Tọa đàm khoa học “Giải quyết tốt mối quan hệ giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế”

Trong Báo cáo đề dẫn tại Tọa đàm, PGS, TS Vũ Văn Phúc, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản nêu rõ: Nghị quyết Đại hội XI của Đảng (1-2011) khẳng định “thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế...”⁽¹⁾. Đây là một trong những luận điểm mới có tính chất kế thừa và phát triển trong đường lối đối ngoại của Đảng ta so với chủ trương “chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế, đồng thời mở rộng hợp tác quốc tế trên các lĩnh vực khác”⁽²⁾ mà Đại hội IX và Đại hội X của Đảng đề ra. Luận điểm mới này trong đường lối đối ngoại của Đảng ta phản ánh hai khía cạnh: thứ nhất, là lực và thế của đất nước đã được nâng lên; thứ hai, là khẳng định quá trình toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế là xu thế khách quan và việc Việt Nam tích cực, chủ động hội nhập quốc tế là phù hợp với yêu cầu, xu thế phát triển khách quan đó của thế giới.

Với chủ trương “chủ động và tích cực hội nhập quốc tế”, việc hội nhập của nước ta không chỉ giới hạn trong lĩnh vực kinh tế mà được mở rộng ra tất cả các lĩnh vực khác như chính trị, quốc phòng, an ninh và văn hóa - xã hội. Việc xác định đúng ý nghĩa, bản chất, nội hàm của độc lập, tự chủ, và ý nghĩa, bản chất, nội hàm của xu hướng vận động cũng như hệ lụy của hội nhập quốc tế và giải quyết tốt mối quan hệ giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế là rất cần thiết và có vai trò quan trọng trong việc xây dựng chiến lược, chính sách và các biện pháp cụ thể của nước ta trong quá trình hội nhập quốc tế.

Tại buổi Tọa đàm, các nhà khoa học đã thống nhất với nhận định rằng, trong bối cảnh hiện nay, việc giữ vững độc lập, tự chủ là vấn đề có tính nguyên tắc, đồng thời, hội nhập quốc tế là yêu cầu khách quan. Vấn đề đặt ra là, chúng ta cần phải giải quyết tốt mối quan hệ giữ vững độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế. Để góp phần đưa ra những biện pháp, cách thức giải quyết tốt mối quan hệ này, các đại biểu đã tập trung phân tích làm rõ một số nội dung như:

- Thế nào là hội nhập quốc tế trong bối cảnh hiện nay; sự khác nhau giữa hội nhập quốc tế và hợp tác quốc tế. Đặc điểm, tác động hai chiều thuận - nghịch đan xen của hội nhập quốc tế đối với các quốc gia dân tộc.

- Thế nào là độc lập, tự chủ; thế nào là nền kinh tế độc lập, tự chủ trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế đang trở thành xu thế khách quan hiện nay.

- Quá trình nhận thức, phát triển tư duy lý luận của Đảng ta về hội nhập kinh tế quốc tế, hội nhập quốc tế. 

- Bản chất và biểu hiện cụ thể của mối quan hệ giữa giữ vững độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế; những thời cơ, thách thức đối với nước ta khi hội nhập quốc tế nhìn từ các góc độ chính trị, an ninh, kinh tế, văn hóa, xã hội... 

- Mối quan hệ giữa bảo vệ an ninh quốc gia, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và hội nhập quốc tế; giữ gìn và làm lan tỏa các giá trị truyền thống, bản sắc dân tộc khi hội nhập quốc tế; giữa xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, tăng trưởng nhanh và bền vững với hội nhập quốc tế...

- Những giải pháp chủ yếu để giữ vững độc lập, tự chủ, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, nâng cao hiệu quả hội nhập quốc tế; bảo đảm được tính chủ động và tích cực khi hội nhập quốc tế; phát huy tối đa nội lực và bản sắc dân tộc; chủ động ngăn ngừa và giảm thiểu tác động tiêu cực của quá trình hội nhập quốc tế.

Phát biểu tổng kết Tọa đàm, PGS, TS Vũ Văn Phúc bày tỏ sự cảm ơn những ý kiến phát biểu của các nhà khoa học và ghi nhận đề xuất cho rằng, cần tiếp tục nghiên cứu, trao đổi, tìm tòi, rút kinh nghiệm để đưa ra những giải pháp, biện pháp cụ thể ở các cấp, các ngành, các địa phương, nhằm giải quyết tốt mối quan hệ giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế, góp phần tạo ra thế và lực mới cho đất nước; đưa nền kinh tế nói riêng và toàn xã hội chúng ta phát triển nhanh, bền vững, đạt mục tiêu chung mà Đại hội XI của Đảng đã đề ra, đó là “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

⁽¹⁾ Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị quốc gia, 2011, tr 187

⁽²⁾ Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb Chính trị quốc gia, 2006, tr 112