Dấu ấn nổi bật trong cải cách thủ tục hành chính gắn với chuyển đổi số ở thành phố Hà Nội

Bứt phá trong cải cách thủ tục hành chính

Hà Nội với vai trò là trung tâm của cả nước, đã và đang khẩn trương triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại Bộ phận một cửa và Cổng Dịch vụ công quốc gia. Ngay sau khi Chính phủ ban hành Nghị định số 118/2025/NĐ-CP, ngày 9-6-2025, “Về thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại Bộ phận một cửa và Cổng Dịch vụ công quốc gia”, Ủy ban nhân dân thành phố đã nhanh chóng ban hành kế hoạch triển khai cụ thể, chi tiết từ cấp thành phố đến cơ sở. Kế hoạch xác định rõ nội dung công việc, thời hạn hoàn thành, phân định rõ trách nhiệm cụ thể của từng cơ quan, đơn vị liên quan, từ cấp sở, ban, ngành đến ủy ban nhân dân cấp xã, phường. Đây được xem là cách tiếp cận bài bản, khoa học, có lộ trình rõ ràng, nhằm bảo đảm tính đồng bộ và hiệu quả trong triển khai.

Tính đến tháng 6-2025, Hà Nội đã công bố 100% số thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền trên hệ thống và cung cấp 1.457 dịch vụ công trực tuyến, trong đó có 442 dịch vụ công toàn trình. Đây là mức độ 4, mức độ cao nhất trong phân loại dịch vụ công, cho phép người dân làm thủ tục hoàn toàn qua mạng mà không cần đến cơ quan công quyền. Một số thủ tục trước đây chưa từng thực hiện trực tuyến, nay đã đạt 100%, như thủ tục đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất, hay cấp giấy phép xây dựng, những lĩnh vực có số lượng hồ sơ lớn và thường gây áp lực cho bộ máy hành chính. Cùng với đó, Hà Nội duy trì cơ chế “thông báo hằng tuần” danh sách các thủ tục chỉ tiếp nhận trực tuyến, không nhận hồ sơ trực tiếp. Để người dân không bị động, thành phố bố trí các đại lý dịch vụ công tại 476 điểm trên toàn địa bàn, miễn phí hỗ trợ thực hiện. Kết quả thủ tục hành chính được trả về tận nhà hoàn toàn miễn phí nếu thực hiện qua mạng. Thành phố cũng tích hợp, chuẩn hóa quy trình, sử dụng định danh, xác thực và chia sẻ dữ liệu từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư nhằm kiểm soát chặt chẽ việc giải quyết thủ tục hành chính.

Thành phố đã thành lập 12 chi nhánh Trung tâm Phục vụ hành chính công (gồm 30 điểm tiếp nhận) hoạt động tương đối độc lập để hạn chế tiếp xúc, nâng cao hiệu quả phục vụ. Các chi nhánh được trao quyền điều phối, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp trong quá trình làm thủ tục. Bên cạnh đó, thành phố chỉ đạo triển khai 476 mô hình đại lý dịch vụ công trực tuyến trên toàn địa bàn. Trong 6 tháng đầu năm 2025, Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố đã tiếp nhận, xử lý 6.384 phản ánh, kiến nghị qua zalo, email và Cổng Dịch vụ công quốc gia.

Ngay sau khi Hà Nội chuyển sang mô hình chính quyền đô thị hai cấp, Ủy ban nhân dân thành phố đã coi công tác tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính tại cấp xã là nhiệm vụ trọng tâm, gắn với yêu cầu phục vụ người dân và doanh nghiệp. Nhờ sự vào cuộc quyết liệt, công tác tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính từ ngày 1-7-2025 đến ngày 23-9-2025 đã ghi nhận kết quả rất tích cực. Toàn thành phố đã tiếp nhận 531.269 hồ sơ, trong đó 59,71% nộp trực tuyến, 40,05% nộp trực tiếp, 0,24% qua dịch vụ bưu chính công ích. Đáng chú ý, số hồ sơ trực tuyến đã vượt số nộp trực tiếp, phản ánh bước chuyển mạnh mẽ trong thói quen hành chính của người dân, phù hợp với mục tiêu chuyển đổi số. Trong tổng số hồ sơ đã xử lý, có 510.541 hồ sơ được giải quyết, đạt tỷ lệ 96,1%; trong đó, 99,85% đúng hạn và trước hạn, chỉ còn 763 hồ sơ quá hạn (0,15%), chủ yếu do hạn chế kỹ thuật hoặc cán bộ mới chưa thuần thục thao tác. Đây là tỷ lệ giải quyết khá cao, khẳng định sự thích ứng nhanh của đội ngũ công chức cấp xã, củng cố niềm tin của người dân đối với bộ máy hành chính mới.

Thực hiện chủ trương xây dựng nền hành chính hiện đại, chuyên nghiệp, phục vụ, thành phố Hà Nội đã triển khai nhiều giải pháp mới nhằm đưa dịch vụ công đến gần hơn với người dân và doanh nghiệp. Không chỉ dừng lại ở việc số hóa thủ tục, thành phố còn sáng tạo trong tổ chức các mô hình phục vụ, góp phần đa dạng hóa phương thức tiếp cận, mở rộng cơ hội thụ hưởng dịch vụ công cho mọi tầng lớp nhân dân. Trong đó, một số mô hình nổi bật như “Kiosk dịch vụ công 24/7”, “văn phòng lưu động”,… Cùng với đó, thành phố phát huy hiệu quả của các điểm phục vụ hành chính tại khu dân cư. Tại các nhà văn hóa, trạm y tế xã, phòng cộng đồng, chính quyền bố trí máy tính, máy in, máy quét kết nối hệ thống dịch vụ công trực tuyến. Người dân có thể được hướng dẫn, hỗ trợ thao tác trực tiếp bởi nhân viên hoặc lực lượng bưu chính. Những mô hình nêu trên đều hướng tới mục tiêu quan trọng, đến năm 2026, 100% số thủ tục hành chính đủ điều kiện sẽ được cung cấp trực tuyến toàn trình, giảm tối đa hồ sơ giấy, tăng cường minh bạch và sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp. Đây là bước tiến mạnh mẽ trong lộ trình cải cách hành chính của Hà Nội, đồng thời gắn liền với mục tiêu chuyển đổi số quốc gia.

Đặc biệt, từ ngày 1-10-2025, người dân và doanh nghiệp trên địa bàn Hà Nội có thể nộp và nhận kết quả giải quyết nhiều nhóm thủ tục hành chính tại bất kỳ điểm tiếp nhận nào, không phụ thuộc vào nơi cư trú hay trụ sở. Đối với người có công, đối tượng bảo trợ xã hội, nhân viên của đơn vị cung cấp dịch vụ hỗ trợ thực hiện dịch vụ công trực tuyến; tiếp nhận chuyển hồ sơ thủ tục hành chính lưu động. Bên cạnh đó, khi người dân và doanh nghiệp thực hiện dịch vụ công trực tuyến, đối với kết quả bản điện tử: 100% số hồ sơ nộp trực tuyến kết quả giải quyết thủ tục hành chính điện tử sẽ được trả vào tài khoản iHanoi hoặc ví cá nhân ở tài khoản dịch vụ công trong mục “Dịch vụ công của tôi”. Đây là bước đột phá quan trọng trong tiến trình xây dựng chính quyền số, thúc đẩy cải cách hành chính và phục vụ nhân dân.

Thành phố cũng đặc biệt chú trọng triển khai ứng dụng công nghệ thông tin. Việc nâng cấp hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính nhằm kết nối, chia sẻ và đồng bộ dữ liệu với Cổng Dịch vụ công quốc gia là một ưu tiên hàng đầu. Các dịch vụ công trực tuyến toàn trình được mở rộng, cho phép người dân và doanh nghiệp thực hiện thủ tục hành chính một cách nhanh chóng, mọi lúc, mọi nơi, mà không cần nộp lại các thông tin đã có trong cơ sở dữ liệu. Điều này giúp tiết kiệm thời gian, chi phí, nâng cao tính minh bạch, giảm thiểu phiền hà. Song song với việc đầu tư công nghệ, Hà Nội cũng tăng cường đào tạo, tập huấn cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và nhân viên bưu điện tại các điểm phục vụ hành chính công. Các khóa tập huấn tập trung vào kỹ năng sử dụng hệ thống, quy trình tiếp nhận, trả kết quả, đặc biệt là kỹ năng giao tiếp với người dân. 

Một số nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới

Thứ nhất, đồng bộ, minh bạch, hướng tới số hóa toàn diện. Tập trung rà soát, hoàn thiện hệ thống quy định, quy trình, thủ tục hành chính, bảo đảm phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và thực tiễn sau sắp xếp tổ chức bộ máy. Chuẩn hóa và đơn giản hóa các quy trình lõi; loại bỏ thành phần hồ sơ không cần thiết, tích hợp biểu mẫu trùng lặp, giảm thiểu khâu trung gian, tăng cường ứng dụng công nghệ số để nâng cao hiệu quả xử lý công việc. Đẩy mạnh áp dụng và chuẩn hóa quy trình làm việc với trách nhiệm rõ ràng, thời gian cụ thể; hoàn thiện hệ thống thông tin, dữ liệu phục vụ công tác lãnh đạo, điều hành theo thời gian thực. Tăng cường khảo sát, đánh giá thực tiễn để hoàn thiện, điều chỉnh các quy trình một cách linh hoạt, hiệu quả.

Thứ hai, nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ các cấp của thành phố về tầm quan trọng và tính cấp thiết của yêu cầu xây dựng chính quyền điện tử, chính quyền số trong kỷ nguyên mới. Theo đó, tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền và phổ biến kiến thức, kỹ năng về chuyển đổi số để nâng cao nhận thức về vấn đề này cho đội ngũ cán bộ các cấp của thành phố, nhất là cấp xã bằng nhiều hình như quán triệt các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, quy định của pháp luật về vấn đề xây dựng chính quyền điện tử, chính quyền số trên phương diện thông tin đại chúng hoặc thông qua các khóa tập huấn, bồi dưỡng chuyên đề. Đồng thời cử các chuyên gia công nghệ thông tin đến tập huấn, hướng dẫn thao tác, nghiệp vụ cụ thể cho cán bộ các cơ quan, đơn vị theo nội dung, quy trình công việc của từng cơ quan, đơn vị. Cùng với đó, các đồng chí lãnh đạo, người đứng đầu đơn vị cần tiên phong, gương mẫu trong ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số.

Thứ ba, phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp trong tăng cường kiểm tra, chấn chỉnh, nâng cao chất lượng, ý thức trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức, nhất là bộ phận thường xuyên làm việc, tiếp xúc với doanh nghiệp, người dân; kiên quyết xử lý nghiêm cán bộ, công chức vi phạm, đồng thời, khen thưởng kịp thời những người thi hành xuất sắc nhiệm vụ, tạo bước chuyển biến căn bản trong quan hệ giữa cơ quan nhà nước và các đơn vị kinh tế tư nhân về giải quyết các thủ tục hành chính.

Thứ tư, thu hút, trọng dụng, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu cải cách thủ tục hành chính trong bối cảnh chuyển đổi số. Xây dựng chính sách thu hút, trọng dụng nguồn nhân lực chất lượng cao. Ưu tiên đào tạo nguồn nhân lực nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo. Sử dụng ngân sách của thành phố hỗ trợ kinh phí đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao nghiệp vụ, kỹ năng tại các cơ sở đào tạo trong và ngoài nước cho cán bộ, công chức, viên chức. Tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác, trao đổi kinh nghiệm, chuyển giao công nghệ giữa Thủ đô với các địa phương trong và ngoài nước.

Thứ năm, thiết lập hệ thống đo lường, giám sát hiệu quả và trách nhiệm giải trình. Theo đó, xây dựng các bộ chỉ số để đo lường hiệu quả chuyển đổi số tại từng đơn vị một cách công khai, minh bạch. Hoàn thiện và vận hành hiệu quả cơ chế giám sát, đôn đốc và xử lý trách nhiệm đã được thiết lập (từ đôn đốc đến kiểm soát nội bộ và cuối cùng là thanh tra công vụ) để bảo đảm không có sự chậm trễ, nhũng nhiễu trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính.

Thứ sáu, tăng cường truyền thông và tương tác với người dân. Đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến. Triển khai các ứng dụng di động thông minh phục vụ nhu cầu tra cứu, tương tác hành chính mọi lúc, mọi nơi./.