Phát triển tốt đẹp quan hệ truyền thống

Việt Nam và Hà Lan chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 09-4-1973. Cho đến nay, quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa Việt Nam và Hà Lan phát triển tốt đẹp trên tất cả các lĩnh vực và ngày càng đi vào chiều sâu. Quan hệ Việt Nam - Hà Lan là điển hình của mối “quan hệ năng động và hiệu quả” giữa Việt Nam và một nước châu Âu. Từ những năm 90 của thế kỷ XX, quan hệ hai nước đã được tăng cường, Hà Lan xem Việt Nam là đối tác ưu tiên và chính sách thúc đẩy hợp tác với Việt Nam đã nhận được sự ủng hộ và thống nhất cao của chính giới cũng như cộng đồng doanh nghiệp Hà Lan. Đặc biệt, khuôn khổ Đối tác chiến lược về Thích ứng với Biến đổi khí hậu và Quản lý nước (tháng 10-2010) và Đối tác Chiến lược về Nông nghiệp Bền vững và An ninh Lương thực (tháng 6-2014) giữa hai nước là biểu hiện sinh động của quan hệ tốt đẹp hiện nay giữa Việt Nam - Hà Lan. Đây là những lĩnh vực hai nước có nhiều điểm tương đồng, là thế mạnh của Hà Lan, đồng thời là đòi hỏi bức thiết để bảo đảm Việt Nam phát triển bền vững.

Trên diễn đàn quốc tế đa phương và khu vực, nhất là trong khuôn khổ Liên hợp quốc, ASEM, ASEAN - EU, Việt Nam và Hà Lan luôn dành cho nhau sự sự ủng hộ và hợp tác tích cực. Hai nước ủng hộ lẫn nhau ứng cử vào Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc (Việt Nam nhiệm kỳ 2014 - 2016 và Hà Lan nhiệm kỳ 2015 - 2017), vào Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (Hà Lan nhiệm kỳ 2017 - 2018 và Việt Nam nhiệm kỳ 2020 - 2021); Hà Lan ủng hộ Việt Nam vào ECOSOC nhiệm kỳ 2016 - 2018 và vào Ủy ban Ranh giới thềm lục địa nhiệm kỳ 2012 - 2017. Hà Lan cũng ủng hộ Việt Nam trong các mối quan hệ Việt Nam - EU, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), khẳng định Việt Nam là đối tác quan trọng của Hà Lan tại Đông Nam Á, khẳng định lại lập trường của Hà Lan ủng hộ quan điểm của Việt Nam và ASEAN trong việc giải quyết vấn đề tranh chấp ở Biển Đông…

Điểm sáng quan hệ kinh tế - đầu tư

Trong những năm gần đây, quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư giữa Hà Lan - Việt Nam không ngừng phát triển. Hà Lan đã trở thành một trong những đối tác thương mại quan trọng hàng đầu của Việt Nam tại châu Âu với kim ngạch thương mại ngày càng tăng với nhiều dự án hợp tác phát triển. Hai bên đã xác định 05 lĩnh vực hợp tác ưu tiên, bao gồm: thích ứng với biến đổi khí hậu và quản lý nước, nông nghiệp, năng lượng, kinh tế biển và dịch vụ vận tải logistics. Năm 2016, kim ngạch thương mại Hà Lan - Việt Nam đạt 6,68 tỷ USD, đưa Hà Lan trở thành đối tác lớn thứ hai của Việt Nam tại EU sau Đức, trong đó Việt Nam xuất siêu hơn 5,3 tỷ USD. Các mặt hàng xuất khẩu chính của ta sang Hà Lan gồm máy vi tính - sản phẩm điện tử - linh kiện, điện thoại các loại và linh kiện, giày dép, dệt may, hạt điều. Các mặt hàng nhập khẩu chính từ Hà Lan gồm máy móc - thiết bị - dụng cụ - phụ tùng khác, linh kiện ô tô và phụ tùng, sữa và sản phẩm sữa, sản phẩm hóa chất, dược phẩm. Năm 2017, kim ngạch thương mại hai chiều đạt 7,77 tỷ USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu chủ yếu các mặt hàng thủy sản, rau quả, hạt điều, cà phê, hạt tiêu, gạo, sản phẩm hóa chất, sản phẩm chất dẻo và nhập khẩu chủ yếu thực phẩm, thức ăn gia súc và nguyên liệu, hóa chất và sản phẩm hóa chất, dược phẩm, sản phẩm chất dẻo.

Về lĩnh vực đầu tư, trong những năm gần đây, Hà Lan luôn là một trong những nhà đầu tư châu Âu lớn nhất tại Việt Nam. Điều này thể hiện kết quả tốt đẹp trong quan hệ đầu tư giữa hai nước. Tính từ ngày 01-01-1988 đến ngày 20-12-2017, đối với những dự án FDI còn hiệu lực, Hà Lan có 305 dự án đầu tư vào Việt Nam trị giá gần 8,2 tỷ USD, xếp thứ 11/125 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư tại Việt Nam, chủ yếu tập trung vào lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo. Điển hình là các dự án năng lượng như: nhà máy điện Mông Dương trị giá 2,1 tỷ USD và nhà máy điện Phú Mỹ 3 trị giá 410 triệu USD (thực chất là đầu tư của Hoa Kỳ thông qua văn phòng tại Hà Lan); Công ty Pepsico Việt Nam trị giá 180 triệu USD. Bên cạnh các dự án lớn trong lĩnh vực năng lượng, các dự án có quy mô nhỏ hơn, nhưng vô cùng hiệu quả của Hà Lan trong các ngành công nghiệp nhẹ và công nghiệp tiêu dùng, cũng đã đưa tên tuổi của các công ty Hà Lan trở nên quen thuộc với người tiêu dùng Việt Nam như: Heineken (bia Heineken, Tiger, Bivina), Unilever (chất tẩy rửa, hoá mỹ phẩm, kem Wall), Foremost (sữa), Akzo Nobel Coating (hoá dược), Philips (các sản phẩm điện tử)...

Hợp tác hiệu quả trong các lĩnh vực khác

Trải qua 45 năm quan hệ hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Hà Lan, hai nước đã đạt được nhiều thành quả to lớn, góp phần quan trọng vào công cuộc hiện đại hóa và phát triển ở mỗi nước. Từ quan hệ đối tác thông thường, quan hệ Việt Nam - Hà Lan đã phát triển thành quan hệ đối tác chiến lược trong lĩnh vực biến đổi khí hậu và quản lý nước. Cùng nhau trao đổi về phương hướng hợp tác và triển khai các dự án tại đồng bằng sông Cửu Long, Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh; quy hoạch tài nguyên nước lưu vực sông Hồng - sông Thái Bình giai đoạn 2020 - 2030 và tầm nhìn 2050... Hai bên đã ký Ý định thư về các dự án chuyển đổi quy mô lớn ở Đồng bằng sông Cửu Long.

Với nhiều kinh nghiệm, chuyên môn, công nghệ và kỹ năng Hà Lan đã giúp Việt Nam xây dựng nền sản xuất nông nghiệp bền vững. Hai bên đã ký Thỏa thuận Đối tác chiến lược về Nông nghiệp bền vững và An ninh lương thực, triển khai hợp tác trong lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, xây dựng mô hình nông nghiệp thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu. Nhân chuyến thăm Hà Lan của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc (tháng 7-2017), hai bên đã ký Ý định thư về hợp tác phòng chống thiên tai; ký với Ngân hàng Thế giới Bản ghi nhớ về hợp tác quản lý an toàn thực phẩm.

Về lĩnh vực hợp tác an ninh - quốc phòng, từ năm 2008 đến nay, Bộ Quốc phòng Việt Nam đã ký khoảng 40 hợp đồng trị giá 96 triệu USD mua trang thiết bị, vật tư và dịch vụ tư vấn thiết kế kỹ thuật và dịch vụ hỗ trợ đóng tàu. Hai bên đã ký thỏa thuận về việc Tập đoàn Damen đóng 06 tàu tuần tra đa năng xa bờ cho Lực lượng Cảnh sát Biển Việt Nam (tháng 7-2017).

Trong lĩnh vực hợp tác giáo dục - đào tạo, Hà Lan đã giúp Việt Nam trong nhiều dự án, gồm: Chương trình hợp tác liên đại học Việt Nam - Hà Lan, Chương trình học bổng của Chính phủ Hà Lan và Chương trình học bổng Huygens với số lượng từ 30 - 50 học bổng/năm. Từ tháng 8-2002, Hà Lan đưa Việt Nam vào danh sách được hưởng quy chế đặc biệt trong hợp tác đào tạo đại học. Nhiều đại học, viện nghiên cứu Việt Nam đã thiết lập quan hệ hợp tác đào tạo nghiên cứu chặt chẽ với các đối tác Hà Lan. Các ngành sinh viên Việt Nam theo học tại Hà Lan gồm kinh tế, quản trị kinh doanh, kỹ thuật và công nghệ.

Cộng đồng người Việt Nam tại Hà Lan hiện có khoảng 21.000 người, chủ yếu tập trung ở: Helmond, Almere, Purmerend, Hoorn, Harlingen, Leeuwarden và Spijkenisse. Số lượng học sinh, sinh viên và nghiên cứu sinh Việt Nam sang du học, nghiên cứu tại Hà Lan khoảng 400 học sinh/năm. Tháng 6-2016, Hội Sinh viên Việt Nam tại Hà Lan chính thức ra đời nhằm gắn kết và giúp đỡ các du học sinh Việt Nam tại Hà Lan.

Với những nền tảng tốt đẹp đó, Việt Nam và Hà Lan có thể tự hào về những gì đã đạt được và tin tưởng vào sự phát triển tốt đẹp hơn nữa của mối quan hệ trong thời gian tới./.