Hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng trong bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay

Lê Xuân Huấn
Học viện Chính trị , Bộ Quốc phòng
12:44, ngày 31-03-2022

TCCS - Quan điểm về quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc là bộ phận quan trọng trong hệ thống quan điểm, đường lối lãnh đạo cách mạng của Đảng và Nhà nước ta, là kim chỉ nam cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Trong quá trình lãnh đạo, quan điểm của Đảng ta về hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng trong bảo vệ Tổ quốc không ngừng được phát triển, đổi mới, phù hợp với tình hình thực tiễn của từng giai đoạn cách mạng, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam trong tình hình mới.

Đại hội XIII của Đảng tiếp tục khẳng định, bổ sung, phát triển những quan điểm cơ bản về nhiệm vụ quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, nhiệm vụ hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng hiện nay. Trong nội dung tổng kết, đánh giá về nguyên nhân và bài học kinh nghiệm, Đại hội XIII của Đảng đã chỉ ra: “Sự kết hợp giữa quốc phòng, an ninh và đối ngoại ngày càng chặt chẽ, hiệu quả” (1), và “quan hệ đối ngoại và hội nhập quốc tế tiếp tục mở rộng và đi vào chiều sâu, tạo khung khổ quan hệ ổn định và bền vững với các đối tác” (2) đã được nhấn mạnh và làm rõ. Đồng thời, Đại hội XIII của Đảng nhấn mạnh: “Tăng cường hợp tác quốc tế về quốc phòng, an ninh, thực hiện tốt nhiệm vụ tham gia gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc. Chủ động phối hợp với các quốc gia bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc; xử lý các vấn đề an ninh phi truyền thống, tạo vành đai an ninh bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa” (3). Trên cơ sở những quan điểm, phương châm, nguyên tắc đối ngoại của Đảng, chúng ta phải chủ động bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định trong mọi tình huống, thực hiện linh hoạt, sáng tạo, có hiệu quả các nguyên tắc, phương châm đối ngoại trong tình hình mới.

Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc với các sĩ quan tham gia lực lượng gìn giữ hoà bình Liên hợp quốc_Ảnh: TTXVN

Hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng trong tình hình mới

Trong những năm tới, tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, bản chất chiến lược “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch không thay đổi, nhưng thủ đoạn, phương tiện chống phá… tinh vi hơn, xảo quyệt hơn. Cùng với đó, tình hình thiên tai, dịch bệnh đang diễn biến phức tạp, nhất là đại dịch COVID-19. Theo đó, hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng đặt ra những yêu cầu mới ngày càng cao. Vì vậy, cần quán triệt sâu sắc đường lối, nguyên tắc, quan điểm chỉ đạo, chính sách đối ngoại và chủ trương chủ động, tích cực hội nhập quốc tế của Đảng, Nhà nước. Nghị quyết số 22-NQ/TW, của Bộ Chính trị (khóa XI), “Về hội nhập quốc tế” nhấn mạnh: “Đã có sự đổi mới mạnh mẽ tư duy về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế”(4). Đến nay, những nội dung trong nghị quyết vẫn là những định hướng quan trọng về hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng trong bảo vệ Tổ quốc, theo phương châm: “Hội nhập quốc tế là quá trình vừa hợp tác, vừa đấu tranh; kiên định lợi ích quốc gia, dân tộc; chủ động dự báo, xử lý linh hoạt mọi tình huống, không để rơi vào thế bị động, đối đầu; không tham gia vào các tập hợp lực lượng, các liên minh của bên này chống bên kia” (5).

Qua các kỳ Đại hội, Đảng ta đều đưa ra những quan điểm, nguyên tắc, phương châm, phương pháp cụ thể, sâu sắc về vấn đề quốc phòng, hội nhập quốc tế và công tác đối ngoại, là định hướng cho thắng lợi của ngoại giao Việt Nam, để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Phải trông ở thực lực. Thực lực mạnh, ngoại giao sẽ thắng lợi. Thực lực là cái chiêng mà ngoại giao là cái tiếng. Chiêng có to tiếng mới lớn” (6). Ngoại giao Việt Nam luôn nêu cao tinh thần nhân văn, chính nghĩa, hữu nghị, đoàn kết và hợp tác với các dân tộc khác. Đồng thời, luôn giữ vững quan điểm “dĩ bất biến ứng vạn biến”, kiên quyết, kiên trì về nguyên tắc, song linh hoạt, mềm mỏng, khôn khéo về sách lược. Thực hiện công tác đối ngoại để phục vụ sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Kiên quyết giữ vững độc lập, tự chủ và định hướng xã hội chủ nghĩa trong quá trình mở rộng, nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại, hội nhập quốc tế. Tăng cường nội lực để bảo đảm cho công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế thành công; nắm vững những nguyên tắc và vấn đề cơ bản của thông lệ quốc tế. Hội nhập quốc tế trên cơ sở phát huy tối đa nội lực, tranh thủ ngoại lực; hội nhập kinh tế quốc tế là trọng tâm, hội nhập quốc tế trên các lĩnh vực khác từng bước được mở rộng và tạo thuận lợi cho hội nhập kinh tế quốc tế; nghiêm chỉnh tuân thủ các cam kết quốc tế đi đôi với chủ động, tích cực tham gia xây dựng, thực hiện các chuẩn mực chung bảo đảm lợi ích quốc gia - dân tộc.

Quán triệt sâu sắc Nghị quyết số 806-NQ/QUTW, ngày 31-12-2013, của Quân ủy Trung ương, “Về hội nhập quốc tế và đối ngoại về quốc phòng đến năm 2020 và những năm tiếp theo”, Quân ủy Trung ương đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện Đề án Hội nhập quốc tế về quốc phòng đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, đưa công tác này ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất, hiệu quả, bảo đảm cho quan hệ quốc phòng thực sự là một trụ cột trong quan hệ quốc tế, gắn kết chặt chẽ, tạo điều kiện thuận lợi cho hội nhập quốc tế và đối ngoại trên các lĩnh vực khác, nhằm thực hiện kế sách “bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa” bằng biện pháp hòa bình.

Thực hiện chủ trương đó của Đảng, Bộ Quốc phòng đã cụ thể hóa và thiết lập quan hệ hợp tác quốc phòng với trên 80 nước và nhiều tổ chức quốc tế. Quân đội nhân dân Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình đã hoàn thành tốt nhiệm vụ, được Liên hợp quốc, chính phủ và nhân dân nước sở tại đánh giá cao. Những kết quả đó là minh chứng sinh động cho phương châm: Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy, thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế; làm cho bạn bè quốc tế ngày càng hiểu, tin tưởng và ủng hộ sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc chính nghĩa của nhân dân Việt Nam. Điều đó, một mặt, tạo điều kiện thuận lợi cho nước ta tranh thủ được sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế, các nguồn lực bên ngoài để xây dựng đất nước, quân đội, bảo vệ Tổ quốc; mặt khác, giúp chúng ta đúc rút được nhiều bài học, nhất là nhận diện được những điểm còn hạn chế để nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại quốc phòng. Tình hình chính trị - xã hội trong nước được duy trì ổn định. Vị thế quốc tế của đất nước được nâng cao.

Công tác đối ngoại, hợp tác quốc tế về quân sự, quốc phòng đảm nhận nhiệm vụ hết sức nặng nề, đòi hỏi phải tiếp tục tăng cường, nâng cao hiệu quả nhằm phục vụ đắc lực mục tiêu mà Đại hội XIII của Đảng đã chỉ rõ: “Đẩy mạnh và làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác song phương với các đối tác, đặc biệt là các đối tác chiến lược… Chủ động, tích cực tham gia các cơ chế đa phương về quốc phòng, an ninh theo tư duy mới về bảo vệ Tổ quốc” (7).

Để thực hiện chủ trương trên, đòi hỏi phải “kết hợp chặt chẽ giữa quốc phòng, an ninh và đối ngoại; tăng cường hợp tác quốc tế về quốc phòng, an ninh” (8), “có kế sách ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa” (9). Đồng thời, coi trọng, vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đối ngoại vào thực tiễn hoạt động đối ngoại quân sự, quốc phòng, hợp tác quốc tế về quốc phòng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng tạo nguồn lực quan trọng để xây dựng quân đội hiện đại

Quan điểm về quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc, hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng tạo nguồn lực quan trọng để xây dựng quân đội hiện đại là bộ phận quan trọng trong hệ thống quan điểm, đường lối lãnh đạo cách mạng của Đảng, là “kim chỉ nam” cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Trong quá trình lãnh đạo, nhận thức, tư duy của Đảng về quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc không ngừng được phát triển, đổi mới phù hợp với tình hình thực tiễn theo từng giai đoạn cách mạng, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong tình hình mới. Thực tế cho thấy, hợp tác quốc phòng giữa Việt Nam với các nước đã và đang được quan tâm, ngày càng mở rộng với phương châm không phân biệt thể chế chính trị, trên cơ sở mục tiêu chung là tăng cường hữu nghị, sự hiểu biết và tin cậy lẫn nhau. Bên cạnh đó, với ưu tiên xây dựng, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là yếu tố có ý nghĩa quyết định trong xây dựng quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, công tác đối ngoại quốc phòng thời gian qua luôn chú trọng thúc đẩy hợp tác đào tạo và một số lĩnh vực khác nhằm mục tiêu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Thời gian tới, với tư duy “vũ khí rất quan trọng, nhưng con người mới là quyết định”, công tác đối ngoại quốc phòng và an ninh tiếp tục mở rộng hợp tác trong đào tạo các ngành, nghề kỹ thuật, ngoại ngữ, thực thi pháp luật, ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống và một số nội dung trong lĩnh vực khoa học xã hội... Cùng với tăng cường hoạt động trao đổi chuyên môn, việc phối hợp hoạt động chung theo các cơ chế đa phương và song phương để nâng cao năng lực mọi mặt trong điều kiện chiến tranh công nghệ cao cũng được chú trọng nhằm ứng phó hiệu quả với các thách thức, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ năng lực, tự tin, làm chủ trong các lĩnh vực chuyên môn, đáp ứng yêu cầu xây dựng quân đội chính quy, tinh nhuệ, ngày càng hiện đại, góp phần nâng cao hình ảnh, vị thế của quân đội và đất nước Việt Nam với bạn bè quốc tế.

Xây dựng quân đội hiện đại không thể tách rời hợp tác quốc tế trong lĩnh vực công nghiệp quốc phòng. Thông qua hoạt động thương mại quốc phòng và các cơ chế về hợp tác quốc tế và đối ngoại quốc phòng, chúng ta đã tranh thủ được nhiều nguồn lực về vốn, khoa học - công nghệ, kinh nghiệm, trình độ quản lý tiên tiến, vừa đẩy mạnh trao đổi công nghệ, trang bị cho quân đội các loại vũ khí, khí tài hiện đại, vừa tăng cường nghiên cứu, tự sản xuất, tự chủ về khoa học, kỹ thuật quân sự.

Mục tiêu hiện đại hóa quân đội đang đứng trước những cơ hội và thách thức đan xen, như sự tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, sự xuất hiện của các hình thái chiến tranh hiện đại cùng phương thức tác chiến mới tạo ra động lực mới cho quá trình hiện đại hóa quân đội, nhưng đồng thời cũng làm gia tăng nguy cơ tụt hậu nếu không bắt nhịp nhanh, theo kịp sự phát triển như vũ bão của khoa học - công nghệ quân sự thế giới. Đại hội XIII của Đảng xác định: “Xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại. Đến năm 2025, cơ bản xây dựng Quân đội, Công an tinh, gọn, mạnh, tạo tiền đề vững chắc, phấn đấu năm 2030 xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại” (10). Đây là chủ trương hoàn toàn đúng đắn, thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng ta, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Cán bộ, chiến sĩ tàu 016- Quang Trung, Lữ đoàn 162, Vùng 4 Hải quân huấn luyện trong quá trình thực hiện nhiệm vụ trên biển_Ảnh: qdnd.vn

Một số giải pháp thực hiện hiệu quả hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng trong bảo vệ Tổ quốc hiện nay

Thứ nhất, tiếp tục quán triệt và triển khai nghiêm túc, hiệu quả hoạt động đối ngoại quốc phòng theo đường lối đối ngoại được Đại hội XIII của Đảng xác định.

Chỉ thị số 25-CT/TW, ngày 8-8-2018, của Ban Bí thư, “Về đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương đến năm 2030”; Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI; Nghị quyết số 806-NQ/QUTW, của Quân ủy Trung ương, “Về hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng đến năm 2020 và những năm tiếp theo”, Đề án “Hội nhập quốc tế về quốc phòng đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030”… là những văn bản chỉ đạo góp phần định hướng cho các bộ, ban, ngành trong công tác nghiên cứu, nắm chắc tình hình thế giới, khu vực, kịp thời tham mưu xử lý các vấn đề liên quan đến hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng, không để bị động, bất ngờ, tổ chức tổng kết công tác đối ngoại quốc phòng giai đoạn 2015 - 2020 và nhiệm kỳ Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (2020 - 2021).

Về nhiệm vụ quốc phòng, Đại hội XIII của Đảng xác định: “Củng cố quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của Đảng, Nhà nước, hệ thống chính trị và toàn dân, trong đó Quân đội nhân dân và Công an nhân dân là nòng cốt” (11). Đảng ta xác định bảo vệ Tổ quốc bằng sức mạnh tổng hợp của Nhà nước xã hội chủ nghĩa và của nhân dân, dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, sự quản lý, điều hành tập trung, thống nhất của Nhà nước. Kiên định nguyên tắc chiến lược, đồng thời linh hoạt về sách lược trong xử trí các tình huống liên quan đến quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc, không để bị động, bất ngờ, bảo đảm luôn chủ động về chiến lược trong mọi tình huống. Quán triệt sâu sắc và tổ chức thực hiện thắng lợi những chủ trương, quan điểm của Đảng về nhiệm vụ quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân; nhằm thực hiện kế sách giữ nước từ sớm, từ xa; bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc; bảo vệ nền hòa bình bền vững của đất nước; bảo vệ Đảng, Nhà nước và nhân dân; tích cực tham gia bảo vệ hòa bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới; giữ vững ổn định chính trị và môi trường hòa bình để xây dựng, phát triển đất nước.

Thứ hai, cần nhìn nhận xác đáng quan hệ quốc tế về chính trị - an ninh.

Chúng ta hiện đang chứng kiến sự bùng nổ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư trực tiếp tác động sâu, rộng và đưa tới những chuyển biến về nhiều mặt, từ đời sống xã hội đến bảo đảm quốc phòng, an ninh; toàn cầu hóa tiếp tục là xu thế khách quan; quan hệ quốc tế về chính trị - an ninh đang và sẽ đối mặt với cục diện cạnh tranh khốc liệt giữa các nước lớn. Nội hàm của hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng hiện nay đã được mở rộng hơn, được Đảng ta xác định rõ tại Đại hội XIII, đó là hội nhập trong tình hình mới, tư duy về hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng là cần làm chủ được vũ khí trang bị hiện có, tích cực mở rộng hợp tác, đa phương hóa, đa dạng hóa nhưng độc lập, tự chủ, không can thiệp công việc nội bộ của bất kỳ quốc gia nào, “quốc phòng là công cuộc giữ nước bằng sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, trong đó sức mạnh quân sự là đặc trưng, lực lượng vũ trang nhân dân làm nòng cốt; bảo vệ đất nước, giữ nước từ sớm, từ xa, từ khi nước chưa nguy; sẵn sàng đánh thắng mọi hình thái chiến tranh xâm lược nếu xảy ra” (12), và “chủ động, tăng cường hợp tác và nâng cao hiệu quả hội nhập quốc tế về quốc phòng, an ninh”(13).

Cần tiếp tục phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại trong việc tạo lập và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài để phát triển, nâng cao vị thế, uy tín của đất nước. Đây cũng là điều kiện, thời cơ, nhưng cũng là thách thức đối với Việt Nam khi tham gia hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng. Vì vậy, cần tiếp tục giữ vững quan điểm, lập trường khi thiết lập, mở rộng quan hệ và đối ngoại quốc phòng với các nước trên thế giới, nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế hiện nay.

Thứ ba, chú trọng yêu cầu “tiên liệu, phòng ngừa và thích ứng”.

Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư mở ra nhiều cơ hội mới cho phát triển đất nước và quốc phòng - an ninh; cần nắm bắt được những thuận lợi trong hợp tác quốc tế và đối ngoại quốc phòng, cũng như cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đem lại. Trong quan hệ quốc tế, cần chú trọng yêu cầu “tiên liệu, phòng ngừa và thích ứng” trên cơ sở kiên trì đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc tế, nhất là về lĩnh vực đối ngoại quốc phòng, tăng cường nội lực, chủ động, tích cực, cơ động, linh hoạt trong việc khai thác những cơ hội mới xuất hiện, hóa giải những thách thức mới nảy sinh, tránh rơi vào thế đối đầu căng thẳng hoặc bị lợi dụng trong cuộc cạnh tranh toàn cầu hiện nay về quốc phòng - an ninh.

Những thành tựu mới trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã và đang được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực quân sự. Trong tương lai gần, một khi cuộc chiến tranh công nghệ cao xảy ra, những phương tiện hỗ trợ công nghệ cao, tiên tiến sẽ giúp người chỉ huy đưa ra phương án tiến công tối ưu cho các lực lượng, phương tiện, vũ khí thực hành tác chiến. Công nghệ nano có thể giúp các vũ khí tiến công có khả năng tàng hình trong mọi điều kiện. Trí tuệ nhân tạo tạo ra những robot thông minh chiến đấu liên tục, không biết mệt mỏi với sức mạnh và sự chịu đựng phi thường trong mọi điều kiện, hoàn cảnh. Tác chiến trên không gian mạng, không gian vũ trụ làm thay đổi về bản chất của các phương thức tác chiến truyền thống. Xuất phát từ thực tế đó, có thể nhận thấy rằng: “Chiến tranh trong tương lai là chiến tranh công nghệ cao, với nhiều loại vũ khí tối tân, độ chính xác cao, được điều khiển từ xa, có tính tự động hóa, những phương tiện trinh sát thông minh, không người lái, người máy sẽ thay thế người lính đảm nhiệm một số nhiệm vụ đặc biệt, cuộc chiến an ninh mạng diễn biến phức tạp, không gian và thời gian tác chiến cũng như ranh giới giữa ta và địch khó phân định” (14).

Thứ tư, nhất quán nguyên tắc độc lập, tự chủ trong hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng.

Thực hiện hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng luôn đặt trong việc giải quyết tốt mối quan hệ lớn giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế, vừa tận dụng được những cơ hội, vừa tránh được các tác động tiêu cực trong quá trình hội nhập quốc tế, góp phần bảo vệ vững chắc Tổ quốc. Việc khai thác được lợi ích từ hội nhập quốc tế phụ thuộc nhiều vào sự ổn định, phát triển trong nước, cũng như năng lực xử lý quan hệ với các nước lớn, các trung tâm quyền lực thế giới, bảo đảm cân bằng lợi ích của nước ta trong quan hệ quốc tế. Môi trường toàn cầu, hội nhập quốc tế tạo cơ hội cho đất nước phát triển nhưng cũng là điều kiện để một số thế lực thù địch nhân danh “nhân quyền”, “dân chủ”, “tự do tôn giáo”… can thiệp vào công việc nội bộ của ta, thực hiện “diễn biến hòa bình”, kích động, xúi giục các hoạt động bạo loạn, lật đổ, đe dọa an ninh quốc gia. Vì vậy, cần tỉnh táo, kiên định với những vấn đề mang tính nguyên tắc, nhưng khôn khéo, mềm dẻo, linh hoạt trong ứng xử, xử lý các mối quan hệ, xác định rõ và luôn kiên định lợi ích quốc gia là mục tiêu cao nhất trong quá trình hội nhập quốc tế, mọi vấn đề liên quan đến quan hệ đối ngoại và hội nhập quốc tế phải được soi chiếu từ lợi ích quốc gia - dân tộc. Bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc là giá trị cốt lõi trong quan hệ quốc tế. Thực hiện nhất quán phương châm đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc tế, lấy nguyên tắc của luật pháp quốc tế để xử lý quan hệ đối ngoại.

Cần chủ động phát hiện từ sớm, từ xa những nguy cơ có thể xảy ra để có kế hoạch ngăn chặn, vô hiệu hóa, hóa giải một cách kịp thời, hiệu quả. Phòng, chống một cách chủ động, làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động lợi dụng hội nhập quốc tế để chống phá ta; nâng cao năng lực dự báo tình hình quốc tế, khu vực, phục vụ đắc lực yêu cầu bảo vệ an ninh quốc gia, giữ vững độc lập, tự chủ trong hội nhập quốc tế. Nguyên cứu đánh giá và xác định đúng đắn quan hệ đối tác - đối tượng trong từng tình huống cụ thể để có những ứng phó phù hợp, góp phần triển khai hiệu quả nhiệm vụ hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới./.

-----------------------

(1), (2), (3), (7), (10), (11), (13) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t. I, tr. 68, 69, 281, 163, 157 - 158, 156, 160
(4), (5) Nghị quyết số 22-NQ/TW, ngày 10-4- 2013, của Bộ Chính trị, “Về hội nhập quốc tế”, https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/he-thong-van-ban/van-ban-cua-dang/nghi-quyet-so-22-nqtw-ngay-1042013-cua-bo-chinh-tri-ve-hoi-nhap-quoc-te-264
(6) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t. 4, tr. 147
(8) Năm 2018, Bộ Chính trị phê duyệt “Chiến lược Quốc phòng Việt Nam” làm cơ sở cho việc hình thành các chiến lược cụ thể, như “Chiến lược Quân sự Việt Nam thời kỳ mới”, “Chiến lược Tác chiến trên không gian mạng”, Luật Quốc phòng năm 2018. Điều 3 Luật Quốc phòng năm 2018 xác định một trong các nguyên tắc của hoạt động quốc phòng: “Kết hợp quốc phòng với an ninh, đối ngoại”, là một nội dung quan trọng của nền quốc phòng toàn dân.

(9)Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2016, tr. 149
(12) Ủy viên Bộ Chính trị, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang: “Những nhận thức mới và tư duy mới về quốc phòng Việt Nam”, chuyên đề tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc nghiên cứu, học tập, quán triệt Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng ngày 28-3-2021
(14) Cảnh sát biển Việt Nam: “Động lực từ cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đến lĩnh vực an ninh - quốc phòng của nước ta hiện nay”, https://canhsatbien.vn/portal/thong-tin-tu-lieu/dong-luc-tu-cuoc-cach-mang-cong-nghiep-lan-thu-tu-den-linh-vuc-an-ninh-quoc-phong-cua-nuoc-ta-hien-nay, ngày 22-11-2017