Thực hiện những mục tiêu cụ thể

Triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới, năm 2022, Quảng Ninh xác định lồng ghép nguồn lực thực hiện có hiệu quả chương trình phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm vững chắc quốc phòng - an ninh ở các xã, thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo. Nâng cao chất lượng chương trình nông thôn mới bằng việc nâng chất các chỉ tiêu, tiêu chí theo các bộ tiêu chí giai đoạn 2021 - 2025; tiếp tục xây dựng xã nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu. Đồng thời, triển khai có hiệu quả Chương trình mỗi xã, phường một sản phẩm (OCOP) gắn với phát triển du lịch, dịch vụ; hướng mạnh việc sản xuất hàng hóa nông nghiệp tập trung theo chuỗi giá trị; xây dựng nhãn hiệu, bảo đảm quy mô, tính chuyên nghiệp để khẳng định thương hiệu OCOP Quảng Ninh.

Nhờ phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị, tạo sự đồng thuận trong xã hội, phát huy tính năng động của người dân, tỉnh Quảng Ninh đã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới theo Bộ tiêu chí quốc gia giai đoạn 2021 - 2025 trong năm 2022. Theo đó, ngay từ đầu năm 2022, cùng với tỉnh, các địa phương cũng đặt ra những mục tiêu cụ thể, như thành phố Hạ Long phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới; các huyện Vân Đồn, Ba Chẽ, Bình Liêu đạt chuẩn nông thôn mới; các huyện Tiên Yên, Đầm Hà đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; các huyện Hải Hà, Cô Tô tiếp tục nâng chất tiêu chí đạt chuẩn theo yêu cầu của Bộ tiêu chí quốc gia về huyện nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025; các địa phương: Móng Cái, Cẩm Phả, Uông Bí, Đông Triều, Quảng Yên nâng chất tiêu chí đạt chuẩn theo yêu cầu của Bộ tiêu chí quốc gia về thị xã, thành phố trực thuộc cấp tỉnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025.

Toàn tỉnh Quảng Ninh xác định phấn đấu có thêm 4 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, nâng tổng số các xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao trên địa bàn là 51/98 xã, bằng 52% số xã. Đồng thời, có thêm 3 xã đạt chuẩn nông thôn nông thôn mới kiểu mẫu, nâng tổng số các xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu bằng 25,5% số xã. Tất cả các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu giai đoạn 2010 - 2021 sẽ tiếp tục thực hiện nâng chất tiêu chí, đáp ứng đầy đủ mức đạt chuẩn theo yêu cầu của Bộ tiêu chí quốc gia giai đoạn 2021 - 2025.

Toàn tỉnh xác định phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, ổn định đời sống nhân dân là tiêu chí quan trọng trong xây dựng nông thôn mới, từ đó đặt ra mục tiêu đưa thu nhập bình quân khu vực nông thôn năm 2022 đạt xấp xỉ 56 triệu đồng/người. Giảm tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh xuống còn 0,11% (giảm 411 hộ). Hiện các địa phương đang tập trung hoàn thiện các chỉ tiêu còn thiếu và nâng cao chất lượng các tiêu chí, phấn đấu hoàn thành trong năm 2022. Các huyện, thành phố cũng tiếp tục thực hiện nâng cao các tiêu chí, chỉ tiêu để đáp ứng đạt chuẩn nông thôn mới và nông thôn mới nâng cao năm 2022, 2023.

Với việc toàn tỉnh Quảng Ninh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới ngay trong năm 2022, tạo điều kiện thuận lợi cho Quảng Ninh triển khai xây dựng nông thôn mới nâng cao và nông thôn mới kiểu mẫu trong giai đoạn tiếp theo. Dự kiến đến hết năm 2022, Quảng Ninh còn có 54/98 số xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 26/98 số xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu và 2/7 địa phương cấp huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao là huyện Đầm Hà, Tiên Yên.

Triển khai đồng bộ các giải pháp

Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Bộ tiêu chí thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã ban hành các bộ tiêu chí mới để thực hiện. Trên cơ sở đó, toàn tỉnh thực hiện đồng bộ các tiêu chí huyện nông thôn mới, huyện nông thôn mới nâng cao, xã nông thôn mới kiểu mẫu, xã nông thôn mới nâng cao và thôn, vườn, hộ, xã đạt chuẩn nông thôn mới. Cùng với đó, chương trình nông thôn mới được các cấp, ngành, địa phương của Quảng Ninh tập trung triển khai gắn với thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TU ngày 17-5-2021 của Tỉnh ủy, Nghị quyết số 50/NQ-HĐND ngày 13-1-2021 của Hội đồng nhân dân tỉnh.

Thực hiện hiệu quả 1 trong 3 đột phá chiến lược, tỉnh Quảng Ninh tiếp tục lồng ghép các nguồn đầu tư trọng tâm, trọng điểm và bền vững. Đồng thời, ưu tiên bố trí vốn đầu tư cho các dự án, công trình hạ tầng nông thôn thực sự cần thiết, cấp bách, công trình về giáo dục, văn hóa, giao thông chiến lược kết nối liên vùng, liên xã phục vụ đời sống của nhân dân để hoàn thiện hạ tầng kinh tế - xã hội vùng nông thôn theo chuẩn nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025. Tập trung hoàn chỉnh các công trình bảo đảm đạt chuẩn về cơ sở vật chất cho các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông; nâng cấp về kết cấu hạ tầng cho trạm y tế xã; xây dựng hệ thống chợ nông thôn theo quy hoạch trên cơ sở nhu cầu thực tế của người dân.

Cùng với đó, Quảng Ninh tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu lại ngành nông nghiệp phát triển toàn diện, bền vững, hiện đại, gắn với nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới và đô thị hóa nhằm thúc đẩy sản xuất, nâng cao thu nhập, phát triển kinh tế - xã hội. Đối với lĩnh vực trồng trọt, Quảng Ninh đã đổi mới cơ cấu cây trồng phù hợp với lợi thế của từng tiểu vùng để phát triển nông nghiệp hàng hóa quy mô lớn, có sức cạnh tranh cao, gắn với củng cố chương trình OCOP. Tỉnh cũng từng bước tái cơ cấu ngành chăn nuôi, phát triển chăn nuôi phù hợp với nền kinh tế thị trường, đáp ứng cơ bản các loại thực phẩm thiết yếu, tiến tới xuất khẩu sản phẩm có tiềm năng...

Xác định OCOP là chương trình kinh tế nông thôn quan trọng trong xây dựng nông thôn mới, tỉnh Quảng Ninh đã lập, phê duyệt và triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án OCOP giai đoạn 2021 - 2025. Đồng thời, tăng cường phổ biến chính sách hỗ trợ chương trình của tỉnh; phát triển thêm ít nhất 50 sản phẩm mới theo chu trình OCOP chuẩn; công nhận thêm từ 30 đến 40 sản phẩm đạt từ 3 đến 4 sao, trong đó ít nhất có từ 1 đến 2 sản phẩm đạt 5 sao đề xuất dự thi đánh giá phân hạng sản phẩm OCOP 5 sao cấp quốc gia... bảo đảm từ 85-90% sản phẩm được dán tem điện tử, hoặc có mã số, mã vạch truy xuất nguồn gốc.

Kết quả bước đầu đáng khích lệ

Năm 2022, tỉnh Quảng Ninh xác định tập trung ưu tiên dành nguồn lực lớn thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới và Chương trình phát triển bền vững kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm vững chắc quốc phòng - an ninh ở các xã, thôn, bản vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi, biên giới, hải đảo. Cụ thể, tỉnh phân bổ vốn ngân sách cho chương trình tổng thể phát triển bền vững kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi là 715 tỷ đồng, trong đó hỗ trợ đầu tư hạ tầng là 565 tỷ đồng; ủy thác qua chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Quảng Ninh để cho vay giải quyết việc làm tại các xã, thôn mới ra khỏi diện đặc biệt khó khăn là 150 tỷ đồng. Qua đó, giúp người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số nâng cao được mức sống, có vốn vay để phát triển kinh tế, từng bước vươn lên xóa đói, giảm nghèo bền vững. Hiện nay tỉnh đã giải ngân 350/500 tỷ đồng đạt trên 70% kế hoạch; giải ngân 426/565 tỷ đồng từ nguồn vốn phân khai theo Nghị quyết 06 của Tỉnh ủy, đạt 76,1% kế hoạch.

Nhấn mạnh vai trò chủ thể của người nông dân trong xây dựng nông thôn mới nhằm mục đích nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống người dân nông thôn, theo phương châm: dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra và dân thụ hưởng. Chương trình “mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) là giải pháp quan trọng cho tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp, phát triển sản xuất và xây dựng nông thôn mới, tạo động lực cho phát triển bền vững đất nước. OCOP ra đời đã tạo ra một hệ thống đánh giá cao nhất cho các sản phẩm đặc trưng của mỗi vùng miền trên cả nước.

Quảng Ninh là địa phương đầu tiên trong cả nước được chọn làm thí điểm triển khai OCOP từ năm 2013. Tính đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh đã có 566 sản phẩm thuộc 5 nhóm tham gia chương trình OCOP. Trong đó, có 267 sản phẩm cấp chứng nhận hạng sao, 193 sản phẩm hạng 3 sao, 68 sản phẩm hạng 4 sao, 3 sản phẩm hạng 5 sao và 3 sản phẩm hạng 5 sao Trung ương. Toàn tỉnh có 217 chủ thể sản xuất tham gia chương trình OCOP.

Tháng 11-2022, Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Ninh thông qua Nghị quyết về việc hỗ trợ pháp lý miễn phí cho đồng bào dân tộc thiểu số ở các xã, thôn, bản thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới và hải đảo của tỉnh từ nay đến hết năm 2025. Theo đó, đồng bào được trợ giúp pháp lý miễn phí trong các vụ việc xảy ra trên địa bàn tỉnh và trong các lĩnh vực pháp luật, trừ lĩnh vực kinh doanh, thương mại. Các hình thức trợ giúp pháp lý gồm tham gia tố tụng, tư vấn pháp luật, đại diện ngoài tố tụng.

Năm 2023, Quảng Ninh sẽ thực hiện việc gắn kết hài hòa phát triển giữa đô thị và nông thôn, công nghiệp, xây dựng, du lịch, dịch vụ với nông lâm ngư nghiệp, thúc đẩy liên kết vùng và nội vùng để nâng cao chất lượng các tiêu chí, chỉ tiêu xây dựng nông thôn mới và nông thôn mới kiểu mẫu, nâng cao. Tỉnh sẽ tập trung triển khai có hiệu quả Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 16-6-2022 của Ban Chấp hành Trung ương về “Nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, giảm nghèo bền vững gắn với Nghị quyết số 06-NQ/TU ngày 15-7-2021 của Tỉnh ủy, các nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh.

Để các chương trình mục tiêu xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu của tỉnh tiếp tục đi vào thực chất hơn, hiệu quả hơn, hướng đến mục tiêu người dân có chất lượng cuộc sống ngày càng tốt hơn, không chỉ thoát nghèo bền vững mà có thể có cuộc sống khá giả hơn, vươn lên làm giàu từ lợi thế tự nhiên của địa phương, Thường trực Tỉnh ủy Quảng Ninh chỉ đạo cấp ủy chính quyền các cấp thực hiện một số nhiệm vụ, như: 1- Căn cứ thực tiễn địa phương và mục tiêu đại hội cấp mình đặt ra để xây dựng mục tiêu, giải pháp cho từng năm, từng giai đoạn. 2- Trong giai đoạn 2022 - 2023, cần có giải pháp phát triển sản xuất, hạ tầng phục vụ sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân. 3- Giai đoạn 2023 - 2024 ưu tiên giải pháp để các hộ dân không tái nghèo, nâng cao mức thu nhập cho người diện cận nghèo…

Riêng trong năm 2023, tỉnh Quảng Ninh phấn đấu không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, xây dựng và triển khai chuẩn nghèo mới của tỉnh; phấu đấu nâng tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt trên 95% dân số; người dân đô thị được cung cấp nước sạch qua hệ thống cấp nước tập trung đạt 98%; người dân nông thôn sử dụng nguồn nước ăn uống hợp vệ sinh đạt trên 99,9%...

Với cách làm chủ động, sáng tạo, tỉnh Quảng Ninh đã triển khai có hiệu quả chương trình xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao và nông thôn mới kiểu mẫu. Đến nay, tỉnh Quảng Ninh có 98/98 số xã cơ bản đạt tiêu chí nông thôn mới, 13/13 địa phương cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025. Từ thực tiễn đó cho thấy, việc hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới không phải là mục tiêu hàng đầu, mà quan trọng nhất là khơi dậy và phát huy tiềm lực trong nhân dân. Lấy sức dân để làm lợi cho dân là bài học từ Quảng Ninh trong xây dựng nông thôn mới vì mục tiêu phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn giàu đẹp, bền vững./.