1- Trung thành và vận dụng đúng đắn, sáng tạo những nguyên tắc cơ bản trong xây dựng quân đội kiểu mới của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, ngay từ khi mới ra đời, Đảng ta đã khẳng định phải thành lập quân đội công nông và đặt quân đội công nông dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng. Tại Đại hội đại biểu lần thứ nhất của Đảng, tháng 3-1935, Đảng ta ra Nghị quyết về đội tự vệ công nông. Nghị quyết nêu rõ: “Công nông cách mạng Tự vệ đội là dưới quyền chỉ huy thống nhất của Trung ương, quân ủy của Đảng Cộng sản”(1). Tư tưởng này tiếp tục được Đảng ta khẳng định trong các văn kiện Đảng qua các kỳ đại hội và trở thành nguyên tắc bất di, bất dịch trong quá trình Đảng lãnh đạo Quân đội nhân dân Việt Nam.

Khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng vũ trang, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Phải xây dựng và lãnh đạo vững chắc lực lượng vũ trang cách mạng của nhân dân, bảo đảm đánh thắng bất cứ kẻ thù nào, bất cứ trong hoàn cảnh nào”(2). Khi bàn về những nhân tố làm nên sức mạnh bách chiến bách thắng của quân đội, Người khẳng định: “Quân đội ta có sức mạnh vô địch, vì nó là một quân đội nhân dân do Đảng ta xây dựng, Đảng ta lãnh đạo và giáo dục”(3). Đây là sự tổng kết lịch sử và là sự khái quát, phát triển tư duy lý luận của Đảng ta về vai trò lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng vũ trang nhân dân; chỉ rõ quy luật xây dựng, phát triển của Quân đội nhân dân Việt Nam - quân đội của dân, do dân, vì dân trong sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng.

Sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội là quan điểm nhất quán, xuyên suốt trong tiến trình cách mạng Việt Nam, được thể hiện sinh động trong thực tiễn tổ chức, lãnh đạo của Đảng đối với quân đội trong suốt 70 năm qua; là nhân tố quyết định sự trưởng thành, chiến đấu, chiến thắng của quân đội ta.

2- Kể từ khi thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân - tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam, Đảng đã tổ chức chi bộ đảng để thực hiện vai trò lãnh đạo của Đảng đối với đội quân chủ lực đầu tiên trong thực hiện nhiệm vụ chính trị và xây dựng Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân vững mạnh toàn diện. Tùy thuộc vào hoàn cảnh, tình hình cụ thể, Đảng đã điều chỉnh sách lược và sử dụng các giải pháp phù hợp để xây dựng tổ chức, tập hợp lực lượng, quyết tâm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của cách mạng Việt Nam. Song về nguyên tắc, quyền lãnh đạo quân đội, lãnh đạo lực lượng vũ trang cách mạng - công cụ bạo lực chủ yếu của Đảng, Nhà nước và nhân dân thì Đảng không thể và không bao giờ phân chia, nhân nhượng cho bất kỳ tổ chức hoặc đảng phái chính trị nào.

Trong những năm đầu của chính quyền cách mạng, trước sức ép của các thế lực phản động, để bảo vệ chính quyền nhân dân non trẻ, ngày 11-11-1945, Đảng tuyên bố “tự giải tán”, thực chất là rút vào hoạt động bí mật để giữ vững sự lãnh đạo của Đảng trong thời kỳ đất nước đang diễn ra cuộc đấu tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc vô cùng gay go, quyết liệt, vận mệnh của quốc gia, dân tộc “ngàn cân treo trên sợi tóc”. Ở trong tình thế ấy, Đảng vẫn kiên quyết giữ vững vai trò lãnh đạo của mình đối với công cuộc kháng chiến, kiến quốc; giữ vững quyền lãnh đạo của mình đối với quân đội và các lực lượng vũ trang nhân dân.

Sự lãnh đạo đúng đắn, tài tình của Đảng là nhân tố quyết định sự vững mạnh, trưởng thành, chiến đấu và chiến thắng của Quân đội nhân dân Việt Nam. Bởi lẽ, Đảng ta luôn trung thành và nắm vững bản chất khoa học, cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vận dụng sáng tạo các quy luật vận động, phát triển của xã hội, các quy luật của chiến tranh để đề ra đường lối chính trị, quân sự đúng đắn, sáng tạo. Đảng trực tiếp xác định, đề ra đường lối quân sự, quốc phòng, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, tiến hành chiến tranh nhân dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân nói chung và quân đội nhân dân nói riêng, theo lập trường, quan điểm của giai cấp công nhân. Sự lãnh đạo của Đảng không chỉ quyết định bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân, tính dân tộc và mục tiêu, lý tưởng chiến đấu vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội của quân đội mà còn quyết định các nguyên tắc tổ chức hoạt động, các mối quan hệ của quân đội đối với Đảng, Nhà nước, với Tổ quốc và nhân dân. Đảng trực tiếp lãnh đạo xây dựng và phát triển nền khoa học, công nghệ, nghệ thuật quân sự Việt Nam; lãnh đạo xây dựng tổ chức biên chế, trang bị vũ khí, kỹ thuật và nuôi dưỡng bộ đội; lãnh đạo công tác cán bộ và tiến hành công tác đảng, công tác chính trị trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội là toàn diện, bao quát trên các lĩnh vực chính trị, tư tưởng, tổ chức, các mặt công tác chính trị, quân sự, hậu cần, kỹ thuật, các nhiệm vụ huấn luyện, chiến đấu, lao động sản xuất, làm nhiệm vụ quốc tế.

Đảng trực tiếp giáo dục, rèn luyện, xây dựng thế giới quan khoa học, nhân sinh quan cách mạng; bảo đảm cho mọi cán bộ, nhân viên, chiến sĩ quân đội luôn kiên định, tuyệt đối trung thành với chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng. Thông qua cơ chế, phương thức lãnh đạo của Đảng và tiến hành công tác đảng, công tác chính trị, Đảng giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của mình trên tất cả các lĩnh vực, các nhiệm vụ và mọi hoạt động của quân đội, bảo đảm quân đội luôn quán triệt và thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Hiến pháp và pháp luật của Nhà nước, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, vì hạnh phúc của nhân dân. Nhờ đó, trong bất cứ điều kiện, hoàn cảnh nào, quân đội ta cũng đều phục tùng sự lãnh đạo của Đảng, tuân theo Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước, quyết tâm chiến đấu hy sinh, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

Đảng xác lập cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội nhân dân Việt Nam nhằm hiện thực hóa sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của mình, bảo đảm cho Đảng nắm chắc quân đội trong mọi tình huống. Bảy mươi năm qua, cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với quân đội đã nhiều lần được bổ sung, điều chỉnh để phù hợp với tình hình nhiệm vụ cách mạng và nhiệm vụ của quân đội trong từng giai đoạn lịch sử. Cho dù hình thức tổ chức cụ thể của cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với quân đội trong mỗi thời kỳ lịch sử có thể khác nhau, nhưng đều nhất quán quan điểm, nguyên tắc là giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với quân đội trong mọi hoàn cảnh, tình huống.

Thực tiễn 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đội nhân dân Việt Nam đã khẳng định rằng, xây dựng Đảng bộ Quân đội vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, có năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu là vấn đề cơ bản, giữ vai trò quyết định chất lượng xây dựng quân đội vững mạnh về mọi mặt, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó. Dù trong bất kỳ điều kiện, hoàn cảnh nào, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp trong Đảng bộ Quân đội luôn nhận thức sâu sắc vai trò lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với quân đội; tuyệt đối phục tùng sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Quân ủy Trung ương; chấp hành nghiêm Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, các nghị quyết, chỉ thị, quy định, quy chế của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước; một lòng, một dạ trung thành vô hạn với Đảng, Nhà nước, với Tổ quốc và nhân dân; sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ trong mọi tình huống.

Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu và sự trong sạch, vững mạnh của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp trong Đảng bộ Quân đội là yếu tố cơ bản để giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội; bảo đảm cho cấp ủy, tổ chức đảng các cấp là hạt nhân chính trị, lãnh đạo cơ quan, đơn vị thực hiện thắng lợi mọi đường lối, chính sách của Đảng, nhiệm vụ chính trị của quân đội. Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo củng cố, kiện toàn, nâng cao hiệu lực lãnh đạo của Quân ủy Trung ương; xây dựng cấp ủy, tổ chức đảng các cấp trong Đảng bộ Quân đội trong sạch, vững mạnh có năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu cao, đủ sức lãnh đạo toàn quân thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước.

Dưới sự lãnh đạo của Quân ủy Trung ương, sự chỉ đạo của Tổng cục Chính trị, công tác xây dựng Đảng bộ Quân đội luôn được đặc biệt coi trọng, là cơ sở để nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của quân đội. Công tác xây dựng Đảng trong Đảng bộ Quân đội đã quán triệt sâu sắc các chủ trương, giải pháp của Đảng về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; gắn chặt với quá trình đổi mới tư duy quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa; bám sát những điều chỉnh chiến lược, quan điểm, chủ trương, phương hướng xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại để xác định rõ nội dung xây dựng Đảng bộ Quân đội vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ. Cấp ủy, tổ chức đảng các cấp đã đẩy mạnh công tác xây dựng Đảng theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”; kết hợp chặt chẽ việc thực hiện các nhóm giải pháp theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI và Chỉ thị số 03-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XI về đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; chủ động, tích cực triển khai, thực hiện Cuộc vận động: “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” để xây dựng đảng bộ, chi bộ trong sạch, vững mạnh. Kết hợp chặt chẽ xây dựng cấp ủy, tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh với xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện ngay từ cấp cơ sở. Kết hợp chặt chẽ giữa xây dựng đội ngũ cán bộ với xây dựng đội ngũ đảng viên, xây dựng cấp ủy với xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đảng viên, tổ chức đảng trong chấp hành Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định, quy chế của Đảng, chủ động ngăn ngừa các hành vi vi phạm kỷ luật Đảng, kỷ luật quân đội.

Sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với quân đội luôn gắn liền với hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong quân đội - một bộ phận rất quan trọng trong hoạt động lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội nhân dân Việt Nam. Lịch sử 70 năm xây dựng, trưởng thành, chiến đấu và chiến thắng của Quân đội nhân dân Việt Nam đã chứng minh vai trò đặc biệt quan trọng của công tác đảng, công tác chính trị trong việc giữ vững định hướng và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với quân đội và xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; trong xây dựng và phát huy nhân tố chính trị - tinh thần của quân đội, bảo đảm cho lớp lớp cán bộ, chiến sĩ quân đội luôn trung thành tuyệt đối với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân; không ngại hy sinh, khó khăn, gian khổ, quyết chiến quyết thắng mọi kẻ thù xâm lược, bảo vệ vững chắc Tổ quốc. Cố Đại tướng Nguyễn Chí Thanh đã khẳng định: “Toàn bộ công tác chính trị là để thực hiện sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội. Công tác chính trị đã trở thành một truyền thống sâu sắc trong quá trình xây dựng, chiến đấu, công tác, sinh hoạt của quân đội ta; đã trở thành “linh hồn, mạch sống” không thể thiếu được của quân đội ta”(4).

3- Thực tiễn lịch sử 70 năm xây dựng, trưởng thành, chiến đấu và chiến thắng của Quân đội nhân dân Việt Nam đã cho thấy, nhờ có sự lãnh đạo, giáo dục, rèn luyện của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Quân đội nhân dân Việt Nam đã được xây dựng theo quan điểm, lập trường của giai cấp công nhân, trở thành quân đội kiểu mới của giai cấp công nhân và của dân tộc Việt Nam, thực sự là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu trung thành và tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. Sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân, tính dân tộc, bảo đảm cho quân đội ta luôn luôn là quân đội của dân, do dân, vì dân, chiến đấu vì tự do, hạnh phúc của nhân dân, vì Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.

Trước những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới, quân đội ta vẫn kiên định, vững vàng, trung thành vô hạn với mục tiêu, lý tưởng chiến đấu của Đảng, với Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, tuyệt đối tin tưởng, nhất trí và quyết tâm thực hiện thắng lợi Cương lĩnh chính trị, đường lối của Đảng, Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước; hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao cho. Cán bộ, chiến sĩ bất chấp gian khổ, hy sinh vẫn vững tay súng nơi biên cương, hải đảo của Tổ quốc; luôn xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ”, bộ đội của nhân dân.

Hiện nay, các thế lực thù địch đang ráo riết đẩy mạnh thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ; thực hiện âm mưu “phi chính trị hóa” quân đội, hòng xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng đối với quân đội, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” từ bên trong, từng bước tiến tới vô hiệu hóa, làm mất sức chiến đấu của quân đội ta. Vì vậy, vấn đề có ý nghĩa then chốt, quan trọng hàng đầu là kiên trì, kiên định nguyên tắc Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với Quân đội nhân dân Việt Nam. Củng cố, kiện toàn, nâng cao hiệu lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp gắn với kiện toàn, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ trì, chủ chốt. Coi trọng củng cố, kiện toàn, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ đảng viên. Xây dựng chi bộ, đảng bộ trong sạch, vững mạnh với xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện. Duy trì thực hiện nghiêm các nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, phân công cá nhân phụ trách, tự phê bình và phê bình, giữ gìn sự đoàn kết thống nhất cao trong Đảng, trong quân đội; nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát và giữ nghiêm kỷ luật Đảng.

Đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, bồi dưỡng, củng cố lập trường giai cấp công nhân, bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng cho cán bộ, chiến sĩ; nâng cao nhận thức, giác ngộ giai cấp cho cán bộ, chiến sĩ về mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; củng cố lòng tin của cán bộ, chiến sĩ vào sự lãnh đạo của Đảng; tin tưởng vào thắng lợi của công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Kiên quyết đấu tranh vạch trần bản chất, âm mưu, thủ đoạn “phi chính trị hóa” quân đội ta của các thế lực thù địch; làm cho mọi người hiểu rõ bản chất phản động, phản khoa học của âm mưu, thủ đoạn “phi chính trị hóa” quân đội của các thế lực thù địch. Đấu tranh chống chủ nghĩa cơ hội, xét lại, các trào lưu tư tưởng tư sản, phản động, những quan điểm sai trái, tiêu cực, bảo vệ bản chất cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối đổi mới của Đảng. Nâng cao ý thức cảnh giác cách mạng, tăng cường khả năng miễn dịch, sức đề kháng của cán bộ, chiến sĩ trước sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận; phòng chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; khắc phục tình trạng chủ quan, mơ hồ, mất cảnh giác, hoài nghi, dao động, tư tưởng cơ hội thực dụng, cá nhân chủ nghĩa, suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, vi phạm kỷ luật, pháp luật./.

------------------------------------------

(1) Văn kiện Đảng toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t. 5, tr. 94

(2) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, t. 11, tr. 494

(3) Hồ Chí Minh, Sđd, t. 11, tr. 350

(4) Đại tướng Nguyễn Chí Thanh: Tăng cường công tác đảng, công tác chính trị trong Quân đội nhân dân Việt Nam, Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2013, tr. 253