Nước Mỹ “nóng” lên vì cắt giảm ngân sách chi tiêu liên bang

TCCSĐT - Ngày 5-4-2011, Tổng thống Mỹ Ba-răc Ô-ba-ma đã phải đưa ra lời cảnh báo về những hậu quả tiêu cực đối với nền kinh tế và an ninh của đất nước do phải tạm ngừng hoạt động của nhiều cơ quan chính phủ vì những cơ quan này không được cấp kinh phí.

Đến thời điểm này, nhiều cơ quan Chính phủ Mỹ đang đứng trước nguy cơ phải tạm ngừng hoạt động vì ngân sách liên bang của năm tài chính bắt đầu từ ngày 1-10-2010 đến ngày 1-10-2011 vẫn chưa được chính thức thông qua. Lúc này, cả Thượng viện và Hạ viện Mỹ mới chỉ thống nhất được một nghị quyết phối hợp về việc tạm thời cung cấp tài chính cho hoạt động của Chính phủ Mỹ, nhưng nghị quyết này sẽ hết hiệu lực vào ngày 8-4-2011. Như vậy, nếu không có diễn biến tích cực, sau ngày 8-4-2011, nhiều cơ quan của Chính phủ Mỹ phải tạm ngừng hoạt động.

Đây không phải là lần đầu tiên, Chính phủ Mỹ phải đứng trước nguy cơ tương tự. Trong lịch sử Hoa Kỳ, kể từ năm 1977, việc chi tiêu ngân sách cho hoạt động của Chính phủ liên bang đã bị ngừng trệ tới 17 lần do mâu thuẫn giữa Chính phủ và Quốc hội Mỹ, trong đó, lần ngừng trệ hoạt động ngắn nhất là 3 ngày, dài nhất là 21 ngày (từ tháng 12-1995 đến 1-1996). Trong những lần ngừng trệ hoạt động đó, các quan chức của nhiều cơ quan trong chính phủ liên bang của Hoa Kỳ buộc phải nghỉ làm việc không lương(!).

Đầu tháng 4-2011, cuộc đấu tranh chính trị nội bộ ở Mỹ liên quan đến cắt giảm ngân sách chi tiêu liên bang đã lên tới đỉnh điểm. Tổng thống Mỹ Ba-răc Ô-ba-ma đã phải kêu gọi các nhà lập pháp của hai đảng sớm chấm dứt các cuộc tranh luận gay gắt và kéo dài nhằm tìm ra giải pháp dung hoà mà cả hai bên đều chấp nhận được. Từ cuối năm 2010 tới nay, các cuộc tranh luận chủ yếu giữa Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa xoay quanh việc cắt giảm chi tiêu ngân sách liên bang. Theo tuyên bố của Tổng thống Mỹ Ba-răc Ô-ba-ma, tuy hai đảng đã đạt được thoả thuận cắt giảm 73 tỉ USD chi tiêu ngân sách trong năm 2011, nhưng các vẫn bên chưa đạt được sự đồng thuận về việc cần cắt giảm chi tiêu cho những chương trình cụ thể nào.

Trước đó, tháng 2-2011, Hạ viện Mỹ với đa số thuộc về Đảng Cộng hoà đã thông qua dự luật về chi tiêu nhà nước do đại diện của đảng này soạn thảo, theo đó, sẽ cắt giảm chi tiêu ngân sách liên bang 61 tỉ USD trong năm cho đến thời điểm kết thúc năm tài chính vào ngày 1-10-2011. Theo dự luật này của Hạ viện Mỹ, ngoài những khoản cắt giảm ngân sách khác, sẽ cắt giảm ngân sách giành cho các chương trình cải cách theo kế hoạch đã được duyệt trong các lĩnh vực y tế, nghiên cứu chế tạo loại động cơ mới cho máy bay chiến đấu F-35, các dự án liên quan đến hạ tầng cơ sở giao thông, bảo vệ biên giới quốc gia Mỹ, viện trợ cho các nước v.v.. Tuy nhiên, Thượng viện Mỹ hiện nay vẫn do Đảng Dân chủ kiểm soát đã không chấp nhận nhiều nội dung trong dự luật này.

Theo kết quả chi tiêu 4 tháng đầu năm tài chính 2011, trong năm tài chính dự kiến kết thúc vào tháng 9-2011, thâm hụt ngân sách của Mỹ sẽ vào khoảng 418,8 tỉ USD, thấp hơn mức thâm hụt của năm tài chính 2010 khoảng 2,7%. Theo nhận xét của các chuyên gia thuộc Cục Ngân sách của Quốc hội Mỹ, thâm hụt ngân sách của Mỹ hiện đã lên tới 1.500 tỉ USD.

Một trong những nguyên nhân dẫn đến thâm hụt ngân sách là sự thoả thuận giữa Nhà Trắng và Đảng Cộng hoà sẽ không tăng thuế thu nhập đối với người giàu. Được biết, tháng 12-2010, Tổng thống Mỹ Ba-răc Ô-ba-ma đã đồng ý kéo dài thời hạn giảm thuế cho những người giàu trong thời hạn 2 năm để đổi lại việc tiếp tục duy trì chế độ ưu đãi đối với tầng lớp trung lưu và kéo dài thời hạn có hiệu lực của việc trợ cấp cho người thất nghiệp. Chỉ Riêng quyết định đó của Tổng thống Mỹ Ba-răc Ô-ba-ma đã làm thất thoát 400 tỉ USD.

Do thiếu ngân sách, hoạt động của nhiều bang ở Mỹ đã không được duy trì. Thí dụ điển hình nhất là ở Niu Giê-xi, một thành phố được đánh giá là mất an toàn nhất ở Mỹ, chính quyền tại đây đã buộc phải cắt giảm hơn một nửa số nhân viên cảnh sát, do đó, không đủ lực lượng để trấn áp nhiều loại tội phạm nguy hiểm đang có xu hướng phát triển ở Mỹ./.