Từ ngày 25 tháng 3 đến ngày 2 tháng 4 năm 2008, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiến hành phiên họp thứ bảy tại Hà Nội dưới sự chủ tọa của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng.

Tham dự phiên họp có Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan, Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải, Nguyễn Thiện Nhân; Thường trực Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội và đại diện lãnh đạo các cơ quan, tổ chức hữu quan.

1. Uỷ ban thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về việc chuẩn bị kỳ họp thứ ba, Quốc hội khoá XII

Trên cơ sở báo cáo của Văn phòng Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản thống nhất về dự kiến chương trình chi tiết của kỳ họp và một số vấn đề quan trọng trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 3. Dự kiến, Quốc hội sẽ xem xét, thông qua 12 luật, cho ý kiến 10 dự án luật; xem xét, cho ý kiến một số báo cáo về kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước; các báo cáo giám sát chuyên đề; báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri; báo cáo kết quả trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội và một số vấn đề quan trọng khác.

Dự kiến thời gian tiến hành kỳ họp là 31 ngày (không kể phiên trù bị); thứ hai, ngày 5-5-2008, Quốc hội sẽ tiến hành phiên trù bị; thứ ba, ngày 6-5, Quốc hội họp phiên khai mạc và thứ năm, ngày 12-6, Quốc hội tiến hành phiên bế mạc.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu các Ủy ban được phân công thẩm tra các dự án luật phối hợp chặt chẽ với các ban soạn thảo và các cơ quan hữu quan tiếp thu, chỉnh lý, hoàn chỉnh các dự án luật, sớm gửi xin ý kiến đại biểu Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội đầu tháng 4-2008.

Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội phối hợp với các cơ quan hữu quan, sớm có kế hoạch triển khai các công việc chuẩn bị cho kỳ họp; khắc phục mọi khó khăn để kỳ họp được thực hiện đúng thời gian, đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng.

2. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về 6 dự án Luật dự kiến trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 3, Quốc hội khoá XII. Đó là: Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi); Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi); Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Dân sự; Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua khen thưởng; Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất bản và Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống ma tuý.

- Về dự án Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi): Từ khi ban hành đến nay, Luật Thuế giá trị gia tăng đã được sửa đổi, bổ sung 2 lần. Sau gần 10 năm thực hiện, Luật đã góp phần quan trọng thúc đẩy sản xuất trong nước; khuyến khích đầu tư, xuất khẩu; hỗ trợ chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá, đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước; cơ bản đáp ứng được các yêu cầu đặt ra trong quá trình phát triển kinh tế. Tuy nhiên, đến nay, một số quy định trong Luật đã không còn phù hợp với thực tiễn. Bên cạnh đó, nhiều vấn đề phát sinh chưa được Luật điều chỉnh kịp thời. Do đó, việc sửa đổi Luật là cần thiết nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển nền kinh tế thị trường góp phần thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển theo hướng lành mạnh, bền vững; thống nhất và pháp điển hoá các văn bản về thuế giá trị gia tăng…

- Về dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi, bao gồm cả vấn đề trích lập phần lợi nhuận trước thuế hằng năm lập Quỹ phát triển khoa học và công nghệ): Trong quá trình đổi mới cơ chế quản lý kinh tế của đất nước, hệ thống pháp luật về thuế đã được chú trọng xây dựng, từng bước hoàn thiện; góp phần cải thiện môi trường đầu tư, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, động viên mọi nguồn lực tài chính vào ngân sách nhà nước. Mặc dù qua nhiều lần sửa đổi nhưng Luật hiện hành vẫn còn một số hạn chế nhất định cần được khắc phục kịp thời. Do đó, để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trong quá trình cải cách hệ thống pháp luật về thuế, cần sửa đổi Luật để bao quát hết các đối tượng nộp thuế; các khoản thu nhập chịu thuế; đảm bảo tính công bằng, minh bạch trong căn cứ tính thuế và đáp ứng kịp thời những yêu cầu thực tiễn đặt ra.

- Về dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Dân sự (phần liên quan đến lãi suất huy động và cho vay vốn của tổ chức tín dụng): Quy định về lãi suất vay trong Bộ luật Dân sự hiện hành đến nay đã không phản ánh đúng thực tế quan hệ cung cầu của thị trường vốn tín dụng, dẫn đến các ngân hàng, tổ chức tín dụng gặp nhiều khó khăn trong bù đắp các chi phí để kinh doanh có lãi. Do vậy, việc sửa đổi, bổ sung quy định về lãi suất trong Bộ luật là cần thiết nhằm tháo gỡ những vướng mắc trong hoạt động của các ngân hàng và tổ chức tín dụng.

- Về dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng: Thi đua, khen thưởng đóng vai trò quan trọng tạo động lực, khuyến khích toàn dân, mọi cá nhân, tổ chức thi đua góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Tuy nhiên, Luật hiện hành đã bộc lộ những bất cập trong quy định tiêu chuẩn một số hình thức khen thưởng. Do đó phải sửa đổi, bổ sung Luật cho phù hợp để công tác khen thưởng, kỷ luật đúng người, đúng việc, công bằng, nghiêm minh; thể hiện tính giáo dục, động viên cao; phát huy sức sáng tạo từ cơ sở, quẩn chúng nhân dân…

- Về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất bản: Luật hiện hành được Quốc hội thông qua năm 2004, đã tạo hành lang pháp lý cho hoạt động xuất bản, tạo bước ngoặt mới cho sự phát triển của ngành. Tuy nhiên, với việc gia nhập công ước Bơn (Berne) và trở thành thành viên chính thức của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), một số quy định của Luật không còn phù hợp với những cam kết quốc tế trong lĩnh vực này. Đồng thời, việc chuyển đổi chức năng quản lý nhà nước đối với một số bộ, ngành theo cơ cấu tổ chức mới của Chính phủ cũng đặt ra yêu cầu thay đổi tên gọi của cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực xuất bản trong Luật. Do đó, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật là cần thiết, đáp ứng yêu cầu đặt ra trong tình hình mới.

- Về dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống ma tuý: Luật hiện hành được Quốc hội thông qua năm 2000, qua 7 năm thực hiện, công tác phòng, chống ma tuý đã thu được một số kết quả. Tuy nhiên, tệ nạn ma tuý còn nhiều diễn biến phức tạp và nghiêm trọng. Hiệu quả hoạt động giảm cung, giảm cầu và giảm tác hại trong phòng, chống ma tuý còn hạn chế; hệ thống pháp luật về hoạt động này còn chưa đồng bộ. Do đó, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật là cấp bách nhằm quyết tâm thực hiện nghiêm túc Nghị quyết của Bộ Chính trị, của Quốc hội; kiên trì xử lý một cách kiên quyết, lâu dài, đồng bộ và thể hiện tính nhân đạo, nhân văn sâu sắc của Đảng và Nhà nước…

3. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về 3 dự án Luật dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 3, đó là: Luật Dầu khí (sửa đổi); Luật Đa dạng sinh học; Luật Công nghệ cao.

- Về dự án Luật Dầu khí (sửa đổi): Thực tế phát triển ngành dầu khí trong những năm qua đã nảy sinh một số bất cập cần sớm được khắc phục như: việc gia hạn hợp đồng dầu khí trong trường hợp đặc biệt; vướng mắc trong đấu thầu hợp đồng dịch vụ dầu khí; thẩm quyền quản lý nhà nước về dầu khí… Trước tình hình đó phải sửa đổi Luật nhằm đáp ứng yêu cầu công tác quản lý nhà nước đối với ngành kinh tế đặc biệt nhạy cảm và quan trọng này.

- Về dự án Luật Đa dạng sinh học: Nhằm thể chế hoá đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách của Nhà nước về bảo tồn và phát triển bền vững đa dạng sinh học; đồng thời tạo sự thống nhất trong hệ thống pháp luật Việt Nam về đa dạng sinh học với các điều ước quốc tế có liên quan đòi hỏi phải ban hành văn bản pháp luật có hiệu lực pháp lý cao để điều chỉnh thống nhất, toàn diện các vấn đề liên quan đến bảo tồn và phát triển bền vững đa dạng sinh học. Việc ban hành Luật còn tạo cơ sở pháp lý trong khai thác, sử dụng hợp lý đa dạng sinh học, cải thiện và ổn định cuộc sống người dân trong bảo tồn và phát triển bền vững đa dạng sinh học, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

- Về dự án Luật Công nghệ cao: Công nghệ cao là công nghệ được tích hợp từ các thành tựu khoa học và công nghệ tiên tiến, có khả năng tạo ra sự đột biến về năng suất, chất lượng và giá trị của sản phẩm hàng hoá, tạo ra các tính năng mới, ngành nghề mới có tính cạnh tranh cao. Công nghệ cao có tác động lan toả tới mọi lĩnh vực, tạo nên các ngành công nghiệp tăng trưởng hoàn toàn mới, vượt bậc và chiếm tỷ lệ ngày càng lớn trong thương mại nội địa và quốc tế. Tuy nhiên, ứng dụng và phát triển công nghệ cao là một quá trình đầy khó khăn, thách thức, đặc biệt là với những nước nghèo, chậm phát triển, thiếu vốn, trình độ khoa học và công nghệ thấp. Nhằm thể chế hoá chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước thì việc ban hành Luật công nghệ cao là cần thiết và mang tính chiến lược; góp phần làm chủ công nghệ, tạo điều kiện thực hiện phương châm "đi tắt, đón đầu”; tiếp thu sáng tạo những thành tựu do công nghệ cao mang lại…

4. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội

Thực hiện chủ trương đưa hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn vào giữa hai kỳ họp Quốc hội đồng thời để tăng cường công tác giám sát thực hiện các nghị quyết và quyết định của Quốc hội đảm bảo hoạt động chất vấn thường xuyên, kịp thời giải quyết những vấn đề bức xúc trong cuộc sống, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tổ chức phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chánh án Toà án nhân dân tối cao.

Phiên chất vấn diễn ra trong một ngày tập trung vào các nội dung tình hình giá cả thị trường tăng cao, các giải pháp kiềm chế lạm phát; giải pháp vĩ mô trong công tác quản lý hoạt động của doanh nghiệp sau cổ phần hoá; việc thi công và công tác quản lý Dự án giao thông, thuỷ lợi Ô Môn - Xà No; tình hình giá cả vật tư phục vụ sản xuất nông nghiệp tăng cao; các giải pháp khắc phục; trình độ, năng lực đội ngũ Thẩm phán Toà án nhân dân các cấp; phương hướng và giải pháp nâng cao năng lực đội ngũ Thẩm phán để đáp ứng yêu cầu công tác xét xử; vai trò và trách nhiệm của Chính phủ trong chỉ đạo, điều hành đất nước…

Phiên chất vấn đã đạt mục đích, yêu cầu đề ra; được dư luận và nhân dân cả nước hoan nghênh. Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự kiến sẽ tiếp tục thực hiện chất vấn và trả lời chất vấn tại các phiên họp tiếp theo giữa các kỳ họp Quốc hội.

5. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nghe báo cáo kết quả chuyến thăm và làm việc của Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam tại các nước Ốt-xtrây-li-a, Nhật Bản và Hàn Quốc.

6. Cũng tại phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nghe báo cáo và thông qua Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính và cho ý kiến về một số công việc khác thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.