Hiện nay, dân số của Thủ đô Hà Nội khoảng trên 7,7 triệu người, trong đó dân số đô thị chiếm trên 40%. Với sự góp mặt của 17 khu công nghiệp, trên 1.300 làng nghề, 5,3 triệu xe gắn máy và 560.000 ôtô, thành phố mỗi ngày tiêu thụ ước tính 38 triệu kwh điện và hàng triệu lít xăng, dầu… đây chính là nguồn phát thải khí nhà kính gây biến đổi khí hậu.

Nâng cao năng lực dự báo

Theo Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Lê Tuấn Định, Hà Nội hiện là địa phương đầu tiên trong cả nước thực hiện kiểm kê khí nhà kính, tập trung vào 2 lĩnh vực: Chất thải và năng lượng. Đối với chất thải khí, ước tính đến năm 2020, phát thải trung bình của Thủ đô là 4,053 triệu tấn CO². Trong đó, phát thải khí nhà kính từ các bãi chôn lấp khoảng 2,35 triệu tấn CO² tương đương (chiếm 57,97% tổng phát thải khí nhà kính trên địa bàn Thành phố) là hoạt động phát thải khí nhà kính nhiều nhất. Đối với lĩnh vực năng lượng, dự báo đến năm 2020, phát thải khí nhà kính trên toàn Thành phố tăng lên đến 18,2 triệu tấn CO² tương đương và đến năm 2030 con số này tăng lên đến 42,7 triệu tấn (tức tăng lên hơn 3 lần so với mức phát thải năm 2015). “Hiện tại, thành phố Hà Nội đã cập nhật kịch bản biến đổi khí hậu theo kết quả “kịch bản biến đổi khí hậu và nước biển dâng” mới nhất của Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành”, đồng chí Lê Tuấn Định cho biết.

Đặc biệt, Hà Nội hiện đã hoàn thành việc nâng cao năng lực dự báo; chủ động phòng, chống thiên tai; ứng phó và thích ứng có hiệu quả với biến đổi khí hậu để giảm nhẹ các thiệt hại do thiên tai gây ra; triển khai có hiệu quả các hoạt động nâng cao nhận thức, gắn kết lồng ghép các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu trong các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của thành phố; giảm mức phát thải khí nhà kính, hoàn thành mục tiêu từ 8% đến 10% trên đơn vị GDP so với năm 2010. Về quản lý tài nguyên, thành phố đã sử dụng đất đúng quy hoạch, kế hoạch; bảo đảm tỷ lệ che phủ rừng đạt 7,5%; quản lý theo quy hoạch 92.000ha đất trồng lúa. Hoàn thành công tác lập hồ sơ địa chính, xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý đất đai theo hướng hiện đại.

Đẩy mạnh đầu tư dự án về môi trường

Về công tác bảo vệ môi trường, Hà Nội đã hoàn thành việc xử lý ô nhiễm 25/25 cơ sở theo Quyết định 64/2003/QĐ-TTg, ngày 22-4-2003, của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt “kế hoạch xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng”; thu gom và xử lý 90% chất thải nguy hại, 100% chất thải y tế; tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt đô thị của 12 quận và thị xã Sơn Tây đạt 98%, của 17 huyện ngoại thành đạt 89%. 100% dân cư đô thị, gần 55% dân cư nông thôn trên địa bàn thành phố được sử dụng nước sạch, hợp vệ sinh; tăng diện tích cây xanh đô thị đạt 10m² - 12 m²/người theo quy hoạch.

Bên cạnh đó, thành phố Hà Nội cũng đã ban hành Kế hoạch số 94/KH-UB về việc triển khai thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh thời kỳ 2011 - 2020 và tầm nhìn đến năm 2050; xây dựng và triển khai đề án “cơ cấu lại kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh trên địa bàn thành phố giai đoạn 2014 - 2020”, trong đó đã lồng ghép việc cơ cấu lại theo hướng tăng trưởng xanh.

Mới đây, tại Hội thảo “Xây dựng kế hoạch hành động ứng phó với biến đổi khí hậu” do Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội phối hợp với tổ chức C40 (Nhóm các thành phố dẫn đầu về sáng kiến khí) và ICLEI (Hội đồng quốc tế về sáng kiến môi trường địa phương) tổ chức, các chuyên gia đánh giá cao những nỗ lực của thành phố Hà Nội trong việc thích ứng với biến đổi khí hậu, nhất là trong phát thải khí nhà kính. Đồng thời, có những trao đổi thẳng thắn, góp phần xây dựng kế hoạch ứng phó với biến đổi khí hậu một cách hiệu quả và huy động được các nguồn lực để cùng hành động ứng phó với biến đổi khí hậu cho thành phố.

Đồng chí Lê Tuấn Định cho biết, về các giải pháp quản lý môi trường bền vững trong giai đoạn tiếp theo, thành phố sẽ chỉ đạo quyết liệt, đầu tư và triển khai các dự án về môi trường; duy tu, duy trì 104 hồ điều hòa, duy trì và đầu tư xây dựng thêm các nhà máy xử lý nước thải. Phấn đấu đến năm 2019, toàn bộ nước thải các quận nội thành cơ bản được xử lý, nhằm cải thiện nước sông Tô Lịch và sông Nhuệ; đầu tư và vận hành hiệu quả nhà máy đốt rác phát điện; triển khai chương trình trồng một triệu cây xanh; thống kê, đánh giá và đề xuất giải pháp quản lý phát thải khí nhà kính trên địa bàn thành phố đối với lĩnh vực chất thải và năng lượng. Đến năm 2020, Hà Nội phấn đấu lắp đặt và vận hành 38 trạm quan trắc không khí theo qui hoạch đã được duyệt nhằm đánh giá chất lượng không khí của thành phố, đề xuất các giải pháp cải thiện chất lượng không khí. “Cùng đó, Hà Nội quản lý chặt chẽ vùng cấm, vùng hạn chế khai thác nước ngầm; hạn chế ô nhiễm chất lượng nguồn nước mặt, khai thác hợp lý để phục vụ cấp nước sạch”, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội nhấn mạnh./.

Từ tháng 12-2015, thành phố Hà Nội và C40 đã ký thỏa thuận hợp tác nhằm giúp hai bên có cơ sở hợp tác hiệu quả hơn trong lĩnh vực bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu. Năm 2018, Hà Nội đã gửi thư cam kết đến C40 về việc lập kế hoạch hành động về khí hậu  mang tên “Thời hạn 2020” cho thành phố. Bên cạnh đó, từ tháng 10-2017, Hà Nội đã chính thức tham gia Dự án “Cam kết thành phố tham vọng” được tổ chức thực hiện bởi ICLEI , với mục tiêu cam kết tham gia cắt giảm khí thải nhà kính, hỗ trợ xây dựng các chương trình hành động cụ thể và tăng cường vai trò, sự tham gia của các cấp chính quyền trong ứng phó với biến đổi khí hậu.