Đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo ở Trường Sỹ quan Tăng - Thiết giáp

TCCS - Trường Sỹ quan Tăng - Thiết giáp mà tiền thân là Đoàn 10 huấn luyện của Binh chủng Tăng - Thiết giáp, thành lập ngày 22-6-1965. Trải qua 44 năm xây dựng và trưởng thành, các thế hệ cán bộ, giảng viên, học viên, công nhân viên, chiến sỹ của Nhà trường đã vượt qua mọi khó khăn gian khổ, bằng trái tim người lính và tấm lòng tất cả vì học viên thân yêu, Nhà trường đã đào tạo được hàng chục ngàn cán bộ, nhân viên kỹ thuật tăng - thiết giáp cho quân đội ba nước Việt Nam - Lào - Cam-pu-chia; góp phần xứng đáng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc, cũng như trong công cuộc xây dựng đất nước, xây dựng quân đội và lực lượng tăng - thiết giáp toàn quân.

Nằm trong hệ thống các trường đại học, Trường Sỹ quan Tăng - Thiết giáp là trung tâm đào tạo cán bộ tăng - thiết giáp không chỉ cho Binh chủng Tăng - Thiết giáp, mà còn cho lực lượng tăng - thiết giáp toàn quân. Để không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo gắn với thực hiện Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” nhằm đáp ứng yêu cầu và nhiệm vụ của Quân đội trong giai đoạn cách mạng mới, những năm qua Nhà trường đã quán triệt và triển khai thực hiện triệt để các nghị quyết của Đảng, Chính phủ, Quân đội về phát triển giáo dục - đào tạo đặc biệt là Nghị quyết số 86 của Đảng ủy Quân sự Trung ương, về giáo dục - đào tạo trong tình hình mới.

Xác định đổi mới toàn diện công tác giáo dục - đào tạo và xây dựng nhà trường quân đội theo hướng “chuẩn hóa, hiện đại hóa”, tạo sự chuyển biến cơ bản và vững chắc về chất lượng, hiệu quả giáo dục - đào tạo và nghiên cứu khoa học, Nhà trường luôn nỗ lực đồng bộ, toàn diện nhằm đào tạo đội ngũ cán bộ có phẩm chất chính trị vững vàng, đạo đức cách mạng trong sáng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân; tập trung đào tạo theo chức vụ có trình độ học vấn tương ứng, trong đó đào tạo cán bộ cấp phân đội có trình độ đại học là cơ bản. Chủ trương đó đã thể hiện rõ mục tiêu, quan điểm và giải pháp chỉ đạo công tác giáo dục - đào tạo đội ngũ cán bộ quân đội cả về số lượng, chất lượng, cơ cấu; cả về đổi mới quy trình, chương trình và nội dung đào tạo, bảo đảm cho cán bộ được đào tạo đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng bảo vệ vững chắc Tổ quốc.

Để thực hiện tốt chủ trương trên, Đảng ủy, Ban Giám hiệu chỉ đạo đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo nhằm đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn mới với các nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu sau:

Một là, lấy thực tiễn làm cơ sở để đổi mới nâng cao chất lượng chương trình, nội dung đào tạo.

Căn cứ vào chức năng, Nhà trường phải cung cấp cho học viên những kiến thức ở đơn vị cần. Điều đó có nghĩa là chương trình đào tạo phải bám sát được sự phát triển của thực tiễn (sự phát triển của khoa học - công nghệ, nghệ thuật quân sự, tổ chức lực lượng và trang bị kỹ thuật...) đang từng bước được đổi mới để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng trong giai đoạn mới. Nhà trường xác định, thực tiễn chính là cơ sở, là mục đích của việc đổi mới chương trình, nội dung đào tạo. Mặt khác, mục tiêu đào tạo của Trường Sỹ quan Tăng - Thiết giáp là đào tạo theo chức danh gắn với học vấn, tức là đào tạo đón trước, đào tạo cho thực tiễn hoạt động trong tương lai. Như vậy, yêu cầu chương trình đào tạo không chỉ mang tính hiện đại còn phải mang tính dự báo mới bảo đảm cho học viên tiếp thu được những tri thức cần thiết theo mục tiêu đào tạo để đảm nhận cương vị sau khi tốt nghiệp ra trường.

Chính vì vậy, từ năm học 2005 - 2006, Nhà trường tiến hành điều chỉnh, đổi mới chương trình đào tạo cho tất cả các đối tượng một cách cơ bản và toàn diện theo một quy trình thống nhất. Trước hết là, điều chỉnh chương trình của đối tượng đào tạo đại học, tăng cường những kiến thức phục vụ cho các chức vụ theo mục tiêu đào tạo, lấy chức vụ ban đầu là chính (trung đội trưởng tăng- thiết giáp). Cùng với việc trang bị nội dung và phương pháp tiến hành công tác Đảng, công tác chính trị ở phân đội, tập trung huấn luyện kỹ những hình thức chiến thuật cơ bản, công tác tham mưu tác chiến và chuyên ngành kỹ thuật tăng - thiết giáp ..., Nhà trường thay đổi quy trình đi thực tập của học viên từ chỗ trước đây đi thực tập sau đó về thực hành diễn tập tới hiện nay là trước khi đi thực tập tại đơn vị, học viên phải thực hiện xong nội dung lái xe tăng cấp 1, pháo thủ cấp 1, thông tin cấp 1 và tiến hành diễn tập có bắn đạn thật.

Trên cơ sở làm điểm, rút kinh nghiệm kịp thời từ đối tượng đào tạo đại học, Nhà trường chỉ đạo điều chỉnh chương trình, nội dung cho tất cả các đối tượng đào tạo khác. Qua việc điều chỉnh, đổi mới chương trình, chất lượng đào tạo được nâng lên, học viên đi thực tập và ra trường trong những năm gần đây được các đơn vị tăng - thiết giáp đánh giá cao cả về phương pháp, tác phong công tác tới trình độ tổ chức, chỉ huy và huấn luyện bộ đội.

Hai là, đổi mới phương pháp dạy học kết hợp với ứng dụng công nghệ - thông tin vào quá trình đào tạo.

Sự thay đổi chương trình, nội dung đào tạo sẽ quy định sự thay đổi về phương pháp và hình thức tổ chức dạy học. Những năm gần đây, Nhà trường không ngừng đổi mới phương pháp dạy học theo quy trình, chương trình đào tạo mới, từng bước thay thế phương pháp dạy học truyền thống (lấy giáo viên làm trung tâm, giáo viên trình bày, giải thích, đọc; học viên nghe, ghi) bằng những phương pháp dạy học tích cực (lấy học viên làm trung tâm). Do đó, toàn bộ quá trình dạy học chủ yếu hướng vào người học, nhằm hình thành và phát triển tư duy độc lập, sáng tạo cho học viên, gắn lý thuyết với thực hành, lấy thực hành làm chính, cả trong giảng và học, coi trọng kinh nghiệm đã tích lũy, coi trọng rèn luyện thực hành, biến quá trình đào tạo thành tự đào tạo.

Để thực hiện việc chuyển đổi phương pháp trên, Nhà trường tích cực triển khai kế hoạch kiện toàn, phát triển đội ngũ giáo viên, tổ chức bồi dưỡng giáo viên, cán bộ quản lý về phương pháp dạy học tích cực, ứng dụng công nghệ- thông tin, kỹ thuật mô phỏng vào giảng dạy; xây dựng các phần mềm ứng dụng vào giảng dạy các nội dung thực hành về kỹ thuật, chiến thuật, v.v..; đồng thời, phối hợp chặt chẽ với cơ quan cán bộ Binh chủng để đào tạo, đào tạo lại giáo viên, cán bộ quản lý; bồi dưỡng kinh nghiệm thực tế cho họ ở các đơn vị tăng - thiết giáp và đề nghị cấp trên điều những cán bộ đã qua các cấp lãnh đạo, chỉ huy ở đơn vị về trường làm công tác giảng dạy và quản lý giáo dục. Bên cạnh đó, Nhà trường còn chủ động phối hợp với Trường Đại học Sư phạm I Hà Nội mở lớp bồi dưỡng về phương pháp sư phạm cho giáo viên. Đến nay, chất lượng đội ngũ giáo viên được nâng lên, gần 40% số giáo viên có trình độ sau đại học, 90% số giáo viên được bồi dưỡng về sư phạm. Đây chính là yếu tố cơ bản để thực hiện thắng lợi việc chuyển đổi phương pháp dạy học tích cực, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của Nhà trường.

Ba là, đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả học tập.

Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập nhằm cung cấp thông tin phản hồi trong quá trình đào tạo, làm cho trò và thầy nhận thức được kết quả hoạt động của mình để tự điều chỉnh hoạt động dạy và học. Cũng thông qua kết quả đó giúp cơ quan quản lý giáo dục có thông tin cơ bản về thực trạng dạy học để kịp thời tham mưu, chỉ đạo các khâu của quá trình đào tạo và phục vụ đào tạo.

Từ nhận thức đó, trên cơ sở quy chế thi, kiểm tra của Bộ Giáo dục và Đào tạo vận dụng vào điều kiện cụ thể của mình; từ năm học 2005 - 2006, Nhà trường triển khai đổi mới toàn diện các khâu trong quy trình kiểm tra, như căn cứ vào mục tiêu đào tạo để xác định số môn, hình thức kiểm tra và thi tốt nghiệp cho từng đối tượng; quy định rõ tỷ lệ lý thuyết và thực hành (kể cả ban ngày và ban đêm) trong đề thi, kiểm tra của từng môn học, học phần; sử dụng ngân hàng đề thi đối với những môn học, học phần có tính ổn định; tăng thời gian ôn và số môn thi tốt nghiệp với đối tượng đào tạo đại học (từ 2 môn lên 4 môn, đặc biệt là môn điều lệnh quản lý bộ đội)...

Ban Thanh tra huấn luyện kiểm tra, giám sát việc tổ chức thi của tất cả các khoa để bảo đảm sự nghiêm túc trong thi; thanh tra tất cả các bài thi của học viên đạt loại giỏi trở lên. Với phương thức tổ chức và quy trình thực hiện nghiêm túc như trên, việc thi, kiểm tra của Nhà trường đã đạt được các yêu cầu cơ bản như: tính khách quan; tính toàn diện; tính hệ thống và tính công khai, góp phần đánh giá đúng chất lượng đào tạo.

Bốn là, nâng cao chất lượng hiệu quả công tác nghiên cứu khoa học, biên soạn giáo trình tài liệu đầu tư trang thiết bị dạy học.

Xác định chất lượng hoạt động nghiên cứu khoa học là một phần tất yếu của chất lượng giảng dạy, những năm qua, đi đôi với việc bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giảng viên, Nhà trường đã không ngừng đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học, biên soạn giáo trình tài liệu phục vụ giảng dạy và các hoạt động khác. Cụ thể là 35 đề tài khoa học (có 16 đề tài cấp bộ, cấp ngành), 122 sáng kiến có giá trị thực tiễn, có hàm lượng khoa học cao đã được ứng dụng có hiệu quả trong huấn luyện, nổi bật là sáng kiến về bộ cấp nguồn BT - 75 được tặng bằng khen và gắn biển công trình “Tuổi trẻ sáng tạo” của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam; Đề tài cấp Bộ về “Hoàn thiện thiết kế và công nghệ chế tạo bộ kẹp nòng 23 ly bắn thay pháo 100 ly trên xe tăng” do Trường làm Chủ nhiệm là một trong những đề tài có giá trị thực tiễn lớn, hàm lượng khoa học và hiệu quả kinh tế cao. Hưởng ứng Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, Nhà trường đã ứng dụng công nghệ lắp đặt hệ thống nước lọc, cung cấp đầy đủ cho học viên và giáo viên, góp phần cải thiện đời sống bộ đội rất hiệu quả và thực hành tiết kiệm.

Những thành công trong công tác đào tạo cùng với những mặt công tác khác đã xây dựng Nhà trường những năm qua luôn là lá cờ đầu trong các đơn vị của Binh chủng Tăng - Thiết giáp, 5 năm liền được Thủ tướng Chính phủ tặng cờ thi đua; và đặc biệt được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang thời kỳ đổi mới.

Trong 5 năm qua (2004 - 2009), bình quân hằng năm có 95,5% tổ chức đảng và cấp ủy đạt trong sạch, vững mạnh, trong đó có 18 - 20% tổ chức đảng đạt trong sạch, vững mạnh tiêu biểu được khen thưởng; tỷ lệ đảng viên đủ tư cách hoàn thành nhiệm vụ trở lên đạt 99,75% (trong đó đảng viên đủ tư cách hoàn thành tốt nhiệm vụ đạt trên 90% (riêng đảng viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đạt 18,9). Đảng bộ Nhà trường được Đảng ủy Quân sự Trung ương tặng cờ do hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong nhiệm kỳ 2000 - 2005.

Hiện nay 100% đội ngũ cán bộ, giáo viên có trình độ cao đẳng, đại học. Riêng đội ngũ giáo viên 100% có trình độ đại học, trên 35% trình độ sau đại học, 09 giáo viên giỏi cấp toàn quân, 84 giảng viên giỏi cấp cơ sở, 94 đồng chí được tặng Huy chương “Vì sự nghiệp giáo dục; 95% cán bộ, giáo viên hoàn thành nhiệm vụ khá trở lên./.