Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính: Bộ và ngành tư pháp đưa công tác xây dựng và thi hành pháp luật thành lợi thế cạnh tranh quốc gia

Trải qua 80 năm hình thành và phát triển, Bộ Tư pháp và ngành tư pháp đã đi qua những chặng đường đầy thử thách nhưng cũng rất đỗi vẻ vang, xứng đáng với lời khẳng định của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Tư pháp là một cơ quan trọng yếu của chính quyền”. Với chức năng xuyên suốt là xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật, bộ, ngành tư pháp đã bám sát thực tiễn trong từng giai đoạn lịch sử của đất nước, đoàn kết, đồng cam, cộng khổ, thầm lặng vượt qua mọi khó khăn, thử thách, kịp thời đề xuất, kiến nghị với Đảng, Quốc hội, Chính phủ ban hành các thiết chế pháp luật, tư pháp quan trọng, phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ quốc phòng - an ninh, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, đóng góp quan trọng vào công cuộc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Bộ và ngành tư pháp chủ động, sáng tạo, tham mưu, đề xuất những định hướng chính sách lớn, then chốt của Đảng trong phát triển đất nước; khẳng định ngày càng rõ nét vai trò là lực lượng nòng cốt tham mưu trong xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật. Trong đó, bộ và ngành tư pháp đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương giúp Chính phủ trong quá trình xây dựng các bản Hiến pháp, từ bản Hiến pháp đầu tiên năm 1946, Hiến pháp năm 1959 đến các bản Hiến pháp của thời kỳ đổi mới, như Hiến pháp 1992, Hiến pháp năm 2013 và gần đây là sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013. Bộ Tư pháp chủ trì, tham mưu xây dựng một số đạo luật quan trọng và nhiều văn bản quy phạm pháp luật quan trọng khác; chủ động, sáng tạo tham mưu các cơ chế pháp luật đặc thù, đặc biệt góp phần phản ứng chính sách linh hoạt, kịp thời, tháo gỡ nhiều “điểm nghẽn” trong thực tiễn.

Công tác pháp luật quốc tế và hợp tác quốc tế về pháp luật, tư pháp được thực hiện ngày càng hiệu quả; tham mưu với Chính phủ, chính quyền địa phương các cấp thực hiện nhiều giải pháp đổi mới mạnh mẽ công tác tổ chức thi hành pháp luật, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật; công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực hành chính tư pháp, bổ trợ tư pháp, trợ giúp pháp lý, hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa được chú trọng; thực hiện hiệu quả chủ trương xã hội hóa một số hoạt động; từng bước xây dựng và phát triển hệ thống cơ quan thi hành án dân sự thống nhất, chuyên nghiệp, theo hướng gắn với cải cách toàn diện phương thức quản lý, hoạt động trên cơ sở nền tảng “thi hành án điện tử”.

Ghi nhận những thành tựu trong chặng đường vừa qua, ngành tư pháp vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Sao Vàng và nhiều danh hiệu thi đua cao quý khác cho các tập thể, cá nhân trong toàn ngành.

Bộ và ngành tư pháp xác định, trong kỷ nguyên mới của dân tộc, thể chế, pháp luật không chỉ là điều kiện bảo đảm cho hiện thực hóa các mục tiêu chiến lược, mà cần phải trở thành lợi thế cạnh tranh. Do đó, bộ và ngành tư pháp tiếp tục tập trung tham mưu xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật dân chủ, công bằng, đồng bộ, thống nhất, công khai, minh bạch, khả thi, hiệu lực, hiệu quả với cơ chế thực hiện nghiêm minh, nhất quán; xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật, ý thức thượng tôn Hiến pháp để pháp luật trở thành chuẩn mực ứng xử của mọi chủ thể trong xã hội. Trong đó, nâng cao chất lượng, hiệu quả thi hành pháp luật, quản lý nhà nước trên các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý; chủ động, nâng cao hiệu quả công tác pháp luật quốc tế và đẩy mạnh và mở rộng hợp tác quốc tế trên bình diện toàn cầu; tập trung đầu tư nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, hạ tầng công nghệ thông tin để đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ số, chuyển đổi số trong toàn ngành tư pháp.

Phát biểu tại sự kiện, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, trong lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc, nền pháp lý của chúng ta đã được các thế hệ cha ông dày công xây dựng với nhiều bộ luật nổi tiếng, mang dấu ấn riêng của văn minh người Việt và thể hiện rõ tư tưởng muốn trị nước phải có pháp luật như Hình thư (thời Lý), Hình luật (thời Trần), Quốc triều hình luật - Bộ luật Hồng Đức (thời Hậu Lê), Hoàng Việt luật lệ (thời Nguyễn)...

Điểm lại những mốc song trong 80 năm hình thành và phát triển của ngành tư pháp Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ, Bộ Tư pháp và ngành tư pháp đã: chủ động xây dựng pháp quyền; thực thi nghiêm túc pháp luật; thực hiện hiệu quả trong án dân sự; công tác tổ chức cán bộ được nâng tầm; hợp tác quốc tế sâu rộng rộng; tích cực tháo gỡ vướng mắc. Đặc biệt, trong những năm gần đây, bộ và ngành tư pháp đóng góp quan trọng thực hiện đột phá chiến lược về xây dựng và hoàn thiện thể chế. Bộ Tư pháp tiếp tục thể hiện rõ vai trò là “kiến tạo phát triển”, “người gác cổng pháp lý” đặc biệt của Chính phủ với nhiệm vụ thẩm định tất cả các dự án luật, pháp lệnh trước khi trình Chính phủ, Quốc hội. Toàn ngành tư pháp đã bám sát các nghị quyết, kết luận của Trung ương, chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tập trung đề xuất những định hướng chính sách lớn, then chốt trong cải cách pháp luật, cải cách tư pháp, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; sửa đổi quy trình lập pháp. Công tác xây dựng và thi hành pháp luật ngày càng đổi mới về chất và lượng.

Ghi nhận, biểu dương, đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng và những thành tích quan trọng của Bộ Tư pháp, toàn ngành tư pháp trong suốt 80 năm qua, đóng góp quan trọng cho những thành tựu chung của đất nước, Thủ tướng Chính phủ cho biết, thời gian tới, bối cảnh tình hình thế giới tiếp tục diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường, để đạt được việc hoàn thành 2 mục tiêu chiến lược 100 năm, nhiệm vụ đặt ra cho chúng ta là rất nặng nề, trong đó Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo “hoàn thiện thể chế, pháp luật được coi là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu”.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu bộ và ngành tư pháp tập trung quán triệt, thực hiện thống nhất “5 quan điểm”: thể chế vừa là mục tiêu, vừa là động lực, nguồn lực, nền tảng vững chắc cho sự phát triển của đất nước; thể chế phải đi sớm, đi trước mở đường cho đột phá phát triển, phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế, sức sáng tạo, đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế; chuyển đổi trạng thái, đưa công tác xây dựng và thi hành pháp luật từ “điểm nghẽn của điểm nghẽn” trở thành “đột phá của đột phá”, trở thành lợi thế cạnh tranh; đầu tư cho công tác xây dựng chính sách, pháp luật là đầu tư cho phát triển; đưa thể chế, pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh quốc gia, của doanh nghiệp; tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về thể chế, pháp luật, tạo đột phá huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực, tạo thế, tạo đà, tạo lực cho đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, văn minh, phồn vinh, thịnh vượng của dân tộc.

Nhiệm vụ trong giai đoạn phát triển mới của đất nước đối với ngành tư pháp hết sức nặng nề nhưng cũng rất vẻ vang và có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, trong đó phải cơ bản hoàn thành việc tháo gỡ những “điểm nghẽn” do quy định pháp luật trong năm 2025. Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo bộ và ngành tư pháp phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, xây dựng nền pháp chế xã hội chủ nghĩa và hệ thống pháp luật; tiếp tục đổi mới tư duy trong công tác xây dựng và hoàn thiện pháp luật, chuyển từ tư duy “quản lý” sang “phục vụ”, kiến tạo phát triển; xóa bỏ tư duy “không quản được thì cấm”; tạo đột phá trong công tác thi hành pháp luật, xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật, thượng tôn pháp luật, tiếp tục rà soát, kịp thời thể chế hóa “Bộ tứ trụ cột”...

Bộ và ngành tư pháp thực hiện phương châm “thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị thông minh”, đi đôi với tăng cường và thiết kế công cụ kiểm tra giám sát, nhằm phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn kịp thời và kiên quyết xử lý các hành vi tham nhũng, tiêu cực trong thi hành pháp luật và trục lợi chính sách; tiếp tục đẩy mạnh cắt giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp.

Thủ tướng Chính phủ mong muốn và tin tưởng, với truyền thống 80 năm xây dựng và phát triển, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ; sự quan tâm, phối hợp chặt chẽ của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng nhất trí của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức ngành tư pháp, công tác tư pháp trong thời gian tới tiếp tục có bước phát triển mới, góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc.

Tại lễ kỷ niệm, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Chính phủ trao Huân chương Lao động hạng Nhất tặng Bộ Tư pháp; Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long trao Huân chương Lao động hạng Ba cho các lãnh đạo Bộ Tư pháp do có thành tích xuất sắc đóng góp trong công tác xây dựng, thực thi pháp luật./.

Hà Phương (tổng hợp)