Phụ nữ ngày càng khẳng định "chỗ đứng" của mình trong xã hội

TCCS - Ngày nay, trong sự nghiệp đổi mới đất nước và xu thế hội nhập, phụ nữ Việt Nam không chỉ góp phần gìn giữ và phát huy những nét đẹp truyền thống của dân tộc trong việc nâng niu hạnh phúc gia đình, mà đã và đang khẳng định "chỗ đứng" của mình trong việc tham gia quản lý xã hội, làm công tác hội, điều hành doanh nghiệp, nghiên cứu khoa học v.v.. Dưới đây là những gương mặt trong số ấy, mà chúng tôi đã gặp.

Vị trí, vai trò của Hội Liên hiệp Phụ nữ trong công tác xóa đói, giảm nghèo ở một số địa phương

Bà Trần Thị Bích Thủy, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố Hồ Chí Minh

Nhiều năm qua, Thành phố Hồ Chí Minh là địa phương đi đầu cả nước về công tác xóa đói, giảm nghèo với nhiều nguồn vốn; về loại hình phát vay và cách thức thu hồi vốn rất đa dạng, linh hoạt. Đồng vốn này khi đến tay người chịu nghĩ, chịu làm, đã phát huy tác dụng.

Chỉ tính trong 5 năm (2003 - 2008), Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố các cấp đã bảo lãnh trên 124 tỉ đồng cho 56.388 lượt hội viên nghèo vay vốn sản xuất - kinh doanh với nhiều hình thức (không lãi, lãi suất thấp, mức vay tùy đối tượng). Cách thu hồi vốn cũng rất linh hoạt (theo tuần, tháng, quý, hằng năm). Qua tỷ lệ thu hồi vốn đủ và đúng hạn (đạt 99,07%) cho thấy, đồng vốn đã được sử dụng đúng đối tượng, đúng mục đích và không ngừng phát huy hiệu quả.

Chương trình hỗ trợ phụ nữ nghèo phát triển kinh tế, vươn lên làm giàu chính đáng đã được Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố triển khai thực hiện hơn 10 năm qua và đang tiếp tục chỉ đạo các cấp hội tập trung thực hiện và từng bước hướng đến cả về bề rộng và chiều sâu. Hiện nay, ngoài việc tập huấn thường xuyên cho cán bộ hội và thành viên về quản lý và sử dụng vốn, Hội đã thành lập các tổ, nhóm tín dụng tiết kiệm trên các địa bàn dân cư. Các tổ, nhóm duy trì sinh hoạt định kỳ hằng quý; nội dung sinh hoạt không chỉ về các vấn đề sử dụng vốn, cách thức, kinh nghiệm làm ăn mà còn lồng ghép kiến thức về kinh nghiệm tổ chức cuộc sống gia đình, nuôi dạy con tốt, phòng chống tệ nạn xã hội,v.v.. Chương trình ngày càng đi vào chiều sâu và có sức lan tỏa mạnh, mang lại hiệu quả ngày càng rõ. Có thể nói, trong nhiều tổ chức cùng chung sức kéo giảm tỷ lệ hộ nghèo, Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố luôn rất năng động và sáng tạo. Các cấp hội đã thực sự trở thành những mái nhà chung của chị em.

Bà Nguyễn Thị Thu Hương, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Sóc Trăng

Sóc Trăng là địa bàn có đông đồng bào dân tộc, người Khmer chiếm gần 30%, người Hoa chiếm 3% , là một trong những tỉnh còn nghèo của khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Xóa đói, giảm nghèo là một trong những nhiệm vụ cấp thiết, mà trong đó người phụ nữ đóng vai trò quan trọng.

Năm 2008, Hội Phụ nữ tỉnh đặt trọng tâm cho công tác xóa đói, giảm nghèo là tuyên truyền, nâng cao nhận thức và hỗ trợ chị em, nhất là chị em dân tộc Khmer phát triển kinh tế gia đình. Công tác tuyên truyền cũng được đổi mới về cả nội dung và hình thức, gắn với những đặc thù văn hóa, dân tộc, tôn giáo, nhất là gắn với nội dung Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" như: in những tài liệu hỏi - đáp; in đĩa tư liệu gửi đến 100% các ấp trong tỉnh; sân khấu hóa để làm sinh động, dễ hiểu các nội dung tuyên truyền... Tỉnh tập trung việc hỗ trợ vay vốn cho chị em từ Ngân hàng Chính sách xã hội. Số chị em được hỗ trợ vay vốn trong năm 2008 nhiều hơn năm trước. Tuy nhiên, không phải tất cả mọi đối tượng đều cần vốn. Có những đối tượng thì cần vốn, có đối tượng cần hỗ trợ kinh nghiệm, kiến thức; cần hỗ trợ lao động, còn chị em phụ nữ nghèo trong độ tuổi đi học cần được hỗ trợ tới trường.

Năm 2008, trên địa bàn tỉnh có gần 500 chị em thoát nghèo bền vững bằng những mô hình sản xuất - kinh doanh hiệu quả như: Tổ phụ nữ đan lưới, se sơ dừa, đan ghế, làm lông mi giả, trồng nấm rơm trong nhà kính, nuôi lươn... Nhiệm vụ đặt ra trong năm 2009 là phải tiếp tục các mô hình thoát nghèo bền vững và phấn đấu nhân rộng thoát nghèo có địa chỉ. Tuy nhiên, để nhân rộng phong trào, rất cần sự hỗ trợ của các ban, ngành, đoàn thể và toàn xã hội, nhất là trong hỗ trợ vốn ban đầu và tìm đầu ra cho sản phẩm.

Bà Đỗ Thị Kim Lĩnh, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố Đà Nẵng

Xuất phát từ yêu cầu sự nghiệp đổi mới đất nước, Nghị quyết Đại hội Phụ nữ Việt Nam lần thứ X tiếp tục đề ra mục tiêu xây dựng gia đình "No ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc". Với cách tiếp cận lấy đơn vị gia đình làm trung tâm, trong đó đề cao vai trò người phụ nữ, Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp thành phố Đà Nẵng đã tiếp tục tổ chức tuyên truyền kiến thức, kỹ năng xây dựng gia đình, kỹ năng làm vợ, làm mẹ, vấn đề bình đẳng giới... đến đông đảo hội viên phụ nữ. Thông qua mạng lưới cán bộ hội và đội ngũ báo cáo viên, thông tin viên, các hoạt động về chăm sóc sức khỏe phụ nữ - trẻ em, thực hiện dân số - kế hoạch hóa gia đình, vệ sinh môi trường, phòng chống lao, HIV/AIDS, vệ sinh an toàn thực phẩm, phòng chống dịch bệnh, v.v.. được triển khai tích cực, góp phần nâng cao nhận thức và từng bước thay đổi hành vi của chị em phụ nữ và người thân trong gia đình.

Một số hoạt động lớn triển khai trong thời gian qua như: Công trình thi đua đóng góp xây dựng Trung tâm chẩn đoán và chữa bệnh cho phụ nữ nghèo; công trình thi đua thực hiện mô hình "3 trong 1" gồm mỗi nhóm "3 người" tham gia để giúp đỡ cho 1 người thuộc 1 trong 3 hoạt động; giúp phụ nữ nghèo vươn lên thoát nghèo bền vững; giúp đỡ, động viên trẻ em bỏ học trở lại trường hoặc cảm hóa trẻ em chưa ngoan trở nên tiến bộ. Gần đây nhất, Thành Hội Phụ nữ tham mưu cho đồng chí Chủ tịch Hội đồng nhân dân thành phố tổ chức gặp mặt 130 ông chồng có hành vi bạo lực gia đình và nói chuyện về vai trò của nam giới trong việc phát triển kinh tế và xây dựng gia đình hạnh phúc. Tiếp đó, Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố tổ chức gặp mặt những bà vợ của những ông chồng trên để tìm hiểu, động viên, chia sẻ thông tin và nghe chuyên gia nói chuyện chuyên đề "Vai trò của phụ nữ trong xây dựng cuộc sống gia đình". Các hoạt động cụ thể này đã phần nào nâng cao nhận thức và kỹ năng xây dựng "Gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc", góp phần xây dựng thành phố ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Nhiều yếu tố dẫn đến thành công trên, song quan trọng nhất là Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố đã bám sát các chỉ đạo của Thành ủy, Đoàn Chủ tịch Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Nghị quyết Đại hội X Phụ nữ toàn quốc; các nội dung của Nghị quyết Đại hội Hội Phụ nữ thành phố Đà Nẵng lần thứ XI để xây dựng và triển khai nhiều nội dung cụ thể, thiết thực, các ủy viên Ban Chấp hành Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố cũng thể hiện khá rõ tính năng động, sáng tạo và tinh thần trách nhiệm cao nhằm thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ chính trị của Hội. Bên cạnh đó, để thực hiện tốt công tác này, Hội các cấp đã tranh thủ được sự chỉ đạo của các cấp ủy, sự ủng hộ, tạo điều kiện của các ban ngành, đoàn thể tại địa phương, vì thế kết quả hoạt động đã được các cấp ủy, chính quyền đánh giá cao.

Công tác xây dựng mô hình gia đình "No ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc" của Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố từng bước được cải tiến, chú trọng chất lượng; kịp thời phát hiện những vấn đề vướng mắc trong triển khai thực hiện để điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tế. Mở nhiều hình thức tuyên truyền như: gặp mặt, tọa đàm, hội thi, văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, hội nghị biểu dương, tuyên truyền trên phương tiện thông tin đại chúng... Điều đó đã thực sự thu hút sự tham dự của các ngành chức năng, nam giới, cán bộ, hội viên phụ nữ nhằm nâng cao vai trò, trách nhiệm của chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể, nam giới và phụ nữ trong việc xây dựng gia đình. Qua đó, xây dựng được niềm tin và thể hiện vai trò của tổ chức Hội là chỗ dựa vững chắc cho các tầng lớp phụ nữ.

Chúng ta đều biết, trong bất cứ một xã hội nào, gia đình đều có một vị trí rất quan trọng. Bởi gia đình là tế bào của xã hội, là nền tảng của xã hội. Đối với mỗi quốc gia, gia đình chính là cội nguồn gốc rễ, là nơi gìn giữ và phát huy bản sắc của dân tộc. Đối với con người, gia đình không chỉ là nơi góp phần truyền thụ những tinh hoa văn hóa của nhân loại, mà còn là nơi nuôi dưỡng và hình thành nên nhân cách của mỗi người. Chính vì vậy, gia đình là quan trọng với tất cả mọi người, đặc biệt là đối với người phụ nữ trong gia đình. Ngoài nhiệm vụ biết làm kinh tế, chị em phải phấn đấu vươn lên, trau dồi kiến thức về mọi mặt để thể hiện tốt vai trò "nội tướng", điều khiển sao cho mọi thành viên trong gia đình mình hoạt động hài hòa, cùng chia sẻ trách nhiệm vun đắp cho gia đình luôn được hạnh phúc, vui tươi, cho dù ai có đi đâu vẫn muốn tìm về tổ ấm.

Bình đẳng giới và bình đẳng giới trong gia đình trên địa bàn thành phố Đà Nẵng thời gian qua đã có sự chuyển biến khá rõ nét. Tuy nhiên, vẫn còn không ít người ảnh hưởng của tư tưởng "trọng nam, khinh nữ" nên vấn đề bình đẳng giới trong gia đình vẫn còn rất nhiều điều phải quan tâm và bàn như: bình đẳng trong giáo dục con cái, bình đẳng trong phân công lao động trong gia đình, vấn đề bạo lực gia đình... Theo tôi, nói đến bình đẳng giới trong gia đình trước hết phải nói bình đẳng về phân công lao động trong gia đình. Thực tế cho thấy, đã có thời gian dài, nhiều người cho việc nhà là việc vặt và đồng nghĩa với việc dành riêng cho phụ nữ và phụ nữ có nghĩa vụ phải làm. Do vậy, điểm mấu chốt ở đây là, làm sao từng gia đình có sự cùng làm, cùng chia sẻ, cùng gánh vác giữa vợ và chồng, giữa con gái và con trai đối với mọi công việc của gia đình. Và một khi ý thức cùng làm, cùng sẻ chia, cùng gánh vác việc nhà đã trở thành nếp sống, nếp nghĩ thường trực trong mọi thành viên của gia đình thì công việc của gia đình, nhất là đối với việc nhà, sẽ trở thành niềm vui, niềm hạnh phúc. Mừng rằng hiện nay, ở không ít gia đình, các ông chồng và các cậu con trai đều xem việc nhà là việc chung của cả nhà chứ không phải là việc chính của các bà vợ và của các cô con gái. Có như vậy phụ nữ mới có cơ hội, có thời gian đầu tư vào việc học tập và tham gia các công việc khác ngoài xã hội.

Bà Lư Tú Mai, người dân tộc Khmer - nông dân tiêu biểu của xã Đại Tâm, huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng

Tôi thoát nghèo nhờ vay vốn hỗ trợ của Ngân hàng Chính sách xã hội và gia đình bảo ban nhau chăm chỉ lao động. Hằng năm, chúng tôi đều cố gắng làm sao để sử dụng đồng vốn vay thật hiệu quả, mang lại tiền lời gấp 2, 3 lần. Tôi thường xuyên tham dự các chương trình khuyến nông, các câu lạc bộ do Hội Phụ nữ tổ chức. Nhờ đó, tôi có được kiến thức về nhiều lĩnh vực và được thực hành các quy trình kỹ thuật trong trồng trọt, chăn nuôi; biết cách sử dụng phân vi sinh; biết tuân thủ quy trình trồng rau sạch... Vì thế, sản phẩm của tôi làm ra (cà xanh dài, rau cải, bông hẹ, hành lá, ớt...) được thương lái mua giá cao, rất ít khi bị ế. Mặt khác, trước khi gieo trồng, tôi luôn theo sát tình hình giá cả, thị trường rồi mới quyết định trồng cây gì, trồng bao nhiêu, vào thời điểm nào. Nhiều khi mọi người thấy bán lỗ không trồng thứ cây nào thì tôi lại tăng cường trồng giống cây đó. Tham gia các câu lạc bộ này, tôi cũng được phổ biến kinh nghiệm làm ăn của mình cho những người khác; được giao lưu, học hỏi, nâng cao hiểu biết của mình. Đồng tiền kiếm được là do vất vả lao động, đổ mồ hôi, công sức, vì thế chúng tôi phải sử dụng hết sức tiết kiệm. Tiền kiếm được gia đình tôi mua thêm đất để canh tác. Từ tay không (chỉ khoảng 5 - 6 năm trước), gia tài hiện nay mà chúng tôi có là 10 công đất ruộng và 5 công đất rẫy. Tuy không nhiều so với không ít gia đình, nhưng cũng là ước mơ của nhiều nhà khác. Chúng tôi có quyền tự hào vì vươn lên làm giàu từ tay trắng, làm giàu bằng chính công sức và khả năng của mình. Gia đình tôi đã xây được một ngôi nhà bê tông kiên cố để ở. Việc thiết kế, xây dựng cũng do hai con trai tôi chủ trì và tự thực hiện, vợ chồng tôi phụ giúp. Chúng tôi thường xuyên giáo dục các cháu ý thức lao động. Giáo dục bằng chính công việc và tấm gương của mình. Không thể cứ mãi đói nghèo. Chúng tôi đã từng rất khổ, vì thế không muốn lặp lại quá khứ.

"Phụ nữ làm khoa học càng phải nỗ lực hơn rất nhiều so với nam giới"

Bà Trần Thị Diễm Thúy, Tiến sĩ Văn hóa học, giảng viên Trường Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh

Với phụ nữ Việt Nam, ngoài công việc đời thường, khi tham gia các hoạt động khoa học, đòi hỏi họ phải nỗ lực rất nhiều, và nói như cố Giáo sư Trần Quốc Vượng, thì sự cố gắng của họ phải gấp ba lần so với nam giới. Bởi vì, cả về sức khỏe, thời gian, điều kiện đi lại... họ ít thuận lợi hơn nam giới; chưa nói là ít nhiều xã hội vẫn còn sự định kiến với phụ nữ trong lĩnh vực này. Điều đó đòi hỏi người phụ nữ làm công tác khoa học không chỉ phải có bản lĩnh sống, mà còn phải có bản lĩnh của người làm công tác nghiên cứu.

Trên thực tế, không ít phụ nữ đã rất thành công trong sự nghiệp của mình không kém gì nam giới, trở thành những tấm gương tốt, góp phần cân bằng giới cũng như đóng góp đáng kể cho xã hội. Làm công tác khoa học luôn đòi hỏi sự chính xác, tỉ mỉ và lòng say mê. Tôi thấy nhiều khi phụ nữ lại đáp ứng rất tốt các yêu cầu này. Bằng chứng là nhiều công trình nghiên cứu do nữ giới đảm nhiệm, đã đạt đến sự chính xác và hiệu quả cao, trước hết là trong các thao tác thống kê, phân loại, so sánh... có lẽ nhờ họ luôn ý thức đầy đủ là sẽ làm gì và làm như thế nào, thậm chí cả cảm xúc tinh tế cũng được thể hiện rất rõ, vì vậy thành quả khoa học đạt được rất cao.

Phụ nữ Việt Nam làm công tác khoa học, vừa giữ được những đức tính truyền thống của dân tộc (ý thức xây dựng gia đình, chăm sóc, nuôi dạy con cái, giúp đỡ chồng trong công việc, ứng xử trong gia đình, dòng tộc...); vừa bảo đảm được các đặc điểm của người phụ nữ Việt Nam hiện đại (khả năng tổ chức, quản lý, giải quyết công việc, cách cư xử ngoài xã hội...). Nói cách khác, họ đã vượt qua được những "thói nữ nhi thường tình" để phấn đấu, cống hiến và hội nhập xã hội một cách thành công. Xã hội chúng ta ngày nay đã tạo điều kiện thuận lợi và xuất hiện không ít những phụ nữ như vậy và ngày càng có nhiều phụ nữ như vậy. đây là điều rất đáng tự hào và đáng mừng.

Đời sống đất nước và xu thế thời đại cũng đòi hỏi bản thân người phụ nữ làm công tác khoa học nói riêng phải có bản lĩnh, sự tự tin hơn bao giờ hết. Nhưng trên hết, họ phải phấn đấu để có được "ba chữ T" - đó là tâm, tài và tầm. Trong đó, "tâm" giúp họ có sự say mê với công việc và sự nghiệp; "tài" giúp họ vựợt lên mọi thách thức để khẳng định vị thế của mình, còn "tầm" giúp họ thành đạt, bình đẳng với nam giới và chủ động hội nhập vào đời sống của đất nước và thế giới.

Vì vậy, bên cạnh sự thấu hiểu, chia sẻ của gia đình và người thân, phụ nữ làm công tác khoa học rất cần được sự nhìn nhận, quan tâm hơn nữa của Đảng và Nhà nước, giúp họ vừa có cơ hội và điều kiện càng phát huy vị trí, vai trò của người phụ nữ trong xã hội hiện đại; vừa bảo đảm gia đình hạnh phúc, vừa đóng góp nhiều hơn, tốt hơn vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước.

"Đã là lãnh đạo doanh nghiệp thì càng phải thấu hiểu, chia sẻ và quan tâm hơn đến khó khăn của chị em"

Bà Vũ Thị Bích Nhuần, Giám đốc Công ty TNHH Thành Công (Đồng Nai)

Là nữ Giám đốc trong một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ và phân phối hàng xuất khẩu, trên một địa bàn hoạt động rộng lớn, tôi thấy mình vất vả hơn những đồng nghiệp nam khác rất nhiều.

Trong khi gia đình vẫn rất cần sự có mặt của người vợ, người mẹ, thì ngoài xã hội, trong thời khủng hoảng kinh tế toàn cầu, công việc kinh doanh đầy áp lực do thị trường biến động liên tục, sức ép thương trường luôn nặng nề, đòi hỏi bản thân tôi phải cập nhật thông tin mới, có sự nhạy bén và quyết đoán để ứng phó với các biến tấu của thị trường. Vì thế, tôi thấy mình phải nỗ lực rất nhiều để cân bằng cuộc sống.

Phụ nữ ngày nay có nhiều cơ hội vươn lên để thực hiện ước mơ, hoài bão của mình. Tuy nhiên, những áp lực họ phải đối diện trong cuộc sống là không nhỏ. Ngay từ đầu, tôi đã xác định, chỉ có trở thành người lãnh đạo năng động mới có thể thành đạt trong kinh doanh và sắp xếp ổn thỏa mọi công việc của gia đình. Và chính trong khó khăn, tôi luôn nỗ lực và tự tạo cho mình cơ hội để phát triển và cố gắng giải quyết hài hòa cả hai mặt nghĩa vụ gia đình và trách nhiệm đối với doanh nghiệp. Nhờ vậy, 18 năm qua, từ một cơ sở kinh doanh nhỏ, tôi đã tạo dựng được một doanh nghiệp phát triển ổn định, vững chắc, không ngừng khẳng định thương hiệu trên thương trường; đồng thời bảo đảm gìn giữ được tổ ấm của mình thực sự ấm áp, hạnh phúc.

Là phụ nữ, khi làm lãnh đạo, từ kinh nghiệm của bản thân, tôi càng hiểu được những khó khăn của chị em phụ nữ khi bước ra xã hội làm việc. Vì thế, ngoài những quy định của pháp luật và doanh nghiệp, tôi luôn quan tâm đến lao động nữ, tạo những điều kiện thuận lợi để chị em phát triển tay nghề, học tập nâng cao trình độ, chăm lo đến sức khỏe sinh sản của chị em, ưu tiên cho lao động nữ trong thời gian mang thai, sau sinh và nuôi con nhỏ... Nhờ đó, chị em càng có điều kiện cải thiện chất lượng cuộc sống, thiết tha và có trách nhiệm với công việc, chính là góp phần giúp doanh nghiệp phát triển./.