Mục lục chuyên đề cơ sở số 36 (12-2009)

HỌC TẬP VÀ LÀM THEO TẤM GƯƠNG ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH

Anh Phương - Học Bác: "Việc gì có lợi cho dân phải hết sức làm"(1), Mộ Đạo thực hiện dồn điền, đổi thửa

Thôn Mộ Đạo, xã Mộ Đạo, huyện Quế Võ, Bắc Ninh, có 409 hộ, 1.876 người, có 110 ha diện tích canh tác, là nơi lấy sản xuất nông nghiệp làm chính. Trong những năm qua, thực hiện chủ trương của Huyện ủy Quế Võ; dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, ủy ban nhân dân xã; cán bộ, đảng viên và nhân dân thôn Mộ Đạo quyết tâm dồn điền, đổi thửa, sắp xếp lại ruộng đồng để chuyển dịch cơ cấu sản xuất, đổi mới cây trồng, vật nuôi thuận lợi, đem lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần nâng cao đời sống nhân dân.

TIÊU ĐIỂM: NÔNG DÂN VÀ NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM - TỪ SẢN XUẤT TỚI THỊ TRƯỜNG

Chu Tiến Quang - Một số vấn đề cấp bách về nông nghiệp, nông dân, nông thôn hiện nay

Kinh tế nông nghiệp, nông thôn Việt Nam đã trải qua một quá trình chuyển đổi mới mạnh mẽ lên sản xuất hàng hóa, hướng tới xuất khẩu và đã thu được những thành công lớn, thể hiện ở sự tăng trưởng giá trị kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản và sự đa dạng hóa kinh tế nông thôn. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn rất nhiều vấn đề của sản xuất nông nghiệp(1), nông dân(2) và nông thôn cần phải tiếp tục giải quyết.

Phạm Công Đoàn - Để nông nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi giá trị nông sản toàn cầu

Nền kinh tế thế giới đang vận hành theo mô hình chuỗi giá trị toàn cầu. Nghĩa là mỗi một quốc gia trở thành một mắt xích trong việc chế tạo ra các bộ phận hợp thành một sản phẩm hàng hóa hoàn chỉnh để có thể tận dụng hết các thế mạnh của nhau. Vì thế Việt Nam cần phải làm gì để có thể tham gia được nhiều vào "dòng thác" này?

Dương Tuấn Cương - Trần Thị Tuy Hòa - Việc làm và phân hóa giàu nghèo ở khu vực nông nghiệp, nông thôn

Việt Nam là nước nông nghiệp có gần 72% dân số sống ở nông thôn, chủ yếu làm nông - lâm - ngư nghiệp. Mặc dù đã qua hàng chục năm chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nhưng đến nay, lao động trong khu vực nông thôn vẫn chiếm tỷ lệ cao, hằng năm còn được bổ sung thêm gần 1 triệu lao động đến tuổi chưa có việc làm.

DIỄN ĐÀN CƠ SỞ

Nguyễn Trường Tô - Hà Giang phấn đấu giảm nghèo nhanh và bền vững

Được sự quan tâm chỉ đạo, giúp đỡ đặc biệt của Đảng và Nhà nước, các bộ, ban, ngành trung ương, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc Hà Giang đã đoàn kết, phát huy các tiềm năng, nội lực, khắc phục khó khăn, vượt qua thử thách, gắn tăng trưởng, phát triển kinh tế với đẩy mạnh xóa đói, giảm nghèo... Nhờ đó, Hà Giang đã đạt được nhiều thành tựu đáng khích lệ trong mục tiêu giảm nghèo nhanh và bền vững.

Kpă Thuyên - Gia Lai phát triển nông nghiệp bền vững và hiệu quả

Với diện tích tự nhiên trên 1,553 triệu ha với 7 nhóm đất chính, trong đó có loại đất thích hợp cho trồng trọt (410.067 ha đất ba-dan, 364.806 ha đất xám và 46.430 ha đất phù sa...); khí hậu, thời tiết khá thích hợp với các loại cây trồng nhiệt đới và á nhiệt đới, tỉnh Gia Lai có lợi thế tương đối về phát triển nông nghiệp. Đồng thời, tỉnh có kết cấu hạ tầng cơ sở khá tốt, tạo điều kiện thuận lợi cho nông nghiệp Gia Lai phát triển.

Nguyễn Văn Hiếu - Chuyển giao và ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật - "cú hích" của nông nghiệp tỉnh Đồng Tháp

Đồng Tháp là tỉnh nông nghiệp, cần đi lên từ chính nông nghiệp, bằng những sản phẩm nông nghiệp có giá trị, sức cạnh tranh ngày càng cao. Vì vậy, “cú hích” trong nông nghiệp của tỉnh chính là giải pháp ứng dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật, đưa giống cây trồng, vật nuôi mới có năng suất, chất lượng cao vào sản xuất...

Tuyết Nhung - Tiết kiệm điện - một lời giải hữu hiệu cho bài toán thiếu điện

Thiếu điện ảnh hưởng tiêu cực tới nền kinh tế nói chung và đời sống mỗi người dân nói riêng, trong khi đó, dự báo từ nay đến năm 2020, Việt Nam vẫn trong tình trạng thiếu điện lớn, do nhu cầu sử dụng cao, trong khi nguồn lực không đủ đáp ứng. Cùng với việc tăng cường đầu tư cho ngành điện, thì việc tiết kiệm điện được coi là một giải pháp hữu hiệu giải quyết khó khăn trên.

Chu Thái Thành - Xây dựng đời sống văn hóa mới trong mỗi cộng đồng dân cư

Văn hóa cộng đồng dân cư là một trong những nhân tố cơ bản làm nên nền tảng của đời sống tinh thần xã hội. Xây dựng và phát huy nét đẹp của đời sống văn hóa cộng đồng dân cư là trực tiếp xây dựng cơ sở tốt đẹp, văn minh; là góp phần tạo nên động lực quan trọng, đẩy nhanh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Thạch Văn - Dân số và vấn đề môi trường rừng ngập mặn ven biển châu thổ sông Hồng

Trong các chương trình của quốc gia hướng tới phát triển bền vững cho vùng biển, đảo và ven biển, vấn đề dân số và môi trường vùng rừng ngập mặn ven biển có ý nghĩa hết sức quan trọng. Nếu được quan tâm và tạo ra sự cân bằng đúng thì cộng đồng cư dân biển đảo và ven biển sẽ giảm thiểu tối đa được tình trạng nghèo đói. Và, họ sẽ không còn là những nhóm cư dân yếm thế và nghèo khổ. Cơ cấu “dân số vàng” mà trong nhiều năm qua Việt Nam đạt được sẽ tạo nên những thành tựu mới trong các lĩnh vực của nền kinh tế...

Về cải thiện nước sinh hoạt và vệ sinh phòng, chống dịch bệnh

Nước sạch và vệ sinh là một nhu cầu cơ bản trong đời sống hằng ngày của mọi người và đang trở thành đòi hỏi cấp bách trong việc bảo vệ sức khỏe và cải thiện điều kiện sinh hoạt cho nhân dân, đặc biệt là khu vực nông thôn. Vì vậy, vấn đề bảo đảm chất lượng nước sạch và vệ sinh càng trở nên bức thiết trên quy mô rộng lớn trong những năm tới. Phóng viên Tạp chí Cộng sản có cuộc phỏng vấn Tiến sĩ Trần Đắc Phu, Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng và Môi trường, Bộ Y tế, chung quanh vấn đề trên.

KINH NGHIỆM TỪ CƠ SỞ

Lê Tuấn - Ba vấn đề lớn trong xây dựng nông thôn mới tại Thái Bình

Trong khi cả nước mới có 11 xã làm điểm mô hình nông thôn mới, thì riêng Thái Bình đã chủ động thực hiện tại 8 xã, giống như một cuộc chuyển mình mạnh mẽ, nhằm thay đổi thực sự đời sống vật chất, tinh thần của người nông dân.

Phan Trung Chính - Phát triển làng nghề ở Bắc Ninh theo hướng bền vững

Phát triển các làng nghề là một trong những hướng đi quan trọng nhằm phát triển công nghiệp nông thôn, xóa đói giảm nghèo ở Bắc Ninh. Tuy nhiên, để làng nghề phát triển bền vững, cần nghiên cứu và có những phương hướng, giải pháp thích hợp...

Mai Linh - Hiệu quả dịch chuyển cơ cấu cây trồng ở Nậm Cang

Từ một xã đặc biệt khó khăn (diện 135), hủ tục đè nặng, tệ nạn hoành hành, nhờ dịch chuyển cơ cấu cây trồng, xã Nậm Cang (huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai) đã trở thành một trong những địa phương có mặt bằng đời sống kinh tế cao, nhiều hộ đồng bào dân tộc đã thực sự làm giàu được ngay trên chính mảnh đất quê hương, làng bản đang vui với nếp sống mới.

Duy Anh - Thành công của mô hình gắn kết hộ đồng bào Kinh và đồng bào dân tộc thiểu số ở Công ty 74

Những năm qua, Công ty 74, Binh đoàn 15 có nhiều cách làm mới nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện nhiệm vụ gắn phát triển kinh tế - xã hội với quốc phòng - an ninh trên địa bàn, trong đó mô hình gắn kết giữa hộ công nhân đồng bào Kinh với hộ đồng bào dân tộc thiểu số (gọi chung là gắn kết hộ) của Công ty đang trở thành điển hình tiêu biểu cho các đơn vị trong Binh đoàn học tập và làm theo.

Nguyễn Văn Nghệ - Phát huy các giá trị văn hóa truyền thống trong sinh hoạt cộng đồng khi tham gia giao thông

Xây dựng nếp sống văn hóa khi tham gia giao thông, nhằm tạo nên thói quen ứng xử có văn hóa, đúng pháp luật và ý thức tự giác tuân thủ pháp luật về trật tự an toàn giao thông như một chuẩn mực đạo đức truyền thống, biểu hiện văn minh, hiện đại của mỗi người khi tham gia giao thông.

NHÌN RA THẾ GIỚI

Lê Thị Nga - Chiến lược phát triển nông nghiệp mới của châu Phi

Châu Phi là một trong những khu vực giàu tài nguyên thiên thiên nhất thế giới nhưng lại đang "góp phần lớn" tạo ra hơn một tỷ người thiếu ăn và nghèo đói trên toàn cầu. Nguyên nhân sâu xa là trong nhiều thập kỷ, châu lục này chịu tác động và ảnh hưởng của quá trình thực dân hóa mà hậu quả là tài nguyên của "lục địa Đen" bị cạn kiệt, môi trường sinh thái xuống cấp nghiêm trọng, trình độ phát triển ngày càng tụt hậu. Hiện nay, châu Phi đang có chiến lược nông nghiệp mới, bước đầu tạo ra hy vọng giảm đói nghèo cho châu lục này.

NHỊP CẦU BẠN ĐỌC

Một số vấn đề về bảo vệ môi trường ở nông thôn và bảo hiểm nông nghiệp

Lời Bộ Biên tập: Với khoảng 72% số dân là nông dân, Việt Nam luôn coi trọng những vấn đề liên quan đến nông nghiệp, nông dân và nông thôn. Tuy nhiên, hiện người nông dân đang phải đối mặt với nhiều vấn đề liên quan tới ô nhiễm môi trường sống, do thiên tai bão lụt và tình trạng giá cả nông sản bấp bênh... Những quyết sách đúng đắn, kịp thời của Nhà nước để bảo đảm cuộc sống cho người nông dân là việc làm cần thiết và cấp bách.