các cấp ủy, người đứng đầu các cơ quan, địa phương, đơn vị..., đa số cán bộ, đảng viên đều có nhận thức đúng đắn về chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, tin tưởng vào Cương lĩnh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước.

Việc rèn luyện, giáo dục đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên, quần chúng gắn chặt với xây dựng và thực hành đạo đức trong Đảng, nhất là phòng, chống, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Các cấp ủy, tổ chức đảng đã triển khai sâu rộng, hiệu quả Nghị quyết và Kết luận Hội nghị Trung ương 4 khóa XI, XII, XIII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Bên cạnh đó, công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức cao đẹp, lối sống nghĩa tình, tuân thủ pháp luật cho thanh niên, cán bộ, đảng viên trẻ luôn được Đảng ta quan tâm, thông qua việc thực hiện nhiều phong trào, hoạt động ý nghĩa như: “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc”, “Nghĩa tình biên giới hải đảo”, “Hành trình tuổi trẻ vì biển đảo quê hương”,…

Công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật trong Đảng thường xuyên được triển khai thực hiện, đã đạt được những kết quả quan trọng, đóng góp tích cực vào việc ngăn chặn và đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên; bước đầu xây dựng được cơ chế kiểm soát quyền lực trong thực thi nhiệm vụ, công vụ, quyền hạn được giao, nhất là kiểm soát việc lạm quyền, lộng quyền, lợi dụng quyền lực để trục lợi của cán bộ, đảng viên.

Những hạn chế, yếu kém

Thứ nhất, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên về chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, giảng dạy và học tập nghị quyết của Đảng có lúc, có nơi chưa được quan tâm đúng mức, nội dung và phương pháp giáo dục chậm đổi mới. Sinh hoạt đảng, nhất là sinh hoạt chi bộ ở nhiều nơi còn mang tính hình thức.

Thứ hai, công tác đấu tranh phòng, chống các quan điểm sai trái, thù địch đôi khi còn lơ là, mất cảnh giác, không ít cấp ủy, tổ chức đảng chưa chú trọng phòng ngừa, phát hiện sớm.

Thứ ba, một số cấp ủy, tổ chức đảng, một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa thực sự quan tâm đến công tác dân vận, đời sống của nhân dân. Nhiều kiến nghị chính đáng của nhân dân chưa được cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền quan tâm giải quyết kịp thời. Phương thức lãnh đạo, phong cách, lề lối làm việc của một số cán bộ, đảng viên thiếu dân chủ, quan liêu, xa dân.

Thứ tư, công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng chưa đủ sức răn đe, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái. Có nơi lựa chọn đối tượng kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm lại né tránh không kiểm tra cấp ủy viên cùng cấp hoặc cán bộ thuộc diện cấp ủy cùng cấp quản lý và tổ chức đảng cấp dưới trực tiếp, chủ yếu lựa chọn cán bộ, đảng viên không có chức vụ để kiểm tra hoặc kiểm tra tổ chức đảng cấp dưới và đảng viên cách nhiều cấp để dễ kiểm tra và dễ xử lý khi có vi phạm...

Thực hiện tu dưỡng đạo đức cách mạng suốt đời trong xây dựng Đảng về đạo đức

Nhằm ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong toàn Đảng, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã khẳng định: “Nâng cao ý thức tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng suốt đời, thường xuyên “tự soi”, “tự sửa” và nêu cao danh dự, lòng tự trọng của người đảng viên” ⁽⁴⁾, góp phần xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sạch, vững mạnh. Theo đó, cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm:

Một là, nâng cao nhận thức về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của công tác tu dưỡng đạo đức cách mạng suốt đời cho từng cán bộ, đảng viên, trước hết là người đứng đầu các tổ chức cơ sở đảng. Các cấp ủy đảng cần đưa nội dung tu dưỡng đạo đức cách mạng trong xây dựng Đảng về đạo đức vào sinh hoạt chi bộ định kỳ hằng tháng. Trong sinh hoạt chi bộ, ngoài đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị, nên lựa chọn những vấn đề trọng tâm về công tác xây dựng Đảng, nhất là những hạn chế, khuyết điểm để tự phê bình và phê bình gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Hai là, thực hiện nghiêm nguyên tắc nói đi đôi với làm, nêu gương tốt, làm việc tốt. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng chỉ rõ: “Một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền” ⁽⁵⁾ và “Trước mặt quần chúng, không phải ta cứ viết lên trán chữ “cộng sản” mà ta được họ yêu mến. Quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách, đạo đức. Muốn hướng dẫn nhân dân, mình phải làm mực thước cho người ta bắt chước” ⁽⁶⁾. Vì vậy, lời nói của cán bộ, đảng viên phải đi đôi với việc làm, phải làm gương mọi mặt cho quần chúng nhân dân noi theo.

Ba là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên. Các cấp ủy, tổ chức đảng cần thường xuyên tổ chức học tập, quán triệt các chỉ thị, nghị quyết theo quy định của Trung ương về giáo dục đạo đức, lối sống thật sự có hiệu quả để nêu cao tinh thần trách nhiệm, nâng cao nhận thức của cấp ủy các cấp, của cán bộ, đảng viên. Không ngừng đổi mới và nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, phát huy sức mạnh tổng hợp của các hình thức tuyên truyền qua tài liệu, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng. Chú trọng việc tuyên truyền những tấm gương sáng trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Bốn là, các cấp ủy, chi bộ cần chủ động theo dõi, nắm bắt tư tưởng, dự báo tình hình, lãnh đạo, chỉ đạo và phát huy vai trò gương mẫu của đảng viên để kịp thời phát hiện, đấu tranh làm thất bại hoạt động chống phá của các thế lực thù địch. Tuyên truyền đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước và nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng trong cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân. Chủ động đấu tranh vạch trần bản chất phản động, luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch; lên án nhận thức, hành vi sai trái, tiêu cực, lạc hậu, ngăn chặn những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống.

Năm là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng và đấu tranh phòng, chống, tham nhũng, tiêu cực; kiên quyết sàng lọc, loại bỏ những phần tử thoái hóa, biến chất ra khỏi đội ngũ cán bộ, đảng viên. Các cấp ủy, tổ chức đảng phải tập trung kiểm tra, giám sát việc chấp hành Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; cần thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình trong Đảng, giữ gìn đoàn kết nội bộ; đẩy mạnh thực hành tiết kiệm, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên; kịp thời khen thưởng tập thể, cá nhân có thành tích tốt trong công tác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng./.

--------------------

(1) Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XI, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2012, tr. 22|
(2) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016, tr. 202
(3) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, t. I, tr. 183 - 184
(4) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Sđd, t. II, tr. 237
(5) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t. 1, tr. 284
(6) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 6, tr. 16