Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ; các đồng chí Bí thư Trung ương Đảng: Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến, Trưởng Ban Dân vận Trung ương Bùi Thị Minh Hoài tham gia Đoàn Chủ tịch Đại hội. 

Tham dự đại hội có các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước; đại biểu quốc tế; cùng 1.100 đại biểu, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và trí tuệ của hơn 11 triệu đoàn viên công đoàn cả nước... 

Phát biểu khai mạc phiên trọng thể Đại hội, đồng chí Trần Thanh Hải, Phó Chủ tịch thường trực Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, cho biết, đại hội công đoàn các cấp và Đại hội XIII Công đoàn Việt Nam là đại hội lần đầu tiên tiến hành trong 1 năm. Các cấp công đoàn đã có nhiều nỗ lực sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ, vượt qua nhiều khó khăn, có 110.081 công đoàn cơ sở tổ chức đại hội, 7.486 công đoàn cơ sở tổ chức hội nghị, bảo đảm tiến độ, tạo tiền đề cho các công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tiến hành đại hội. Đây cũng là đại hội đầu tiên cụ thể hóa Chiến lược phát triển Công đoàn Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 theo Nghị quyết số 02-NQ/TW, ngày 12-6-2021, của Bộ Chính trị, về “Đổi mới tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới”. Tinh thần chủ động, sáng tạo, trách nhiệm với đất nước, với đoàn viên, người lao động được thống nhất trong đại hội công đoàn cấp tỉnh, thành phố, công đoàn ngành và trong các nội dung trình Đại hội XIII Công đoàn Việt Nam, nhằm tạo ra thế và lực mới của Công đoàn Việt Nam. 

Phát biểu chỉ đạo Đại hội, đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, giải pháp đúng đắn, quyết liệt duy trì việc làm, bảo đảm thu nhập, giảm thiểu khó khăn cho người lao động. Đặc biệt, ngày 12-6-2021, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 02-NQ/TW về đổi mới tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam, tạo cơ sở chính trị vững chắc để đổi mới tổ chức và hoạt động công đoàn, đáp ứng yêu cầu của tình hình mới. 

Với việc không ngừng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, các cấp công đoàn tiếp tục khẳng định vai trò, vị thế vững chắc trong lòng đoàn viên, người lao động, nhất là trong thời điểm người lao động cả nước phải chống chọi với đại dịch COVID-19. Mô hình tổ chức bộ máy của công đoàn ngày càng được hoàn thiện; chất lượng đội ngũ cán bộ công đoàn từng bước được nâng cao. Trên khắp các lĩnh vực đã xuất hiện nhiều tấm gương điển hình tiên tiến, công nhân, viên chức, người lao động đi đầu và thành công trong lao động, sản xuất, kinh doanh; khẳng định vai trò của tổ chức công đoàn trong hệ thống chính trị, tô thắm thêm truyền thống vẻ vang của Công đoàn Việt Nam... 

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, đồng chí Tổng Bí thư cũng thẳng thắn chỉ rõ, hoạt động của Công đoàn và phong trào công nhân vẫn còn một số hạn chế, bất cập, cần sớm có giải pháp khắc phục, trong đó có cả những tồn tại, hạn chế đã được chỉ ra từ nhiều nhiệm kỳ. Đồng chí Tổng Bí thư khẳng định, hoạt động của Công đoàn Việt Nam đặt dưới sự lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối của Đảng. Công đoàn cần tích cực phối hợp với Nhà nước, các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị và người sử dụng lao động để chăm lo, đại diện bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của người lao động. Trong quá trình tổ chức hoạt động, Công đoàn phải phát huy quyền làm chủ của người lao động, hướng tới mục tiêu xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ; quan tâm tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận về giai cấp công nhân và tổ chức công đoàn trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, làm sao để tổ chức công đoàn các cấp thực sự là hạt nhân tập hợp, đoàn kết giai cấp công nhân và người lao động trong cả nước. 

Trình bày tóm tắt báo cáo của Ban Chấp hành Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam khóa XII trình Đại hội, đồng chí Nguyễn Đình Khang, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Đảng đoàn Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam khẳng định, nhiệm kỳ vừa qua, trong bối cảnh có nhiều yếu tố tác động không thuận lợi, hoạt động công đoàn tiếp tục có những bước chuyển quan trọng, nhất là trong việc thực hiện vai trò đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, người lao động. Kết quả đó được thể hiện ở những mặt cụ thể: (1) Các cấp công đoàn, nhất là Tổng Liên đoàn đã chủ động, tích cực đổi mới và nâng cao chất lượng tham gia xây dựng chính sách, pháp luật liên quan đến người lao động; (2) Việc tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong đoàn viên, người lao động có nhiều đổi mới về nội dung và hình thức, nhất là việc ứng dụng rộng rãi công nghệ số. (3) Công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở, xây dựng tổ chức công đoàn vững mạnh, tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước và hệ thống chính trị đạt nhiều kết quả. (4) Các phong trào thi đua yêu nước do Công đoàn phát động ngày càng thu hút đông đảo cán bộ, đoàn viên, người lao động tham gia, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội đất nước. (5) Công tác nữ công tiếp tục được quan tâm, có chuyển biến quan trọng trên các lĩnh vực. (6) Hoạt động đối ngoại, hợp tác quốc tế của Công đoàn được mở rộng, linh hoạt, thích ứng theo đúng chủ trương, đường lối đối ngoại, chính sách của Đảng, Nhà nước. (7) Công tác quản lý tài chính, tài sản có nhiều đổi mới, tạo nguồn lực để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của tổ chức công đoàn. (8) Công tác kiểm tra, giám sát được tăng cường, góp phần xây dựng tổ chức công đoàn vững mạnh. (9) Công tác chỉ đạo, điều hành tiếp tục đổi mới theo hướng sâu sát cơ sở, tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu. 

Bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn những hạn chế, yếu kém mà Đại hội cần nghiêm túc phân tích, kiểm điểm: Chất lượng hoạt động công đoàn chưa đồng đều ở một số lĩnh vực, cơ quan, đơn vị; tiếng nói của công đoàn cơ sở một số nơi chưa đủ mạnh để đại diện, bảo vệ quyền lợi của đoàn viên, người lao động; tình trạng người sử dụng lao động vi phạm pháp luật liên quan đến quyền, lợi ích của người lao động còn nhiều, nhất là tình trạng nợ lương, bảo hiểm xã hội, chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật; một số vấn đề bức xúc của người lao động về nhà ở, nơi khám, chữa bệnh, trường học, nâng cao trình độ tay nghề chậm được giải quyết. Phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở và xây dựng tổ chức công đoàn vững mạnh chưa tương xứng với tiềm năng. Công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động đoàn viên, người lao động có lúc, có mặt chưa theo kịp tình hình; tổ chức phong trào thi đua ở một số nơi còn hình thức. Còn 4/14 chỉ tiêu theo Nghị quyết Đại hội XII Công đoàn Việt Nam đề ra chưa đạt. 

Minh hoạ sâu sắc hơn kết quả của hoạt động công đoàn, đồng chí Phạm Quang Thanh, Ủy viên Ban Chấp hành Liên đoàn Lao động Việt Nam, Chủ tịch Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội chia sẻ, cùng với Công đoàn cả nước và nhận thức sâu sắc vị trí, trách nhiệm Công đoàn Thủ đô, các cấp công đoàn thành phố Hà Nội đã có nhiều đổi mới, góp phần quan trọng vào việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô và kết quả chung của Công đoàn Việt Nam nhiệm kỳ qua. Về công tác tham mưu, chỉ đạo, trên cơ sở chương trình toàn khóa, hằng năm, căn cứ nhiệm vụ công tác, Liên đoàn Lao động thành phố xây dựng 10 hoạt động trọng tâm, 10 nhiệm vụ trọng điểm; giao chỉ tiêu cụ thể cho từng công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở để triển khai thực hiện, phân công rõ trách nhiệm trong Ban Chấp hành, Ban Thường vụ. Về nội dung hoạt động, các cấp công đoàn tập trung nguồn lực cho nhiệm vụ đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền lợi người lao động; cắt bỏ những hoạt động không thiết thực, tốn kém kinh phí. Về phương thức hoạt động, đổi mới phương pháp, lề lối làm việc, cán bộ công đoàn tăng cường đi cơ sở, nắm cơ sở, hỗ trợ cơ sở và lắng nghe cơ sở; tăng cường trao đổi thông tin thông qua các ứng dụng mạng xã hội, giảm hội họp và các thủ tục hành chính rườm rà; nâng cao chất lượng xây dựng, ban hành văn bản, triển khai chương trình, kế hoạch của các cấp công đoàn theo hướng thiết thực, hiệu quả, sát với thực tiễn. 

Nhấn mạnh vai trò của công tác phát triển đoàn viên, tham luận tại Đại hội, đồng chí Trần Đoàn Trung, Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, Thành phố Hồ Chí Minh thu hút lượng lớn lao động từ các tỉnh thành đến sinh sống và làm việc, riêng khu vực lao động có việc làm phi chính thức chiếm tỷ lệ gần 48% so với tổng số lao động có việc làm với khoảng 2,3 triệu người. Là khu vực yếu thế, gặp nhiều khó khăn, dễ bị tổn thương, trong khi họ đang là lực lượng giải quyết có hiệu quả nhu cầu về nhiều mặt của đời sống dân sinh, đặc biệt là tại các đô thị, lao động phi chính thức đang trở thành một vấn đề cần có sự tiếp cận nghiêm túc, toàn diện, đa ngành, không chỉ từ góc độ của một địa phương. Bằng nhiều giải pháp thí điểm, thời gian qua, các cấp công đoàn Thành phố Hồ Chí Minh đã có nhiều cố gắng trong vận động, thành lập và tổ chức hoạt động các nghiệp đoàn cơ sở khu vực lao động phi chính thức. Đến nay, đã thành lập được 134 nghiệp đoàn cơ sở với 11.046 lao động ở các ngành nghề: nhóm lớp mầm non, giữ trẻ gia đình; giúp việc gia đình; dịch vụ vận chuyển; thợ xây dựng; thu gom, thu gom rác dân lập; bán vé số, hàng rong, hớt tóc, sửa chữa, rửa xe ô tô, xe gắn máy, buôn bán thức ăn đường phố... Kết quả tuy còn rất khiêm tốn so với số lượng lao động và lĩnh vực hoạt động khu vực phi chính thức tại Thành phố Hồ Chí Minh, tuy nhiên, đó là những cố gắng bền bỉ, là những thử nghiệm quan trọng để có thể đề xuất chính sách, tìm kiếm giải pháp cho công tác vận động, tập hợp đối với khu vực này trong thời gian tới.

Diễn ra vào thời điểm đoàn viên, người lao động cả nước đang ra sức thi đua lao động, sản xuất, cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Đại hội XIII Công đoàn Việt Nam có nhiệm vụ đánh giá khách quan, toàn diện những kết quả đạt được, chỉ ra những hạn chế, tồn tại, đúc kết những bài học kinh nghiệm của nhiệm kỳ 2018 - 2023; kế thừa những thành quả của nhiệm kỳ qua, tiếp tục xác định mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ và giải pháp của tổ chức công đoàn trong 5 năm tới. Đại hội cũng kiểm điểm sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam khóa XII; sửa đổi, bổ sung Điều lệ Công đoàn Việt Nam; bầu Ban Chấp hành Tổng Liên Lao động Việt Nam khóa mới. 

Với tinh thần “Đổi mới - Dân chủ - Đoàn kết - Phát triển”, Đại hội XIII Công đoàn Việt Nam là Đại hội chuyển hướng mạnh mẽ về nhiệm vụ trọng tâm hoạt động công đoàn, đột phá trong công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở, tiếp tục bồi đắp các giá trị văn hóa của tổ chức công đoàn để hướng tới 100 năm Công đoàn Việt Nam. Những quyết định của Đại hội thể hiện ý chí và nguyện vọng của đội ngũ đoàn viên, công nhân, viên chức, lao động cả nước, của các cấp công đoàn, góp phần hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. 

Chiều ngày 2-12-2023, Đại hội XIII Công đoàn Việt Nam đã bầu 168 Ủy viên Ban Chấp hành Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam khoá XIII, nhiệm kỳ 2023-2028./.

Đại hội XIII Công đoàn Việt Nam diễn ra trong 3 ngày, từ ngày 1 đến 3-12-2023. Phiên thứ nhất Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ XIII, nhiệm kỳ 2023 -2028 đã diễn ra sáng ngày 1-12-2023. Nhằm phát huy sự tập trung, trí tuệ của đại biểu, Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn khóa XII cũng đã tổ chức 10 diễn đàn thảo luận chuyên đề trước thềm Đại hội XIII Công đoàn Việt Nam vào chiều ngày 30-11-2023. 1.100 đại biểu dự Đại hội đã tham gia thảo luận ở các diễn đàn, đề xuất sáng kiến để giải quyết vấn đề lớn đặt ra đối với tổ chức công đoàn trong tình hình mới. Việc tổ chức 10 diễn đàn thảo luận chuyên đề trước thềm Đại hội XIII Công đoàn Việt Nam nhằm tăng cường thảo luận, sớm thu thập các ý kiến, đề xuất để tổng hợp, tiếp thu vào văn kiện đại hội và hình thành các giải pháp tổ chức thực hiện nghị quyết. Đây chính là một điểm mới trong cách thức tổ chức Đại hội XIII Công đoàn Việt Nam.