Đây là Quân đoàn chủ lực cơ động dự bị chiến lược đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam được thành lập ngày 24-10-1973, được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

Được thành lập với ba sư đoàn chủ lực nổi tiếng trong hai cuộc kháng chiến là Sư đoàn 308 (Đại đoàn Quân tiên phong), Sư đoàn 312 (Đại đoàn Chiến thắng) và Sư đoàn 390 (Đại đoàn Đồng bằng) và một số Lữ đoàn binh chủng, qua 40 năm xây dựng và trưởng thành, Quân đoàn 1 đã lập nhiều chiến công oanh liệt gắn với những mốc son của lịch sử dân tộc.

Đặc biệt sau hơn một năm thành lập Quân đoàn đã vinh dự tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử bằng cuộc hành quân “thần tốc” chưa từng có trong lịch sử Quân đội nhân dân Việt Nam từ Bắc vào Nam chỉ trong 12 ngày đêm vượt chặng đường dài hơn 1.700 km, kịp thời tham gia chiến đấu trên hướng Bắc Sài Gòn trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, góp phần quan trọng giải phóng Sài Gòn - Gia Định, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, xây dựng nên truyền thống vẻ vang “Thần tốc - Quyết thắng” của Quân đoàn.

Trong các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc trên các vùng biên giới phía Tây - Nam và phía Bắc, Quân đoàn 1 vừa hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ huấn luyện lực lượng tăng cường cho các đơn vị chiến đấu ở tuyến trước, vừa trực tiếp tham gia chiến đấu phòng ngự thay phiên, giữ vững một vùng biên cương Tổ quốc, góp phần quan trọng cùng quân và dân cả nước đánh thắng quân xâm lược, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Ngày nay, trước yêu cầu nhiệm vụ mới, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ của Quân đoàn luôn phát huy truyền thống anh hùng, đoàn kết, quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, thách thức, không ngừng nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu tạo bước chuyển biến mạnh mẽ, xây dựng Quân đoàn “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại” sẵn sàng hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ.

Sau khi trực tiếp đi thăm và kiểm tra nơi ăn, chốn ở, cùng khả năng sẵn sàng chiến đấu tại Lữ đoàn tăng 202, Chủ tịch nước đã nói chuyện với cán bộ, chiến sĩ tại Quân đoàn 1. Chủ tịch nước đánh giá cao truyền thống anh hùng của Quân đoàn.

Trong 40 năm xây dựng và trưởng thành Quân đoàn đã phát huy bản chất tốt đẹp và truyền thống vẻ vang của Quân đội nhân dân Việt Nam Anh hùng, góp phần cùng cả nước thực hiện thành công cuộc đấu tranh giải phóng và bảo vệ Tổ quốc.

Chủ tịch nước nhấn mạnh thành quả cách mạng có sự hy sinh to lớn của cán bộ, chiến sĩ và đồng bào cả nước. Cán bộ, chiến sĩ Quân đoàn cần nỗ lực bảo vệ thành quả đó trong bất kỳ hoàn cảnh, tình huống nào.

Hoan nghênh sự tiến bộ trưởng thành của Quân đoàn 1, Chủ tịch nước nhấn mạnh trong thời kỳ mới, huấn luyện có vai trò quan trọng bởi chỉ khi đổ mồ hôi trên thao trường mới hạn chế xương máu nơi chiến trường.

Do đó, Chủ tịch nước đề nghị cán bộ, chiến sĩ Quân đoàn cần tiếp tục nêu cao phẩm chất tốt đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ,” phát huy truyền thống “Thần tốc - Quyết thắng”, đồng sức, đồng lòng, chủ động, sáng tạo, vượt qua khó khăn gian khổ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ huấn luyện sẵn sàng chiến đấu.

Chủ tịch nước yêu cầu cùng với công tác huấn luyện, đổi mới, cải tiến trang thiết bị, đơn vị cần chú ý bồi dưỡng cho cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng, tinh thần cảnh giác cách mạng cao, thực hiện tốt công tác xây dựng Đảng theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI về "Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay" và Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, nâng cao sức mạnh tổng hợp của Quân đoàn chủ lực cơ động dự bị chiến lược đáp ứng nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới, xứng đáng với truyền thống của đơn vị “Thần tốc - Quyết thắng”./.