Giữ gìn và phát huy những truyền thống quý báu của Đảng bộ thành phố Hà Nội trong thời kỳ mới

Trương Thị Duyên
Học viện Báo chí và Tuyên truyền
09:46, ngày 05-11-2024

TCCS - Đảng bộ thành phố Hà Nội là một trong những Đảng bộ ra đời sớm nhất cả nước (ngày 17-3-1930), chỉ sau hơn 40 ngày Đảng Cộng sản Việt Nam thành lập. Lịch sử hơn 94 năm đấu tranh, xây dựng, phát triển và trưởng thành vẻ vang của Đảng bộ thành phố Hà Nội đã tích lũy, hun đúc nên những truyền thống đáng tự hào mà ngày nay cán bộ, đảng viên, nhân dân Hà Nội cần ra sức giữ gìn, phát huy.

Những thành tựu to lớn, đáng tự hào của Đảng bộ thành phố Hà Nội qua hơn 94 năm lịch sử

Tiếp sau sự kiện trọng đại Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập ngày 03-02-1930, ngày 17-3-1930, Đảng bộ Hà Nội được thành lập. Lịch sử ra đời, đấu tranh, xây dựng và phát triển của Đảng bộ Hà Nội luôn gắn chặt với quá trình đấu tranh cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam. Hơn 94 năm qua, với trí tuệ, bản lĩnh và nghị lực kiên cường; với tinh thần chủ động, sáng tạo, bằng ý chí phấn đấu không ngại gian khó, không sợ hy sinh của đội ngũ cán bộ, đảng viên, bằng ý thức đoàn kết, gắn bó máu thịt với nhân dân, Đảng bộ thành phố Hà Nội đã lãnh đạo nhân dân Thủ đô đạt được nhiều thành tựu to lớn.

Lãnh đạo thành công cuộc đấu tranh giành chính quyền về tay nhân dân ở Thủ đô, góp phần cùng nhân dân cả nước làm nên Cách mạng Tháng Tám vĩ đại

Tổng khởi nghĩa ngày 19-8-1945 diễn ra ở Hà Nội là đỉnh cao cuộc đấu tranh của nhân dân cả nước. Quân lệnh khởi nghĩa của Trung ương phát đi từ ATK “Thủ đô kháng chiến”, nhưng do điều kiện khó khăn, lúc đó Quân lệnh chưa về tới Hà Nội, song, nắm bắt thời cơ đến, bằng sự nhạy bén, năng động, sáng tạo, chỉ với gần 50 đảng viên, Đảng bộ thành phố Hà Nội đã tập hợp đông đảo các tầng lớp nhân dân nhất tề đứng dậy, giành chính quyền. Thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Tháng Tám ở Hà Nội là kinh nghiệm thực tiễn hết sức quý báu để Đảng ta kịp thời chỉ đạo cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám thắng lợi trong cả nước, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam). Với ý nghĩa đó, Hà Nội đã ghi thêm một chiến công chói lọi trong trang sử đấu tranh bất khuất của Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội, đánh dấu bước trưởng thành vượt bậc của Đảng bộ thành phố, trực tiếp tạo ra thế và lực mới cho phong trào đấu tranh cách mạng ở Thủ đô và cả nước.

Lãnh đạo cuộc đấu tranh bảo vệ thành quả cách mạng và tích cực tham gia cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược

Trong tình thế vận mệnh đất nước “ngàn cân treo sợi tóc”, dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng bộ thành phố Hà Nội đã lãnh đạo nhân dân Thủ đô thực hiện cuộc đấu tranh chống thù trong, giặc ngoài, bảo vệ chính quyền cách mạng non trẻ của Trung ương và Hà Nội.

Với ý chí “quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”, Hà Nội mở đầu toàn quốc kháng chiến đã sáng tạo nhiều hình thức chiến đấu trong lòng thành phố, làm tiêu hao và kìm chân quân địch ở Thủ đô suốt 60 ngày đêm, chặn đứng mưu toan “Đánh nhanh thắng nhanh” của thực dân Pháp. Đây là đóng góp có ý nghĩa to lớn giúp Trung ương cùng cả nước chuẩn bị cho cuộc kháng chiến trường kỳ. 

Sau chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, ngày 10-10-1954, Hà Nội sạch bóng quân xâm lược, năm cửa ô đón chào đoàn quân chiến thắng trở về, trong đó có những chiến sĩ quyết tử của Trung đoàn Thủ đô anh hùng. Thủ đô được giải phóng, trở lại vị trí trung tâm, đầu não chính trị của cả nước.

Lãnh đạo nhân dân giành thắng lợi trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Thủ đô trong bối cảnh vừa có hòa bình, vừa có chiến tranh, chống đế quốc Mỹ xâm lược

Giai đoạn 1954 - 1975 là quãng thời gian có nhiều sự thử thách nghiệt ngã, song cũng rất tự hào đối với Đảng bộ Hà Nội. Từ 1954 - 1964, trong bối cảnh nửa nước phải sống dưới ách xâm lược tàn bạo của đế quốc Mỹ. Hà Nội một mặt tập trung sức khôi phục và phát triển kinh tế, nhanh chóng hàn gắn các vết thương chiến tranh; đồng thời cùng miền Bắc tích cực chi viện sức người, sức của cho cách mạng miền Nam. Từ 1965 - 1975, đế quốc Mỹ tăng cường và mở rộng chiến tranh xâm lược ra cả nước bằng không quân và hải quân, trong đó Hà Nội phải đối đầu và đã đánh thắng cuộc tập kích chiến lược bằng máy bay B52 trong 12 ngày đêm cuối năm 1972, lập nên kỳ tích “Điện Biên Phủ trên không”, được thế giới ngợi ca là “Thủ đô của lương tri và phẩm giá con người”. Dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng, Bác Hồ; sau đó là thực hiện Di chúc của Bác, Đảng bộ và nhân dân Hà Nội đã làm nên nhiều thành tựu mới, vừa ra sức xây dựng Thủ đô xã hội chủ nghĩa, vừa chi viện sức người sức của cho cách mạng miền Nam với tinh thần “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, “Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”. 

Lãnh đạo nhân dân Thủ đô, cùng cả nước thực hiện công cuộc đổi mới

Sau đại thắng của Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, đất nước hòa bình, thống nhất, nhân dân Thủ đô Hà Nội cùng cả nước bước vào giai đoạn cách mạng mới, khôi phục, phát triển đất nước sau chiến tranh; rồi cùng với quân dân cả nước chiến đấu bảo vệ biên giới, bảo vệ độc lập, chủ quyền lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc, làm tròn nghĩa vụ quốc tế. 

Hơn ba thập kỷ qua dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, Đảng bộ và nhân dân Hà Nội đã nỗ lực, bền bỉ cùng với nhân dân cả nước vượt qua mọi khó khăn, thách thức tiến hành công cuộc đổi mới thắng lợi, giành được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, tạo thế và lực mới cho sự phát triển đi lên của Thủ đô.

Đặc biệt, sau hơn 10 năm mở rộng địa giới hành chính và triển khai Luật Thủ đô, Nghị quyết số 11-NQ/TW, ngày 6-1-2012 của Bộ Chính trị, “Về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô giai đoạn 2011 - 2020”, Hà Nội tiếp tục có bước phát triển mạnh mẽ cả về quy mô, diện mạo với những thành tựu to lớn, toàn diện, góp phần quan trọng vào thành tựu chung của cả nước, xứng đáng là trái tim của Tổ quốc, là đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế.

Phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố đã cụ thể hóa các chủ trương, nghị quyết của Trung ương Đảng và Chính phủ để lãnh đạo, điều hành công cuộc đổi mới, xây dựng và phát triển Thủ đô: 

1. Kinh tế Thủ đô tiếp tục phát triển, đạt mức tăng trưởng khá cao, hằng năm đều tăng gấp 1,5 lần so với mức tăng bình quân chung của cả nước. Hà Nội chỉ chiếm 1% diện tích, 8% dân số, nhưng đóng góp gần 17% GDP và 20% thu ngân sách của cả nước, là đầu tàu, động lực kinh tế. Xây dựng nông thôn mới đạt kết quả nổi bật, đứng đầu cả nước về số xã đạt chuẩn, với nhiều mô hình sản xuất có hiệu quả kinh tế cao. 

2. Diện mạo của Thủ đô có nhiều thay đổi, ngày càng khang trang. Nhiều công trình, dự án kinh tế, xã hội quy mô lớn, hiện đại đã được hoàn thành. Công tác quy hoạch, quản lý đất đai, quản lý đô thị, trật tự, an toàn giao thông, trật tự kỷ cương đô thị được tăng cường. Nếp sống văn minh đô thị có nhiều chuyển biến tích cực.

3. Sự nghiệp văn hóa, giáo dục - đào tạo, y tế, khoa học - công nghệ tiếp tục phát triển và đạt nhiều thành quả quan trọng; chăm lo cho con người và xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh có chuyển biến, tiến bộ; tiếp tục dẫn đầu cả nước nhiều chỉ tiêu về văn hóa, giáo dục - đào tạo, thể thao thành tích cao; chất lượng cuộc sống nhân dân Thủ đô từ thành thị đến nông thôn được cải thiện rõ rệt.

4. Chính trị - xã hội ổn định, quốc phòng, an ninh của Thủ đô tiếp tục được củng cố, trật tự, an toàn xã hội có chuyển biến tốt hơn. Quan hệ đối ngoại, hội nhập phát triển rộng mở. Phối hợp với các cơ quan trung ương, liên kết, hợp tác với các tỉnh, thành phố trong cả nước được đẩy mạnh. Vai trò, vị thế, uy tín của Thủ đô ngày càng được nâng cao. 

5. Đảng bộ thành phố Hà Nội đã triển khai thực hiện nghiêm túc Nghị quyết của Trung ương về xây dựng Đảng gắn với tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, tạo được những chuyển biến tích cực; năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng các cấp, chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên được nâng lên. Hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền có chuyển biến tích cực. Nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội được đổi mới.

Những nỗ lực, hy sinh, đóng góp của Đảng bộ, chính quyền, của các thế hệ cán bộ, đảng viên, chiến sĩ và đồng bào Thủ đô vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa đã được Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ ghi nhận, biểu dương bằng nhiều phần thưởng cao quý như: Ba lần được tặng Huân chương Sao Vàng cùng nhiều danh hiệu vinh dự và cao quý: Danh hiệu “Thủ đô anh hùng”; Huân chương Hồ Chí Minh; được UNESCO tặng danh hiệu “Thành phố Vì hòa bình” năm 1999; 1 Huân chương Độc lập và 4 năm liên tiếp từ 2016 được nhận Cờ thi đua của Chính phủ…

Hơn 94 năm lịch sử đã hun đúc nên những truyền thống tốt đẹp của Đảng bộ thành phố Hà Nội

Một là, luôn kiên định mục tiêu, lý tưởng của Đảng là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.

Độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội là sự lựa chọn đúng đắn của Đảng và nhân dân ta, dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn tin cậy, phù hợp với ước nguyện, khát vọng của nhân dân ta. Thực tiễn cách mạng nước ta từ khi có Đảng đến nay đã chứng minh sự đúng đắn của mục tiêu, con đường độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Đó là con đường duy nhất đúng, là một tất yếu lịch sử của đất nước ta, không thể có con đường nào khác. Dù trong hoàn cảnh tạm bị địch chiếm đóng, đàn áp, khủng bố, trong lúc thuận lợi cũng như lúc khó khăn, dù trong chiến tranh ác liệt cũng như trong hòa bình xây dựng, các thế hệ cán bộ, đảng viên của Đảng bộ Hà Nội luôn vững vàng về bản lĩnh chính trị, tin tưởng vào con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, kiên định phấn đấu hướng theo mục tiêu, lý tưởng cách mạng của Đảng.

Hai là, chủ động, năng động sáng tạo trong quá trình vận dụng quan điểm, đường lối, nghị quyết, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đề ra những chủ trương, quyết sách phù hợp thực tiễn Hà Nội ở từng giai đoạn và tổ chức thực hiện thắng lợi những chủ trương, quyết sách đã đề ra.

Hà Nội là mảnh đất tiêu biểu cho lịch sử hàng ngàn năm văn hiến của dân tộc ta. Hà Nội là trái tim của cả nước, đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa, giáo dục đào tạo, khoa học - công nghệ, kinh tế và giao dịch quốc tế của cả nước. Vị trí trung tâm, đầu não của Hà Nội nói lên vị thế, tầm quan trọng Thủ đô của đất nước; đồng thời, cũng luôn đặt ra cho Hà Nội những nhiệm vụ, yêu cầu, đòi hỏi rất cao. Mỗi bước phát triển, mỗi biến cố của Hà Nội đều có ảnh hưởng rất lớn tới tình hình của cả nước. 

Ba là, truyền thống đoàn kết.

Trong quá trình xây dựng và phát triển, Đảng bộ Hà Nội luôn thấm sâu lời dạy của Bác Hồ: Mỗi cán bộ, đảng viên phải giữ gìn sự đoàn kết như giữ gìn con ngươi của mắt mình. Với Đảng bộ Hà Nội, việc tăng cường sự đoàn kết, nhất trí lại luôn được coi trọng và xác định là nhân tố hàng đầu trong mọi hoạt động của Đảng bộ.

Trong quá trình phát triển, Thủ đô Hà Nội có nhiều lần chia tách, sáp nhập, nhất là lần mở rộng địa giới hành chính Thủ đô theo Nghị quyết của Quốc hội (Khóa XII). Công tác sắp xếp bộ máy, đội ngũ cán bộ, công chức với phương châm “Đoàn kết, hợp tác, trách nhiệm” được thấu suốt ở các ngành, các cấp; nhờ vậy đã nhanh chóng ổn định được tình hình, tạo đà cho Hà Nội tiếp tục phát triển vươn lên vị thế mới, tầm cao mới.

Bốn là, truyền thống gắn kết mật thiết với nhân dân.

Hiện nay, Đảng bộ thành phố Hà Nội có hơn 40 vạn đảng viên, gần bằng một phần mười tổng số đảng viên cả nước. Đảng bộ thành phố Hà Nội luôn nhận thức sâu sắc sức mạnh của Đảng là từ sự gắn bó máu thịt với nhân dân. Nhiệm vụ cách mạng từng giai đoạn, từng thời kỳ có thể khác nhau, nhưng mục tiêu tất cả vì lợi ích của nhân dân, vì hạnh phúc của nhân dân không bao giờ thay đổi.

Năm là, truyền thống tiên phong, gương mẫu, nhân văn trong mỗi cán bộ, đảng viên.

Tiên phong, gương mẫu, nhân văn là truyền thống tốt đẹp được hun đúc qua lịch sử đấu tranh cách mạng, lịch sử xây dựng và phát triển của Đảng bộ thành phố Hà Nội hơn 94 năm qua. Phát biểu tại Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVI, cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: “Hà Nội ngàn năm văn hiến là bộ mặt, là niềm tự hào của quốc gia. Người Hà Nội phải sống thực sự có văn hóa, tiêu biểu cho văn hóa dân tộc. Đó là lối sống nhân ái, nghĩa tình, thủy chung, trong sáng, tôn trọng pháp luật”. 

Tiếp tục giữ gìn và phát huy những truyền thống tốt đẹp của Đảng bộ thành phố Hà Nội trong giai đoạn mới

Trong những năm sắp tới, Thủ đô có nhiều cơ hội để phát triển nhanh về mọi mặt; song, bên cạnh đó còn có không ít khó khăn, thách thức, đòi hỏi Đảng bộ và nhân dân Hà Nội phải tranh thủ thời cơ, nỗ lực vượt qua thách thức, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, toàn diện và đồng bộ, phát huy cao độ truyền thống lịch sử, văn hóa và cách mạng, vị thế, tầm vóc mới của Thủ đô thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị được giao.

Thứ nhất, cần nhận thức sâu sắc vị trí, vai trò đầu não, đặc biệt quan trọng của Thủ đô nghìn năm văn hiến, anh hùng, hòa bình, hữu nghị. Coi đây là sức mạnh, động lực tinh thần to lớn để phát triển tầm vóc Thủ đô trong thời gian tới; đi đầu trong việc tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, phát huy mọi khả năng và nguồn lực của các thành phần kinh tế; phấn đấu đạt mức tăng trưởng kinh tế bình quân hằng năm từ 7,5% trở lên. Giải quyết hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội.

Thứ hai, tập trung xây dựng nền văn hóa Hà Nội trên cơ sở phát huy truyền thống nghìn năm văn hiến, đậm đà bản sắc gắn với tiếp thu các giá trị văn hóa tiên tiến của nhân loại; xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh với những giá trị nhân văn sâu sắc; để văn hóa và con người Hà Nội thực sự trở thành giá trị tinh thần to lớn, nguồn lực quan trọng của Thủ đô Hà Nội cũng như của cả nước.

Thứ ba, tiếp tục xây dựng lực lượng vũ trang tinh nhuệ, chính quy, từng bước hiện đại, cùng với toàn dân giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội và cuộc sống bình yên của nhân dân; bảo vệ các cơ quan đầu não của Đảng và Nhà nước, các sự kiện của quốc gia và quốc tế. Chủ động nắm và xử lý tình hình, không để bất ngờ; kiên quyết, không để hình thành các hội, nhóm cơ hội chính trị chống phá Đảng, Nhà nước và nhân dân ta.

Thứ tư, cùng với cả nước, thay mặt cả nước làm tốt công tác đối ngoại; xây dựng hình ảnh tốt đẹp của người Hà Nội trước bạn bè quốc tế; mở rộng giao lưu phát triển kinh tế, văn hóa, giáo dục, quốc phòng, chống tội phạm; bảo vệ tốt và tranh thủ có hiệu quả các cơ quan ngoại giao, các tổ chức quốc tế đóng trên địa bàn. Mở rộng quan hệ phối hợp với các cơ quan trung ương và liên kết, hợp tác với các tỉnh ủy, thành ủy.

Thứ năm, chú trọng thực hiện tốt nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng hệ thống chính trị của thành phố trong sạch, vững mạnh. Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng bộ; phát huy tính tiên phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp; kiên quyết phòng, chống, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và các biểu hiện tiêu cực khác trong cán bộ, đảng viên; đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu… củng cố và tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng bộ thành phố./.