TCCSĐT - Các nước khu vực châu Á và tại Ca-ri-bê đang hứng chịu sự tàn phá nặng nề từ hai cơn bão Sơn Tinh và Sandy. Những thống kê mới nhất từ nhà chức trách những khu vực này đều cho thấy số người thiệt mạng gia tăng khi bão đổ bộ. Hiện bão Sandy đang chuyển hướng tới bờ biển phía Đông nước Mỹ và sẽ đổ bộ vào tuần tới.
1. Lan-xê Am-xtrong bị cấm thi đấu trọn đời và tước bỏ 7 chức vô địch Tour de France lừng lẫy

Ngày 22-10-2012, Liên đoàn Xe đạp quốc tế (UCI) quyết định phê chuẩn những mức án mà Cơ quan phòng chống doping Mỹ (USADA) đưa ra là cấm thi đấu trọn đời, tước bỏ 7 danh hiệu vô địch Tour de France đối với Lan-xê Am-xtrong (Lance Amstrong), một huyền thoại của thể thao thế giới. Báo cáo dày 1.000 trang mới công bố cách đây không lâu của USADA cho rằng L.Am-xtrong cùng đội Bưu điện Mỹ đã thực hiện một chương trình doping "chuyên nghiệp, tinh vi và thành công nhất lịch sử thể thao". UCI cũng nhất trí cho rằng L.Am-xtrong "dính chàm". Và như vậy, LAm-xtrong bị hủy tất cả thành tích kể từ năm 1998, năm mà cua-rơ này trở lại đường đua sau khi vượt qua căn bệnh ung thư, năm mà một huyền thoại được khởi xướng với 7 lần đăng quang liên tiếp Tour de France giai đoạn 1999-2005. Lịch sử đua xe đạp thế giới giờ đây không còn câu chuyện kỳ tích đó nữa mà chỉ còn một vụ bê bối kinh điển có khả năng nhấn chìm hoàn toàn môn thể thao này. Với L.Am-xtrong, một tượng đài sụp đổ sẽ kéo theo rất nhiều những rắc rối và ảnh hưởng tiêu cực đến Quỹ từ thiện Livestrong mà nhân vật này thành lập với mục đích hỗ trợ, động viên các bệnh nhân ung thư. M
ột điều mà dư luận quan tâm lúc này là đua xe đạp thế giới sẽ ra sao? Bóng ma doping đã ám ảnh môn thể thao tốc độ này quá lâu. Khi một hình ảnh từng là niềm tự hào giờ biến thành nỗi hổ thẹn, phải chăng đua xe đạp thế giới đang đứng trước thời khắc sinh tử với niềm tin của công chúng mai một đến tột cùng.

2. Kỷ niệm 20 năm Hợp tác kinh tế Tiểu vùng Mê-kông

Ngày 23-10-2012, tại thủ đô Viêng Chăn (Vientiane), Lào, Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) tổ chức kỷ niệm 20 năm hợp tác kinh tế khu vực Tiểu vùng Mê-kông mở rộng (GMS) với sự tham gia của các đại biểu Cam-pu-chia, Lào, Mi-an-ma, Thái Lan, Việt Nam và Trung Quốc. Chương trình hợp tác kinh tế khu vực Tiểu vùng Mê-kông mở rộng với mục tiêu là một tiểu vùng hội nhập, thịnh vượng và hài hòa tại tâm điểm của châu lục năng động nhất thế giới. Trong khuôn khổ lễ kỷ niệm, các đại biểu đã đánh giá những thành tựu hợp tác giữa các quốc gia, đặc biệt đánh giá cao vai trò của Ngân hàng Phát triển châu Á trong hai thập kỷ qua đã đầu tư khoảng 15 tỉ USD vào các dự án về đường sá, sân bay và đường sắt, điện, cơ sở hạ tầng du lịch và phòng tránh dịch bệnh lây truyền. Tại diễn đàn này, đại diện các Quốc gia đã thông qua một kế hoạch chiến lược mới cho thập kỷ tiếp theo nhằm phát huy những thành tựu về cơ sở hạ tầng. Các quốc gia cũng chú trọng hơn nữa vào các vấn đề thể chế, chính sách và pháp lý để giải phóng tiềm năng to lớn của khu vực về thương mại và đầu tư, đồng thời giúp tăng trưởng toàn diện hơn và bền vững hơn về môi trường khi phải đối mặt với vấn đề gia tăng khoảng cách trong phát triển và thịnh vượng.

3. Cu-ba sửa đổi luật nông nghiệp vì lợi ích của người nông dân

Ngày 23-10-2012, Cu-ba thông báo đang tiến hành sửa đổi các quy định hướng tới chuyển giao đất hoang cho các hộ nông dân cá thể. Theo thông báo trên, các quy định mới, dự kiến chính thức có hiệu lực từ ngày 21-12 tới, cho phép nông dân cá thể thuê tới 67 héc-ta, tăng so với mức tối đa hiện nay là 40 hé-cta. Ngoài ra, nông dân còn có thể xây nhà trên diện tích đất đi thuê này. Tuy nhiên, đạo luật mới này không thay đổi về thời hạn tối đa của hợp đồng thuê đất và vẫn duy trì như trước là 10 năm đối với các cá nhân và 25 năm đối với các tập thể. Các hợp đồng thuê đất có thể được ký kết lại. Những quy định mới nói trên tạo điều kiện thuận lợi hơn cho nông dân giữ đất, ưu tiên cho thế hệ tiếp theo khi hợp đồng thuê đất hết hạn. Đây là sự điều chỉnh mới nhất trong lộ trình cập nhật hóa mô hình nền kinh tế đất nước được Cu-ba thực hiện dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Ra-un Ca-xtơ-rô (Raúl Castro). Trước đó, Chính phủ Cu-ba đã tiến hành một số sửa đổi như áp dụng các quy định mới trong lĩnh vực tín dụng và ngân hàng nhằm hỗ trợ hoạt động kinh doanh của thành phần kinh tế tư nhân; cho phép bán trực tiếp các sản phẩm nông nghiệp tới các cơ sở dịch vụ du lịch; mở rộng chương trình cải cách doanh nghiệp nhỏ để ngày càng có nhiều người dân làm việc trong một số ngành nghề được hoạt động như những doanh nghiệp độc lập. La Ha-ba-na (Havanna) cũng thông qua đạo luật mới về thuế với trọng tâm là tái phân chia thu nhập của các lĩnh vực có tiềm năng kinh tế, hỗ trợ những thành phần kinh tế khó khăn, kế hoạch chuyển đổi gần 50% các hoạt động kinh tế quốc doanh sang khu vực "phi nhà nước" với mục tiêu tăng sản phẩm quốc nội (GDP) lên khoảng 40 đến 45% trong 4-5 năm tới và gần đây nhất là việc đơn giản hóa các thủ tục xuất cảnh cho người dân. Những bước đi này nằm trong lộ trình cập nhật mô hình kinh tế của Cu-ba được Đảng Cộng sản Cu-ba thông qua tại Đại hội VI hồi tháng 4 năm ngoái và nhận được sự ủng hộ của người dân trong nước.

4. Liên hợp quốc kêu gọi thực hiện mục tiêu thiên niên kỷ và đối phó vấn đề toàn cầu

Nhân ngày Liên hợp quốc 24-10, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-mun (Ban Ki-moon) đã ra thông điệp, kêu gọi các quốc gia thành viên nỗ lực thực hiện Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ và đối phó với các vấn đề toàn cầu. Người đứng đầu tổ chức lớn nhất hành tin nhấn mạnh, 193 quốc gia thành viên Liên hợ quôc cần cùng nhau chia sẻ, hợp tác và phấn đấu để đạt được Các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ (MDGs), vì lợi ích của hòa bình và phát triển trên toàn thế giới. Nhân loại đang sống trong kỷ nguyên của những thay đổi rất cơ bản và sâu sắc, đồng thời đang đứng trước những mối đe dọa nghiêm trọng về an ninh truyền thống và phi truyền thống. Những năm qua, thế giới đã được chứng kiến những thành tựu to lớn, từ việc giảm số người đói nghèo, đến cải cách dân chủ, phát triển kinh tế, xã hội... Tuy nhiên, từ nay đến năm 2015, đích đến của MDGs vẫn còn rất nhiều nhiệm vụ to lớn và nặng nề, đòi hỏi cộng đồng quốc tế phải giải quyết để thực hiện được những mục tiêu cao cả đã nêu. Và đây chính là giai đoạn thể hiện trách nhiệm lớn lao của Liên hợp quốc, đòi hỏi tổ chức này không được phép chậm trễ hay bỏ qua bất cứ biện pháp nào trong hoạt động của mình vì hòa bình, phát triển, quyền con người và bình đẳng... Liên hợp quốc cần vạch ra chương trình hoạt động, bao gồm những nhiệm vụ và công việc cụ thể cho giai đoạn sau 2015, vì những mục tiêu nhất quán của tổ chức này.

5. Ủy ban châu Âu thành lập quỹ người nghèo

Ngày 24-10-2012, Ủy ban châu Âu (EC) đã đề xuất thành lập quỹ trợ giúp những người nghèo tại các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) với số tiền lên tới 2,5 tỉ ơ-rô vào năm 2020. Mục tiêu của quỹ này nhằm trợ giúp lương thực, thực phẩm và những nhu cầu thiết yếu khác cho hàng triệu người nghèo, chủ yếu là những người vô gia cư hay trẻ em có hoàn cảnh khó khăn trong EU. Động thái này là một phần trong Chiến lược châu Âu đến năm 2020, phải giảm ít nhất 20 triệu người nghèo hoặc có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh khó khăn. Theo Chủ tịch EC, ông Hô-xê Ma-nu-en Ba-rô-xô (José Manuel Barroso), EU cần những cơ chế đoàn kết mới và nguồn ngân sách phù hợp nhằm giúp đỡ những người nghèo đang sống trong hoàn cảnh xã hội thực sự đáng báo động. Quỹ trợ giúp người nghèo này sẽ nằm trong dự án ngân sách của EU giai đoạn 2014 - 2020, đang được thảo luận và dự kiến sẽ được thông qua tại Hội nghị thượng đỉnh EU diễn ra vào tháng 11-2012. Tuy nhiên, để xuất này của EC chính thức trở thành hiện thực thì phải được 27 quốc gia thành viên EU và Nghị viện châu Âu thông qua. Đây là việc không hề dễ dàng vì một số quốc gia như Đức, Anh, Thụy Điển cho rằng việc trợ giúp này thuộc các chương trình ở cấp độ quốc gia. Trong khi đó, EU tiếp tục lún sâu vào vòng xoáy nợ công. Số liệu thống kê chính thức công bố ngày 24-10 cho thấy, mức nợ công của nhiều nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) tiếp tục vượt xa mức trần cho phép, trong khi cuộc khủng hoảng nợ công đã hút sạch ngân khố các quốc gia thuộc Khu vực đồng tiền chung ơ-rô (Eurozone).

6. Hội nghị Hội đồng Cộng đồng Văn hóa - xã hội ASEAN lần thứ 8


Ngày 25-10-2012, Hội nghị Hội đồng Cộng đồng Văn hóa - xã hội ASEAN lần thứ 8 đã diễn ra tại thủ đô Phnôm Pênh (Phnom Penh) của Cam-pu-chia, dưới sự chủ trì của Thủ tướng nước chủ nhà Hun Sen. Chủ đề được Hội nghị thảo luận gồm văn hóa, môi trường, giáo dục, thiên tai, phụ nữ và trẻ em, sức khỏe cộng đồng và phúc lợi xã hội. Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Hun Sen cho biết sự phát triển của Cộng đồng Văn hóa - xã hội ASEAN được xem xét và đánh giá trên cơ sở việc tổ chức thực hiện và triển khai kế hoạch tổng thể gồm các lĩnh vực trọng tâm như thu hẹp khoảng cách phát triển; phát triển con người; phúc lợi và bảo hiểm xã hội; các quyền và bình đẳng xã hội; tạo dựng bản sắc ASEAN và bảo đảm môi trường bền vững. Thủ tướng Hun Sen kêu gọi các nước thành viên ASEAN tăng cường biện pháp bảo vệ 285 triệu người lao động trong khu vực, đồng thời cho rằng việc các nhà lãnh đạo hiệp hội thành lập một ủy ban để thực hiện tuyên bố của ASEAN về bảo vệ và nâng cao quyền của lao động nhập cư cần phải được hoàn tất trước năm 2015. Cộng đồng ASEAN gồm ba trụ cột là Cộng đồng Chính trị và An ninh; Cộng đồng Kinh tế và Cộng đồng Văn hóa - xã hội. Ba trụ cột này liên kết chặt chẽ và hỗ trợ nhau nhằm bảo đảm hòa bình dài lâu, ổn định và thịnh vượng chung trong khu vực. Kế hoạch Cộng đồng Văn hóa - xã hội ASEAN thực hiện trong giai đoạn 2009-2015 bao gồm 40 cơ cấu với 339 hoạt động. Tính đến nay, đã có 293 hoạt động đã và đang được thực hiện, trong đó 80 hoạt động đã hoàn thành.

7. Thế giới lên án vụ đánh bom đẫm máu tại Áp-ga-ni-xtan

Sáng 26-10-2012, một vụ đánh bom đẫm máu đã xảy ra tại một nhà thời Hồi giáo ở Áp-ga-ni-xtan, cướp đi mạng sống của ít nhất 40 người đúng vào ngày bắt đầu lễ Hiến sinh, một trong hai lễ hội quan trọng nhất trong năm của người Hồi giáo trên toàn thế giới. Vụ tấn công đã vấp phải sự lên án mạnh mẽ của dư luận quốc tế. Phát biểu tại cuộc gặp Ngoại trưởng Ai-len Ê-a-môn Gin-mo (Eamon Gilmore) đang ở Bơ-len (Berlen), Ngoại trưởng Đức Gui-đô Ve-xtơ-ve-lơ (Guido Westerwelle) khẳng định, vụ tấn công là một hành động man rợ. Với quan điểm tương tự, Ngoại trưởng Ai-len Gin-mo cũng cực lực lên án vụ tấn công, coi đó là một tội ác chống lại những người dân vô tội, nhất là khi nó xảy ra đúng vào ngày cộng đồng người Hồi giáo trên thế giới bắt đầu lễ hội quan trọng nhất trong năm của mình. Tại quốc gia láng giềng Pa-ki-xtan, Bộ Ngoại giao Pa-ki-xtan ra thông cáo nêu rõ, Chính phủ Pa-ki-xtan chia sẻ nỗi đau với Chính phủ Áp-ga-ni-xtan và người thân của các nạn nhân trong vụ tấn công, đồng thời cam kết sẽ sát cánh cùng Chính phủ Áp-ga-ni-xtan trong cuộc chiến chống khủng bố và các thế lực gây tội ác. Cùng ngày, tướng Mỹ Giôn R.An-len (John R. Allen), Tư lệnh lực lượng hỗ trợ an ninh quốc tế tại Afgaistan, cũng ra thông báo cực lực lên án vụ tấn công, đồng thời cam kết sẽ nỗ lực hết khả năng để giúp Chính phủ và người dân Afgaistan tạo lập hòa bình. Về phần mình, ngay sau khi vụ tấn công xảy ra, Tổng thống Afgaistan Hamid Kazai một lần nữa ra lời kêu gọi lực lượng Taliban chấm dứt mọi hành động phá hoại và giết hại người dân trong nước.

8. Lào chính thức gia nhập WTO

Theo một thông cáo báo chí từ Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), tại phiên họp ngày 26-10-2012, Đại Hội đồng WTO đã nhất trí để Lào trở thành thành viên mới của tổ chức này. Tuy nhiên, Lào sẽ chỉ trở thành thành viên đầy đủ của WTO sau khi chính phủ nước này phê chuẩn toàn bộ các thủ tục gia nhập. WTO hy vọng việc trao quy chế thành viên cho Lào, một trong những nước kém phát triển nhất Đông Nam Á, sẽ giúp thúc đẩy phát triển, thu hút đầu tư quốc tế nhiều hơn và đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế của nước này. Bộ trưởng Công nghiệp và Thương mại Lào, cũng là Trưởng đoàn đàm phán gia nhập WTO của Lào, ông Nam Viyaketh bày tỏ tin tưởng rằng Quốc hội sẽ phê chuẩn các thủ tục gia nhập WTO vào tháng 12-2012. Lào đã đệ đơn gia nhập WTO từ năm 1997. Gia nhập WTO sẽ giúp Lào được tiếp cận thị trường hàng hóa và dịch vụ ở mức độ nhất định. Đặc biệt, Lào sẽ phải tuân thủ mức trần thuế đối với hàng hóa, các giới hạn trợ cấp cho nông nghiệp, và khả năng tiếp cận các thị trường dịch vụ của nước này. Đối với hàng hóa, Lào đã cam kết áp mức thuế trung bình tối đa 18,8% đối với mọi sản phẩm, 19,3% đối với nông sản và 18,7% đối với các loại còn lại. Trong khu vực dịch vụ, Lào đã đưa ra các cam kết tiếp cận thị trường trong 10 khu vực chính và 79 khu vực phụ. Các cam kết này sẽ đưa các thị trường của Lào phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế và tạo sự minh bạch lớn hơn. Để được gia nhập WTO, Lào cũng đã thực hiện các cam kết khác trong các cuộc đàm phán song phương với các thành viên quan tâm, trong đó có Ô-xtrây-li-a, Ca-na-đa, Trung Quốc, Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ và U-cra-na. Chính việc hoàn thiện các cuộc đàm phán song phương với từng thành viên vào tháng 9-2012 đã cho phép Lào trình các thủ tục gia nhập để được phê chuẩn lên WTO.

9. Căng thẳng Trung - Nhật leo thang liên quan đến việc tranh chấp chủ quyền trên Biển Hoa Đông


Căng thẳng giữa Trung Quốc-Nhật Bản liên quan đến việc tranh chấp chủ quyền đảo Điếu Ngư, phía Nhật Bản gọi là Xên-ca-cư (Senkaku), tiếp tục leo thang trong bối cảnh các bên vẫn giữ nguyên lập trường của mình về vấn đề này. Theo hãng tin Tân Hoa, trong cuộc họp báo bất thường tổ chức vào tối 26-10, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Trương Chí Quân ngày 26-10 tuyên bố Bắc Kinh sẽ không bao giờ nhượng bộ trong vấn để chủ quyền lãnh thổ. Ông nói Trung Quốc ủng hộ việc giải quyết các tranh chấp quốc tế một cách hòa bình thông qua đối thoại và đàm phán song đối với vấn đề Điếu Ngư/Xên-ca-cư, điều này không chỉ phụ thuộc vào phía Trung Quốc. Bắc Kinh đã thể hiện lập trường cứng rắn khi tuyên bố nước này bảo lưu quyền áp dụng các biện pháp trả đũa mạnh mẽ nếu Nhật Bản “tạo ra các sự cố” ở những vùng biển xung quanh quần đảo Điếu Ngư/Xên-ca-cư. Ngoài ra, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc cũng khẳng định việc Nhật Bản quốc hữu hóa một phần quần đảo Điếu Ngư/Xên-ca-cư đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng nhất đối với quan hệ Trung - Nhật kể từ khi hai nước bình thường hóa quan hệ 40 năm trước. Trong khi đó, phía Nhật Bản cũng tuyên bố sẵn sàng thương lượng với Trung Quốc. Chánh văn phòng nội các Nhật Bản Ô-xa-mư Phư-gi-mư-ra (Osamu Fujimura) xác nhận, tuần trước, Thứ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Chi-ca-ô Ca-oai (Chikao Kawai) và Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Trương Chí Quân đã có cuộc hội đàm tại Thượng Hải. Tuy nhiên, ông Trương không đề cập đến nội dung của cuộc đàm phán trên.

10. Bão hoành hành tại khu vực châu Á và Ca-ri-bê

Các nước khu vực châu Á và tại Ca-ri-bê đang tiếp tục hứng chịu sự tàn phá nặng nề từ hai cơn bão Sơn Tinh và Xen-đi (Sandy). Những thống kê mới nhất từ nhà chức trách những khu vực này đều cho thấy số người thiệt mạng gia tăng khi bão đổ bộ. Chiều 26-10-2012 Hội đồng Quản lý và giảm nhẹ thiên tai quốc gia Phi-líp-pin cho biết, số người thiệt mạng khi bão Sơn Tinh đổ bộ nước này đã tăng lên tám. Các tỉnh duyên hải Phi-líp-pin phải hứng chịu mưa to gió lớn và nhiều ngôi làng bị ngập úng nghiêm trọng do ảnh hưởng của bão. Giao thông đường bộ, đường thủy và đường hàng không tại Phi-lip-pin đã bị gián đoạn, ảnh hưởng tới 16 nghìn 400 hành khách. Từ chiều qua, bão Sơn Tinh bắt đầu di chuyển về phía Tây Phi-líp-pin. Ước tính Phi-líp-pin phải chịu hơn 107 nghìn USD thiệt hại do bão gây ra. Còn tại vùng biển Ca-ri-bê, các nước cũng thông báo thống kê thiệt hại từ trận bão Sandy phá hủy hàng trăm ngôi nhà, nhiều diện tích đất nông nghiệp và làm hàng nghìn người phải sơ tán. Theo thông tin mới nhất của Trung tâm dự báo bão quốc gia Mỹ, bão Sandy đang chuyển hướng tới bờ biển phía Đông nước Mỹ và sẽ đổ bộ vào tuần tới. Tại bang Phlo-ri-đa, nhà chức trách đã chuẩn bị sẵn các kế hoạch cứu trợ khẩn cấp nhằm đối phó với bão. Nhiều trường học ở khu vực phía Nam của bang đã tạm thời đóng cửa đến hết tuần. Các chuyến bay quốc tế với điểm đến là các nước vùng Ca-ri-bê đã bị hoãn lại. Bão Sandy là cơn bão cấp 2 trong bậc thang Saffir-Simpson 5 cấp về cường độ bão./.