Dự phiên khai mạc Đại hội còn có đồng chí Phan Đình Trạc, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương; đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành trung ương; lãnh đạo Bộ Tư lệnh Quân khu 9, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4, Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân; lãnh đạo các tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long; lãnh đạo, nguyên lãnh đạo tỉnh Cà Mau qua các thời kỳ, cùng 351 đại biểu ưu tú đại diện cho trên 48.000 đảng viên trong Đảng bộ tỉnh.

Phát biểu khai mạc Đại hội, đồng chí Nguyễn Tiến Hải, Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau, nhấn mạnh, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với sự nghiệp xây dựng và phát triển tỉnh Cà Mau trong những năm tới. Vì vậy, Đại hội cần phát huy cao nhất tinh thần trách nhiệm, tập trung trí tuệ, đi sâu phân tích những tiềm năng, lợi thế của tỉnh và dự báo đầy đủ những thuận lợi, khó khăn, thách thức trong 5 năm tới; trên cơ sở đó xác định những mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm và giải pháp đột phá, bảo đảm lãnh đạo và tổ chức thực hiện thắng lợi toàn diện các mục tiêu, chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội đề ra. Đồng thời, từng đại biểu dự Đại hội cần đề cao trách nhiệm, phát huy dân chủ, sáng suốt lựa chọn, bầu vào Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XVI những đồng chí có bản lĩnh chính trị vững vàng, có phẩm chất đạo đức, có năng lực lãnh đạo, tổ chức thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ trong nhiệm kỳ 2020 - 2025.

Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XV do đồng chí Lê Quân, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau, trình bày tại Đại hội khẳng định, trong nhiệm kỳ 2015 - 2020, Đảng bộ, nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp trong tỉnh đã chung sức, đồng lòng triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV đạt kết quả khá toàn diện trên các lĩnh vực. Có 13/20 chỉ tiêu chủ yếu đạt và vượt; mục tiêu đến năm 2020 trở thành tỉnh phát triển khá của vùng đồng bằng sông Cửu Long cơ bản đạt.

Kinh tế của tỉnh phát triển khá toàn diện; tổng sản phẩm (GRDP theo giá so sánh) tăng bình quân gần 7%/năm; quy mô nền kinh tế tăng hơn 1,3 lần so với năm 2015; GRDP bình quân đầu người đạt gần 51 triệu đồng/người, tăng gần 1,3 lần so với năm 2015. Sản xuất ngư nghiệp, nông nghiệp, lâm nghiệp tăng trưởng bình quân hơn 5%, cao hơn mức bình quân chung cả nước (2,7%); thuỷ sản tiếp tục là ngành kinh tế mũi nhọn, là một trong những tỉnh đi đầu cả nước về nuôi tôm; kinh tế biển phát triển mạnh. Trong sản xuất công nghiệp, nhiều dự án lớn đã và đang được đầu tư, đặc biệt là cụm công nghiệp khí - điện - đạm Cà Mau. Khu vực thương mại, dịch vụ tăng trưởng mạnh, gần 10%/năm. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được tập trung đầu tư, có 82/82 xã có đường ô tô đến trung tâm; toàn tỉnh có 42/82 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới; diện mạo đô thị, nông thôn thay đổi rõ nét.

Các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế, xã hội được quan tâm chỉ đạo phát triển cả bề rộng và chiều sâu, tạo được nhiều chuyển biến rõ nét. Các chương trình giảm nghèo, giải quyết việc làm, bảo đảm an sinh xã hội, chính sách đối với người có công, gia đình chính sách thực hiện có hiệu quả; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 1,87%, hộ cận nghèo giảm còn 1,7%. Quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu được chú trọng thực hiện tốt.

Công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị có nhiều chuyển biến tích cực. Hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành của chính quyền được nâng lên; chỉ số năng lực cạnh tranh, chỉ số hiệu quả quản lý được cải thiện đáng kể, mức độ hài lòng của người dân và doanh nghiệp được nâng lên rõ rệt qua từng năm. Nhiệm vụ quốc phòng, an ninh được bảo đảm. Công tác dân vận, hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân có hiệu quả hơn.

Bên cạnh những thành tựu, Báo cáo chính trị cũng nêu một số mặt hạn chế, yếu kém:

Nhiệm kỳ qua, còn 7 chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV đề ra không đạt. Việc thực hiện cơ cấu lại nền kinh tế một số lĩnh vực còn chậm; sản xuất nông nghiệp hiệu quả chưa cao, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp chưa nhiều. Khu vực công nghiệp, xây dựng tăng trưởng chậm; chưa thu hút được các nhà đầu tư lớn để khai thác tiềm năng của tỉnh, nhất là du lịch, cảng biển. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội chưa đáp ứng yêu cầu phát triển, nhất là hạ tầng giao thông, hạ tầng các khu công nghiệp. Xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh chưa thật sự chuyển biến mạnh về số lượng và chất lượng.

Chất lượng giáo dục và đào tạo chưa đồng đều; xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia đạt thấp so với chỉ tiêu nghị quyết; xã hội hóa giáo dục chưa được quan tâm đúng mức. Đào tạo nghề một số ngành nghề chưa đáp ứng tốt nhu cầu lao động của xã hội. Đội ngũ làm công tác khoa học và công nghệ còn thiếu và yếu. Giảm nghèo chưa thật bền vững. Chất lượng khám, chữa bệnh ở một số cơ sở y tế còn hạn chế.

Công tác quản lý, điều hành của chính quyền có mặt chưa đạt yêu cầu; kỷ cương hành chính của một số cơ quan, đơn vị chưa nghiêm; năng lực của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức còn hạn chế. Hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và một số đoàn thể chính trị - xã hội còn nhiều khó khăn, nhất là ở cơ sở. Chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục chính trị tư tưởng của một số cấp ủy, tổ chức đảng còn hạn chế; tính tiền phong, gương mẫu trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ của một số cán bộ, đảng viên chưa cao.

Trong ngày làm việc đầu tiên, Đại hội tập trung thảo luận về mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trong nhiệm kỳ 2020 - 2025. Theo đó, mục tiêu tổng quát được Đại hội xác định là: “Xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Phát huy đoàn kết, dân chủ, đồng thuận trong nhân dân; tiếp tục khơi dậy sức sáng tạo, ý chí và khát vọng phát triển. Khai thác có hiệu quả tiềm năng, lợi thế; huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực đầu tư; không ngừng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế; chú trọng phát triển kinh tế biển; thích ứng với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường, hướng đến tăng trưởng xanh. Bảo đảm an sinh xã hội, cải thiện đời sống nhân dân. Bảo đảm quốc phòng, an ninh; mở rộng quan hệ đối ngoại; xây dựng tỉnh Cà Mau phát triển nhanh, bền vững”.

 Đại hội đã đề ra 17 chỉ tiêu chủ yếu đến năm 2025 trên các lĩnh vực và 5 nhiệm vụ trọng tâm:

Thứ nhất, tăng cường xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; kiên quyết đấu tranh ngăn chặn sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” và phòng, chống tham nhũng, lãng phí; nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Thực hiện nghiêm các quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị.

Thứ hai, phát triển kinh tế nhanh và bền vững trên cơ sở khai thác có hiệu quả các tiềm năng, lợi thế, ứng dụng mạnh mẽ khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tập trung khắc phục tác động của đại dịch COVID-19, đẩy mạnh phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Xây dựng các giải pháp để tạo đột phá những lĩnh vực tỉnh có thế mạnh, như: kinh tế biển, thủy sản, lâm nghiệp, năng lượng tái tạo, dịch vụ, du lịch…

Thứ ba, xây dựng con người phát triển toàn diện cả về đạo đức, nhân cách, trí tuệ, năng lực làm việc, đổi mới sáng tạo. Tích cực đổi mới công tác đào tạo nguồn nhân lực. Phát huy truyền thống cách mạng kiên cường, đoàn kết, yêu nước, cần cù, sáng tạo của nhân dân Cà Mau. Nâng cao chất lượng chăm sóc sức khoẻ nhân dân. Thực hiện tốt chính sách xã hội và bảo đảm an sinh xã hội, chăm lo người có công, hỗ trợ người nghèo, bảo vệ người lao động.

Thứ tư, bảo đảm quốc phòng, an ninh và trật tự, an toàn xã hội, an toàn, an ninh mạng, giữ gìn sự bình yên của nhân dân; thực hiện nghiêm túc việc tiếp dân và đối thoại với công dân; kịp thời giải quyết các khiếu nại, tố cáo của công dân và những vấn đề bức xúc mới nảy sinh ngay tại cơ sở.

Thứ năm, phát huy mạnh mẽ dân chủ, quyền làm chủ của nhân dân. Tập hợp rộng rãi các tầng lớp nhân dân, tạo đồng thuận xã hội, khơi dậy khát vọng dân tộc, tinh thần yêu nước, ý chí tự cường, đoàn kết thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.  

Đại hội xác định 3 đột phá chiến lược: 1- Đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. 2- Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển của tỉnh. 3- Huy động các nguồn lực đầu tư xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiệu quả, trong đó ưu tiên đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông đi trước một bước, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Phát biểu chỉ đạo Đại hội, thay mặt Bộ Chính trị, Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an, đánh giá cao và biểu dương, chúc mừng những thành tựu mà Đảng bộ, chính quyền, quân và dân tỉnh Cà Mau đã đạt được trong nhiệm kỳ vừa qua. Bên cạnh những thành tựu, Đại hội cần thảo luận kỹ, phân tích thật sâu sắc những hạn chế, yếu kém, làm rõ nguyên nhân và xác định những chủ trương, giải pháp thật cụ thể, để khắc phục trong thời gian tới. Đại tướng Tô Lâm đề nghị Đảng bộ tỉnh cần quan tâm thực hiện tốt một số nội dung sau trong nhiệm kỳ 2020 - 2025:

Một là, luôn giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất, quyết tâm xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị thật sự trong sạch, vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Phát huy vai trò gương mẫu trong rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, lối sống, phong cách, công tác của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo các cấp, người đứng đầu cấp ủy, các địa phương, cơ quan, đơn vị. Thực hiện nghiêm túc quy định của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ, chống chạy chức, chạy quyền. Tiếp tục kiện toàn, sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang năng động, sáng tạo, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, có phẩm chất đạo đức, gương mẫu, tận tâm, tận tụy, hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Chủ động phát hiện sớm, ngăn ngừa các vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên; chú trọng công tác tự kiểm tra, giám sát thường xuyên để kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm của cấp ủy, tổ chức đảng.

Hai là, tập trung rà soát, bổ sung quy hoạch để khai thác, phát huy tốt các tiềm năng, lợi thế của tỉnh Cà Mau. Tăng cường liên kết vùng, kết nối với các tỉnh trong khu vực và Thành phố Hồ Chí Minh; gắn phát triển tỉnh Cà Mau trong tổng thể phát triển vùng và trong vai trò một “cực tăng trưởng” của vùng đồng bằng sông Cửu Long. Tập trung đầu tư, đẩy mạnh phát triển kinh tế biển. Tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, thích ứng với biến đổi khí hậu. Đẩy mạnh khai thác hải sản và phát triển nghề nuôi trồng thủy sản theo hướng ứng dụng công nghệ cao, sản xuất lớn, kinh tế trang trại, hợp tác xã; đồng thời, gắn với công tác quản lý tài nguyên biển, bảo vệ môi trường sinh thái và vùng nguyên liệu bền vững. Tập trung phát triển công nghiệp năng lượng tái tạo và công nghiệp chế biến nông, lâm, thủy sản. Tích cực thu hút đầu tư vào các dự án lớn để Cà Mau sớm trở thành vùng trọng điểm về kinh tế biển. Chú trọng bảo vệ môi trường sinh thái, ứng phó, thích nghi với biến đổi khí hậu và nước biển dâng; quy hoạch, bố trí lại dân cư khu vực sạt lở nguy hiểm, bảo đảm an toàn cho người dân. Nghiên cứu, đề xuất các giải pháp phù hợp để đầu tư khắc phục tình trạng sạt lở tại các bờ biển Tây và bờ biển Đông nhằm hạn chế tác động của biến đổi khí hậu.

Ba là, chỉ đạo phát triển kinh tế đồng bộ với phát triển toàn diện các lĩnh vực văn hóa, xã hội; nhất là bảo đảm an sinh xã hội. Tập trung giảm nghèo theo hướng bền vững, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng căn cứ cách mạng. Đẩy mạnh việc xã hội hóa trong lĩnh vực y tế, giáo dục; tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, thực hiện có hiệu quả các chương trình giáo dục hướng nghiệp, đào tạo nghề, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển. Chủ động nghiên cứu khoa học, chuyển giao ứng dụng khoa học và công nghệ vào sản xuất và đời sống. Quán triệt và thực hiện tốt quan điểm “dân là gốc” và phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”. Tiếp tục xây dựng và tăng cường, củng cố khối đại đoàn kết của nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Nâng cao đời sống vật chất, tinh thần gắn với giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa đồng bào dân tộc thiểu số; khơi dậy tiềm năng, sức sáng tạo, sự chung sức, đồng lòng của nhân dân hướng vào xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Bốn là, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo công tác quốc phòng, an ninh nhằm bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới quốc gia; bảo đảm giữ vững an ninh trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn. Phát triển kinh tế - xã hội phải gắn chặt với giữ vững quốc phòng, an ninh; kết hợp chặt chẽ nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân với nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân vững chắc. Phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân tham gia bảo vệ an ninh quốc gia; xây dựng các phương án, kế hoạch bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội để chủ động đối phó với những diễn biến phức tạp xảy ra, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống. Quan tâm xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; lực lượng dự bị động viên, dân quân tự vệ, lực lượng giữ gìn trị an ở cơ sở vững mạnh, đủ khả năng tác chiến khu vực phòng thủ và phát huy vai trò nòng cốt, hạt nhân trong phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” tại địa bàn cơ sở.

Trong ngày làm việc chính thức đầu tiên, Đại hội đã bầu 50 đồng chí vào Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Cà Mau nhiệm kỳ 2020 - 2025. Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã tiến hành Hội nghị lần thứ nhất bầu Ban Thường vụ Tỉnh ủy, bầu Bí thư Tỉnh ủy, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy khóa XVI. Đại hội tiếp tục làm việc và bế mạc vào ngày 28-10-2020./.