Bình luận

Phối hợp nỗ lực toàn cầu vượt qua khủng hoảng

Ngô Quyền
16:53, ngày 19-10-2012
TCCSĐT - Trong 2 ngày 12 và 13-10-2012, Hội nghị toàn thể thường niên lần thứ 67 của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB) diễn ra tại Tô-ki-ô (Nhật Bản) với sự tham gia của gần 20.000 quan chức chính phủ, giới chủ doanh nghiệp và các thống đốc ngân hàng trung ương để thảo luận và đề xuất các giải pháp cùng phối hợp nỗ lực toàn cầu để vượt qua khủng hoảng.
Bối cảnh kinh tế toàn cầu vẫn còn ảm đạm

Hội nghị toàn thể thường niên lần thứ 67 của IMF và WB lần này diễn ra trong bối cảnh ảm đạm của bức tranh kinh tế toàn cầu. Theo Báo cáo thường niên của Tổng Thư ký Diễn đàn Thương mại và phát triển Liên hợp quốc (UNCTAD), công bố trước thềm Hội nghị, kinh tế thế giới tiếp tục chịu tác động của cuộc khủng hoảng tài chính bùng phát từ năm 2007 - 2008 vẫn chưa thể khôi phục các điều kiện tăng trưởng như thập kỷ trước đó. Những tiến bộ về kinh tế và xã hội ở các nước đang phát triển, trước hết ở những nước có nền kinh tế mới nổi đã từng giúp khôi phục nền kinh tế toàn cầu, đã bị chững lại, trong khi những rủi ro cùng với tình trạng mất đi động lực tăng trưởng lại đang gia tăng.

Ở Mỹ, sự phục hồi chậm chạp vẫn dễ bị tổn thương trước những diễn biến trong hệ thống tài chính của Khu vực đồng tiền chung ơ-rô (Eurozone). Châu Âu nhìn chung vẫn đang trên bờ vực suy thoái sâu với tăng trưởng của một số nước thành viên đã, đang và sẽ bị "cài số lùi" trong một vài năm nữa. Những nỗ lực vượt qua cuộc khủng hoảng hiện nay bằng chính sách tài chính khắc khổ cùng với các thị trường lao động linh hoạt trên thực tế đang làm yếu đi động lực tăng trưởng và làm gia tăng tỷ lệ thất nghiệp ở khu vực này. Các chính sách cải cách cơ cấu ở các nước đang phát triển trong những năm qua sẽ làm gia tăng xu hướng mất cân bằng, đe dọa quá trình toàn cầu hóa trong lĩnh vực tài chính.

Do đó, các nước cần có chính sách định hướng cơ bản, mở rộng đầu tư và tiêu dùng dựa trên khả năng gia tăng thu nhập của người lao động và thúc đẩy nhu cầu tích cực của các doanh nghiệp. Điều đó đòi hỏi phải cân nhắc kỹ các nguyên tắc dựa trên mô hình chính sách kinh tế quốc gia và thỏa thuận của các thể chế quốc tế. Đặc biệt, tiến trình toàn cầu hóa và những thay đổi về mặt công nghệ tạo ra những “kẻ thắng” và “người thua”, sự mất cân đối trong phân phối thu nhập ở nhiều nước. Những tác động tiêu cực này cần phải được tìm hiểu rõ trước khi đưa ra các chính sách về kinh tế vĩ mô, tài chính và thị trường lao động. Những chính sách này có thể khiến tỷ lệ thất nghiệp vẫn tăng và đứng ở mức cao, tốc độ tăng thu nhập không theo kịp tốc độ tăng năng suất lao động, sự phân phối thu nhập chỉ có lợi cho những người rất giàu trong khi tước đoạt phương tiện cải thiện mức sống của người nghèo và tầng lớp trung lưu. Tuy nhiên, nếu có được các chính sách đối nội và đối ngoại thích hợp, có tính đến tầm quan trọng của việc tích lũy vốn, thay đổi cơ cấu, tính năng động của tăng trưởng thì số việc làm mới sẽ được tạo ra, trong khi tình trạng mất cân bằng được giảm xuống và mức độ ổn định kinh tế - xã hội được bảo đảm.

Ngay trước thềm Hội nghị, Trung Quốc thông báo, Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc Ngân hàng Trung ương nước này sẽ không tới Tô-ki-ô mà chỉ cử cấp phó đi dự thay. Sự vắng mặt của hai quan chức cấp cao hàng đầu trong lĩnh vực tài chính ngân hàng Trung Quốc cùng đại diện của một loạt các ngân hàng Trung Quốc tại Diễn đàn quan trọng này cho thấy, sự rạn nứt nghiêm trọng trong quan hệ song phương giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới đã ảnh hưởng trực tiếp đến quan hệ đa phương. Do đó, Tổng Giám đốc IMF, bà Crít-xtin La-gác-đơ (Christine Lagarde) đã kêu gọi nền kinh tế lớn thứ 2 và thứ 3 thế giới hãy cùng tập trung hướng vào tăng trưởng toàn cầu thay vì phân tâm bởi cuộc tranh chấp chủ quyền lãnh thổ, đồng thời nhấn mạnh rằng nền kinh tế toàn cầu hiện nay rất cần Nhật Bản và Trung Quốc góp sức để vượt qua khủng hoảng.

Trong khi đó, ngay tại thời điểm khai mạc Hội nghị, giữa Mỹ và Trung Quốc đã bùng nổ một “cuộc chiến thương mại” khi Oa-sinh-tơn cáo buộc hai tập đoàn của Bắc Kinh là “Huawei” và “ZTE” là mối hiểm họa an ninh quốc gia. Vụ việc căng thẳng này xảy ra chỉ hai tuần sau khi Mỹ chính thức đệ đơn lên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) kiện Trung Quốc trợ giá xe hơi và linh kiện xuất khẩu, còn Trung Quốc kiện lại Mỹ đánh thuế quá mức vào sản phẩm Trung Quốc.

Phối hợp nỗ lực toàn cầu hướng tới tăng trưởng

Theo Tổng Giám đốc IMF Crít-xtin La-gác-đơ, thế giới đang đứng trước sự thay đổi căn bản kể từ Hội nghị toàn thể thường niên của IMF và WB năm 1964. Đó là sự thay đổi về mô hình phát triển, dân số, kinh tế, khoa học công nghệ và chính trị trên phạm vi toàn cầu và hiện đang phải đối mặt với vô vàn thách thức. Trước mắt, để tiến về phía trước, các nước cần phải có một hệ thống tài chính tốt hơn thông qua cải cách, cùng phối hợp nỗ lực vượt qua khủng hoảng và khôi phục tăng trưởng.

Phát biểu tại Hội nghị, bà C.La-gác-đơ khẳng định, IMF là một diễn đàn hàng đầu cho sự hợp tác quốc tế và trong tương lai vẫn là một nhà tư vấn vừa đáng tin cậy, vừa có các nguồn lực cần thiết để hỗ trợ các thành viên của mình trong một thế giới có nhiều liên kết ràng buộc lẫn nhau. IMF cần phản ánh trung thực quyền sở hữu toàn cầu, là đại diện cho thế giới, hòa nhập với thế giới và để thế giới tìm thấy ngôi nhà an toàn ở đây. Còn Chủ tịch WB, ông Gim Dung Kim (Jim Yong Kim) nhấn mạnh vai trò của WB trong việc kết nối và tập hợp các cổ đông trên khắp thế giới, đóng vai trò trung gian cho việc trao đổi kiến thức vượt qua các ranh giới thể chế. Do đó, WB sẽ làm nhiều hơn nữa để giúp các nước có thu nhập thấp và các nước bị chiến tranh tàn phá.

Theo ông Gim Dung Kim, hiện nay những bất ổn kinh tế và tài chính ở châu Âu tiếp tục đe dọa mức tăng trưởng và việc làm ở các nước đang phát triển, đẩy giá lương thực tăng cao, tạo sức ép đối với ngân sách của những nước nghèo. Trong điều kiện đầy thách thức đó, Chủ tịch WB lo ngại rằng sự hỗ trợ cho phát triển có thể bị lu mờ trước những ưu tiên khác. Tuy nhiên, theo ông Gim Dung Kim, với hơn một tỷ người đang sống ở mức nghèo khổ và 200 triệu người thất nghiệp, giờ đây không phải lúc để các nước hay các tổ chức chỉ đi theo con đường của riêng mình hoặc tập trung vào các lợi ích hẹp của riêng họ. Do đó, WB cần đổi mới tư duy từ “ngân hàng tư vấn” thành “ngân hàng giải pháp và hành động” để hỗ trợ các khách hàng bằng cách áp dụng các giải pháp thực tế đối phó với những thách thức phát triển. Chủ tịch WB kêu gọi các cổ đông của WB và các đối tác phát triển khác cùng hợp tác để phát triển kinh tế và thúc đẩy xóa bỏ đói nghèo.

Các nước cần kết hợp nỗ lực "thắt lưng buộc bụng" với tăng trưởng

Tại Hội nghị lần này, đa số tham luận đều nhấn mạnh, chính sách kinh tế của các nước cần kết hợp nỗ lực "thắt lưng buộc bụng" với tăng trưởng nếu muốn sớm vượt qua cuộc khủng hoảng tài chính lớn nhất kể từ cuộc đại suy thoái những năm 1930.

Theo thông cáo của Ủy ban Tài chính và Tiền tệ quốc tế, cơ quan chiến lược chủ chốt thuộc IMF công bố ngày 13-10-2012 ngay sau Hội nghị này, các bộ trưởng tài chính của 188 nước thành viên đã kêu gọi thế giới "hành động nhanh và hiệu quả" nhằm lấy lại tốc độ tăng trưởng kinh tế đang rơi vào tình trạng trì trệ và xây dựng lại lòng tin đang bị lung lay. Vào thời điểm này, hành động tập thể mang tính quyết định là cần thiết để đưa kinh tế toàn cầu trở lại với tăng trưởng bền vững và cân bằng. Do đó, chính sách tài khóa của thế giới nên được định hướng một cách thích hợp để có thể phát triển một cách bền vững nhất.

Thông cáo kêu gọi các nền kinh tế phát triển nên thực hiện cải cách cơ cấu cần thiết và các kế hoạch tài khóa đáng tin cậy, trong khi các nền kinh tế mới nổi nên duy trì hoặc sử dụng các chính sách linh hoạt nhằm đối phó với những cú sốc bất lợi và thúc đẩy tăng trưởng. Về cuộc khủng hoảng nợ ở châu Âu, Tổng Giám đốc IMF C.La-gác-đơ nhận định, Khu vực đồng tiền chung ơ-rô đã đạt được những tiến bộ nhất định, theo đó, quyết định giao dịch tiền tệ trực tiếp của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và khởi động Cơ chế bình ổn châu Âu (ESM) đã được hoan nghênh. Tuy nhiên, bà C.La-gác-đơ cho rằng, cần phải thực hiện thêm nhiều biện pháp phối hợp.

Tại Hội nghị IMF và WB, quan chức hàng đầu của IMF kêu gọi các nước nhanh chóng hành động để giải quyết vấn đề nợ của châu Âu và tìm ra cách tiếp cận cuộc khủng hoảng tài chính đang diễn ra tại Mỹ. Phát biểu trước các phóng viên tại Tô-ki-ô, bà C.La-gác-đơ đề cao những bước đi gần đây nhằm củng cố hệ thống tài chính của châu Âu, vốn đang chịu gánh nặng nợ công cao và hoạt động yếu kém của các ngân hàng ở các quốc gia như Hy Lạp và Tây Ban Nha. ECB đã quyết định mua với số lượng không hạn chế các trái phiếu chính phủ nhằm giúp hạ thấp chi phí đi vay. Tuy nhiên, các quốc gia muốn hưởng lợi từ biện pháp này trước hết phải xin cứu trợ kinh tế từ các quốc gia khác.

Chính phủ các nước châu Âu cũng có nhiều động thái nhằm giảm thâm hụt ngân sách. Mặc dù vậy, đề xuất thành lập một hệ thống giám sát ngân hàng châu Âu đã vấp phải nhiều khó khăn khi Đức muốn có thêm thời gian để lên kế hoạch chi tiết trước khi ECB thực hiện chức năng giám sát các ngân hàng. Theo bà C.La-gác-đơ, các nước châu Âu và thế giới giới cần có nhiều hành động và nhanh hơn nữa để giải quyết cuộc khủng hoảng của châu Âu. Hội nghị đã kêu gọi các nhà lãnh đạo châu Âu từng bước thực hiện các biện pháp mà các bên đã nhất trí nhằm giải quyết các quan ngại của thị trường tài chính liên quan đến các vấn đề ngân hàng và tài chính ở khu vực đồng tiền chung.

Chấm dứt đói nghèo cần có nỗ lực hành động của tất cả các quốc gia

Chủ tịch WB Gim Dung Kim tái khẳng định tại Hội nghị lần này rằng, nỗ lực hành động của tất cả các quốc gia với vai trò to lớn và quan trọng của tổ chức tài chính này trong cuộc chiến chống đói nghèo trên phạm vi toàn cầu. Để “chấm dứt đói nghèo” cần tăng cường chia sẻ thịnh vượng để các gia đình và các thanh niên có thể hy vọng vào tương lai tươi sáng hơn như có công việc tốt, được chăm sóc y tế và được hưởng một nền giáo dục tốt.

Chủ tịch WB nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đặt các nước đang phát triển lên vị trí hàng đầu trong cuộc chiến chống đói nghèo. Trên thế giới hiện vẫn còn hơn một tỷ người trong tình trạng đói nghèo. Do đó, cần phải làm mọi việc để củng cố và phát huy những thành tích ấn tượng trong chấm dứt đói nghèo đã đạt được ở các nước Mỹ La-tinh, châu Phi và châu Á. Chỉ tính vài năm trở lại đây, các nước đang phát triển đã chiếm tới hơn một nửa tăng trưởng của toàn cầu và các nước này vẫn tiếp tục đóng góp mạnh mẽ cho kinh tế toàn cầu.

Tại Hội nghị, các chuyên gia WB cho biết, kinh tế toàn cầu vẫn rất dễ bị tổn thương, nhiều nền kinh tế phát triển còn đứng trước nhiều thách thức trong khi các nền kinh tế mới nổi quan trọng, vốn là động lực quan trọng cho kinh tế toàn cầu những năm gần đây, đang phải chứng kiến tốc độ tăng trưởng chậm. Cuộc khủng hoảng tài chính khiến hàng triệu người lâm vào cảnh thất nghiệp trong khi việc làm lại là động lực giảm thiểu đói nghèo. Do đó, WB cần hợp tác với các nước thành viên và các cổ đông cùng phân tích để xây dựng chính sách về việc làm.

Hội nghị nhận thấy, vấn đề an ninh lương thực và biến động giá lương thực vẫn là những mối đe dọa thường trực đối với các khu vực nghèo trên thế giới. Do đó, WB cần tăng cường hợp tác với các cơ quan và nhà tài trợ đa phương tiếp cận toàn diện khu vực nhằm đề ra những giải pháp giúp khu vực này sớm thoát khỏi tình trạng khó khăn và có một tương lai bền vững hơn về trung hạn.

Theo các chuyên gia của IMF và WB, về lâu dài, các cơ chế như Chương trình nông nghiệp và an ninh lương thực toàn cầu, nghiên cứu nông nghiệp, đầu tư cơ sở hạ tầng và mô hình học tập Nam - Nam sẽ giúp giảm thiểu tình trạng dễ bị tổn thương và giải quyết triệt để nhiệm vụ xóa đói, giảm nghèo ở tất cả các nước.

Cần xúc tiến các biện pháp nhằm cải tổ IMF và WB

Tại Hội nghị lần này, IMF và WB đã hối thúc một số thành viên, bao gồm cả Mỹ, hoàn tất các thủ tục trong nước để chấp nhận những biện pháp cải tổ về cơ cấu điều hành, theo đó sẽ trao nhiều tiếng nói hơn cho các thành viên mới nổi trong tổ chức này. Trong Tuyên bố đưa ra sau Hội nghị, Ủy ban Tài chính và tiền tệ quốc tế, cơ quan hoạch định chính sách của IMF, chỉ rõ tính cấp bách của việc tăng cường hiệu quả của các biện pháp cải tổ quan trọng, đồng thời kêu gọi các thành viên nào chưa hoàn tất các bước cần thiết cần bắt đầu triển khai ngay.

Chính phủ Mỹ, cổ đông lớn nhất của IMF, cam kết sẽ tiến hành các bước triển khai ở nước này sau cuộc bẩu cử tổng thống vào tháng 11-2012. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Ti-mô-thi Ghết-nơ (Timothy Geithner) cho biết, Mỹ đã đóng vai trò hàng đầu trong việc ủng hộ mạnh mẽ cho một IMF vững mạnh hơn và sẽ tiếp tục ủng hộ IMF để tổ chức này bắt kịp với hệ thống kinh tế và tài chính toàn cầu đang thay đổi.

Theo Bộ trưởng Tài chính Nga An-tôn Xi-lu-a-nốp (Anton Siluanov), có khả năng các nước thành viên IMF không thể thỏa thuận với nhau về một công thức mới để xác định hạn ngạch đúng thời hạn tháng 1-2013. Nga cho rằng điều này sẽ xảy ra trong nhiệm kỳ Nga làm Chủ tịch G20 vào năm 2013./.
Bài cùng chủ đề

Thành phố Hồ Chí Minh: Đột phá để chủ động nguồn nhân lực đáp ứng sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa  (19/10/2012)

Kiểm tra việc thực hiện Chỉ thị số 03 của Bộ Chính trị tại các tỉnh Tuyên Quang, Kiên Giang  (19/10/2012)

Kiểm tra việc thực hiện Chỉ thị số 03 của Bộ Chính trị tại các tỉnh Tuyên Quang, Kiên Giang  (19/10/2012)

Lễ tổng kết công tác xuất bản và công bố các sản phẩm của dự án biên soạn Lịch sử quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam (1930 - 2007)  (19/10/2012)

Thường trực Ban Bí thư làm việc tại tỉnh Yên Bái  (19/10/2012)

Thường trực Ban Bí thư làm việc tại tỉnh Yên Bái  (19/10/2012)