Quan điểm tăng cường pháp chế trong đấu tranh phòng chống buôn lậu của lực lượng Hải quan

Tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa trong đấu tranh phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan hiện nay là vấn đề vừa mang tính quy luật, vừa mang tính cấp thiết nhằm nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, đáp ứng nhu cầu, đòi hỏi xây dựng nhà nước pháp quyền, phát triển kinh tế thị trường, mở cửa hội nhập quốc tế của đất nước

Việc gia nhập WTO (07-11-2006) và hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng đã tác động mạnh mẽ đối với ngành Hải quan. Gia nhập WTO, đòi hỏi phải minh bạch hoá, đơn giản hoá và hài hoà hoá thủ tục hải quan, đồng thời phải áp dụng và thực hiện các chuẩn mực và thông lệ quốc tế về Hải quan.

Hiện nay, nhiệm vụ trọng tâm truyền thống của Hải quan là thu thuế đang dần chuyển sang cân bằng giữa tạo thuận lợi thương mại và bảo đảm an ninh, chống buôn lậu, chống khủng bố, tham gia bảo vệ sức khỏe cộng đồng,… Bên cạnh đó, sự phát triển như vũ bão của khoa học, công nghệ; đặc biệt là công nghệ thông tin và truyền thông đã làm thay đổi phương thức hoạt động của cả doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước. Trước bối cảnh phát triển mới, bên cạnh những điều kiện thuận lợi, ngành Hải quan phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Chính vì vậy, sau khi Việt Nam gia nhập tổ chức thương mại thế giới WTO, yêu cầu về đổi mới, hiện đại hóa hoạt động quản lý của Hải quan, đòi hỏi ngành Hải quan phải đẩy mạnh ứng dụng khoa học, kỹ thuật và công nghệ vào hoạt động quản lý nhà nước của mình, để vừa bảo đảm tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp vừa bảo đảm hiệu quả và hiệu lực quản lý nhà nước về Hải quan, đã trở nên hết sức cấp thiết.

Cùng với sự phát triển gia tăng của hoạt động giao lưu thương mại, đầu tư và du lịch, thì hoạt động buôn lậu cũng ngày càng thêm phức tạp, bức xúc và xuất hiện thêm nhiều thủ đoạn mới, tinh vi hơn. Các đối tượng buôn lậu giờ đây rất am hiểu chế độ, chính sách pháp luật, lợi dụng triệt để sự thông thoáng trong thủ tục hải quan và các kẽ hở của chính sách pháp luật để thực hiện hành vi gian lận, trốn lậu. Ngăn chặn những hoạt động buôn lậu lợi dụng kẽ hở chính sách pháp luật và chế độ thủ tục hải quan thông thoáng là rất khó khăn. Trách nhiệm đó trước hết phải thuộc về lực lượng Hải quan. Lực lượng Hải quan chính là cơ quan đầu tiên phải gánh vác và giải quyết vấn đề này. Giờ đây đối với công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, thì vai trò thực sự của lực lượng Hải quan ngày càng trở nên quan trọng. Thực tế khách quan đó, đòi hỏi phải bảo đảm cho ngành Hải quan có được sức mạnh mới, để có thể sẵn sàng và làm tốt trách nhiệm của mình trong cuộc chiến chống buôn lậu vốn đã khó khăn, phức tạp giờ lại càng thêm phức tạp, khó khăn hơn.

Tăng cường pháp chế trong đấu tranh phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan phải bảo đảm cho hàng hóa, trao đổi, buôn bán thương mại ngày một thuận lợi, hiệu quả hơn, chống thất thu thuế và tạo điều kiện cho sản xuất trong nước phát triển

Công tác phòng, chống buôn lậu không phải chỉ nhằm mục tiêu bắt giữ, xử lý triệt để các hành vi buôn lậu, vận chuyển hàng hóa trái phép, gian lận trốn thuế, mà thông qua đó là để bảo vệ chủ quyền kinh tế đất nước, bảo đảm cho các chính sách kinh tế đối ngoại, thương mại, đầu tư, du lịch của Nhà nước ta phát huy được hết hiệu lực, có tác dụng tích cực thúc đẩy sự phát triển sản xuất hàng hóa trong nước và xây dựng nền kinh tế thị trường lành mạnh, bền vững theo đúng định hướng xã hội chủ nghĩa.

Trong bối cảnh kinh tế thế giới hiện nay, xu thế mở cửa, hợp tác, hội nhập, tự do hóa thương mại đang phát triển rất mạnh mẽ, đòi hỏi công tác quản lý của hải quan của tất cả các nước đều phải nhanh chóng cải cách, hiện đại hóa nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động giao lưu thương mại, trao đổi hàng hóa và đồng thời tăng cường hiệu quả quản lý, phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại. Vì vậy, vấn đề cải cách, hiện đại hóa Hải quan có tầm quan trọng đặc biệt, thực sự là một chính sách quan trọng của mỗi quốc gia. Trong đó, hoạt động phòng, chống buôn lậu của Hải quan là một bộ phận không thể tách rời của quá trình cải cách, hiện đại hóa đó.

Tiến hành cải cách, hiện đại hóa hải quan không thể thực hiện ngay một lúc mà cần phải có lộ trình và các bước đi thích hợp theo từng giai đoạn. Chính vì vậy, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 448/QĐ-TTg ngày 25-03-2011, vạch ra định hướng, mục tiêu, chi tiết hóa một số nội dung và xây dựng tiến trình cho việc cải cách, hiện đại hóa Hải quan trong giai đoạn đầu (đến năm 2020). Theo đó, mục tiêu tổng quát trong giai đoạn đến năm 2020 là: Xây dựng Hải quan Việt Nam hiện đại, có cơ chế, chính sách đầy đủ, minh bạch, thủ tục hải quan đơn giản, hài hòa đạt chuẩn mực quốc tế, trên nền tảng ứng dụng công nghệ thông tin, xử lý dữ liệu tập trung và áp dụng rộng rãi phương thức quản lý rủi ro, đạt trình độ tương đương với các nước tiên tiến trong khu vực Đông Nam Á. Xây dựng lực lượng Hải quan đạt trình độ chuyên nghiệp, chuyên sâu có trang thiết bị kỹ thuật hiện đại, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả góp phần tạo thuận lợi cho các hoạt động thương mại hợp pháp, phát triển du lịch, thu hút đầu tư nước ngoài, bảo đảm an ninh quốc gia, an toàn xã hội, bảo vệ lợi ích của nhà nước, quyền và nghĩa vụ hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Hiện đại hóa hoạt động kiểm soát phòng, chống buôn lậu có vị trí đặc biệt quan trọng trong quá trình cải cách, hiện đại hóa hoạt động Hải quan. Chính hoạt động này góp phần quyết định nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, đáp ứng các yêu cầu hội nhập quốc tế. Trong tiến trình cải cách, hiện đại hóa Hải quan, hoạt động kiểm soát phòng, chống buôn lậu đã không chỉ đơn thuần là phát hiện, bắt giữ, xử lý các vụ buôn lậu, gian lận thương mại, mà đã thực sự tham gia sâu vào toàn bộ quá trình quản lý hải quan. Điều đó cho thấy, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa trong đấu tranh phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan là phải gắn với yêu cầu cải cách, hiện đại hóa hoạt động Hải quan nhằm bảo đảm cho hàng hóa, trao đổi, buôn bán thương mại ngày một thuận lợi, hiệu quả hơn, chống thất thu thuế và tạo điều kiện cho sản xuất trong nước phát triển.

Tăng cường pháp chế trong đấu tranh phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan phải phát huy được sức mạnh to lớn của nhân dân trong đấu tranh phòng, chống buôn lậu

Đảng ta luôn luôn coi bảo vệ giữ gìn an ninh trật tự, phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật trong xã hội là sự nghiệp của toàn dân. Vai trò của nhân dân là vô cùng quan trọng, có ý nghĩa quyết định đến thành công của công tác bảo vệ an ninh trật tự, phòng ngừa và chống tội phạm, vi phạm pháp luật.

Đấu tranh phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan là một phần trong hoạt động giữ gìn an ninh trật tự, phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật của Nhà nước ta. Vì vậy, để đạt kết quả tốt, hoàn thành nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước giao cho, bảo đảm tăng cường pháp chế trong hoạt động phòng, chống buôn lậu, thì lực lượng Hải quan cần phải biết dựa vào nhân dân. Muốn dựa vào nhân dân thì phải thật sự coi trọng và tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tham gia giúp đỡ, đồng thời giám sát hoạt động phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan. Để làm được điều này, lực lượng hải quan phải tăng cường quan hệ tiếp xúc gần gũi, đoàn kết với nhân dân, củng cố lòng tin và sự tín nhiệm của nhân dân; Phải sử dụng linh hoạt các hình thức tổ chức tuyên truyền, giáo dục, hướng dẫn, động viên quần chúng nhân dân. Đồng thời phải phối kết hợp chặt chẽ với các lực lượng, các ngành, các cơ quan nhà nước khác và các tổ chức xã hội để cùng tổ chức vận động quần chúng nhân dân tích cực tham gia vào công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu. Ngoài ra, còn một vấn đề cơ bản và cực kỳ quan trọng, không thể thiếu trong việc vận động quần chúng nhân dân, đó là phải có chế độ khen thưởng xứng đáng với những đóng góp, cũng như phải có chế độ bảo vệ người dân đã tích cực tham gia báo tin, giúp đỡ cơ quan Hải quan trong công tác phòng, chống buôn lậu.

Nâng cao sức mạnh và hiệu quả hoạt động phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan phải trên cơ sở đánh giá đúng thực trạng, kế thừa, phát huy những yếu tố tích cực, những thành tựu đạt được và khắc phục những bất cập, tồn tại của công tác phòng, chống buôn lậu hiện nay

Yêu cầu đổi mới, cải cách, hiện đại hóa toàn diện hoạt động quản lý hải quan đang rất bức thiết. Trong đó, hoạt động kiểm soát Hải quan được xác định là phải bước vào một thời kỳ mới với những thay đổi mạnh mẽ cả về tính chất, phương thức và biện pháp nghiệp vụ, để góp phần nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về Hải quan và thực sự hiệu quả trong đấu tranh phòng, chống buôn lậu. Trong quá trình tiến hành những đổi mới đó, điều đầu tiên cần làm là ngành Hải quan phải đánh giá lại thực trạng công tác kiểm soát phòng, chống buôn lậu của mình, trên cơ sở đó mà có kế hoạch phù hợp, tiến hành từng bước quá trình tổ chức xây dựng lực lượng, thực hiện hiện đại hóa hoạt động kiểm soát Hải quan. Bởi vì, quan điểm phát triển, đổi mới đúng đắn nhất là phải dựa trên cơ sở thực tế, xuất phát từ thực tế, tuyệt đối không được áp đặt chủ quan, nóng vội. Thông qua đánh giá thực trạng hoạt động của ngành Hải quan, nhận diện được những yếu tố tích cực, những thành tựu của công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan thời gian qua, để tiếp tục củng cố, kế thừa và phát huy; Đồng thời cũng nhận thức đúng đắn về những hạn chế, bất cập còn tồn tại, để đề ra những kế hoạch phù hợp, những giải pháp khắc phục triệt để, góp phần tạo ra những chuyển biến mạnh mẽ nhằm nâng cao sức mạnh và hiệu quả hoạt động phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan.

Giải pháp tăng cường pháp chế trong đấu tranh phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan hiện nay

Hoàn thiện pháp luật liên quan đến hoạt động phòng, chống buôn lậu nói chung, của lực lượng Hải quan nói riêng

Pháp luật là cơ sở của pháp chế, cho nên để bảo đảm và tăng cường pháp chế thì phải xây dựng và hoàn thiện pháp luật. Đối với Nhà nước ta, xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật đang là một nhiệm vụ hết sức cấp bách trong giai đoạn hiện nay. Pháp luật về phòng, chống buôn lậu của nước ta hiện nay còn nhiều hạn chế, yếu kém, do đó, nó khiến các cơ quan chức năng dù có cố gắng cũng chưa thể ngăn chặn được sự gia tăng nghiêm trọng của hoạt động buôn lậu. Riêng đối với pháp luật về phòng, chống buôn lậu của cơ quan hải quan, những hạn chế này đang tạo ra những rào cản bó buộc làm cho cơ quan hải quan không thể phát huy hết năng lực, nghiệp vụ trong công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu. Vì vậy, hoàn thiện các qui định pháp luật về phòng, chống buôn lậu của Hải quan thực sự là một yêu cầu cấp thiết.

Phân tích thực trạng pháp chế trong hoạt động phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan thời gian qua, ta thấy, hoàn thiện các quy định pháp luật về phòng, chống buôn lậu của Hải quan cần tập trung vào những nội dung sau: Nâng cao vai trò của lực lượng Hải quan trong phòng, chống buôn lậu; Bổ sung biện pháp nghiệp vụ tình báo cho lực lượng Hải quan; Bổ sung các biện pháp ngăn chặn cần thiết bảo đảm cho sức mạnh trấn áp của lực lượng Hải quan đối với các đối tượng buôn lậu; Mở rộng và nâng cao quyền hạn của Hải quan trong hoạt động khởi tố, điều tra hình sự; Xây dựng văn bản pháp luật ban hành Quy chế, Điều lệnh về tổ chức, hoạt động và nội vụ của lực lượng kiểm soát Hải quan.

Đẩy mạnh triển khai, tổ chức tốt việc thực hiện chính sách pháp luật về phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan

Để từng bước ngăn chặn và đẩy lùi tệ nạn buôn lậu, các giải pháp mới luôn luôn được đề ra, chính sách, pháp luật về phòng, chống buôn lậu cũng thường xuyên phải được rà soát, thay đổi, bổ sung và hoàn thiện. Công tác triển khai chính sách, pháp luật này phải bắt đầu từ việc quán triệt, phổ biến văn bản, chính sách pháp luật về phòng, chống buôn lậu cho các cơ quan, đơn vị và đội ngũ cán bộ công chức Hải quan. Bởi có nắm vững thì mới có thể thực hiện được đầy đủ, thực hiện được đúng đắn các chính sách pháp luật đó. Hiện nay, công tác kiểm soát, phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan đang trong giai đoạn chuyển đổi, từ hoạt động kiểm soát truyền thống sang hoạt động kiểm soát hiện đại, đổi mới cả về tổ chức, biện pháp và phương thức hoạt động.

Triển khai chính sách pháp luật về phòng, chống buôn lậu luôn luôn là một quá trình khó khăn, bao giờ cũng có những vấn đề vướng mắc, bất cập phát sinh. Vì vậy ngành Hải quan cần phải thường xuyên tiến hành việc đánh giá, tổng kết quá trình triển khai thực hiện. Để qua đó thấy được thực trạng khách quan của việc triển khai các chính sách pháp luật về phòng, chống buôn lậu, nhận thức đúng về những khó khăn, vướng mắc, bất cập của chính sách pháp luật ấy cũng như những tồn tại yếu kém trong quá trình triển khai thực hiện. Từ đó đề ra giải pháp khắc phục, đề xuất sửa đổi, hoàn thiện chính sách pháp luật, đồng thời rút kinh nghiệm, kiên quyết sửa chữa những yếu kém tồn tại nhằm bảo đảm cho việc triển khai, thực thi nhiệm vụ phòng, chống buôn lậu được tốt hơn, có hiệu quả hơn. Ngoài hình thức đánh giá tổng kết toàn diện, khái quát về toàn bộ công tác triển khai nhiệm vụ phòng, chống buôn lậu, thì cần có những tổng kết chuyên đề, chuyên sâu riêng cho từng lĩnh vực.

Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ công chức Hải quan trong việc thực hiện pháp luật đối với công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu trong tình hình mới

Nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ công chức Hải quan đối với công tác phòng, chống buôn lậu trong tình hình mới thì cần phải kết hợp và thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp. Trong đó, trước hết cần quan tâm làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, để mọi cán bộ công chức Hải quan đều nhận thức rõ ý nghĩa chính trị và vai trò quan trọng của công tác phòng, chống buôn lậu đối với an ninh trật tự xã hội và sự phát triển lành mạnh của nền kinh tế đất nước; thấy rõ tình hình buôn lậu và những khó khăn, phức tạp, cũng như những thách thức đặt ra cho công tác phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan trong tình hình mới.

Vì vậy, nâng cao nhận thức, trách nhiệm, xử lý nghiêm các vi phạm và kịp thời động viên khen thưởng, kết hợp với việc tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra ngăn ngừa, phát hiện và xử lý các trường hợp tiêu cực, sai phạm, chắc chắn ý thức trách nhiệm của cán bộ công chức hải quan trong công tác phòng, chống buôn lậu sẽ được nâng cao. Và khi đội ngũ cán bộ công chức Hải quan thực sự quan tâm, có tinh thần trách nhiệm cao đối với công tác phòng, chống buôn lậu, thì pháp chế trong hoạt động phòng, chống buôn lậu của Hải quan sẽ được bảo đảm tăng cường.

Đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật về phòng, chống buôn lậu; nâng cao ý thức chấp hành pháp luật và tinh thần trách nhiệm tham gia cùng lực lượng Hải quan đấu tranh phòng, chống buôn lậu trong cộng đồng doanh nghiệp xuất nhập khẩu và quần chúng nhân dân

Mục tiêu tăng cường pháp chế, đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật nói chung và phòng, chống buôn lậu nói riêng chính là ở ý thức chấp hành pháp luật của các chủ thể, mọi cá nhân và tổ chức trong xã hội. Ý thức chấp hành pháp luật chỉ có được khi mọi công dân có nhận thức đầy đủ về các quy định của pháp luật, tin tưởng vào chính sách pháp luật và tin tưởng vào sự thực thi nghiêm minh của các cơ quan, công chức nhà nước. Do đó, đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức pháp luật cho mọi người dân trong xã hội, củng cố niềm tin của nhân dân vào sự đúng đắn, chuẩn mực của các chính sách pháp luật và sự chính xác, khách quan, công bằng trong các hoạt động thực thi pháp luật của các cơ quan, công chức nhà nước là hết sức cấp thiết.

Tuyên truyền pháp luật là một biện pháp quan trọng để tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa trong đấu tranh phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan. Tuy nhiên hiệu quả hoạt động tuyên truyền phụ thuộc nhiều vào niềm tin của nhân dân đối với sự nghiêm minh của pháp luật, vào sự khách quan, liêm chính của cơ quan, công chức hải quan. Vì vậy, hoạt động tuyên truyền cần kết hợp chặt chẽ với việc nâng cao liêm chính trong ngành Hải quan. Đồng thời cần tăng cường thông tin nhiều hơn về những hình thức, biện pháp xử lý nghiêm minh đối với các vụ việc và đối tượng buôn lậu lớn, để người dân, cộng đồng doanh nghiệp biết, từ đó xây dựng và củng cố niềm tin của nhân dân vào hoạt động phòng, chống buôn lậu của các cơ quan chức năng nhà nước nói chung và của lực lượng Hải quan nói riêng.

Đẩy mạnh công tác cải cách, phát triển và hiện đại hoá Hải quan theo yêu cầu hội nhập, đáp ứng các chuẩn mực quốc tế

Cải cách hiện đại hoá vừa là xu hướng phát triển chiến lược của ngành Hải quan, đồng thời là yêu cầu khách quan của quá trình hội nhập của nước ta với kinh tế thế giới. Trước sự phát triển rất nhanh của hoạt động thương mại, chỉ có đẩy mạnh cải cách và hiện đại hoá thì ngành hải quan mới nâng cao được hiệu lực quản lý nhà nước của mình, mới có thể kiểm soát được hàng hoá xuất nhập khẩu, ngăn ngừa và phòng, chống buôn lậu có hiệu quả.

Nâng cao chất lượng hoạt động kiểm soát Hải quan phải dựa vào tiến trình cải cách hiện đại hoá, đồng thời đổi mới hoạt động kiểm soát hải quan lại chính là một cấu phần quan trọng của quá trình cải cách, hiện đại hoá đó. Cải cách và hiện đại hoá hải quan làm cho năng lực hoạt động kiểm soát, phòng, chống buôn lậu của Hải quan được nâng cao, tạo ra cơ sở vật chất kỹ thuật để chuyển đổi hoạt động kiểm soát hải quan từ truyền thống sang hiện đại. Ngược lại triển khai các biện pháp kiểm soát Hải quan hiện đại là nhằm phục vụ cho các hoạt động cải cách và hiện đại hoá các khâu nghiệp vụ quản lý khác của ngành Hải quan. Như vậy, cải cách, hiện đại hoá Hải quan chính là môi trường thiết yếu, là điều kiện quan trọng bảo đảm nâng cao chất lượng hiệu quả cho công tác phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan. Vì vậy để bảo đảm và tăng cường pháp chế trong hoạt động phòng, chống buôn lậu, ngành Hải quan nhất thiết phải đẩy mạnh cải cách, hiện đại hoá.

Bảo đảm và tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính đối với hoạt động phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan

Là một cơ quan hành chính, trực thuộc Bộ Tài chính, thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về công tác Hải quan, nên mọi hoạt động của ngành Hải quan đều phải do Chính phủ lãnh đạo, chỉ đạo và điều hành. Để bảo đảm và tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Tài chính đối với quá trình triển khai thực hiện các mục tiêu hiện đại hóa hoạt động kiểm soát Hải quan, thì ngành Hải quan cần phải thường xuyên báo cáo với Bộ Tài chính và Chính phủ về tiến độ cũng như những vấn đề khó khăn vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện, đồng thời phải chủ động nghiên cứu, tranh thủ đề xuất các biện pháp giải quyết, tranh thủ đề nghị những sự hỗ trợ cần thiết để đẩy mạnh cải cách hiện đại hóa hải quan nói chung và hiện đại hóa, nâng cao hiệu quả hoạt động kiểm soát hải quan nói riêng. Bộ Tài chính cần thường xuyên kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện những mục tiêu cải cách, phát triển của ngành Hải quan; tổ chức nghiên cứu đánh giá những vấn đề còn hạn chế, tiếp thu kinh nghiệm cải cách hiện đại hóa Hải quan của các nước trên thế giới để đề xuất hoàn thiện chính sách pháp luật, tăng cường trang thiết bị kỹ thuật cần thiết và xem xét xây dựng các chế độ chính sách đặc thù cho ngành Hải quan.

Củng cố, xây dựng lực lượng Hải quan chuyên nghiệp, chính quy, hiện đại; nâng cao liêm chính hải quan, tăng cường quản lý cán bộ và phòng, chống tiêu cực, tham nhũng

Hiện nay trước những đòi hỏi mới của quá trình hội nhập, mục tiêu về xây dựng lực lượng Hải quan được xác định tại Chiến lược phát triển ngành hải quan đến năm 2020 là: Xây dựng lực lượng Hải quan có trình độ chuyên nghiệp, hoạt động minh bạch, liêm chính, có hiệu lực, thích ứng nhanh với những thay đổi của môi trường, công nghệ và yêu cầu của tiến trình hội nhập quốc tế"; "Lực lượng Hải quan đạt trình độ chuyên nghiệp, chuyên sâu có trang thiết bị, kỹ thuật hiện đại, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả góp phần tạo thuận lợi cho các hoạt động thương mại hợp pháp, phát triển du lịch, thu hút đầu tư nước ngoài, bảo đảm an ninh quốc gia, an toàn xã hội, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và nghĩa vụ hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Để thực hiện được mục tiêu trên, ngành Hải quan đã đề ra một số giải pháp: Xây dựng và từng bước đưa vào áp dụng phương pháp quản lý nguồn nhân lực hiện đại thông qua việc phân tích công việc, xây dựng mô tả chức danh công việc chung, bộ tiêu chuẩn năng lực; Sửa đổi, bổ sung và tổ chức triển khai thực hiện các chính sách, quy định về quản lý cán bộ; Đổi mới cơ chế quản lý biên chế bảo đảm thực hiện đầy đủ và có hiệu quả chức năng, nhiệm vụ được giao theo quy định của pháp luật; Xây dựng hệ thống thông tin quản lý nhân sự ngành Hải quan theo hướng tự động hóa một số công việc nhằm quản lý nguồn nhân lực sau khi tổ chức, sắp xếp lại ngành Hải quan; Phân tích nhu cầu đào tạo của cán bộ, công chức Hải quan và tiến hành chuẩn hóa giáo trình, nội dung đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ hải quan; Xây dựng kế hoạch và triển khai một số chương trình đào tạo trọng điểm nhằm phục vụ cho công tác hiện đại hóa ngành; Xây dựng trường Hải quan Việt Nam chính quy, hiện đại đáp ứng với yêu cầu hiện đại hóa của ngành; Tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính và bảo đảm liêm chính hải quan.

Tăng cường giám sát, thanh tra, kiểm tra đối với việc thi hành pháp luật, triển khai hoạt động phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan; xử lý nghiêm các trường hợp cán bộ công chức Hải quan vi phạm pháp luật trong hoạt động đấu tranh phòng, chống buôn lậu

Công tác phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan, tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát cần tập trung vào một số việc sau: Xây dựng hoàn thiện chế độ thanh tra, kiểm tra về công tác phòng, chống buôn lậu trong toàn ngành. Đổi mới phương thức thanh tra, kiểm tra, trong đó cần kết hợp thanh tra, kiểm tra định kỳ với thanh tra, kiểm tra đột xuất; kết hợp hoạt động công khai với hoạt động bí mật, bất ngờ tiến hành theo dõi kiểm tra, giám sát; kết hợp thanh tra, kiểm tra toàn diện với thanh tra, kiểm tra theo chuyên đề. Ngoài ra để nâng cao được chất lượng thanh tra, kiểm tra, thì điều quan trọng nhất là phải lựa chọn được những cán bộ công chức có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt; có bản lĩnh, kinh nghiệm, giỏi chuyên môn; công tâm, khách quan, trung thực khi thực hiện nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra. Và để hạn chế các hiện tượng cán bộ thanh tra, kiểm tra nể nang, bao che cho sai phạm của đơn vị thuộc đối tượng thanh tra, kiểm tra, thì cũng cần phải có quy chế xác định rõ trách nhiệm của cán bộ thanh tra, kiểm tra gắn với kết quả thanh tra, kiểm tra do mình tiến hành; xử lý nghiêm cán bộ thanh tra, kiểm tra trong các trường hợp kết luận thanh tra không trung thực, không khách quan; những trường hợp không phát hiện sai phạm nhưng sau đó vụ việc vi phạm của đơn vị lại được cơ quan chức năng khác phát hiện ra. Có như vậy hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát mới bớt đi tính hình thức, mới thực sự có tác dụng cho công tác quản lý nhà nước của ngành Hải quan.

Học tập kinh nghiệm nước ngoài và tăng cường hợp tác quốc tế để bảo đảm pháp chế và tính hiệu quả trong đấu tranh phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan

Đối với đấu tranh phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan, trong điều kiện hội nhập kinh tế thế giới, với sự phát triển bùng nổ các hoạt động giao lưu thương mại quốc tế và tình hình gia tăng đa dạng các hình thức, thủ đoạn buôn lậu xuyên quốc gia, thì yêu cầu đối với ngành hải quan là phải nhanh chóng nâng cao trình độ quản lý và kiểm soát phòng, chống buôn lậu. Quá trình này chỉ có thể đạt được khi ngành hải quan tăng cường nghiên cứu tiếp thu học tập kinh nghiệm cải cách hiện đại hoá của các nước đi trước và đẩy mạnh hợp tác quốc tế. Vì tầm quan trọng của vấn đề này mà trong chiến lược phát triển, hiện đại hoá Hải quan đến năm 2020, Chính phủ đã xác định: thiết lập, duy trì cơ chế phối hợp hiệu quả, chia sẻ thông tin với cơ quan Hải quan nước ngoài và các tổ chức quốc tế trong lĩnh vực kiểm soát Hải quan; đẩy mạnh hợp tác song phương và đa phương nhằm chia sẻ kinh nghiệm về cải cách, hiện đại hóa, phương pháp, kỹ thuật quản lý hải quan hiện đại hóa; thực hiện các sáng kiến khu vực đặc biệt trong lĩnh vực hiện đại hóa thủ tục, áp dụng các kỹ thuật kiểm soát Hải quan mới; tìm kiếm, vận động các dự án hỗ trợ kỹ thuật, viện trợ không hoàn lại của các tổ chức quốc tế và các nước khác phục vụ cho quá trình cải cách, phát triển và hiện đại hóa Hải quan; đồng thời huy động tổng hợp và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực hỗ trợ cho các hoạt động phát triển Hải quan từ các nguồn ngân sách và tài trợ từ nước ngoài. Có thể nói, học tập kinh nghiệm cải cách, hiện đại hoá Hải quan của các nước tiên tiến và đẩy mạnh các hình thức hợp tác quốc tế chính là điều kiện môi trường thiết yếu để phát huy các nguồn lực bên ngoài hỗ trợ cho quá trình phát triển, nâng cao trình độ quản lý và kiểm soát chống buôn lậu của hải quan Việt Nam. Do đó, nó là một yếu tố rất cần thiết bảo đảm cho việc tăng cường pháp chế trong phòng, chống buôn lậu của lực lượng Hải quan.

Để tăng cường quan hệ hợp tác quốc tế, học tập kinh nghiệm phòng, chống buôn lậu của Hải quan các nước tiên tiến, cần ưu tiên đào tạo đội ngũ cán bộ công chức đủ trình độ ngoại ngữ, nghiệp vụ và trình độ công nghệ thông tin cần thiết có thể tham gia hiệu quả vào các hoạt động hợp tác quốc tế trong phòng, chống buôn lậu. Bên cạnh đó tiến hành bổ sung các trang thiết bị kỹ thuật hiện đại đáp ứng được với yêu cầu công tác. Ngoài ra cần rà soát, sắp xếp tổ chức hợp lý các đơn vị, bộ phận công tác tham gia vào hợp tác quốc tế phòng, chống buôn lậu, bảo đảm sự gắn kết với các hoạt động quản lý, nghiệp vụ nhằm xử lý kịp thời có hiệu quả các thông tin trao đổi hợp tác quốc tế./.