Truyền thống - Hiện tại

Phát huy vai trò xung kích, sáng tạo của thế hệ trẻ Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

TS. Vũ Ngọc Am
23:07, ngày 06-06-2014
TCCSĐT - Thanh niên là một nguồn lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển xã hội và là người chủ tương lai của đất nước. Vì vậy, các quốc gia dân tộc trong quá trình phát triển đều quan tâm xây dựng, phát huy tiềm năng, sức sáng tạo của thế hệ trẻ để họ đảm nhận và thực hiện tốt nhiệm vụ, xứng đáng là chủ nhân tương lai của đất nước.
Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta luôn quan tâm giáo dục bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, tạo môi trường và điều kiện để thế hệ trẻ phát huy vai trò và sức sáng tạo của mình, góp phần thực hiện nhiệm vụ của cách mạng.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành tình thương yêu, sự quan tâm chăm sóc ân cần và niềm tin sâu sắc vào thế hệ trẻ. Tư tưởng và tình cảm của Người với thế hệ trẻ có nội dung phong phú, thuộc nhiều lĩnh vực, nhưng xuyên suốt trong chiều sâu của tư tưởng đó là niềm tin sâu sắc của Người về vai trò to lớn và vị trí quan trọng của thanh niên. Người cho rằng: “Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Thật vậy, nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên” (1) … “Một năm khởi đầu từ mùa xuân, đời người khởi đầu từ tuổi trẻ, tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội” (2).

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu ra luận điểm: Thanh niên là chủ nhân tương lai của đất nước, luận điểm này được Người khẳng định trong nhiều bài viết, bài nói chuyện với thanh niên, nhưng bao giờ cũng gắn nhiệm vụ và trách nhiệm của thanh niên với vận mệnh và sự phát triển của dân tộc. Với tầm nhìn chiến lược đó, Người đã tuyển chọn, tập hợp những thanh niên yêu nước lập nên Hội Việt Nam cách mạng thanh niên. Người trực tiếp tuyên truyền huấn luyện, giáo dục lý luận, bồi dưỡng giác ngộ lý tưởng cách mạng cho thanh niên, tạo môi trường để thế hệ trẻ tham gia hoạt động cách mạng… Được sự quan tâm dìu dắt của Người, dưới sự lãnh đạo của Đảng, trong hơn 80 năm qua, lớp lớp thanh niên cách mạng thuộc nhiều thế hệ đã vượt qua mọi khó khăn gian khổ, chấp nhận sự hy sinh, xung kích đi đầu trong cuộc chiến đấu giành độc lập và giải phóng dân tộc…

Thực hiện tư tưởng Hồ Chí Minh, trong sự nghiệp đổi mới, Đảng ta luôn xác định: Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Thanh niên được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nguồn lực con người. Chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển vững bền của đất nước.

Hiện nay nước ta có khoảng trên 30 triệu người trong độ tuổi thanh niên (từ 15 đến 34 tuổi), chiếm 34% dân số cả nước, đã và đang là lực lượng xung kích đi đầu trong công cuộc xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Thực tế cho thấy, trên khắp mọi miền đất nước đã xuất hiện nhiều gương điển hình trong các phong trào “Thanh niên lập nghiệp”, “Tuổi trẻ giữ nước”, “Sinh viên tình nguyện”, “Thanh niên phòng chống các tệ nạn xã hội”... do Trung ương Đoàn phát động. Hơn 03 năm qua, tổ chức Đoàn các đơn vị Bộ đội Biên phòng và địa phương đã tổ chức 112 nghìn đợt tình nguyện với hàng triệu ngày công lao động của hàng nghìn lượt cán bộ, đoàn viên, thanh niên, sinh viên tham gia thực hiện 490 nghìn công trình. Cuộc vận động thanh niên với các phong trào như: "Đường biên thanh niên làm chủ"; "Thầy giáo quân hàm xanh", "Bác sĩ quân hàm xanh"; "Vọng gác thanh niên kiểu mẫu”…, đã được đông đảo thanh niên trong lực lượng vũ trang tham gia rất sôi nổi mang lại nhiều kết quả cao. Cùng với các phong trào trên, các địa phương trong cả nước đã đồng loạt ra quân với phong trào “Ngày thanh niên vì biên cương Tổ quốc; góp đá cho Trường sa…”. Thành đoàn Hà Nội tổ chức được hơn 1.100 đội thanh niên tình nguyện giúp đỡ cho nhân dân các xã biên giới các tỉnh Cao Bằng, Hà Giang, Lào Cai, Sơn La, Lai Châu. Thành đoàn Đà Nẵng tổ chức hoạt động “Hành quân dã ngoại làm công tác dân vận” thu hút hơn 30 vạn tình nguyện viên, đóng góp 73 vạn ngày công; Tỉnh đoàn Quảng Ngãi tổ chức 250 đợt tình nguyện thu hút 7.000 đoàn viên tham gia đóng góp 15 vạn ngày công tại địa bàn miền núi, hải đảo.

Cuộc vận động “Tuổi trẻ chung tay xây dựng nông thôn mới”, các cấp bộ Đoàn trong cả nước đã phối hợp với lực lượng bộ đội tổ chức cho đoàn viên, thanh niên chung tay đảm nhận các công trình thanh niên về giao thông, sửa chữa, thay lắp mạng lưới điện sinh hoạt, xây dựng nhà tình nghĩa, chuyển giao khoa học - kỹ thuật về trồng rừng, nuôi trồng thủy sản cho nhân dân khu vực biên giới, hải đảo…

Trên lĩnh vực kinh tế, từ công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp đến nông nghiệp xuất hiện ngày càng nhiều thanh niên làm ăn giỏi, có ý chí vươn lên trong học tập, lao động, lập thân, lập nghiệp, làm giàu chính đáng, quyết tâm đưa đất nước thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu. Đã có nhiều thanh niên là chủ các doanh nghiệp, các trang trại lớn với doanh thu mỗi năm vài trăm triệu, thậm chí hàng tỷ, hàng chục tỷ đồng… Trên lĩnh vực học tập và rèn luyện, đa số thanh niên nhận thức rõ giá trị của học vấn, tích cực chuẩn bị cho mình về tâm lý, kiến thức, chuyên môn, nghiệp vụ, ngoại ngữ, tin học để thích ứng với yêu cầu của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Không ít thanh niên đã tốt nghiệp hai, ba trường đại học khác nhau. Nhiều học sinh, sinh viên đã hăng hái tham gia nghiên cứu khoa học, tham gia các cuộc thi và đã giành được giải cao trong các kỳ thi quốc gia, quốc tế làm rạng danh gia đình, nhà trường và đất nước.

Đội ngũ đoàn viên thanh niên trong lực lượng quân đội, công an hằng ngày, hằng giờ vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, dũng cảm lập công xuất sắc phá các vụ án lớn về ma túy, buôn lậu, tham nhũng, góp phần bảo vệ giữ vững ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội. Nhiều người đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng huân, huy chương và nhiều phần thưởng cao quý khác trong thời kỳ đổi mới.

Đợt giao quân đầu năm 2014 vừa qua, hầu hết các địa phương trong cả nước đã hoàn thành vượt chỉ tiêu với chất lượng đảm bảo. Nhiều thanh niên đã viết đơn tình nguyên nhập ngũ và sẵn sàng đi bất cứ nơi nào mà tổ quốc cần. Thành phố Hà Nội có gần 2.000 thanh niên trúng tuyển, tỷ lệ thanh niên có trình độ đại học, cao đẳng và trung học chuyên nghiệp nhập ngũ đạt 35%, con số cao nhất từ trước đến nay của thành phố Hà Nội và của cả nước. Tại Thành phố Hồ Chí Minh có hơn 2.000 thanh niên trúng tuyển trong đó, tỷ lệ đảng viên đạt hơn 4,8%; Số người có trình độ đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên nghiệp đạt gần 23%...

Như vậy, thực tiễn trên cho thấy, ở mọi thời kỳ cách mạng, các thế hệ thanh niên nước ta đã không ngừng phấn đấu, rèn luyện xung kích đi đầu trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, tô thắm thêm những trang sử hào hùng của dân tộc, xứng đáng với niềm tin yêu của Đảng, của nhân dân…

Tuy nhiên, hiện nay bên cạnh lớp thanh niên tiêu biểu còn có một bộ phận thanh niên sống thiếu lý tưởng, giảm sút niềm tin, ít quan tâm tới tình hình đất nước, thiếu ý thức chấp hành pháp luật, đạo đức xuống cấp, chạy theo lối sống thực dụng tầm thường muốn hưởng thụ hơn cống hiến, xa rời truyền thống văn hóa dân tộc... Trước những hiện tượng này, có ý kiến bày tỏ sự lo ngại và thiếu niềm tin vào thế hệ trẻ… Đây là một thực tế, song cũng cần phải thấy rằng: những hiện tượng đó chỉ là số ít còn đại bộ phận của thế hệ trẻ đã và đang xung kích đi đầu trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.

Những hạn chế, yếu kém trên có nhiều nguyên nhân cả khách quan và chủ quan, nhưng nguyên nhân chủ quan là chính. Một trong những nguyên nhân đó là sự nhận thức chưa đầy đủ về vai trò, vị trí của thanh niên và tầm quan trọng của công tác lãnh đạo đoàn thanh niên của các cấp ủy đảng và chính quyền (nhất là ở cơ sở). Có nơi, có lúc, chúng ta coi thanh niên là lớp người non trẻ, còn thiếu kinh nghiệm chưa mạnh dạn giao nhiệm vụ, chưa tạo môi trường và điều kiện để thanh niên phấn đấu rèn luyện và trưởng thành…; Năng lực của một số cán bộ đoàn còn hạn chế, nhiều phong trào của đoàn mới thể hiện ở bề nổi chưa đi vào chiều sâu; Nội dung và hình thức tổ chức sinh hoạt, học tập của tổ chức đoàn chưa thực sự đổi mới, chưa đáp ứng yêu cầu và nguyện vọng của thanh niên.

Trước yêu cầu của thời kỳ mới đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, quá trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và sự biến đổi nhanh chóng của tình hình, đòi hỏi phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên nhằm chăm lo, bồi dưỡng và phát huy cao nhất vai trò xung kích, sức mạnh của thanh niên trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Để phát huy vai trò xung kích và tiềm năng sáng tạo của thế hệ trẻ nhất là thanh niên trong thời kỳ phát triển mới, cần thực hiện một số giải pháp với những nội dung chủ yếu sau:

Một là, các cấp ủy và tổ chức cơ sở đảng cần quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng về vai trò, vị trí của thanh niên và công tác thanh niên trong tình hình mới

Đây là vấn đề không mới nhưng rất quan trọng, bởi Đảng ta đã có các nghị quyết, chỉ thị về thanh niên và công tác thanh niên, song các tổ chức cơ sở đảng cần có những biện pháp cụ thể tạo điều kiện để thanh niên và tổ chức đoàn hoạt động có hiệu quả. Trên cơ sở đó, xác định rõ trách nhiệm của cấp ủy và tổ chức cơ sở đảng trong việc giáo dục, bồi dưỡng đào tạo thế hệ trẻ và chăm lo xây dựng, củng cố tổ chức đoàn. Đồng thời, cần có những giải pháp cụ thể hỗ trợ và tạo điều kiện (kể cả vật chất và tinh thần) cho các hoạt động của thanh niên. Qua các phong trào của thanh niên, phát hiện thêm quần chúng ưu tú để đào tạo, bồi dưỡng tạo nguồn phát triển đảng và cán bộ ở cơ sở.

Hai là, đổi mới và đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh niên

Thực tế cho thấy, công tác tuyên truyền, giáo dục bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh niên là công việc rất quan trọng và cần thiết nên cần phải được tiến hành thường xuyên, liên tục. Khi tiến hành đòi hỏi cần nắm vững những đặc điểm về tâm lý, nhận thức và nhu cầu của thanh niên để có những phương thức, nội dung phù hợp đáp ứng yêu cầu của thế hệ trẻ. Cần hiểu rằng, thanh niên hiện nay một bộ phận có trình độ học vấn khá cao, được sống trong thời đại bùng nổ thông tin nên có điều kiện tiếp cận các nguồn kiến thức, các sự kiện thời sự - chính trị trong nước và quốc tế để nâng cao trình độ nhận thức. Song, chính công nghệ truyền thông đã bị các thế lực thù địch lợi dụng để xuyên tạc tình hình, bóp méo sự thật, kích động bạo lực, khuyến khích lối sống thực dụng trái với những giá trị đạo đức và truyền thống văn hóa dân tộc…, gây ra sự nhiễu loạn về thông tin nên thế hệ trẻ rất cần những thông tin chính thống để củng cố niềm tin, định hướng hành động phù hợp với yêu cầu phát triển của cách mạng. Vì vậy, các cấp ủy đảng và lãnh đạo chính quyền, các ngành, các cấp ở cơ sở cần quan tâm định hướng về nội dung và tạo điều kiện để thanh niên tham gia sinh hoạt, học tập lý luận chính trị. Mặt khác, cần đổi mới hình thức phương pháp trong quá trình tổ chức sinh hoạt và học tập của thanh niên, tránh tình trạng độc thoại diễn giảng như hiện nay mà nên áp dụng các hình thức sinh hoạt tọa đàm đối thoại, giải đáp những băn khoăn suy nghĩ của thanh niên như một số nơi đã làm sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn. Đồng thời, cũng yêu cầu mỗi đoàn viên, thanh niên cần có kế hoạch tự giác rèn luyện, học tập bồi dưỡng về lý luận chính trị, nắm vững đường lối chủ trương của Đảng và Nhà nước để vượt qua khó khăn, vươn lên trong cuộc sống.

Ba là, cần đẩy mạnh việc nêu gương của cán bộ, đảng viên

Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng: Đối với các dân tộc phương Đông thì một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền. Người thường nhắc nhở: lấy gương người tốt, việc tốt để hằng ngày giáo dục lẫn nhau là một trong những cách tốt nhất để xây dựng Đảng, xây dựng các tổ chức cách mạng, xây dựng con người mới, cuộc sống mới. Đây là một phương châm, một nguyên tắc xây dựng nền đạo đức mới theo tư tưởng Hồ Chí Minh, cần được nắm vững và thực hiện nhằm khơi dậy và phát huy vai trò xung kích, sáng tạo và sức mạnh của thanh niên trong thời kỳ phát triển mới của cách mạng Việt Nam.

Trước hết cần hiểu rằng, thanh niên là lớp người rất nhạy cảm với thời cuộc nên những tấm gương, những hành động biểu hiện sáng ngời về đạo đức cách mạng của thế hệ đi trước rất dễ ảnh hưởng đến tư tưởng, tình cảm nhận thức và hành động của thanh niên. Vì vậy, chúng ta cần đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh"; nắm vững và thực hiện nghiêm chỉnh mục tiêu, nhiệm vụ và các giải pháp của Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI về “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” nhằm xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; đồng thời xử lý nghiêm minh cán bộ, đảng viên thoái hóa, biến chất, vi phạm pháp luật, tạo môi trường chính trị và đạo đức lành mạnh để củng cố niềm tin cho thanh niên. Phấn đấu để mỗi cán bộ, đảng viên thực sự là một tấm gương sáng về đạo đức, lối sống, nói đi đôi với làm để thanh niên học tập và noi theo./.

------------------------
1. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 4, tr 33, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002

2. Hồ Chí Minh, Toàn tập, Sđd, tr 167
Bài cùng chủ đề

Phái đoàn Việt Nam ở Geneva gửi công hàm phê phán Trung Quốc  (06/06/2014)

Duy trì và phát triển việc mua và đọc báo, tạp chí của Đảng tại các tỉnh Nam Trung Bộ và Tây Nguyên  (06/06/2014)

Khắc phục hạn chế trong việc lấy phiếu, bỏ phiếu tín nhiệm  (06/06/2014)

Tọa đàm về Chủ tịch Hồ Chí Minh và Che Guevara tại Argentina  (06/06/2014)

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang gửi điện mừng Tổng thống Ai Cập  (06/06/2014)

Phó Chủ tịch nước dự Hội nghị thượng đỉnh phụ nữ toàn cầu  (06/06/2014)

mới nhất