Đổi mới là sự nghiệp cách mạng vĩ đại của toàn Đảng, toàn dân ta vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Trong quá trình 20 năm đổi mới vừa qua, trên đất nước ta, cái mới không ngừng nảy nở. Mới trong tư duy lãnh đạo và quản lý. Mới trong đường lối chủ trương và chính sách. Mới trong phong trào hành động cách mạng của nhân dân.

Để biến cái mới từ riêng lẻ đến phổ biến, từ tư duy và chính sách đến hành động thực tiễn hay ngược lại, điều quan trọng trước tiên là phải phát hiện cái mới ngay từ đầu, phân tích để thấu hiểu bản chất và giá trị định hướng của cái mới đó.

“Cái mới trong đổi mới”, chứ không phải đổi mới nói chung, mới là điều nhà báo Hà Đăng đặc biệt quan tâm trong các bài viết của mình. Theo tác giả, đổi mới không chỉ là những hành động riêng lẻ, cụ thể nhằm làm thay đổi một thực tế tình hình mà là đường lối chính trị, chiến lược cách mạng của Đảng, là chính sách phát triển nhất quán của Nhà nước ta nhằm đưa đất nước tiến lên trong thời kỳ mới. Đổi mới là một phong trào cách mạng rộng rãi của quần chúng để làm nên lịch sử. Đổi mới là một giá trị văn hóa có ý nghĩa lớn. Đề cập tới cái mới, trong bài viết về “Cái mới trong Báo cáo chính trị Đại hội IX của Đảng”, tác giả nói: “Cái mới ở đây được hiểu là cái lần đầu tiên được nêu lên, cũng có thể là cái đã từng được nói tới nhưng nay đề cập với tinh thần mới và nội dung mới, cũng có cái tưởng như cũ nhưng đặt ra trong bối cảnh tình hình đã khác trước mà trở thành mới. Cái mới ở đây còn được hiểu là mới so với Nghị quyết Đại hội VIII, bao gồm cả những điều đã được phát triển qua các nghị quyết Trung ương tiếp theo, nay được đúc kết lại”. Với cách nhìn đó, tác giả đã nêu lên một cách có sức thuyết phục 15 cái mới của Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội IX. Và cùng với cách nhìn đó, tác giả nêu lên trong các bài viết của mình cái mới của những sự kiện lớn về chính trị, kinh tế, văn hóa của đất nước, của từng nghị quyết Hội nghị Trung ương, từng chủ trương và chính sách của Đảng và Nhà nước, từng hoạt động của nhân dân trong đời sống xã hội.

Tập sách Cái mới trong đổi mới tập hợp một số bài của nhà báo Hà Đăng viết về đổi mới, đã được đăng trên Tạp chí Cộng sản, Báo Nhân dân và một số báo khác trong thời gian 10 năm trở lại đây, phần lớn là những bài chính luận. Dù là chính luận, ký hay tiểu phẩm, các bài viết đều được trình bày một cách dung dị, nội dung sâu sắc, thấm đậm chất văn học và giàu hình tượng. Các đầu đề được lựa chọn sát hợp với nội dung như: “Chiến lược cán bộ”, “Cái mới của một Hội nghị Trung ương”, “Năm nghị quyết, một tinh thần”, “Cách nhìn và cái biết”, “Ý chí và duy ý chí”, “Vấn đề của xây dựng, chỉnh đốn Đảng”, “Những điều thần kỳ giữa hai Ất Dậu”, v.v.. Viết về tết và xuân, ta thấy: “Đất nước năm con Hổ”, “Mùa xuân của ngàn xuân”, “Dũng sĩ tuổi trăng tròn”, “Chung rượu đào xuân Bính Tuất”…

Tập sách Cái mới trong đổi mới phản ánh những bước đi và hơi thở của cuộc sống đổi mới. Các bài viết đều được trình bày theo thứ tự thời gian đăng tải trên các báo, không chia thành chương, mục. Phần cuối của cuốn sách là một số bài tác giả viết về báo chí và về chuyên mục “Sinh hoạt tư tưởng”.