Cà Mau nâng cao năng lực ứng dụng khoa học - công nghệ phục vụ đời sống và phát triển kinh tế - xã hội

Những năm qua, các cấp uỷ, chính quyền tỉnh Cà Mau luôn xác định: mục tiêu, nhiệm vụ cơ bản của khoa học - công nghệ của tỉnh là tập trung nghiên cứu, đổi mới và ứng dụng thành tựu của khoa học - công nghệ vào sản xuất và đời sống. Trong đó, ưu tiên cho lĩnh vực phát triển nông nghiệp, nông thôn; phát triển kinh tế biển; phát triển công nghiệp chế biến xuất khẩu; phát triển ngành nghề, dịch vụ theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá.

Để thực hiện được mục tiêu trên, Cà Mau đã đẩy mạnh ứng dụng và nghiên cứu các thành tựu khoa học - công nghệ trong nước và thế giới nhằm không ngừng nâng cao hàm lượng khoa học, công nghệ trong quá trình sản xuất, kinh doanh, tăng tính cạnh tranh sản phẩm trên thị trường, nâng cao năng suất chất lượng các sản phẩm có lợi thế của tỉnh như các mặt hàng: thuỷ sản và nông sản. Từ những kết quả nghiên cứu khoa học- công nghệ có được trong những năm qua đã từng bước cung cấp những luận cứ khoa học cho việc hoạch định chính sách, chiến lược quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, làm cơ sở cho việc chuyển dịch cơ cấu sản xuất và những lĩnh vực quan trọng khác của tỉnh.

Trước hết, nhằm đẩy mạnh ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, tỉnh đã chi hàng chục tỉ đồng cho việc mua sắm thiết bị, đào tạo, bồi dưỡng kiến thức tin học cho hàng nghìn cán bộ, công chức, học sinh, sinh viên của tỉnh đạt trình độ kỹ sư, chứng chỉ A, B và kỹ thuật viên. Mặt khác, bước đầu xây dựng được cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, hình thành được một số mạng cục bộ (LAN) ở các sở, ban, ngành. Từ mạng LAN, đã hình thành mạng diện rộng (WAN) kết nối với các huyện, thành phố. Ngoài ra, một số sở, ngành cũng đã tham gia mạng diện rộng của Đảng, Chính phủ và một số bộ, ngành Trung ương. Điều đáng nói là việc tham gia mạng Internet tuy còn thấp nhưng tốc độ phát triển khá nhanh. Hiện nay, Bưu điện tỉnh đang cung cấp dịch vụ cho khách hàng sử dụng Internet với đường truyền tốc độ cao; phối hợp với Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh xây dựng Website Cà Mau, nhờ đó mà thông tin được cập nhật thường xuyên, đáp ứng yêu cầu quảng bá, cung cấp thông tin trong tình hình mới; nhiều sở, ban, ngành đã tự xây dựng website cho riêng mình (hiện nay toàn tỉnh có trên 10 website).

Trong hoạt động và quản lý kinh tế - xã hội, đến nay hầu hết các cơ quan, ban, ngành tỉnh, huyện, thành phố đều được trang bị máy vi tính; 100% cơ quan xã, phường có máy vi tính. Ngoài nhiệm vụ chủ yếu soạn thảo văn bản, bảng tính, đã có nhiều máy tính được sử dụng cho việc khai thác cơ sở dữ liệu, các phần mềm chuyên dùng phục vụ cho công tác quản lý, điều hành sản xuất, kinh doanh. Các đề tài, dự án về công nghệ thông tin cũng đang được triển khai thực hiện, một số đơn vị đã xây dựng những cơ sở dữ liệu và chương trình ứng dụng riêng cho đơn vị mình. Tính đến thời điểm hiện nay, toàn tỉnh có trên 60 cơ sở dữ liệu, là tiền đề thuận lợi lớn cho việc hình thành kho dữ liệu sau này của tỉnh.

Ứng dụng công nghệ sinh học, thúc đẩy sự hình thành và phát triển các mô hình sản xuất nông, ngư nghiệp an toàn, chất lượng cao, và bảo vệ môi trường. Mặc dù, công nghệ sinh học là lĩnh vực công nghệ mới nhưng các cấp, các ngành và địa phương đã quan tâm ứng dụng, tạo được một số kết quả bước đầu và chủ yếu mang tính ứng dụng.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, tỉnh đã áp dụng thành công kỹ thuật gieo tinh nhân tạo để tạo ra đàn heo giống tốt thay thế giống địa phương, phục vụ chương trình nạc hóa đàn heo; bằng kỹ thuật giâm hom, đã chủ động sản xuất giống cây lâm nghiệp tại chỗ phục vụ trồng rừng, hạn chế phụ thuộc vào việc mua giống ngoài tỉnh; đã ứng dụng thành công trong việc nhân giống chuối Úc, mía và hoa phong lan. Hiện nay, Trung tâm tiến bộ khoa học - công nghệ đang cung ứng với số lượng lớn giống Địa Lan cho thị trường Đà Lạt, mở ra triển vọng phát triển công nghệ nuôi cấy mô cho Cà Mau; ứng dụng công nghệ điện di để thanh lọc và phục tráng giống lúa, vì vậy đã tuyển chọn được nhiều dòng lúa nguyên chủng có chất lượng gạo tốt theo hướng xuất khẩu, phù hợp với điều kiện canh tác của địa phương. Các dòng này đang được nhân rộng để phục vụ nhu cầu sản xuất trong tỉnh.

Trong lĩnh vực thủy sản, Cà Mau đã thành công việc ứng dụng công nghệ sinh học vào quy trình sản xuất giống tôm sú chất lượng cao; qui trình sản xuất giống cá bống tượng; nuôi tôm sú công nghiệp sử dụng các đối tượng sinh học để xử lý nguồn nước trong các ao nuôi và sau nuôi góp phần bảo vệ môi trường; sản xuất chế phẩm sinh học EM.ZEO (phục vụ cho xử lý môi trường trong nuôi trồng thủy sản, xử lý rác thải và nước thải tù đọng). Bên cạnh đó, nhiều chế phẩm sinh học khác được sử dụng trong quá trình cải tạo ao đầm, cải thiện môi trường nước và nền đáy ao trong quá trình nuôi, nhằm hạn chế sử dụng hoá chất và thuốc kháng sinh, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm thủy sản.

Trong lĩnh vực công nghệ bảo quản và chế biến nông sản, thực phẩm. Thời gian qua, việc đổi mới công nghệ trong bảo quản và chế biến nông sản, thực phẩm thời gian qua được các doanh nghiệp trong tỉnh quan tâm, xem đây là vấn đề sống còn trong sản xuất, kinh doanh. Toàn tỉnh hiện có hơn 20 cơ sở chế biến thủy sản xuất khẩu; các cơ sở này đã đầu tư trên 200 tỉ đồng để đổi mới, áp dụng công nghệ sản xuất hiện đại. Đến cuối năm 2006, các xí nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu trong toàn tỉnh đã trang bị được 29 băng chuyền IQF, 79 tủ Block, 18 tủ đông gió. Hiện nay, tỉnh cũng đã tiến hành các đề tài nghiên cứu sản xuất thử nghiệm máy sấy thủy sản (cá, tôm,…) làm thực phẩm; sử dụng máy sấy lúa trong nông nghiệp; hình thành cơ sở giết mổ và bảo quản sản phẩm gia cầm sạch phục vụ người tiêu dùng,…

Công nghệ vật liệu mới, công nghệ năng lượng... tuy còn mới mẻ, nhưng cũng đã được tỉnh quan tâm. Đặc biệt, kết quả của việc triển khai thực hiện các đề tài “Nghiên cứu ứng dụng tiến bộ về công nghệ vật liệu mới để cải tiến cống ngăn mặn vùng ảnh hưởng triều thấp nam Cà Mau”, “Nghiên cứu chế biến ván ghép thanh từ gỗ đước”, dự án “Xây dựng mô hình điện mặt trời cấp điện cho người dân ở đảo Hòn Chuối - huyện Trần Văn Thời” , và việc ra đời nhiều dịch vụ sử dụng vật liệu composite để thiết kế phương tiện giao thông đường thủy, thiết kế thiết bị phục vụ nuôi trồng thủy sản... đã và đang được ứng dụng và phát huy hiệu quả khá cao, đem lại nhiều tiện lợi cho cuộc sống./.