Ngày Xuân nói về “Phúc, lộc, thọ”

Văn Hải
16:28, ngày 06-03-2012
TCCS - Mỗi dịp Tết đến Xuân về, gặp nhau ai cũng chúc tụng cho nhau sẽ có một năm mới dồi dào sức khỏe, tràn đầy niềm vui và hạnh phúc. Trong nhiều câu chúc quen thuộc, có một câu chúc thể hiện tinh thần nhân văn sâu sắc là mọi người ước nguyện cho nhau luôn được “Phúc, Lộc, Thọ”. Người nào được toại nguyện cả ba điều ước và mong muốn ấy thì cuộc đời thật mỹ mãn.
“Phúc” là những điều lành, điềm lành, điều tốt, việc tốt. Đã là một con người chân chính, ai cũng mong gặp nhiều điều lành và được đón nhận nhiều điều tốt trong cuộc sống. Người có phúc luôn có đức độ hiền lành, nhân hậu, biết thương người như thể thương thân, luôn hành động nhân ái để giúp đỡ người khác. Chữ “phúc” không ở đâu xa, mà nằm ngay trong tâm tính mỗi con người. Không thể có phúc nếu bản thân sống vô nhân thất đức, bạc nghĩa bội tình, chỉ biết sống cho mình mà không quan tâm đến người khác. Dù cơ chế thị trường có thể ở đâu đó tuân theo quy luật “khôn sống, mống chết”, nhưng cuộc đời lại chứng minh một điều rất hiển nhiên: Ai đang tâm gieo gió ắt sẽ có ngày gặt bão, còn ai bền tâm ươm trồng và chăm chút mầm thiện thì trước sau đều hái được quả phúc lành. Bởi vậy, muốn được nhiều điều phúc thì mỗi người trước hết phải hiểu đúng chữ “phúc”, sống theo tâm phúc, làm nhiều điều phúc và thành tâm mang phúc lành đến với mọi người và xã hội. 

Thông thường, người ta hay nghĩ rằng, “lộc” là những thứ không phải của mình làm ra, mà do may mắn mới có được. Hiểu như thế không sai, song chưa đầy đủ. Thực ra, “lộc” là kết quả của nhiều yếu tố tạo nên, như sự may mắn, phẩm chất, năng lực cá nhân, vị trí xã hội, điều kiện gia đình… “Lộc” cũng có nhiều loại. Ăn cắp của công, bòn rút tài sản của Nhà nước và nhân dân mà ai đó gọi là “lộc chùa”- một thứ lộc do lòng tham, tính vụ lợi mà có và nhờ quyền lực mới tạo ra. Buôn gian bán lận mà kiếm nhiều tiền là loại “lộc ma”- nó chẳng khác gì của phù vân, nay vớ được “cả mẻ” và “trúng quả”, mai lại có thể “sập tiệm” tay trắng vẫn hoàn trắng tay... Thứ lộc chắc chắn nhất, bền vững nhất là lộc nảy nở từ chính bàn tay, sức lực, trí tuệ của mình và kết tinh thêm sự cộng hưởng, giúp đỡ chân thành của cộng đồng và xã hội.

Đã sinh ra, tồn tại và sống ở trên thế gian này, ai cũng muốn hưởng một tuổi thọ lâu năm. Dù xã hội hiện nay, phần lớn người dân không phải quá lo toan miếng cơm manh áo, nhưng do môi trường ngày càng ô nhiễm trầm trọng, nhiều loại thực phẩm thiếu vệ sinh, an toàn, các bệnh tật nguy hiểm luôn có nguy cơ phát sinh, lây lan và bùng phát… nên sức khỏe con người cũng luôn bị đe doạ. Vì thế, sống khỏe, sống lâu luôn là mục đích mà con người hướng tới, mà muốn được trường thọ thì mỗi người phải chăm chỉ rèn luyện thân thể, tích cực luyện tập thể dục thể thao, ăn uống điều độ, đúng mực, vui chơi giải trí lành mạnh, biết điều tiết, kiềm chế và kiểm soát bản thân trước những ham hố vô bổ hay những cám dỗ tầm thường, độc hại. 

Không phải ngẫu nhiên mà trong nhiều bức hoành phi, bức trướng, cuốn thư được thờ tự ở những nơi trang trọng nhất trong gia đình, người đời đã tôn vinh ba chữ “phúc, lộc, thọ”. Và cũng không phải ngẫu nhiên người ta vẽ tranh hay tạc tượng với hình ảnh ba ông “Phúc, lộc, thọ” như ba vị thần tiên, từ đầu tóc, mặt mày đến hình dáng trông vừa đầy đặn, phúc hậu, vừa ung dung, thư thái và tràn đầy tinh thần nhân ái, bao dung. Đó là điều ước nguyện thành tâm, là khát vọng cao cả và cũng là thông điệp ông cha gửi gắm và truyền lại cho con cháu với ý nghĩa: Ai sống tâm phúc sẽ may mắn hái được nhiều lộc thơm và hưởng tuổi thọ lâu dài. Phúc, lộc, thọ không phải là điều xa xôi khó với tới hay là những điều chỉ có trong chuyện cổ tích thần tiên, mà vẫn đang ươm mầm, sinh sôi, nảy nở trong cuộc sống hằng ngày. “Phúc, lộc, thọ” là ước mơ chung, nguyện vọng chung và “sở hữu” chung của mọi người. Những chữ “phúc, lộc, thọ” chỉ đẹp và thật sự có ý nghĩa khi mỗi người luôn khắc cốt, ghi tâm và thấm nhuần lời căn dặn của các bậc tiền nhân: “Làm việc phúc không bao giờ thừa”, “Sống nhân nghĩa bao nhiêu cũng chưa đủ” và “Thiện căn ở tại lòng ta/ Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài”./.