Các cuộc họp SOM nhằm chuẩn bị cho Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 46 (AMM-46), Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN+3 lần thứ 14, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN với các nước đối thoại (PMC), Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Cấp cao Đông Á lần thứ 3 (EAS FMM), và Hội nghị Bộ trưởng Diễn đàn Khu vực ASEAN lần thứ 20 (ARF-20) sẽ diễn ra từ ngày 30-6 đến ngày 2-7-2013 tại thủ đô của Bru-nây.

Sau hơn 2 ngày họp, SOM ASEAN và các nước đối tác đã hoàn tất chuẩn bị chương trình hoạt động, nghị sự cũng như các văn kiện để trình các Bộ trưởng thông qua trong dịp này. Các quan chức cao cấp ASEAN cũng thảo luận và đề xuất những nội dung trọng tâm của các Hội nghị Bộ trưởng ASEAN và ASEAN với các nước đối tác, nổi lên một số nội dung sau đây:

- Nhấn mạnh quyết tâm xây dựng Cộng đồng ASEAN từ nay đến 31-12-2015 vì một Cộng đồng ASEAN “liên kết về kinh tế, gắn kết về chính trị, và cùng chia sẻ các trách nhiệm về xã hội”, trong đó, ASEAN chú trọng việc thực hiện đúng các mục tiêu và tiêu chí, phối hợp và nâng cao hiệu quả hoạt động của ASEAN, Ban Thư ký ASEAN.

- Tăng cường quan hệ đối ngoại và phát huy vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình cũng như vai trò nòng cốt của Hiệp hội trong xử lý những vấn đề quan trọng trong khu vực; thúc đẩy liên kết và kết nối ASEAN làm động lực để từ đó mở rộng kết nối ra khu vực Đông Á, trong đó có việc xây dựng Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).

- Đặc biệt nhấn mạnh vai trò chủ động của ASEAN trong việc đảm bảo môi trường hoà bình của khu vực; an ninh và ổn định, phát huy hơn nữa các công cụ, diễn đàn chính trị, an ninh ở khu vực như ARF, EAS, ADMM +, cũng như những văn kiện như Hiệp ước Thân thiện và hợp tác Đông Nam Á (TAC), Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), Hiệp ước Khu vực Đông Nam Á không có Vũ khí hạt nhân (SEANWFZ)…; đồng thời ứng phó hiệu quả với những thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống như biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh…

- Nhấn mạnh tầm quan trọng về hoà bình, an ninh an toàn, tự do hàng hải ở Biển Đông; bảo đảm tôn trọng luật pháp quốc tế, Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 và các cam kết trong Tuyên bố 6 điểm của ASEAN, Tuyên bố DOC, sớm xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Về văn kiện của các hội nghị, các quan chức cao cấp ASEAN dự kiến trình các Bộ trưởng Tuyên bố chung của các Ngoại trưởng ASEAN về kết quả của Hội nghị AMM-46; các Tuyên bố Chủ tịch về Hội nghị với các Đối tác, Tuyên bố Chủ tịch ASEAN+3, EAS và ARF. Ngoài ra, các quan chức cao cấp ASEAN cũng xem xét, kiến nghị các văn kiện sẽ trình Hội nghị Cấp cao ASEAN-23 và các Cấp cao liên quan vào tháng 10 tới./.