Quỹ bảo hiểm y tế vẫn bảo đảm đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh
22:22, ngày 01-03-2017
Sáng 01-3, tại Phiên họp toàn thể Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã khẳng định thực hiện quy định thông tuyến, tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế gia tăng nhanh chóng, đạt 81,7% vào năm 2016. Điều này cho thấy các quy định của Luật Bảo hiểm y tế thực sự đi vào cuộc sống và những giải pháp trong thực hiện mục tiêu bảo hiểm y tế toàn dân là khả thi.
Tại phiên họp, các đại biểu đã nghe Bộ Y tế và Bảo hiểm xã hội Việt Nam giải trình về việc triển khai thực hiện lộ trình thông tuyến trong khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế.
Thông tuyến - tác động tích cực
Theo Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, thực hiện điều chỉnh giá dịch vụ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế theo Nghị quyết 18/2008/QH12, Nghị quyết 68/2013/QH13 của Quốc hội; Nghị định 16/2015/NĐ-CP của Chính phủ về giao quyền tự chủ cho cơ sở khám, chữa bệnh đã tăng quyền lợi, giảm chi tiền túi đối với người tham gia bảo hiểm y tế khi sử dụng dịch vụ y tế, nhất là đối với người thuộc hộ gia đình nghèo, dân tộc thiểu số.
Số lượt khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế năm 2015 có 130 triệu lượt; tần suất khám, chữa bệnh trung bình là 1,85 lần/người/năm. Năm 2016, có 148 triệu lượt người; tần suất khám, chữa bệnh trung bình là 1,89 lần/người/năm. Tần suất khám chữa bệnh này phù hợp với nhu cầu chăm sóc sức khỏe, tiếp cận dịch vụ khám, chữa bệnh của người dân.
Chỉ số này tương đối ổn định trong nhiều năm qua (trung bình một người đi khám chữa bệnh 2 lần/ năm). Điều này cho thấy việc thông tuyến không làm gia tăng số lượt khám, chữa bệnh chung.
Trong nhiều năm, từ năm 2009 - 2015, Quỹ bảo hiểm y tế luôn có kết dư. Riêng năm 2016, ước bội chi là 5.130 tỷ đồng. Nguyên nhân bội chi chủ yếu là do điều chỉnh giá dịch vụ y tế, sự phát triển của khoa học kỹ thuật trong khám, chữa bệnh, tăng cường chuyển giao kỹ thuật đối với tuyến dưới, mô hình bệnh tật thay đổi và một phần do thông tuyến.
Mặc dù số chi bảo hiểm y tế cao hơn số thu nhưng đây là điều đã được dự báo trước khi chính thức điều chỉnh giá dịch vụ y tế. Do có số kết dư từ những năm trước được bổ sung vào quỹ dự phòng nên lũy kế đến hết năm 2016, Quỹ bảo hiểm y tế dự phòng vẫn còn khoảng 49.000 tỷ đồng. Như vậy, Quỹ bảo hiểm y tế vẫn bảo đảm cân đối, đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh của nhân dân mà chưa cần phải điều chỉnh mức đóng bảo hiểm y tế trong ngắn hạn.
Theo Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Nguyễn Thị Minh, thông tuyến khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế là chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước, có tác động tích cực đối với cả người bệnh, các cơ sở y tế và tạo động lực góp phần thúc đẩy phát triển, hoàn thiện chính sách bảo hiểm y tế. Người có thẻ bảo hiểm y tế được hưởng các dịch vụ khám, chữa bệnh tốt hơn. Người dân sống ở vùng có điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn; sống ở xã đảo, huyện đảo được khám, chữa bệnh nội trú tại bệnh viện tuyến tỉnh, tuyến Trung ương mà không cần giấy chuyển viện.
Các cơ sở khám, chữa bệnh bắt buộc phải đổi mới phong cách phục vụ, đầu tư về cơ sở vật chất, nhân lực nhằm nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh để thu hút người bệnh. Thông tuyến góp phần đổi mới cung cách phục vụ của cơ sở khám, chữa bệnh đặc biệt là cơ sở khám, chữa bệnh tuyến huyện, lấy người bệnh làm trung tâm; tăng mức độ hấp dẫn của chính sách bảo hiểm y tế, thu hút người dân tham gia và thúc đẩy mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm y tế; tạo nên sự công bằng hơn trong cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế giữa cơ sở y tế công và tư.
Vực dậy y tế cơ sở
Tuy nhiên, vấn đề được các đại biểu đặt ra là trên thực tế, một số cơ sở khám, chữa bệnh lợi dụng việc thông tuyến để làm những việc không đúng Luật Khám, chữa bệnh, có những biểu hiện tiếp thị trong khám, chữa bệnh, nhằm thu hút người đến khám bệnh; là nơi giải quyết chuyển tuyến không cần thiết, gây chi phí tốn kém cho quỹ bảo hiểm y tế, cho người bệnh, tăng chi phí đa tuyến cho bệnh viện tuyến huyện.
Theo báo cáo của hai ngành y tế và bảo hiểm xã hội, việc thông tuyến đã làm giảm hẳn, số lượt người có thẻ bảo hiểm y tế đi khám, chữa bệnh tại trạm y tế xã (năm 2016 giảm 14,1% so với năm 2015), không chỉ ảnh hưởng đến chính sách của Nhà nước là hướng về y tế cơ sở mà còn làm gia tăng chi phí khám, chữa bệnh (do tăng số lượt khám, chữa bệnh ở tuyến trên, trong khi chi phí tại tuyến xã không giảm), làm lãng phí về nguồn lực của xã hội và gây quá tải tại nhiều cơ sở khám, chữa bệnh tuyến huyện. Một số bệnh viện tuyến tỉnh trong năm 2015 nhưng trong năm 2016 đã “xin” xuống hạng 3, tuyến huyện để được áp dụng quy định thông tuyến...
Báo cáo cho rằng cơ chế thông tuyến tác động tiêu cực làm giảm khám, chữa bệnh tại y tế xã là chưa phù hợp. Thực tế, đó là tác động tích cực vì đã bộc lộ sự yếu kém/không hợp lý về y tế xã ở một số địa phương.
Giải trình ý kiến của một số đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cho rằng vấn đề thông tuyến là bảo đảm quyền lợi của người dân khi khám, chữa bệnh nhưng thông tuyến đã tạo ra hệ lụy là vượt tuyến lớn, quá tải tuyến trên, bỏ tuyến dưới và chi phí tăng lên, đau đầu cũng lên tuyến Trung ương.
Giải pháp đột phá được Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến đưa ra là tăng cường cho y tế cơ sở, đổi mới về phương thức hoạt động, cơ chế tài chính, đầu tư kết cấu hạ tầng và đào tạo nguồn nhân lực. Tăng cường hơn hoạt động chăm sóc sức khỏe ban đầu và dự phòng, quản lý hồ sơ cá nhân và mô hình bác sỹ gia đình… Như vậy, mới có thể tạo phân tuyến tốt.
Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Nguyễn Thị Minh khẳng định ứng dụng công nghệ thông tin là vấn đề sống còn để quản lý, giám định bảo hiểm y tế, hạn chế trục lợi, thực hiện tốt việc quản lý Quỹ bảo hiểm y tế. Do những điều kiện chuẩn bị chưa đầy đủ nên khi thông tuyến huyện đã xảy ra tình trạng lạm dụng, trục lợi.
Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, thời gian qua việc thông tuyến đã phát sinh nhiều bất cập, vướng mắc và không ít tiêu cực nhưng không thể lùi thông tuyến, sớm ngày nào tốt hơn cho người dân ngày đó. “Chúng ta phải có trách nhiệm trước nhân dân là chi trả bằng ngân sách, bằng tiền túi người dân tiết kiệm nhất, giá hợp lý nhất. Ngân sách nhà nước cũng là tiền của dân nên phải chi tiêu tiết kiệm nhất… Không nên vì một số thông tin tiêu cực, một số nơi khám vượt tuyến nhiều mà đặt lại chủ trương này”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Giải pháp đầu tiên được Phó Thủ tướng đề cập, đó là tin học hóa trong ngành y tế. Các bệnh viện phải thực hiện tin học hóa để nhập dữ liệu đầu vào, cập nhật vào hệ thống giám định bảo hiểm của bảo hiểm y tế Việt Nam. Những nơi chậm kết nối là những nơi chưa ý thức được trách nhiệm của mình với đồng tiền của nhân dân. Nơi nào không cập nhật vào hệ thống giám định nghĩa là nơi đó có biểu hiện tiêu cực.
Phó Thủ tướng đề cập đến việc ngành y tế là lấy cơ sở, lấy dự phòng làm gốc. Thời gian qua, y tế cơ sở, y tế dự phòng có tiến bộ nhưng khá chậm so với bên điều trị, chuyên sâu. Chính vì vậy, Chính phủ xác định phải tập trung vào y tế dự phòng và y tế cơ sở.
Bộ Y tế, bảo hiểm y tế Việt Nam cùng các bộ, ngành cần tích cực ban hành kế hoạch thực hiện quản lý sức khỏe cho từng người dân, chăm sóc sức khỏe toàn dân và bảo hiểm y tế toàn dân theo Đề án tăng cường năng lực y tế cơ sở đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Chỉ khi thực hiện được đề án này mới khắc phục được tình trạng lạm dụng kỹ thuật cao, nhiều người dân vùng sâu vùng xa chỉ khi bệnh nặng mới đi khám bệnh.
Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Bộ Y tế phải ban hành được gói dịch vụ y tế mới dùng được tiền quỹ bảo hiểm y tế để chi trả, phải vận dụng các chính sách để lo cho dân, phấn đấu nhanh nhất có thể để mọi người dân được kiểm tra sức khỏe thường xuyên./.
Thông tuyến - tác động tích cực
Theo Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, thực hiện điều chỉnh giá dịch vụ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế theo Nghị quyết 18/2008/QH12, Nghị quyết 68/2013/QH13 của Quốc hội; Nghị định 16/2015/NĐ-CP của Chính phủ về giao quyền tự chủ cho cơ sở khám, chữa bệnh đã tăng quyền lợi, giảm chi tiền túi đối với người tham gia bảo hiểm y tế khi sử dụng dịch vụ y tế, nhất là đối với người thuộc hộ gia đình nghèo, dân tộc thiểu số.
Số lượt khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế năm 2015 có 130 triệu lượt; tần suất khám, chữa bệnh trung bình là 1,85 lần/người/năm. Năm 2016, có 148 triệu lượt người; tần suất khám, chữa bệnh trung bình là 1,89 lần/người/năm. Tần suất khám chữa bệnh này phù hợp với nhu cầu chăm sóc sức khỏe, tiếp cận dịch vụ khám, chữa bệnh của người dân.
Chỉ số này tương đối ổn định trong nhiều năm qua (trung bình một người đi khám chữa bệnh 2 lần/ năm). Điều này cho thấy việc thông tuyến không làm gia tăng số lượt khám, chữa bệnh chung.
Trong nhiều năm, từ năm 2009 - 2015, Quỹ bảo hiểm y tế luôn có kết dư. Riêng năm 2016, ước bội chi là 5.130 tỷ đồng. Nguyên nhân bội chi chủ yếu là do điều chỉnh giá dịch vụ y tế, sự phát triển của khoa học kỹ thuật trong khám, chữa bệnh, tăng cường chuyển giao kỹ thuật đối với tuyến dưới, mô hình bệnh tật thay đổi và một phần do thông tuyến.
Mặc dù số chi bảo hiểm y tế cao hơn số thu nhưng đây là điều đã được dự báo trước khi chính thức điều chỉnh giá dịch vụ y tế. Do có số kết dư từ những năm trước được bổ sung vào quỹ dự phòng nên lũy kế đến hết năm 2016, Quỹ bảo hiểm y tế dự phòng vẫn còn khoảng 49.000 tỷ đồng. Như vậy, Quỹ bảo hiểm y tế vẫn bảo đảm cân đối, đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh của nhân dân mà chưa cần phải điều chỉnh mức đóng bảo hiểm y tế trong ngắn hạn.
Theo Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Nguyễn Thị Minh, thông tuyến khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế là chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước, có tác động tích cực đối với cả người bệnh, các cơ sở y tế và tạo động lực góp phần thúc đẩy phát triển, hoàn thiện chính sách bảo hiểm y tế. Người có thẻ bảo hiểm y tế được hưởng các dịch vụ khám, chữa bệnh tốt hơn. Người dân sống ở vùng có điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn; sống ở xã đảo, huyện đảo được khám, chữa bệnh nội trú tại bệnh viện tuyến tỉnh, tuyến Trung ương mà không cần giấy chuyển viện.
Các cơ sở khám, chữa bệnh bắt buộc phải đổi mới phong cách phục vụ, đầu tư về cơ sở vật chất, nhân lực nhằm nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh để thu hút người bệnh. Thông tuyến góp phần đổi mới cung cách phục vụ của cơ sở khám, chữa bệnh đặc biệt là cơ sở khám, chữa bệnh tuyến huyện, lấy người bệnh làm trung tâm; tăng mức độ hấp dẫn của chính sách bảo hiểm y tế, thu hút người dân tham gia và thúc đẩy mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm y tế; tạo nên sự công bằng hơn trong cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế giữa cơ sở y tế công và tư.
Vực dậy y tế cơ sở
Tuy nhiên, vấn đề được các đại biểu đặt ra là trên thực tế, một số cơ sở khám, chữa bệnh lợi dụng việc thông tuyến để làm những việc không đúng Luật Khám, chữa bệnh, có những biểu hiện tiếp thị trong khám, chữa bệnh, nhằm thu hút người đến khám bệnh; là nơi giải quyết chuyển tuyến không cần thiết, gây chi phí tốn kém cho quỹ bảo hiểm y tế, cho người bệnh, tăng chi phí đa tuyến cho bệnh viện tuyến huyện.
Theo báo cáo của hai ngành y tế và bảo hiểm xã hội, việc thông tuyến đã làm giảm hẳn, số lượt người có thẻ bảo hiểm y tế đi khám, chữa bệnh tại trạm y tế xã (năm 2016 giảm 14,1% so với năm 2015), không chỉ ảnh hưởng đến chính sách của Nhà nước là hướng về y tế cơ sở mà còn làm gia tăng chi phí khám, chữa bệnh (do tăng số lượt khám, chữa bệnh ở tuyến trên, trong khi chi phí tại tuyến xã không giảm), làm lãng phí về nguồn lực của xã hội và gây quá tải tại nhiều cơ sở khám, chữa bệnh tuyến huyện. Một số bệnh viện tuyến tỉnh trong năm 2015 nhưng trong năm 2016 đã “xin” xuống hạng 3, tuyến huyện để được áp dụng quy định thông tuyến...
Báo cáo cho rằng cơ chế thông tuyến tác động tiêu cực làm giảm khám, chữa bệnh tại y tế xã là chưa phù hợp. Thực tế, đó là tác động tích cực vì đã bộc lộ sự yếu kém/không hợp lý về y tế xã ở một số địa phương.
Giải trình ý kiến của một số đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cho rằng vấn đề thông tuyến là bảo đảm quyền lợi của người dân khi khám, chữa bệnh nhưng thông tuyến đã tạo ra hệ lụy là vượt tuyến lớn, quá tải tuyến trên, bỏ tuyến dưới và chi phí tăng lên, đau đầu cũng lên tuyến Trung ương.
Giải pháp đột phá được Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến đưa ra là tăng cường cho y tế cơ sở, đổi mới về phương thức hoạt động, cơ chế tài chính, đầu tư kết cấu hạ tầng và đào tạo nguồn nhân lực. Tăng cường hơn hoạt động chăm sóc sức khỏe ban đầu và dự phòng, quản lý hồ sơ cá nhân và mô hình bác sỹ gia đình… Như vậy, mới có thể tạo phân tuyến tốt.
Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Nguyễn Thị Minh khẳng định ứng dụng công nghệ thông tin là vấn đề sống còn để quản lý, giám định bảo hiểm y tế, hạn chế trục lợi, thực hiện tốt việc quản lý Quỹ bảo hiểm y tế. Do những điều kiện chuẩn bị chưa đầy đủ nên khi thông tuyến huyện đã xảy ra tình trạng lạm dụng, trục lợi.
Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, thời gian qua việc thông tuyến đã phát sinh nhiều bất cập, vướng mắc và không ít tiêu cực nhưng không thể lùi thông tuyến, sớm ngày nào tốt hơn cho người dân ngày đó. “Chúng ta phải có trách nhiệm trước nhân dân là chi trả bằng ngân sách, bằng tiền túi người dân tiết kiệm nhất, giá hợp lý nhất. Ngân sách nhà nước cũng là tiền của dân nên phải chi tiêu tiết kiệm nhất… Không nên vì một số thông tin tiêu cực, một số nơi khám vượt tuyến nhiều mà đặt lại chủ trương này”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Giải pháp đầu tiên được Phó Thủ tướng đề cập, đó là tin học hóa trong ngành y tế. Các bệnh viện phải thực hiện tin học hóa để nhập dữ liệu đầu vào, cập nhật vào hệ thống giám định bảo hiểm của bảo hiểm y tế Việt Nam. Những nơi chậm kết nối là những nơi chưa ý thức được trách nhiệm của mình với đồng tiền của nhân dân. Nơi nào không cập nhật vào hệ thống giám định nghĩa là nơi đó có biểu hiện tiêu cực.
Phó Thủ tướng đề cập đến việc ngành y tế là lấy cơ sở, lấy dự phòng làm gốc. Thời gian qua, y tế cơ sở, y tế dự phòng có tiến bộ nhưng khá chậm so với bên điều trị, chuyên sâu. Chính vì vậy, Chính phủ xác định phải tập trung vào y tế dự phòng và y tế cơ sở.
Bộ Y tế, bảo hiểm y tế Việt Nam cùng các bộ, ngành cần tích cực ban hành kế hoạch thực hiện quản lý sức khỏe cho từng người dân, chăm sóc sức khỏe toàn dân và bảo hiểm y tế toàn dân theo Đề án tăng cường năng lực y tế cơ sở đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Chỉ khi thực hiện được đề án này mới khắc phục được tình trạng lạm dụng kỹ thuật cao, nhiều người dân vùng sâu vùng xa chỉ khi bệnh nặng mới đi khám bệnh.
Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Bộ Y tế phải ban hành được gói dịch vụ y tế mới dùng được tiền quỹ bảo hiểm y tế để chi trả, phải vận dụng các chính sách để lo cho dân, phấn đấu nhanh nhất có thể để mọi người dân được kiểm tra sức khỏe thường xuyên./.
Báo chí Nhật đưa tin về chuyến thăm Việt Nam của Nhà Vua và Hoàng hậu  (01/03/2017)
Thủ tướng: Cần có giải pháp quyết liệt để đạt tăng trưởng 6,7%  (01/03/2017)
Phiên họp thứ nhất Giải báo chí toàn quốc “Báo chí với công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí”  (01/03/2017)
Một số nét về kinh tế thế giới năm 2016 và triển vọng năm 2017  (01/03/2017)
- Một số giải pháp đổi mới phương thức cầm quyền của Đảng hiện nay
- Phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Thành phố Hồ Chí Minh qua gần 40 năm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng
- Hoàn thiện hệ thống chính sách hỗ trợ và thúc đẩy đổi mới sáng tạo đối với doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hà Nội
- Một số vấn đề cơ bản về phân công, phối hợp và kiểm soát quyền lực nhà nước trong xây dựng nhà nước pháp quyền
- Việt Nam chủ động, tích cực hội nhập quốc tế, thúc đẩy đối ngoại quốc phòng, góp phần bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa bằng các biện pháp hòa bình
-
Thế giới: Vấn đề sự kiện
Tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đến thế giới, khu vực và Việt Nam -
Thế giới: Vấn đề sự kiện
Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917 và dấu ấn chính sách dân tộc của V.I. Lê-nin: Nhìn lại và suy ngẫm -
Kinh tế
Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa : Quan niệm và giải pháp phát triển -
Nghiên cứu - Trao đổi
Quan điểm của C. Mác về lực lượng sản xuất và vấn đề bổ sung, phát triển quan điểm này trong giai đoạn hiện nay -
Thế giới: Vấn đề sự kiện
Một số lý giải về cuộc xung đột Nga - Ukraine hiện nay và tính toán chiến lược của các bên