TCCSĐT - Chào mừng 80 năm ngày Tạp chí Cộng sản ra số đầu (5-8-1930 - 5-8-2010), Tạp chí Cộng sản Điện tử trân trọng giới thiệu với bạn đọc những lời chỉ đạo của các đồng chí Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương về công tác của Tạp chí Cộng sản.

Tạp chí Học tập - Tạp chí Cộng sản phải góp phần to lớn vào công tác tư tưởng, lý luận của Đảng (1)
 
Trường Chinh
Cố Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam
Cố Tổng Biên tập Tạp chí Học tập

Hội nghị Trung ương lần thứ 7 đã quyết định xuất bản một tờ tạp chí lý luận và chính trị của Đảng lấy tên là HỌC TẬP để tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tuyên truyền đường lối chính sách của Đảng, để hướng dẫn cán bộ học tập, giúp cán bộ nâng cao trình độ tư tưởng và ý thức chính trị. Trong tình hình hiện nay, một tờ tạp chí như thế rất cần cho việc xây dựng Đảng ta, làm cho Đảng ta xứng đáng là một đảng kiểu mới của giai cấp công nhân, một đảng của nhân dân lao động và của dân tộc, được củng cố về mọi mặt tư tưởng, chính trị và tổ chức. Một tờ tạp chí như thế cũng rất cần thiết cho việc tăng cường lãnh đạo của Đảng trong công cuộc củng cố miền Bắc, tranh thủ miền Nam, cũng như trong đấu tranh chính trị để củng cố hòa bình, thực hiện thống nhất, hoàn thành độc lập và dân chủ trong cả nước.

Công tác tư tưởng của Đảng phải được nâng cao lên một bước. Có như thế Đảng mới làm tròn được những nhiệm vụ nặng nề của thời kỳ đấu tranh chính trị gay go, phức tạp này. Không nên quên rằng nơi nào và ở đâu công tác tư tưởng của Đảng bị lơ là, giảm sút thì ở đó ảnh hưởng của những tư tưởng phi vô sản tràn vào trong Đảng, khiến cho Đảng trở nên yếu ớt, dễ phạm sai nhầm lệch lạc, không đảm đương nổi nhiệm vụ lãnh đạo của mình.

Vì vậy, Tạp chí HỌC TẬP phải đóng một vai trò xứng đáng trong công tác tư tưởng và công tác tổ chức của Đảng, trong công tác xây dựng, phát triển và củng cố Đảng.

Tóm lại, muốn làm cho Đảng ta trở thành một Đảng quần chúng, được củng cố về mọi mặt tư tưởng, chính trị và tổ chức, nhiệm vụ của chúng ta là phải nâng cao công tác tư tưởng và lý luận của Đảng, chú trọng hơn nữa công tác giáo dục chính trị và công tác tổ chức của Đảng. Tạp chí HỌC TẬP phải đóng một vai trò tích cực trong việc chấp hành nhiệm vụ đó.

Mong rằng với Tạp chí HỌC TẬP ra đời, Đảng ta sẽ đẩy mạnh phê bình tự phê bình, đẩy mạnh đấu tranh chống mọi khuynh hướng sai nhầm trong khi chấp hành đường lối chính sách của Đảng và của Chính phủ, chống mọi sự xuyên tạc chủ nghĩa Mác - Lê-nin và những lệch lạc về tư tưởng đã khá nhiều ở nước ta hiện nay. Đồng thời, Đảng sẽ làm cho tư tưởng lý luận của mình tiến trước và chỉ đường cho công tác thực hành, khắc phục được chủ nghĩa sự vụ hẹp hòi hiện đang phổ biến trong cán bộ đảng viên và cán bộ ngoài Đảng.

Toàn Đảng hãy ra sức ủng hộ Tạp chí HỌC TẬP bằng cách nghiên cứu, phổ biến và phê bình nó, viết bài cho nó, để nó làm trọn nhiệm vụ mà Đảng đã giao cho.

*

*       *

Ba mươi năm qua, dưới sự lãnh đạo chặt chẽ của Trung ương Đảng, Tạp chí Cộng sản xứng đáng là ngọn cờ lý luận của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Bác Hồ kính yêu đã dạy : "Thực tiễn không có lý luận hướng dẫn thì thành thực tiễn mù quáng. Lý luận mà không liên hệ với thực tiễn là lý luận suông". Tôi mong rằng Tạp chí Cộng sản hãy ghi nhớ lời căn dặn của Bác Hồ, kết hợp nhuần nhuyễn hơn nữa lý luận Mác - Lê-nin với thực tiễn cách mạng Việt Nam để soi sáng các vấn đề của cách mạng nước ta trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, đặc biệt là trong chặng đường đầu tiên của thời kỳ đó, để tuyên truyền đường lối, chính sách, quan điểm của Đảng và Nhà nước ta một cách sâu sắc và có hệ thống.

Để làm tròn nhiệm vụ của mình trong giai đoạn cách mạng mới, cán bộ, nhân viên, biên tập viên, cộng tác viên, thông tin viên của Tạp chí Cộng sản phải ra sức học tập chủ nghĩa Mác - Lê-nin và đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, trau dồi phẩm chất và đạo đức cách mạng, nâng cao trình độ nghiên cứu và biên tập, bám sát thực tế và liên hệ chặt chẽ với quần chúng.

 *****

Mấy vấn đề then chốt của công tác tư tưởng, lý luận (2)
 
Lê Duẩn
Cố Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam
 
Tạp chí đi sâu nghiên cứu, viết nhiều bài về kinh tế hơn nữa, dùng lý luận để soi sáng ba cuộc cách mạng ở nước ta, làm sáng tỏ vấn đề giai cấp và đấu tranh giai cấp, vấn đề dân tộc, góp phần xây dựng con người Việt Nam, chú ý thanh niên và phụ nữ. Làm công tác lý luận thì phải độc lập suy nghĩ. Muốn đấu tranh chống chủ nghĩa xét lại và chủ nghĩa biệt phái để bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mác - Lê-nin thì trước hết và chủ yếu là đấu tranh chống những biểu hiện của các khuynh hướng sai lầm đó ở trong nước ta.

Những người làm công tác thông tin và lý luận cần nắm vững đường lối của Đảng, bằng trí tuệ và lao động sáng tạo trong thực tiễn, góp phần làm phong phú thêm lý luận cách mạng, đưa đường lối và chính sách của Đảng thấm sâu vào đông đảo nhân dân lao động, tạo thành phong trào cách mạng sôi nổi của quần chúng thực hiện thành công hai nhiệm vụ chiến lược là xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.

 *****

Lý luận - một trong những công tác cực kỳ quan trọng của Đảng (3)

Nguyễn Văn Linh
Cố Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam

Trong 35 năm qua, Tạp chí Cộng sản đã có nhiều cố gắng trong việc làm sáng tỏ đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước ta trên cơ sở nghiên cứu vận dụng chủ nghĩa Mác - Lê-nin, góp phần nâng cao trình độ lý luận và chính trị của cán bộ trong Đảng và ngoài Đảng, thúc đẩy công tác nghiên cứu lý luận của Đảng, đấu tranh chống những quan điểm tư tưởng sai trái, tăng cường sự đoàn kết nhất trí trong Đảng và trong nhân dân.

Từ sau Đại hội VI, Tạp chí đã tập trung nghiên cứu và tuyên truyền những quan điểm cơ bản nêu trong Nghị quyết Đại hội VI và các nghị quyết của Trung ương sau Đại hội. Tạp chí đã có những bài nghiên cứu phục vụ công cuộc đổi mới, đề cập những vấn đề lý luận chung về chủ nghĩa xã hội, về thời kỳ quá độ ở Việt Nam, cũng như những vấn đề kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, xây dựng Đảng và những vấn đề quốc tế. Bằng nhiều thể loại và hình thức khác nhau, các bài của Tạp chí đã cố gắng phân tích và lý giải trên cơ sở khoa học, góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề bức xúc trong đời sống xã hội ở nước ta và trên trường quốc tế.

Vài năm gần đây, Tạp chí đã có những đổi mới bước đầu về nội dung và hình thức. Tạp chí đã gây được không khí tranh luận, phát triển tư duy mới, thu hút được đông đảo đội ngũ cộng tác viên có uy tín tham gia. Tạp chí đã tổ chức nhiều cuộc tọa đàm và hội thảo khoa học có ý nghĩa lý luận và thực tiễn.

Tuy nhiên, Tạp chí cũng còn những hạn chế trong việc phấn đấu nâng cao tính lý luận và tính chiến đấu của mình. Các bài điều tra tình hình thực tế còn ít. Việc tổng kết kinh nghiệm các địa phương và cơ sở cũng chưa làm được bao nhiêu. Việc tổ chức tranh luận và trao đổi ý kiến là cần thiết để làm rõ chân lý, song cần chú ý hướng dẫn và có kết luận để định hướng sự suy nghĩ đúng đắn cho độc giả...

Mặc dù vậy, với 35 năm không ngừng phấn đấu và trưởng thành, Tạp chí Cộng sản đã có nhiều cố gắng và đạt được những thành tích đáng kể. Tạp chí xứng đáng là cơ quan báo chí của Đảng sớm được nhận phần thưởng cao quý : Huân chương Hồ Chí Minh. Nhân dịp này, tôi thay mặt Bộ Chính trị và Ban Bí thư Trung ương Đảng nhiệt liệt hoan nghênh các đồng chí.

Hôm nay, tôi đến thăm Tạp chí Cộng sản, lại được gặp mặt nhiều cộng tác viên gần gũi của Tạp chí, những người làm công tác nghiên cứu lý luận và chỉ đạo thực tiễn của Đảng và Nhà nước ta.

Lúc này hơn lúc nào hết, Đảng ta cần tạo ra một hệ thống quan điểm lý luận làm cơ sở vững chắc chỉ dẫn con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Trách nhiệm đó một phần rất quan trọng thuộc về giới nghiên cứu lý luận, trong đó có Tạp chí Cộng sản.

Nhiệm vụ chủ yếu của Tạp chí là tuyên truyền những quan điểm đường lối của Đảng. Muốn vậy phải đi sâu nghiên cứu, nâng cao tính lý luận, tính chiến đấu ; liên hệ chặt chẽ với thực tiễn ; bám sát yêu cầu của cuộc sống. Tạp chí phải góp phần tổng kết có căn cứ lý luận những kinh nghiệm thực tiễn của công cuộc đổi mới.

Trong khi bám sát chức năng lý luận và chính trị, những bài viết của Tạp chí cố gắng làm sao đảm bảo sâu về lý luận, sắc về chính trị, có ý nghĩa thực tiễn cao. Có thể có những bài đặt ra những vấn đề mới mẻ để tìm tòi, tranh luận, nhưng Tạp chí phải phân tích rõ mặt đúng, mặt sai để định hướng suy nghĩ đúng đắn cho bạn đọc. Tạp chí cần có những bài phổ cập, hướng tới đại chúng để đảng viên đọc và hiểu được, để đại bộ phận đảng viên và một bộ phận nhân dân trở thành bạn đọc của Tạp chí, còn Tạp chí thì thành người bạn có ích cho họ.

Tình hình mới đang đặt ra cho Tạp chí những nhiệm vụ nặng nề và phức tạp. Để hoàn thành tốt những nhiệm vụ đó, Tạp chí cần phát huy vai trò một cơ quan lý luận của Trung ương Đảng, đồng thời là một đơn vị nghiên cứu khoa học ; phải bám sát thực tiễn cuộc sống ; chăm lo xây dựng và mở rộng đội ngũ cộng tác viên và đặc biệt là phải đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của Tạp chí ngang tầm nhiệm vụ mới.

Công tác lý luận là nhiệm vụ của toàn Đảng. Với chức năng của mình, Tạp chí Cộng sản cần không ngừng đổi mới về nội dung và hình thức để nâng cao chất lượng và tính hấp dẫn, thực sự trở thành một trung tâm thu hút tri thức, góp phần tích cực xây dựng nền lý luận cách mạng Việt Nam. Các cơ quan của Đảng như Ban Tổ chức Trung ương, Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương, Ban Khoa giáo Trung ương và Ban Tài chính - Quản trị Trung ương cần phối hợp chặt chẽ giải quyết kịp thời những khó khăn vướng mắc trong công tác của Tạp chí.

Tôi tin tưởng chắc chắn rằng Tạp chí Cộng sản không ngừng cố gắng, không ngừng trưởng thành, luôn luôn xứng đáng là tạp chí lý luận và chính trị của Đảng.
 
*****

 Nâng cao chất lượng lý luận và tính chiến đấu của Tạp chí Cộng sản (4)

Đỗ Mười
Nguyên
Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam
 
Trong mọi thời kỳ, Tạp chí đã phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ được giao, góp phần vào thắng lợi của cách mạng, kháng chiến, của sự nghệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Quá trình phát triển của Tạp chí gắn liền với quá trình đấu tranh và trưởng thành của Đảng ta.

Mấy năm gần đây, hòa nhịp với tiến trình đổi mới của đất nước, Tạp chí Cộng sản đã có những bước tiến đáng khích lệ. Tạp chí đã tập trung làm sáng tỏ và tuyên truyền rộng rãi những quan điểm cơ bản của Đại hội VI, Đại hội VII của Đảng, các nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước ; vận dụng chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh vào việc nghiên cứu nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn nóng hổi của cách mạng nước ta ; đồng thời, đấu tranh, phê phán những quan điểm sai trái và những hiện tượng tiêu cực trong đời sống kinh tế - xã hội, bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lê-nin, bảo vệ quan điểm và đường lối của Đảng, tăng cường đoàn kết, thống nhất trong Đảng và trong nhân dân, góp phần củng cố niềm tin và định hướng chính trị cho bạn đọc. Có những bài viết phong phú về kinh nghiệm thực tiễn, về những nhân tố mới ; một số bài có nội dung khám phá, tìm tòi. Tạp chí cũng đã có nhiều cải tiến về hình thức, bài viết ngắn gọn hơn, trình bày, in ấn đẹp hơn, sinh động hơn, giữ đúng thời gian phát hành. Tôi hoan nghênh và biểu dương sự cố gắng và những kết quả mà các đồng chí đã đạt được.

Tuy nhiên, chúng ta cũng phải nhận rõ những yếu kém để ra sức khắc phục. Tạp chí còn không ít hạn chế và nhược điểm, nhất là chất lượng lý luận và tính chiến đấu chưa cao. Các bài tổng kết thực tiễn, điều tra, phát hiện nhân tố mới chưa nhiều. Đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái, các nhận thức lệch lạc có lúc chưa kịp thời, chưa đủ sức thuyết phục.

Chúng ta đang đứng trước hoàn cảnh quốc tế đặc biệt, với những diễn biến nhanh chóng và phức tạp. Trong đó, vừa có thuận lợi, vừa có khó khăn, vừa có thời cơ lớn để phát triển đất nước, lại vừa phải đối phó với những thách thức không nhỏ.

Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, trong thời gian qua, đất nước ta đã đạt được những thành tựu rất quan trọng về nhiều mặt. Có được kết quả đó là do sự nỗ lực vượt bậc của toàn dân, sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng và sự tiến bộ trong quản lý, điều hành của Nhà nước. Tuy nhiên, đó mới là kết quả bước đầu. Những công việc trọng đại vẫn đang ở phía trước, đòi hỏi sự nỗ lực phấn đấu không ngừng của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta.

Tình hình và nhiệm vụ trên đây đang đặt ra cho công tác lý luận những yêu cầu mới hết sức quan trọng. Có thể nói chưa bao giờ công tác lý luận đứng trước những khó khăn, phức tạp như hiện nay, và cũng chưa bao giờ có nhiều cơ hội đóng góp, sáng tạo rộng lớn bằng lúc này. Để thực hiện và phát triển đường lối đổi mới của Đảng, đòi hỏi phải nghiên cứu làm sáng tỏ hàng loạt vấn đề vừa cơ bản, vừa bức xúc. Cuộc đấu tranh về tư tưởng - lý luận đang diễn ra gay gắt trong điều kiện mới. Bộ Chính trị đã ra Nghị quyết 01, trong đó chỉ rõ những phương hướng chủ yếu của công tác lý luận trong giai đoạn hiện nay, làm cơ sở để xử lý đúng đắn những vấn đề thực tiễn của đất nước cũng như những vấn đề quốc tế.

Là cơ quan lý luận và chính trị của Trung ương Đảng, Tạp chí Cộng sản có trách nhiệm tham gia tích cực vào những công việc đó. Nhiệm vụ của Tạp chí là bám sát cuộc sống, tham gia tổng kết thực tiễn, làm sáng tỏ những vấn đề về vận dụng chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh trong hoàn cảnh mới, góp phần tuyên truyền, bổ sung, phát triển đường lối của Đảng, pháp luật và chính sách của Nhà nước, làm phong phú thêm kho tàng lý luận cách mạng Việt Nam. Ngày nay, yêu cầu của bạn đọc rất cao. Tạp chí phải phấn đấu nâng cao trình độ để đáp ứng yêu cầu đó. Tính hấp dẫn của Tạp chí trước hết là ở chỗ giải đáp được một cách có luận cứ khoa học sâu sắc và có sức thuyết phục những vấn đề mà bạn đọc quan tâm. Đồng thời, biết gợi mở, nêu vấn đề, tạo ra bầu không khí dân chủ trong thảo luận để phát huy trí tuệ tập thể, đóng góp vào công tác nghiên cứu lý luận chung nhằm làm sáng tỏ đường lối, quan điểm của Đảng, phát triển, bổ sung lý luận cách mạng. Tạp chí cần tiếp tục đổi mới cả về nội dung và hình thức, nâng cao chất lượng và tính hấp dẫn, sinh động.

Để hoàn thành nhiệm vụ nặng nề đó, Tạp chí phải chăm lo bồi dưỡng đội ngũ cán bộ có đủ trình độ, năng lực và phẩm chất ngang tầm nhiệm vụ. Cán bộ làm báo Đảng, làm công tác biên tập ở tạp chí lý luận và chính trị của Trung ương phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với lý tưởng của Đảng, với sự nghiệp cách mạng của nhân dân, có trình độ học vấn cao, hiểu biết rộng, nhanh nhạy, sắc sảo, thạo nghề làm báo. Đồng thời, mở rộng đội ngũ cộng tác viên, có chính sách thu hút chuyên gia giỏi trên các lĩnh vực. Các đồng chí ủy viên Trung ương Đảng cần thường xuyên đóng góp ý kiến và viết bài cho Tạp chí. Các cấp ủy có kế hoạch thường xuyên tổ chức và hướng dẫn việc đọc Tạp chí. Các cơ quan của Đảng cần tích cực giúp đỡ, phối hợp giải quyết kịp thời những khó khăn và vướng mắc trong công tác của Tạp chí.

 *****
Nâng cao hơn nữa chất lượng lý luận và chính trị của Tạp chí Cộng sản (5)
 
Khả Phiêu
Nguyên Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam

Từ khi Đảng ta ra đời, nắm chính quyền, cũng như trong quá trình phát triển của cách mạng qua các giai đoạn, Tạp chí Cộng sản với chức năng là công cụ tuyên truyền của Đảng cũng từng bước phát triển, phong phú dần lên. Trong điều kiện Đảng cầm quyền, công cụ tuyên truyền với hệ thống báo chí các loại, dưới hình thức này hay hình thức khác, là tiếng nói muôn màu, muôn vẻ của nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng. Trong hệ thống đó, Tạp chí Cộng sản, báo Nhân Dân, Thông tấn xã Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam là những công cụ chủ yếu mà Đảng trực tiếp quản lý, lãnh đạo để thể hiện lập trường quan điểm của mình trong nội bộ Đảng cũng như trước công chúng. Vì vậy, đối tượng bạn đọc của Tạp chí Cộng sản là cán bộ, đảng viên, đồng thời cũng là công chúng nói chung. Các bài đăng trên Tạp chí không chỉ dành cho nội bộ mà mọi người đều có thể đọc và nghiên cứu ; kể cả cho bạn đọc nước ngoài.

Tạp chí Cộng sản là một trong những công cụ tuyên truyền, giáo dục trực tiếp chủ yếu của Đảng ta. Chúng ta phải nắm lấy công cụ này để truyền bá đường lối, chủ trương, chính sách và những quan điểm của Đảng, đấu tranh chống những quan điểm lệch lạc ; phổ biến những kinh nghiệm hay, những điển hình tốt trong cuộc sống xã hội trước nhân dân. Xét cả quá trình, Tạp chí đã có tác dụng như thế và thực tế những năm qua, vai trò của Tạp chí được thể hiện là tốt, có uy tín cả trong nước và cả ở nước ngoài. Có thể thấy, Tạp chí Cộng sản chững chạc, thể hiện được phong thái dân chủ, phản ánh những quan điểm chung trong cuộc sống và những kinh nghiệm phong phú của cuộc sống chứ không phải là tuyên truyền gượng ép. Khi không đọc, hoặc đọc sơ sài thì không thấy hay ; nhưng khi làm việc, trong công tác thấy bí, chưa rõ hoặc có vướng mắc chỗ nào, được giới thiệu là vấn đề đó được đề cập ở Tạp chí Cộng sản số này hay số khác, tìm đọc mới thấy là rất quý. Có những bài của Tạp chí được Đài Phát thanh đọc, nghe mới thấy hay, thấy rõ và giải đáp được nhiều vấn đề trong chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước. Điều đó chứng tỏ, nội dung các bài trên Tạp chí của chúng ta không xa với thực tế cuộc sống mà nó bám sát thực tiễn, thể hiện yêu cầu của bạn đọc nhưng dưới sự chỉ đạo chung, theo tôn chỉ mục đích của Tạp chí, theo nhiệm vụ chính trị mà Đảng đã giao cho.

Tạp chí Cộng sản phải làm công tác tuyên truyền. Và là công cụ của Đảng nên phải tuyên truyền cho Đảng chứ không cho ai khác. Tạp chí Cộng sản phải tổng kết thực tiễn, nghiên cứu khoa học chứ không phải chỉ tham gia nghiên cứu khoa học. Người làm Tạp chí vừa là người làm báo, vừa là nhà lý luận chính trị lại cũng là nhà khoa học, cho nên chất của người làm Tạp chí Cộng sản cũng là chất nhà báo, chất nhà khoa học và chất nhà chính trị. Mỗi biên tập viên, phóng viên, người làm công tác ở Tạp chí Cộng sản phải làm sao để các mặt trên đều quyện vào nhau và đều được thể hiện trong tờ Tạp chí. Bản thân tôi, từ trước khi làm Thường trực, vào Ban Bí thư, Bộ Chính trị và đến bây giờ, thường xuyên đọc Tạp chí và đều luôn đánh giá cao Tạp chí Cộng sản.

Tôi nêu lại một số điểm chứ không phải là đánh giá toàn bộ vì đã có đánh giá chung, nhận định chung rồi. Như vậy, dứt khoát Tạp chí Cộng sản phải tồn tại và phát triển và chất lượng Tạp chí phải cao hơn. Nội dung chính trị, nhiệm vụ chính trị đã được xác định, đòi hỏi chất lượng của Tạp chí phải không ngừng nâng cao hơn. Tạp chí Cộng sản phải bám sát thực tiễn cách mạng qua các thời kỳ, nhất là khi chúng ta chuẩn bị kết thúc thế kỷ XX và chuyển sang thế kỷ XXI. Xu thế thời đại như thế nào ? Khu vực ra sao ? Trong nước chúng ta sẽ diễn ra những gì và lúc đó đặt ra những vấn đề gì mà Đảng ta phải giải quyết ? Cuộc sống diễn ra trong những năm đổi mới thế nào ? Những chủ trương của Đảng đã được thể hiện ra sao, đạt được những gì, còn đang vướng mắc những gì và chúng ta phải xử lý thế nào để đất nước tiến lên, tiến mạnh hơn nữa ?...

Do tầm vóc của các vấn đề lớn như vậy nên đòi hỏi chất lượng Tạp chí phải cao hơn để tham gia giải quyết, cắt nghĩa, lý giải. Chúng ta không thể nào coi nhẹ báo Nhân Dân và cũng không thể nào coi nhẹ Tạp chí Cộng sản. Việc có ra thêm tờ báo gì nữa không thì phải tính, nhưng vấn đề là 5 công cụ chủ yếu (Tạp chí Cộng sản, báo Nhân Dân, Thông tấn xã Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam) phải nắm cho chắc, chất lượng cho tốt hơn và có sự hỗ trợ lẫn nhau. Tạp chí Cộng sản vừa làm công tác tuyên truyền vừa cần người khác tuyên truyền cho mình. Tuyên truyền cho Tạp chí Cộng sản cũng có nghĩa là truyền bá những quan điểm của Đảng. Dù tác giả bài trên Tạp chí là ai đó thì cũng là phản ánh tiếng nói của Đảng. Cho nên các đồng chí đi truyền bá quan điểm của Đảng và các công cụ khác lại đi truyền bá Tạp chí của các đồng chí. Thế mới là quyện vào nhau, gắn bó chặt chẽ với nhau, tạo điều kiện cho nhau và chỉ như thế thì chất lượng mới tăng lên.

Tình hình mới đòi hỏi chất lượng tuyên truyền ngày càng cao. Chúng ta chưa thể vừa lòng với những gì mà chúng ta đã đạt được, nói là đã đủ thì càng chưa phải ! Ngay trên mặt trận lý luận của Đảng cũng chưa thể nói là đã đủ, còn bao nhiêu vấn đề của cuộc sống đã đặt ra mà các nhà lý luận chưa thể giải đáp được hết.

Trước mắt chúng ta là những vấn đề lý luận và thực tiễn rất lớn. Chính thực tiễn đặt ra vô vàn vấn đề mà lý luận phải giải đáp, và chỉ trên cơ sở đó, lý luận mới thực sự giữ vai trò dẫn đường ; lý luận phải đi trước một bước. Trong nghiên cứu khoa học vấn đề lý luận và thực tiễn phải rất gắn với nhau. Tạp chí Cộng sản là cơ quan lý luận và chính trị của Đảng thì dứt khoát phải nghiên cứu khoa học và tổng kết thực tiễn. Đi vào thực tiễn chúng ta sẽ thấy nhiều vấn đề chúng ta nêu ra có khi không sát thực tế, hoặc nhiều cái đề ra tưởng là đúng nhưng lại không thực hiện được.

Trong trao đổi, cần phải bám sát thực tiễn đặt ra. Trên cơ sở như vậy phải có dự báo. Dự báo chung thì ở trên phải chỉ đạo. Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương sẽ trao đổi cùng Tạp chí. Chúng ta đã làm báo, lại là lý luận chính trị và là người nghiên cứu khoa học, lại đi tổng kết thực tiễn thì bao giờ cũng phải có cái hiện tại và phải có cái dự báo. Chúng ta thường nói đến các thách thức gay gắt, nhưng gay gắt lớn nhất và diễn ra lúc nào, thời điểm nào, thời cơ ra sao thì chúng ta chưa dự tính được. Trong các thách thức hay 4 nguy cơ mà các Nghị quyết đã nói thì phải xác định nội dung của thách thức gay gắt nhất đã thể hiện chưa ? Sẽ có cái đó không ? Nếu có thì nó diễn ra vào thời điểm nào ? Và như vậy chúng ta chủ động phòng tránh ra sao ?

Các vấn đề lớn đó, đề nghị các đồng chí hết sức lưu ý và phải bám sát thực tiễn và có những dự tính, những dự liệu. Đã làm báo là làm chính trị, mà làm chính trị thì phải biết dự báo. Cái đã qua, cái hiện tại, và cái sắp tới sẽ xảy ra, chiều hướng nó diễn biến thế nào chúng ta cũng phải tính, cũng như người ta theo dõi thời tiết, theo dõi cơn bão vậy : Mắt bão ở đâu, chiều hướng nó phát triển đi vào đất liền hay không vào đất liền... Những vấn đề đó, các đồng chí phải biết chứ không phải chỉ có các nhà chiến lược chính trị mới làm việc này. Bên cạnh đó, chúng ta cũng phải tham khảo các học giả nước ngoài, xem họ dự báo về chúng ta ra sao ?

Bên cạnh mặt bằng chung, cũng cần lưu ý ở Tạp chí Cộng sản cũng có điểm khác bởi những người làm Tạp chí là những nhà khoa học, những nhà lý luận. Trí tuệ của những người làm Tạp chí Cộng sản có yêu cầu cao. Vì thế phụ cấp, chế độ phải bảo đảm cho thỏa đáng, và tìm cách giải quyết. Mặt khác, phải bảo vệ uy tín tờ báo Đảng, uy tín của người làm báo, uy tín của nhà chính trị. Đến thăm các đồng chí, tuy điều kiện còn khó khăn nhưng sinh hoạt rất văn hóa, cái gì thiếu sẽ dần bổ sung và kinh phí Đảng vẫn phải tiếp tục cấp đủ, có thể cao hơn cho Tạp chí Cộng sản, vì đây là Tạp chí chính thống của Đảng. Phải bảo đảm cho Tạp chí Cộng sản đi vào lòng người, không phải bằng ép buộc mà bằng sự thuyết phục, không phải bằng một cách mà bằng nhiều cách. Phải giữ ổn định mức phát hành hiện nay rồi tìm cách đẩy lên nữa. Hiện nay, số cán bộ chưa đọc Tạp chí có nhiều nguyên nhân. Trong số đó, có người lười đọc. Nếu là đảng viên mà là cán bộ chủ chốt như bí thư, chủ tịch mà không đọc báo Đảng, Tạp chí Cộng sản là không được. Đây là việc phải nhắc nhở trong toàn Đảng và coi như một quy chế trong vấn đề học tập của đảng viên. Những cán bộ làm công tác Đảng trực tiếp từ cấp huyện trở lên thì phải đọc Tạp chí Cộng sản. Không đọc không được vì đó là vi phạm quy chế học tập của Đảng. Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương cần phải bổ sung vào quy chế đảng viên việc đọc và học báo, tạp chí của Đảng. Những bài quan trọng mang tính chỉ đạo hành động thì cần phải đọc, phải học để làm việc được tốt. Và như vậy, phải kiểm tra thường xuyên việc làm này. Về phần mình, Tạp chí Cộng sản cũng kiểm tra lại, xem chất lượng ra sao để hấp dẫn người đọc. Nhưng đã là cán bộ Đảng, dứt khoát phải đọc, ít ra là những bài quan trọng nhất, có tính chỉ đạo thực tiễn trong mỗi số Tạp chí để vừa nghiên cứu, vừa vận dụng trong thực tiễn công tác của mình. Cần phải khắc phục bệnh lười học trong cán bộ, đảng viên. Bên cạnh đa số ham học, ham đọc sách báo còn một số lười học, lười đọc. Không học, không đọc thì trí tuệ teo đi - nếu ham học, ham đọc thì trí tuệ, tư duy sẽ phát triển và mới có sức sáng tạo trong công việc. Không đọc không thể công tác tốt được, không thể làm lãnh đạo được, và làm công tác quản lý cũng kém. Cho nên, dứt khoát phải đọc và việc này phải đưa vào quy chế học tập của đảng viên.

Trong 5 công cụ truyền thông đại chúng lớn, trực tiếp của Đảng thì Tạp chí Cộng sản là công cụ rất quan trọng, mang tính lý luận, chính trị lớn nhất. Nó vừa là cơ bản, nhưng lại vừa có tính thời sự nóng hổi. Tạp chí Cộng sản phải giải đáp những vấn đề sinh động của cuộc sống ; thể hiện quan điểm đường lối của Đảng được kịp thời hơn ; trong đó có các bài lý luận, các bài chính luận để hướng dẫn dư luận, bạn đọc theo đúng hướng Đảng vạch ra. Bởi vậy, phải dứt khoát xây dựng Tạp chí Cộng sản được tốt lên. Kèm theo đó là chính sách, cơ sở vật chất, kỹ thuật từng bước phải được giải quyết. Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương, các cơ quan liên quan cần phối hợp bàn kỹ để có thể hỗ trợ Tạp chí làm tốt nhiệm vụ chính trị của mình./.
 
__________________________________
 
(1) Trích Bài đăng trên số đầu Tạp chí Học tập, tháng 12-1955 và Thư gửi Bộ Biên tập Tạp chí Cộng sản nhân Tạp chí đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh, năm 1985
(2) Trích Bài nói nhân dịp kỷ niệm 30 năm xuất bản Tạp chí Cộng sản, năm 1985
(3) Trích Bài phát biểu nhân kỷ niệm 35 năm xuất bản Tạp chí Cộng sản, tháng 12-1990
(4) Trích Bài phát biểu tại buổi gặp mặt với Bộ Biên tập Tạp chí Cộng sản, nhân kỷ niệm 63 năm ngày thành lập Đảng, ngày 3-2-1993
(5) Trích Bài phát biểu tại cuộc thăm và làm việc với Bộ Biên tập Tạp chí Cộng sản, ngày 18-2-1998