TCCSĐT - Trong các ngày từ 8 đến 11-5-2009, tại khách sạn Intercontinental, Hà Nội, đã diễn ra Hội nghị Tập đoàn kiểm toán quốc tế PKF khu vực châu Á - Thái Bình Dương (2009 PKF Parcific Parners’ Conference). Tham dự Hội nghị có các ông: Bùi Văn Mai, Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng thư ký Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam; Wolfgang Hoffman, Chủ tịch Tập đoàn Kiểm toán quốc tế PKF; Stephen Darley, Giám đốc Tập đoàn Kiểm toán châu Á - Thái Bình dương; các đại biểu, giám đốc các công ty kiểm toán quốc tế và khu vực.

Hoạt động kiểm toán độc lập mới có ở Việt Nam từ năm 1991. Hai công ty kế toán, kiểm toán đầu tiên được Bộ Tài chính thành lập là VACO và AASC. Năm 2001, sau 10 năm thành lập, Việt Nam có 34 công ty kế toán, kiểm toán với 2.100 người làm việc, trong đó có 490 người có chứng chỉ kiểm toán viên. Tháng 3 năm 2009, cả nước có 156 công ty kế toán, kiểm toán với hơn 7000 người làm việc, trong đó có 1300 người có chứng chỉ kiểm toán viên quốc gia (CPA Việt Nam); 300 người đạt trình độ kiểm toán viên quốc tế. Năm 2008, các công ty kiểm toán đã cung cấp trên 20 loại dịch vụ cho 21.588 khách hàng với doanh thu đạt gần 1700 tỉ đồng.

Trong 156 công ty kế toán, kiểm toán hiện đang hoạt động tại Việt Nam có 4 công ty 100% vốn nước ngoài là: PWC, KPMG, E&Y, Grant Thomson; có 20 công ty là thành viên của các hãng kiểm toán quốc tế (DTT, DFK, BDO, UHY, RSM, INPACT, MORISON, PKF; còn lại là các công ty trách nhiệm hữu hạn và hợp danh.

Về cơ sở pháp lý cho kiểm toán độc lập tại Việt Nam: Quốc hội đã ban hành Luật Kế toán năm 2003. Chính phủ đã ban hành Nghị định 105/2004 NĐ/CP ngày 30-3-2009 về kiểm toán độc lập; Nghị định 30/2005 NĐ/CP ngày 30-3-2009, quy định các đối tượng phải kiểm toán bắt buộc, tiêu chuẩn, điều kiện của CPA Việt Nam (cho người Việt Nam và người nước ngoài); tiêu chuẩn, điều kiện thành lập, hoạt động của doanh nghiệp kế toán, kiểm toán; các loại dịch vụ cung cấp; các hình thức chế tài; vai trò của Bộ Tài chính và Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA) trong việc quản lý hành nghề kế toán, kiểm toán ở Việt Nam. Bộ Tài chính đã công bố 37 chuẩn mực kiểm toán độc lập và 1 chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán, kiểm toán Việt Nam phù hợp với chuẩn mực kiểm toán quốc tế.

Bộ Tài chính, cụ thể là Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA) là cơ quan quản lý nhà nước về các hoạt động kế toán, kiểm toán trên các lĩnh vực:

- Soạn thảo và trình Quốc hội, Chính phủ các dự án luật về kế toán, kiểm toán độc lập;

- Công bố chuẩn mực kế toán, kiểm toán; chuẩn mực kiểm toán Việt Nam;

- Tổ chức thi và cấp chứng chỉ CPA Việt Nam;

- Quản lý danh sách CPA và công ty kế toán, kiểm toán ; tổ chức, cập nhật, hướng dẫn nghiệp vụ, kiểm soát chất lượng dịch vụ do CPA cung cấp...

Trong mấy năm qua, Việt Nam đã cùng 10 nước khu vực ASEAN bàn thảo ký “Hiệp định khung về thừa nhận lẫn nhau về dịch vụ kế toán, kiểm toán”. Do sự phát triển chưa đồng đều nên các nước thỏa thuận hướng đến sự thừa nhận song phương. Bộ Tài chính Việt Nam, VACPA và những người hành nghề kế toán, kiểm toán Việt Nam đang nỗ lực để sớm đạt được mục tiêu này trong tương lai gần./.