(Trích Báo cáo của Ban Tuyên giáo Trung ương 
do đồng chí Phùng Hữu Phú, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương trình bày)
 
...Trước nhiều sự kiện lớn của đất nước trong đối nội và đối ngoại, trong đó có những sự kiện nóng bỏng, bất ngờ; nhiều vấn đề mới nảy sinh trong đời sống xã hội gây tâm trạng lo lắng, bức xúc trong một bộ phận nhân dân. Công tác tuyên truyền của toàn ngành cả đối nội và đối ngoại từ Trung ương đến địa phương đã triển khai tương đối kịp thời, đúng hướng nên đã có hiệu quả tích cực trong định hướng dư luận xã hội củng cố niềm tin cho quần chúng, góp phần tạo sự ổn định chính trị - tư tưởng và củng cố sự đồng thuận trong xã hội.

Công tác đấu tranh chống quan điểm thù địch, sai trái, âm mưu và thủ đoạn "diễn biến hòa bình, của các thế lực thù địch được tăng cường về lực lượng và chú trọng hơn về chất lượng, có sự phối hợp tốt hơn giữa các cấp, các ngành và đã có những phương thức đấu tranh phù hợp với tình hình và nâng cao hiệu quả thực tế.

Công tác chỉ đạo định hướng chính trị, tư tưởng trong hoạt động của các cơ quan báo chí, xuất bản, văn hóa, văn nghệ, các cơ quan thông tin tuyên truyền, các Hội Văn học-Nghệ thuật, Hội Nhà báo... được Ban Tuyên giáo các cấp coi trọng và thực hiện thường xuyên. Bằng nhiều cách làm, từ việc ban hành các văn bản chỉ đạo, tổ chức giao ban định kỳ, kiểm tra đánh giá, đối thoại làm việc trực tiếp... Chúng ta đã kịp thời đánh giá mặt tích cực, thẳng thắn chỉ ra những biểu hiện tiêu cực, khuyết điểm, kiên quyết đề xuất xử lý những sai phạm, đề xuất những quy chế, chế tài, giải pháp phù hợp trong chỉ đạo và quản lý, góp phần vào việc vừa hạn chế, khắc phục sai sót, vừa nâng cao hiệu quả hoạt động của các lĩnh vực này.

Công tác tham mưu cho cấp ủy Ðảng các cấp trên lĩnh vực khoa học, công nghệ, môi trường, giáo dục, đào tạo, chăm sóc sức khỏe nhân dân, dân số, thể dục thể - thao và các vấn đề xã hội là mảng hoạt động lớn của ngành. Năm 2008, chúng ta triển khai theo hướng tập trung vào hai nội dung cơ bản và cấp thiết. Một là, bám sát những vấn đề mới nảy sinh, dư luận xã hội đang quan tâm và đang có nhiều ý kiến khác nhau, kịp thời đánh giá và đề xuất nội dung chỉ đạo, định hướng và xử lý, góp tiếng nói có sức thuyết phục điều chỉnh dư luận xã hội và định hướng phát triển đối với các lĩnh vực quan trọng này. Hai là, chỉ đạo việc sơ kết, tổng kết các Nghị quyết, chỉ thị của Ðảng đối với các lĩnh vực trên. Qua đó rút ra những bài học thực tiễn bổ ích nhằm khắc phục những yếu kém, hạn chế, đồng thời tiếp tục tìm tòi nâng cao chất lượng hiệu quả trong hoạt động của các ngành.

Ban Tuyên giáo các cấp đã quan tâm hơn đến việc nắm bắt và phản ánh nhanh dư luận của các tầng lớp cán bộ, đảng viên và nhân dân về các sự kiện, hiện tượng mà nhân dân quan tâm nhiều như: văn hóa, giáo dục, thể thao, sản xuất, kinh doanh, đời sống, giá cả, thiên tai, dịch bệnh; pháp luật, trật tự, an toàn xã hội; dân tộc, tôn giáo; vấn đề đối ngoại và tình hình quốc tế... Qua nắm bắt dư luận xã hội, Ban Tuyên giáo các cấp đã có báo cáo nhanh, báo cáo đặc biệt về tình hình dư luận xã hội, phát hiện những vấn đề phức tạp trong tâm trạng và tư tưởng cán bộ, đảng viên và nhân dân đáp ứng tương đối kịp thời yêu cầu thông tin phục vụ lãnh đạo. Một nét mới trong năm 2008 là trước các Hội nghị Trung ương, Hội nghị Ðảng bộ tỉnh/thành phố, trước các vấn đề lớn của đất nước và của từng tỉnh, các cấp lãnh đạo đều yêu cầu có báo cáo khảo sát, điều tra, thăm dò dư luận xã hội, chất lượng các cuộc điều tra, khảo sát của Ban Tuyên giáo các cấp ngày càng được nâng lên và sự phối hợp giữa Ban Tuyên giáo Trung ương với Ban Tuyên giáo các tỉnh ủy, thành ủy ngày càng chặt chẽ, chúng ta thấy rõ điều đó qua 13 cuộc điều tra, khảo sát lớn của Ban Tuyên giáo Trung ương. Kết quả nghiên cứu dư luận xã hội đã trở thành một trong những cơ sở khoa học cho các cấp ủy đảng, chính quyền quyết định những vấn đề quan trọng về chính trị, kinh tế, xã hội.

Công tác thi đua, khen thưởng được quan tâm, cán bộ viên chức trong ngành đã hưởng ứng đợt thi đua thực hành tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí, quan liêu, nhân ngày Bác Hồ ra "Lời kêu gọi thi đua ái quốc". Toàn ngành có 2.400 cán bộ được tặng Kỷ niệm chương vì sự nghiệp tuyên giáo; thẩm định hiệp y khen thưởng, lập hồ sơ trình Chủ tịch nước khen thưởng: hai Huân chương Hồ Chí Minh, 12 Huân chương Ðộc lập các hạng, 38 Huân chương Lao động các hạng; đề nghị Ðảng, Nhà nước CHDCND Lào khen tặng 18 Huân chương cho các đồng chí lãnh đạo Ban và nguyên lãnh đạo Ban có thành tích xuất sắc đóng góp vào sự hợp tác và giúp đỡ Ban Tuyên huấn Trung ương Ðảng Nhân dân cách mạng Lào. Sơ kết một năm thực hiện Cuộc vận động sáng tác, quảng bá các tác phẩm văn học nghệ thuật, báo chí về chủ đề "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" Hội đồng Trung ương đã quyết định tặng thưởng cho 10 tập thể, năm văn nghệ sĩ và 65 tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí. Công tác thi đua khen thưởng Hội thi "Kể chuyện tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" được thực hiện tốt từ cơ sở, riêng vòng sơ khảo và chung khảo toàn quốc đã trao sáu giải nhất, 13 giải nhì, 20 giải ba, 74 giải khuyến khích; tặng quà lưu niệm cho 243 thí sinh...

Ðạt được những kết quả trên là nhờ:

Ðường lối, chủ trương, các nghị quyết của Ðảng, chính sách, quyết định, giải pháp của Chính phủ ban hành trong năm 2008 kịp thời và phù hợp với yêu cầu đổi mới, đáp ứng nguyện vọng và lợi ích của đông đảo nhân dân.

Các cấp ủy Ðảng nhận thức ngày càng rõ hơn về phương thức lãnh đạo và ý nghĩa, tầm quan trọng của đổi mới phương thức lãnh đạo của Ðảng, coi trọng việc lãnh đạo thể chế hóa, cụ thể hóa quan điểm, chủ trương, đường lối của Ðảng thành luật pháp, cơ chế, chính sách của Nhà nước. Nhờ vậy, quan điểm, chủ trương của Ðảng về các lĩnh vực tuyên giáo đã được chú trọng thể chế hóa, giúp cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện ở cơ sở được thuận lợi.

Sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp chính quyền đối với công tác tuyên giáo, nhất là sau khi ban hành Nghị quyết Trung ương 5 "Về công tác tư tưởng, lý luận, báo chí trước yêu cầu mới".

Quá trình đổi mới hiện nay liên tiếp đặt ra nhiều vấn đề mới, cấp bách, bức xúc. Chính những điều đó đang thúc đẩy toàn ngành phải vươn lên năng động hơn, phải đổi mới nội dung và phương thức hoạt động để chủ động nắm bắt tình hình và đề ra các giải pháp thích hợp.

Vai trò, vị trí, tác dụng của công tác tuyên giáo trên thực tế ngày càng được khẳng định và thừa nhận. Ða số quần chúng nhân dân đã đồng tình, ủng hộ và tự giác tham gia công tác tuyên giáo, đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên giáo chuyên trách và cán bộ công tác trong các ngành thuộc khối tuyên giáo từ Trung ương đến cơ sở đã tận tụy với công việc, làm việc với trách nhiệm cao.

Về kết quả công tác tuyên giáo nửa đầu nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Ðại hội X của Ðảng:

Ngay sau Ðại hội X, ngành Tuyên giáo đã xác định mọi hoạt động của ngành đều phải hướng vào phục vụ mục tiêu mà Ðại hội X đã đặt ra.

Ngành đã bám sát sự chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các cấp ủy cùng với sự phối hợp, giúp đỡ của các ban, bộ, ngành, từ Trung ương đến địa phương, nêu cao ý thức, trách nhiệm của những người làm công tác tuyên giáo trước Ðảng, trước nhân dân, vững vàng trước mọi biến động của tình hình trong nước và quốc tế, tích cực chủ động nắm bắt tình hình, kịp thời, nhạy bén đề xuất tham mưu, giúp việc cho Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các cấp ủy địa phương lãnh đạo, chỉ đạo công tác tuyên giáo. Vì vậy, sau gần ba năm thực hiện Nghị quyết Ðại hội X của Ðảng, ngành tuyên giáo đã hoàn thành tốt một khối lượng công việc rất lớn trên lĩnh vực công tác tuyên giáo.

Từ định hướng "đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới" của Ðại hội X và đặc biệt do nhận thức sâu hơn, rõ hơn những đặc điểm mới tác động đến công tác tuyên giáo, trong gần ba năm qua, ngành tuyên giáo đã có quyết tâm tìm tòi, đổi mới nội dung và phương pháp công tác, từ những vấn đề chiến lược đến các hoạt động cụ thể ở địa phương.

Cùng với sự nỗ lực hoàn thành tốt một khối lượng công việc rất lớn trên lĩnh vực tuyên giáo, thời gian qua, hoạt động của ngành đã có nhiều đổi mới, bước đầu xử lý đúng ba mối quan hệ rất cơ bản đặt ra trong tổ chức thực hiện mà lâu nay, chúng ta còn ít nhiều lúng túng:

- Quan hệ giữa tham mưu chiến lược với nhiệm vụ tác chiến hàng ngày. Gần ba năm qua, một loạt đề án mang ý nghĩa cơ bản, lâu dài, có tính chiến lược trên các lĩnh vực tuyên giáo được triển khai từ Trung ương đến địa phương. Ðó là cơ hội để cán bộ của ngành nâng cao tầm tư duy, năng lực suy nghĩ, tổng kết thực tiễn, để có tầm nhìn xa hơn, dài hơn trong lĩnh vực công tác của mình.

- Quan hệ giữa năng lực bao quát tất cả các lĩnh vực rất đa dạng, nhiều đặc thù của ngành tuyên giáo với việc biết tập trung cho những công việc chính yếu, đã phân biệt giữa chức năng tham mưu, chỉ đạo của cơ quan đảng với chức năng quản lý, hướng dẫn, tổ chức của các cơ quan quản lý Nhà nước. Vì vậy, tránh được tình trạng khá phổ biến lâu nay đối với ngành tuyên giáo, hoặc là chung chung, cái gì cũng biết nhưng không có khả năng đề xuất, tham mưu hoặc sa đà vào quá nhiều vụ việc cụ thể, thiếu tầm khái quát.

- Quan hệ giữa Trung ương và cơ sở, đặc biệt là sự kết hợp giữa thông tin định hướng chỉ đạo với việc lắng nghe, trao đổi, đối thoại, tiếp nhận những sáng kiến, đề xuất, kiến nghị, đánh giá từ dưới lên. Trên tinh thần bám sát cơ sở, nâng cao chất lượng của các đợt kiểm tra, khảo sát cơ sở, việc mở rộng phối hợp thông tin hai chiều trong ngành tuyên giáo và giữa ngành tuyên giáo với các ngành khác, đặc biệt với cấp ủy địa phương, thực hiện phương thức đối thoại, trao đổi, tranh luận cởi mở là một giải pháp có tính đột phá để nâng cao hiệu quả công tác tuyên giáo.

Về phương hướng chung của công tác tuyên giáo năm 2009 và 2010:

Tăng cường công tác dự báo, kịp thời đề xuất giải pháp để công tác tuyên giáo trực tiếp phục vụ phát triển kinh tế - xã hội; trước mắt thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2009, 2010 và nhiệm vụ xây dựng Ðảng, hệ thống chính trị.

Ðẩy mạnh công tác nghiên cứu, tham mưu trên lĩnh vực giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, để hai lĩnh vực này thực sự trở thành quốc sách hàng đầu nhằm thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cao và nâng cao hiệu quả của nền kinh tế phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập kinh tế quốc tế; thực hiện đúng các định hướng về xã hội hóa nhằm đưa hoạt động giáo dục - đào tạo, khoa học, công nghệ, môi trường và các lĩnh vực văn hóa - xã hội góp phần trực tiếp vào sự phát triển bền vững của đất nước.

Ðổi mới thật mạnh mẽ nội dung, phương pháp công tác tuyên giáo và tổ chức, cán bộ của ngành, coi trọng hơn nữa phương châm hướng về cơ sở, tập trung cho cơ sở, mở rộng dân chủ đi đôi với giữ vững kỷ luật, kỷ cương, kết hợp chặt chẽ công tác tuyên giáo với công tác tổ chức, công tác kiểm tra, công tác vận động quần chúng, với việc tổ chức xây dựng và thực hiện chính sách, tạo ra sự chuyển biến rõ nét trong việc phát huy ưu điểm và khắc phục những yếu kém, khuyết điểm, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động và vị thế của ngành.

Triển khai có hiệu quả các bước tiếp theo của Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh". Phát động phong trào "Thực hành tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí". Nâng cao chất lượng giáo dục, rèn luyện về đạo đức, lối sống trong Ðảng, trong xã hội.

Phát huy nhân tố tích cực, phát hiện, bồi dưỡng, nhân rộng các điển hình tiên tiến, nhân tố mới; cần tạo ra một phong trào quần chúng thi đua rộng khắp, mạnh mẽ, phát huy tiềm lực vật chất, trí tuệ và tinh thần to lớn của dân tộc, tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, phấn đấu hoàn thành vượt mức các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội năm 2009 và năm 2010.

Những nhiệm vụ chủ yếu trong năm 2009:

Tập trung cao độ sức mạnh của toàn ngành phục vụ có kết quả việc quán triệt, triển khai Nghị quyết Hội nghị Trung ương 9 và các chủ trương của Quốc hội, Chính phủ; góp phần tích cực, thiết thực vào việc thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ được Nghị quyết Ðại hội X đề ra.

Tiếp tục triển khai thực hiện 9 chương trình công tác lớn của ngành tuyên giáo theo tinh thần Nghị quyết Ðại hội X; hướng dẫn đôn đốc việc thực hiện các đề án thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5, Trung ương 7 và các nghị quyết, chỉ thị, kế hoạch của Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành.

Phát huy thành tựu toàn ngành, hoàn thiện đúng tiến độ với chất lượng cao các đề án, các công việc được Bộ Chính trị, Ban Bí thư giao.

Chỉ đạo đẩy mạnh, nâng cao chất lượng Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", nhất là việc "làm theo" theo hướng toàn diện - hiệu quả - thiết thực - lan tỏa và có tác dụng lâu dài. Từng ngành, từng cơ quan, cán bộ, đảng viên đề ra và thực hiện kế hoạch "làm theo" tấm gương đạo đức Bác Hồ thật cụ thể sát thực, tạo chuyển biến căn bản trong việc ngăn chặn, từng bước đẩy lùi sự suy thoái tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Ðẩy mạnh hướng dẫn, chỉ đạo, tuyên truyền, triển khai sâu rộng, sinh động, có hiệu quả thiết thực và tác dụng giáo dục sâu sắc các hoạt động kỷ niệm lớn trong năm; hướng tới các ngày lễ lớn trong năm 2010 và Ðại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội. Ða dạng hóa các hoạt động tuyên truyền, nâng cao tính định hướng, tính thuyết phục, tính chiến đấu.

Tăng cường công tác chỉ đạo, quản lý báo chí, xuất bản, văn hóa, văn nghệ trong tình hình mới theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 5 (khóa X); Nghị quyết 23-NQ/T.Ư của Bộ Chính trị. Coi trọng công tác xã hội hóa hoạt động văn hóa gắn với giữ gìn và phát huy di sản văn hóa của dân tộc. Khẩn trương tham gia quy hoạch lại hệ thống báo chí, xuất bản; kiên quyết xử lý kịp thời các khuynh hướng và biểu hiện tiêu cực; đề cao trách nhiệm của cơ quan chủ quản. Tăng cường cung cấp thông tin định hướng cho báo chí, xuất bản. Phối hợp với Hội Nhà báo Việt Nam bồi dưỡng chính trị, nghiệp vụ và tăng cường giáo dục đạo đức cho người làm báo.

Tổ chức tốt hơn chế độ thông tin hai chiều, thực hiện cơ chế phản ảnh theo ngành về tình hình tư tưởng từ địa phương đến Trung ương; tăng cường số lượng và nâng cao chất lượng thông tin cho cơ sở. Ðẩy nhanh việc thành lập Trung tâm thông tin công tác tư tưởng thuộc Ban Tuyên giáo các tỉnh ủy, thành ủy; đổi mới phương thức hoạt động, nắm bắt dư luận xã hội; nâng cao năng lực, hiệu quả điều tra xã hội học; tiếp tục củng cố hệ thống mạng lưới báo cáo viên, tuyên truyền viên các cấp; kiến nghị chính sách bồi dưỡng báo cáo viên, tuyên truyền viên.

Tiếp tục đổi mới phương thức tổ chức nghiên cứu, quán triệt, triển khai thực hiện nghị quyết, chỉ thị của Ðảng. Coi trọng công tác hướng dẫn, tổ chức khảo sát, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện và tiến hành sơ kết, tổng kết có chất lượng, đúng thời hạn các nghị quyết, chỉ thị của Ðảng trong lĩnh vực tuyên giáo.

Tăng cường các hoạt động chỉ đạo công tác khoa giáo. Toàn ngành tổ chức thực hiện đạt kết quả cao các Kết luận của Hội nghị Trung ương 9 về công tác giáo dục - đào tạo, khoa học và công nghệ, y tế, thể dục - thể thao, bảo vệ môi trường. Phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu cho Bộ Chính trị, Ban Bí thư:

Xây dựng đề án cải cách giáo dục theo tinh thần Nghị quyết Ðại hội X và Nghi quyết Trung ương 4 (khóa X); nghiên cứu khảo sát về hội nhập quốc tế trong giáo dục - đào tạo; rút kinh nhiệm việc thành lập mới, nâng cấp các trường đại học, cao đẳng.

Ðổi mới đồng bộ cơ chế quản lý và chính sách phát triển khoa học - công nghệ; gắn nghiên cứu khoa học với sản xuất, kinh doanh, giáo dục - đào tạo, phát triển thị trường khoa học công nghệ, phát huy dân chủ trong nghiên cứu khoa học.

Phát triển và nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân; chỉ đạo công tác phòng bệnh, phòng dịch, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Tổ chức thực hiện tốt chính sách dân số, kế hoạch hóa gia đình.

Hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách, pháp luật về tài nguyên và môi trường, có các chế tài đủ mạnh để ngăn ngừa xử lý các vi phạm. Ðưa nội dung bảo vệ môi trường vào chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển các ngành, lĩnh vực, các chương trình, dự án đầu tư...

Toàn ngành tiếp tục hoàn thiện nội dung giảng dạy, giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên và chỉ đạo nội dung học tập các môn chính trị trong hệ thống giáo dục quốc dân; chỉ đạo xây dựng chương trình, nội dung và triển khai giáo dục chính trị trong Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội, chỉ đạo, kiểm tra, giao ban giáo dục lý luận chính trị ở cơ sở.

Ban Tuyên giáo các cấp chú trọng công tác dự báo tình hình quốc tế, khu vực và trong nước; tăng cường tuyên truyền biển đảo, phân giới, cắm mốc biên giới, về chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Triển khai thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 26-CT/T.Ư của Ban Bí thư về đổi mới và tăng cường công tác thông tin đối ngoại trong tình hình mới. Hoàn thành về cơ bản nội dung các Dự án Việt Nam - Cam-pu-chia; Việt Nam - Lào. Mở rộng hợp tác quốc tế về lĩnh vực tuyên giáo.

- Nắm bắt nhanh nhạy, chính xác, chủ động tấn công, đấu tranh kiên quyết làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn "diễn biến hòa bình" của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng văn hóa. Tiếp tục thực hiện Thông báo 94 của Ban Bí thư. Duy trì và nâng cao chất lượng giao ban công tác tư tưởng - văn hóa ở các khu vực Tây Nguyên, Tây Bắc và Tây Nam Bộ.

Tiếp tục đổi mới tư duy, tăng cường nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn làm sáng tỏ những vấn đề thực tiễn đặt ra. Ðẩy mạnh công tác hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc tổ chức thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương và địa phương. Duy trì thường xuyên và nâng cao hiệu quả sự phối hợp giữa Ban Tuyên giáo các cấp và hoạt động của Ban Tuyên giáo các cấp với các cơ quan quản lý nhà nước, đoàn thể chính trị cùng cấp.

Toàn ngành tiếp tục thực hiện đổi mới công tác xây dựng kế hoạch, bảo đảm tính khoa học, tính thực tiễn; đổi mới trong tổ chức các hội nghị, hội thảo, theo hướng tiết kiệm, hiệu quả.

Triển khai đề án về công tác đào tạo, bồi dưỡng, đề xuất các chế độ, chính sách đối với cán bộ ngành tuyên giáo theo hướng thu hút người có năng lực, tâm huyết và tạo nguồn kế cận.

Ðẩy mạnh các phong trào thi đua trong toàn ngành, phấn đấu tổ chức Hội nghị cán bộ Tuyên giáo xuất sắc toàn quốc dự kiến vào dịp kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống của ngành./.