Phát triển đô thị bền vững

TCCSĐT - Ngày 17-5-2010, tại Thành phố Hồ Chí Minh đã diễn ra Hội thảo khoa học với chủ đề “Phát triển đô thị bền vững” do 3 thành phố: Hà Nội, Huế, Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức.

Tham dự Hội thảo có đồng chí Lê Thanh Hải, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Nguyễn Hồng Quân, Bộ trưởng Bộ Xây dựng; Lê Hoàng Quân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh; Đại diện lãnh đạo Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, tỉnh Thừa Thiên - Huế. Gần 300 đại biểu đã tham dự Hội thảo.

Gần 90 bài tham luận gửi đến Hội thảo tập trung vào 3 mảng vấn đề hết sức quan trọng trong quá trình phát triển đô thị mà cả 3 thành phố đều đang cần tập trung giải quyết là: Quy hoạch và quản lý phát triển đô thị; Kinh tế - xã hội đô thị; Môi trường đô thị.

Các ý kiến phát biểu tham luận của các chuyên gia, các nhà khoa học trong và ngoài nước tại hội thảo đã nêu những bất cập và thách thức của quá trình đô thị hoá là thiếu tính ổn định và bền vững; các cơ chế, chính sách phát triển đô thị, nâng cao đời sống của dân cư, xoá nghèo, cần phải được bổ sung hoàn chỉnh hơn nữa. Một đô thị phát triển bền vững phải đảm bảo có 3 yếu tố: kinh tế, xã hội và môi trường. Để phát triển đô thị bền vững có 3 vấn đề cần được hết sức minh bạch: một là, thể chế về đất đai, bất động sản; hai là, cơ chế phát triển hạ tầng kỹ thuật; ba là, chính sách can thiệp của Nhà nước vào những thị trường bất động sản, đặc biệt là trong thu hồi đất.

Hiện tại, cơ chế định giá đất trong giải phóng mặt bằng vẫn chưa được quy định cụ thể, mỗi nơi đều có trình tự, thủ tục định giá của riêng địa phương mình. Do vậy đã dẫn tới tình trạng khiếu kiện dai dẳng của một số người có đất bị thu hồi, làm cho nhiều nhà đầu tư cảm thấy lúng túng, khó khăn. Tuy nhiên, lại có không ít trường hợp người có nhà đất được đền bù với giá quá thấp, trong khi nhà đầu tư sau khi đền bù xong đã “bán lại” ngay với giá rất cao, làm cho người dân bức xúc, và đó cũng là nguyên nhân dẫn đến khiếu kiện, hoặc làm chậm tốc độ giải phóng mặt bằng. Để giải quyết vấn đề này rất cần có sự can thiệp của Nhà nước thông qua các cơ chế, chính sách phù hợp để việc đền bù giải phóng mặt bằng vừa có kết quả tốt, vừa đạt được sự đồng thuận của người dân.

Nhiều kinh nghiệm, giải pháp để giải phóng mặt bằng, tạo điều kiện cho phát triển đô thị bền vững đã được trao đổi và chia sẻ tại Hội thảo. Chẳng hạn, có ý kiến cho rằng, có 2 giải pháp có thể áp dụng tại nước ta trong giải phóng mặt bằng là: chia sẻ lợi ích và góp đất, điều chỉnh lại đất đai. Việc chia sẻ lợi ích có thể bằng tiền hoặc các lợi ích khác không bằng tiền. Lợi ích bằng tiền có thể là các khoản bồi thường thêm cho dân, thiết lập các quỹ phát triển vùng dài hạn, hay xây dựng mối quan hệ đối tác giữa nhà đầu tư và cộng đồng để chia sẻ những lợi nhuận lâu dài thu được từ dự án. Chia sẻ lợi ích không bằng tiền có thể được thực hiện dưới hình thức khôi phục sinh kế cho cộng đồng, xây dựng hạ tầng xã hội như nhà cửa, trường học, bệnh viện…

Đại diện Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam đã nêu những kinh nghiệm có được từ “chiến lược tăng trưởng và giảm nghèo tại các đô thị Việt Nam - quá trình và kết quả hỗ trợ của Ngân hàng Thế giới đối với các Thành phố lớn”; Công ty Nikken Seiki (Nhật) nêu “những khó khăn khi lập quy hoạch tại Thành phố Hồ Chí Minh”, nhóm tư vấn của Đức và Pháp báo cáo về quy hoạch và phát triển đô thị bền vững…

Hội thảo đã tập hợp được ý kiến đóng góp của nhiều nhà khoa học, các nhà quản lý để phát triển đô thị bền vững của của cả 3 thành phố./.