Nhận thức chung xuyên suốt qua nhiều nhiệm kỳ của Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang về công tác lựa chọn nhân sự cấp ủy các cấp

Tuyên Quang là tỉnh miền núi phía Bắc có diện tích tự nhiên hơn 5.870 km², dân số gồm 784.811 người, có 22 dân tộc anh em, trong đó đồng bào các dân tộc thiểu số chiếm 54% dân số của tỉnh. Tỉnh có 6 huyện và 1 thành phố với 138 xã, phường, thị trấn, 1.739 thôn, tổ dân phố. Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang hiện nay có 10 đảng bộ trực thuộc Tỉnh ủy, với 452 tổ chức cơ sở đảng (250 đảng bộ, 202 chi bộ); có 2.976 chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở, 56.323 đảng viên. Đầu nhiệm kỳ 2015 - 2020, số cấp ủy viên các cấp là 4.225 đồng chí (cấp tỉnh có 51 đồng chí; cấp trên cơ sở có 379 đồng chí; cấp cơ sở có 3.795 đồng chí).

Đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng luôn là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng trong toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, đồng thời cũng là dịp để chỉnh đốn đội ngũ cán bộ, đảng viên, như Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã chỉ rõ: “Hai nội dung quan trọng nhất của mỗi kỳ Đại hội Đảng là việc thảo luận, quyết định đường lối, nhiệm vụ chính trị của Đảng (gọi tắt là thông qua các văn kiện) và bầu ra các cơ quan lãnh đạo của Đảng (gọi tắt là công tác nhân sự). Hai nội dung này liên quan chặt chẽ với nhau, đều phải được chuẩn bị thật tốt, đặc biệt việc chuẩn bị nhân sự Đại hội có vị trí, ý nghĩa cực kỳ quan trọng, là nhân tố bảo đảm cho thành công của Đại hội và triển khai thực hiện thắng lợi các nghị quyết của Đại hội”⁽¹⁾; “Mỗi cấp ủy, tổ chức đảng và đảng viên phải xác định Đại hội là dịp để chỉnh đốn đội ngũ, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, nâng cao bản lĩnh, trí tuệ, tinh thần dân chủ, sáng tạo và trách nhiệm để tham gia có hiệu quả nhất vào các quyết định của Đại hội”⁽²⁾.

Chuẩn bị cho việc tổ chức đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội XIII của Đảng, ngày 30-5-2019 Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 35-CT/TW, “Về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng”. Chỉ thị đề ra yêu cầu: Kiên quyết sàng lọc, không để lọt vào cấp ủy khóa mới những người bản lĩnh chính trị không vững vàng; phẩm chất, năng lực, uy tín giảm sút; thiếu gương mẫu, mất đoàn kết, cục bộ, bè phái, cơ hội...; có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ...

Những hướng dẫn nói trên có vai trò quan trọng với các cấp ủy, tổ chức đảng trong việc sàng lọc, lựa chọn đội ngũ tham gia cấp ủy các cấp, góp phần vào thành công của đại hội đảng bộ các cấp cũng như quyết định tới kết quả việc thực hiện nhiệm vụ chính trị do đại hội đảng bộ các cấp đề ra, tạo nên sức mạnh của Đảng và củng cố niềm tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng.

Xuất phát từ yêu cầu, đòi hỏi của thực tiễn, căn cứ vào nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ tỉnh, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang lần thứ XV, nhiệm kỳ 2010 - 2015 đã đặt ra mục tiêu Đưa Tuyên Quang thoát ra khỏi tình trạng kém phát triển; theo đó, Đảng bộ tỉnh đã lãnh đạo hệ thống chính trị tổ chức, vận động, hướng dẫn nhân dân các dân tộc trong tỉnh hăng hái thực hiện và sớm hoàn thành mục tiêu đã đề ra. Tiếp tục phát huy tinh thần đó, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2015 - 2020 đặt ra mục tiêu Phấn đấu đưa Tuyên Quang trở thành tỉnh phát triển khá trong các tỉnh miền núi phía Bắc; đến thời điểm hiện nay, tỉnh cơ bản đã thực hiện được mục tiêu nói trên. Đạt được những thành tựu đó qua nhiều nhiệm kỳ, cùng với sự hưởng ứng hăng hái của nhân dân các dân tộc tỉnh Tuyên Quang, còn có đóng góp rất to lớn của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong toàn tỉnh nói chung và các đồng chí cấp ủy viên các cấp nói riêng.

Thấm nhuần tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém”⁽³⁾, trong nhiều nhiệm kỳ qua, các cấp ủy trong Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang luôn nhận thức sâu sắc rằng: Việc chuẩn bị, sàng lọc, lựa chọn được nhân sự xứng đáng tham gia cấp ủy các cấp và đảm nhiệm các chức vụ lãnh đạo tương xứng có vai trò hết sức quan trọng, quyết định đến sự ổn định, phát triển mọi mặt của mỗi địa phương, cơ quan, đơn vị và việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị của toàn Đảng bộ tỉnh; nhân sự mỗi cấp ủy phải được đặc biệt coi trọng về chất lượng, số lượng và cơ cấu hợp lý; mỗi cấp ủy viên phải thực sự tiêu biểu về trí tuệ, phẩm chất, uy tín, có năng lực lãnh đạo, tổ chức và sức chiến đấu cao. Từ đó, công tác cán bộ, đặc biệt là xây dựng đội ngũ cán bộ tham gia cấp ủy các cấp được Đảng bộ tỉnh đặc biệt quan tâm.

Từ nhận thức đó, cùng với sự nỗ lực liên tục qua nhiều nhiệm kỳ, nên Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang luôn có một đội ngũ cán bộ cấp ủy các cấp có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, với chất lượng đội ngũ cán bộ ngày càng được nâng lên. Đồng thời, kinh nghiệm thực tiễn cho thấy, để có được đội ngũ cán bộ cấp ủy các cấp xứng đáng, đáp ứng với yêu cầu, đòi hỏi ngày càng cao của nhiệm vụ thì công tác sàng lọc, lựa chọn những nhân sự xứng đáng vào cấp ủy các cấp là việc phải được đặc biệt coi trọng, được tiến hành một cách chủ động, thường xuyên, liên tục và có sự tập trung cao độ khi chuẩn bị nhân sự tham gia cấp ủy mỗi kỳ đại hội của Đảng.

Những biện pháp cụ thể trong lựa chọn nhân sự cấp ủy các cấp của Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang

Những năm gần đây, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Tuyên Quang chú trọng, tập trung lãnh đạo thực hiện một số nội dung trọng tâm sau:

1- Tích cực, quyết liệt, nghiêm túc và sáng tạo triển khai có hiệu quả các quy định của Trung ương về công tác cán bộ; đồng thời, chủ động cụ thể hóa và hoàn thiện hệ thống các quy định của tỉnh về công tác cán bộ, làm cơ sở cho việc đánh giá cán bộ theo tiêu chí bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch, đúng tiêu chuẩn.

Thực hiện nghiêm các quy định của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, như Quy định số 89-QĐ/TW, ngày 4-8-2017, về “Khung tiêu chuẩn chức danh, định hướng khung tiêu chí đánh giá cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp”; Quy định số 105-QĐ/TW, ngày 19-12-2017, “Về phân cấp quản lý cán bộ và bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử”; Quy định số 126-QĐ/TW, ngày 28-2-2018, “Một số vấn đề về bảo vệ chính trị nội bộ Đảng”; Quy định số 132-QĐ/TW, ngày 8-3-2018, “Về việc kiểm điểm và đánh giá, xếp loại chất lượng hằng năm đối với tập thể, cá nhân trong hệ thống chính trị”; Quy định số 08-QĐi/TW, ngày 25-10-2018, về “Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương”; Quy định số 205-QĐ/TW, ngày 23-9-2019, “Về việc kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ và chống chạy chức, chạy quyền”..., Ban Thường vụ Tỉnh ủy Tuyên Quang đã xây dựng và ban hành nhiều văn bản⁽⁴⁾ nhằm cụ thể hóa các quy định nói trên, theo đúng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước và phù hợp với thực tế địa phương; thường xuyên quán triệt, tổ chức thực hiện đúng và kiểm tra việc thực hiện các quy định ở cấp ủy các cấp; qua đó, làm cho đội ngũ cán bộ, đảng viên hiểu rõ về trách nhiệm, tiêu chuẩn, điều kiện trong nhận xét, đánh giá cán bộ để nâng cao hiệu quả việc học tập, tu dưỡng, rèn luyện, cống hiến và phấn đấu, đồng thời là cơ sở để đối chiếu, sàng lọc cán bộ một cách có hiệu quả.

2- Chú trọng thực hiện toàn diện các khâu của công tác cán bộ để chủ động xây dựng nguồn cán bộ chung, làm căn cứ xây dựng nguồn cán bộ giới thiệu tham gia cấp ủy các cấp.

Công tác cán bộ luôn được Tỉnh ủy và chính quyền tỉnh đặc biệt coi trọng một cách toàn diện và trong từng khâu, như quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá và bố trí, sử dụng cán bộ, nhất là đối với cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ là người dân tộc thiểu số.

Công tác quy hoạch cán bộ được tổ chức thực hiện theo đúng quy định, hướng dẫn của Trung ương, như theo phương châm “động” và “mở”; bảo đảm số lượng nguồn cán bộ đưa vào quy hoạch gấp từ 1,5 đến 2 lần so với số lượng cấp ủy đương nhiệm, bảo đảm chất lượng, cơ cấu 3 độ tuổi, bảo đảm tỷ lệ cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ là người dân tộc thiểu số. Nhiệm kỳ 2015 - 2020, cấp ủy các cấp trong toàn Đảng bộ tỉnh đã thực hiện quy hoạch 5.928 đồng chí vào cấp ủy của nhiệm kỳ 2020 - 2025⁽⁵⁾.

Để nâng cao hiệu quả việc đào tạo, đánh giá năng lực cán bộ, gắn việc bố trí, sử dụng cán bộ thường xuyên với chuẩn bị nguồn cán bộ cho nhiệm kỳ 2020 - 2025 và nhiệm kỳ tiếp theo, ngoài việc khuyến khích tạo điều kiện cho cán bộ tự tham gia học tập và đi đào tạo theo chính sách hỗ trợ của tỉnh, cấp ủy các cấp đã tăng cường thực hiện việc điều động, luân chuyển, biệt phái, và đặc biệt là thực hiện việc giao nhiệm vụ cho cán bộ. Theo đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Tuyên Quang căn cứ vào tình hình, yêu cầu thực tế tại địa phương, cơ quan, đơn vị, ngành, lĩnh vực mà cán bộ đang công tác, phụ trách, sẽ lựa chọn việc cụ thể là việc mới, việc khó... giao cho cán bộ thực hiện, lấy quyết tâm chính trị và hiệu quả công việc làm căn cứ để đánh giá, thử thách, rèn luyện cán bộ. Bên cạnh đó, công tác điều động, luân chuyển, biệt phái cán bộ được tiến hành thận trọng, kỹ lưỡng theo hướng “làm đến đâu, chắc đến đó”, nhằm đào tạo, rèn luyện, thử thách cán bộ trong thực tiễn gắn với thực hiện chủ trương tăng cường cán bộ cho những nơi có khó khăn, từng bước bố trí cán bộ lãnh đạo chủ chốt không phải là người địa phương và thực hiện giữa các địa phương với nhau⁽⁶⁾.

Đặc biệt, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã thực hiện Đề án đưa cán bộ trẻ, đương chức là trưởng, phó phòng ở tỉnh, được quy hoạch vào chức danh lãnh đạo ở các sở, ngành cấp tỉnh, có trình độ, năng lực, triển vọng phát triển về công tác tại 17 xã trong lộ trình hoàn thành mục tiêu đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn 2017 - 2020, và đã thu được kết quả rất tích cực. Cán bộ xuống xã công tác phát huy tốt vai trò tham mưu, giúp việc, đã trưởng thành hơn, thấu hiểu hơn cuộc sống của nhân dân và học hỏi được nhiều vấn đề từ thực tiễn. Những kết quả đã đạt được cho thấy, đây là một chủ trương đúng đắn, là phương pháp tốt để đào tạo, rèn luyện, thử thách, đánh giá cán bộ; là giải pháp thiết thực tăng cường cán bộ cho cơ sở nhằm tập trung thực hiện các chương trình, mục tiêu lớn của nhiệm kỳ.

Đối với đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ là người dân tộc thiểu số, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã có quan điểm và phương pháp lựa chọn đúng đắn, phù hợp là: Lựa chọn trong từng nhóm (nhóm cán bộ nữ, nhóm cán bộ trẻ, nhóm cán bộ là người dân tộc thiểu số) những người xứng đáng, có tố chất nổi trội so với những người trong cùng nhóm, và không so sánh khác nhóm, để quy hoạch, đào tạo, bố trí, sử dụng. Việc này được kiên trì thực hiện liên tục trong nhiều năm và kế thừa qua các nhiệm kỳ, vì thế tỉnh Tuyên Quang đã luôn chủ động được nguồn cán bộ nữ, cán bộ trẻ, cán bộ là người dân tộc thiểu số, với cơ cấu và chất lượng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Chú trọng thực hiện đổi mới trong công tác đánh giá cán bộ theo hướng xuyên suốt, đa chiều, theo các tiêu chí và căn cứ vào sản phẩm cụ thể, Tỉnh ủy Tuyên Quang xây dựng, ban hành Quy chế và Bộ tiêu chí để đánh giá cán bộ lãnh đạo, quản lý diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý; đặc biệt, đã ban hành Quy định về giao việc mang tính đổi mới, đột phá cho một số chức danh cán bộ diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý. Theo đó, ngày 28-8-2018 Ban Thường vụ Tỉnh vụ ban hành Quy chế số 10-QC/TU, “Về đánh giá cán bộ thuộc diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý”, quy định 21 chức danh cán bộ phải đăng ký, thực hiện việc mang tính đổi mới, việc mang tính đột phá. Sau thời gian thực hiện quy chế nói trên đã thu được kết quả tích cực, do đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Quy định số 30-QĐ/TU, ngày 20-5-2020, “Về giao việc đột phá, đổi mới đối với một số chức danh cán bộ lãnh đạo, quản lý thuộc diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý”. Kết quả thực hiện đã cho thấy rất rõ tính đúng đắn và hiệu quả của chủ trương này, khi tạo cho cán bộ suy nghĩ luôn chủ động trong công việc, không ỷ lại, dựa dẫm ở cấp trên; có tư duy đổi mới, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, nỗ lực vượt qua thử thách để khẳng định được năng lực thực sự của cán bộ, nhất là người đứng đầu; cán bộ lãnh đạo phải là tấm gương để cán bộ, đảng viên noi theo.

Đặc biệt, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đề ra hình thức “đặt hàng”, cũng là một hình thức giao việc mang tính đột phá, đổi mới trong đánh giá cán bộ. Theo đó, căn cứ vào tình hình, yêu cầu thực tế tại địa phương, cơ quan, đơn vị, ngành, lĩnh vực cán bộ đang công tác, phụ trách, cấp trên sẽ chọn việc mới, chưa quen thuộc, việc có độ khó... để giao nhiệm vụ cho cán bộ thực hiện. Cách làm này sẽ tập trung giải quyết được những việc lớn, việc khó; kết quả đạt được sẽ mang lại hiệu quả lớn và thiết thực cho phong trào chung; tạo ra phương pháp lãnh đạo tích cực, gây hiệu ứng tốt trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác ở địa phương, đơn vị; đồng thời, là căn cứ rõ nét và thuyết phục nhất để sàng lọc và lựa chọn đúng cán bộ thông qua hiệu quả công việc cụ thể.

3- Thường xuyên quan tâm làm tốt công tác bảo vệ chính trị nội bộ.

Các cấp ủy đảng tổ chức triển khai thực hiện nghiêm Quy định số 57-QĐ/TW, ngày 3-5-2007, của Bộ Chính trị khóa X, “Một số vấn đề về bảo vệ chính trị nội bộ Đảng”; gần đây là Quy định số 126-QĐ/TW, ngày 28-2-2018, của Bộ Chính trị, “Một số vấn đề về bảo vệ chính trị nội bộ Đảng” trong các khâu của công tác cán bộ và kết nạp đảng viên. Xây dựng và thực hiện có hiệu quả Quy chế phối hợp thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chính trị nội bộ. Thường xuyên, nghiêm túc thực hiện đúng quy định về thẩm định, kết luận tiêu chuẩn chính trị của cán bộ khi quy hoạch, trước khi bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử; đồng thời, thực hiện đợt cao điểm tập trung rà soát kỹ về tiêu chuẩn chính trị đối với nhân sự được giới thiệu để tham gia vào cấp ủy các cấp. Thường xuyên nắm chắc tình hình, diễn biến tư tưởng của cán bộ, đảng viên ở mỗi địa bàn, cơ quan, đơn vị; phát hiện, chấn chỉnh kịp thời những thiếu sót, xử lý nghiêm minh những sai phạm; thực hiện nghiêm túc việc sàng lọc, đưa những đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng theo tinh thần Chỉ thị số 28-CT/TW, ngày 21-1-2019, của Ban Bí thư, “Về nâng cao chất lượng kết nạp đảng viên và rà soát, sàng lọc, đưa những đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng”.

Với quan điểm Lựa chọn nhân sự xứng đáng tham gia cấp ủy là trách nhiệm của mỗi cấp ủy, nhất là của người đứng đầu, là việc làm chủ động, thường xuyên, và với kết quả thực tế của việc lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các công việc cụ thể trên, đã giúp cho Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang bước đầu đúc kết được những kinh nghiệm và bài học quý trong công tác xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, đội ngũ cấp ủy viên các cấp xứng đáng, có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ./.

------------------------------

(1) Nguyễn Phú Trọng: “Một số vấn đề cần được đặc biệt quan tâm trong công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội XIII của Đảng”, Tạp chí Cộng sản số 941 (5-2020), tr. 4
(2) Nguyễn Phú Trọng: “Chuẩn bị và tổ chức thật tốt đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng”, Tạp chí Cộng sản số 921 (7-2019), tr. 5
(3) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia  Sự thật, Hà Nội, 2011, t. 5, tr. 309, 280
(4) Đã ban hành 7 quy định, 2 quy chế, 2 hướng dẫn để cụ thể hóa các quy định về cán bộ và công tác cán bộ
(5) Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh có 98 đồng chí; tỷ lệ cán bộ nữ là 21,43%, cán bộ là người dân tộc thiểu số đạt 30,61%, cán bộ trẻ (dưới 40 tuổi) là 33,67%. Ban chấp hành đảng bộ cấp trên trực tiếp cơ sở có 754 đồng chí; tỷ lệ cán bộ nữ là 30,9%, cán bộ là người dân tộc thiểu số đạt 38,86%, cán bộ trẻ (dưới 35 tuổi) là 20,16%. Ban chấp hành đảng bộ cấp cơ sở có 5.076 đồng chí; tỷ lệ cán bộ nữ là 35,32%, cán bộ là người dân tộc thiểu số đạt 45,8%, cán bộ trẻ (dưới 35 tuổi) là 39,14%
(6) Từ 2016 đến 2019, các cấp đã điều động, luân chuyển, bổ nhiệm, chỉ định, giới thiệu ứng cử 1.372 lượt cán bộ