Thực hiện sự chỉ đạo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Văn phòng Quốc hội trân trọng thông báo ngày 20-8-2013, tại phiên họp thứ 20, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiến hành chất vấn đối với Bộ trưởng Bộ Tư pháp và Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường; Bộ trưởng Bộ Nội vụ, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, Tổng Thanh tra Chính phủ, lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Công Thương, Bộ Công an tham dự phiên họp và giải trình, làm rõ thêm những vấn đề liên quan.

Phiên chất vấn được truyền hình trực tuyến để các vị đại biểu Quốc hội, thường trực hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân ở 63 tỉnh, thành phố trong cả nước tham gia, đặt câu hỏi chất vấn; được phát thanh, truyền hình trực tiếp để nhân dân cả nước theo dõi, giám sát.

Phiên chất vấn đã diễn ra trong không khí dân chủ, công khai, nghiêm túc, thẳng thắn và với tinh thần trách nhiệm. Nội dung chất vấn tập trung vào những vấn đề bức xúc đặt ra từ thực tiễn cuộc sống và công tác quản lý, điều hành đất nước, được các vị đại biểu Quốc hội và dư luận cử tri cả nước quan tâm.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoan nghênh Bộ trưởng Bộ Tư pháp và Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có nhiều cố gắng trong việc tham mưu giúp Chính phủ hoàn thiện thể chế, chỉ đạo triển khai thực hiện luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đạt được một số kết quả tích cực.

Tuy nhiên, trong công tác xây dựng pháp luật từ việc dự kiến xây dựng chương trình, thực hiện chương trình, chất lượng văn bản, ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh vẫn chưa đạt yêu cầu đặt ra cũng như mong muốn của cử tri. Công tác quản lý đất đai, tài nguyên, khoáng sản còn nhiều bất cập, hạn chế, làm thất thoát, lãng phí, gây lo lắng, bức xúc trong nhân dân và dư luận xã hội.

Tại phiên chất vấn, các vị bộ trưởng, trưởng ngành đã đưa ra nhiều giải pháp để khắc phục những tồn tại, hạn chế nêu trên. Ủy ban Thường vụ Quốc hội ghi nhận các giải pháp mà các vị bộ trưởng, trưởng ngành đã nêu, đồng thời lưu ý một số vấn đề sau đây:

1. Đối với Bộ trưởng Bộ Tư pháp:

- Tham mưu, giúp Chính phủ lập dự kiến chương trình xây dựng luật, pháp lệnh theo đúng quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật và các nghị quyết của Quốc hội.

- Tăng cường theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc soạn thảo các dự án luật, pháp lệnh thuộc trách nhiệm của Chính phủ, bảo đảm chất lượng, tiến độ đề ra; hạn chế việc thay đổi, bổ sung Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh hàng năm. Nghiên cứu, sửa đổi Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, trong đó chú trọng đổi mới các công đoạn của quy trình xây dựng luật, pháp lệnh; hạn chế tối đa việc phải ban hành văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành luật; bảo đảm luật, pháp lệnh khi có hiệu lực có đủ điều kiện để triển khai thi hành trong cuộc sống.

- Bộ trưởng Bộ Tư pháp và các bộ trưởng, trưởng ngành tập trung giải quyết dứt điểm tình trạng nợ đọng các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh thuộc lĩnh vực phụ trách; bảo đảm đến hết năm 2013 căn bản hoàn thành việc ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh đã được ban hành từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII đến nay. Theo đó, cần rà soát, lập danh mục các văn bản thuộc thẩm quyền ban hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ trưởng, trưởng ngành chưa được ban hành; nêu rõ lý do chậm ban hành, xác định trách nhiệm, tiến độ, giải pháp khắc phục và thời gian hoàn thành, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 6 (cuối năm 2013).

- Có biện pháp nâng cao chất lượng công tác thẩm định, kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất của hệ thống pháp luật; khắc phục cho được tình trạng văn bản ban hành trái luật, pháp lệnh hoặc không đúng thẩm quyền, quy trình, thể thức, chưa bảo đảm tính khả thi, gây phản ứng không tốt trong dư luận xã hội như thời gian vừa qua.

- Phối hợp với Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính kiện toàn tổ chức pháp chế các bộ, ngành, địa phương; tạo điều kiện về kinh phí, phương tiện cho cán bộ pháp chế.

- Hội đồng dân tộc, các ủy ban của Quốc hội, các đoàn đại biểu Quốc hội, các vị đại biểu Quốc hội đưa nội dung giám sát việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật vào chương trình hoạt động thường xuyên của mình, trước mắt tập trung giám sát việc ban hành văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh thuộc lĩnh vực phụ trách đối với các văn bản quy phạm pháp luật do Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII đến nay để báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 6 (cuối năm 2013).

2. Đối với Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường:

- Phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính, các bộ, ngành hữu quan tích cực tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu, quan tâm đối với các tỉnh miền núi, các tỉnh có khó khăn về ngân sách. Đẩy mạnh việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho mục đích quốc phòng, an ninh, cho đồng bào dân tộc thiểu số theo chương trình 134, 135 và đồng bào di cư tự do, bảo đảm đến 31-12-2013 căn bản hoàn thành việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu theo Nghị quyết của Quốc hội.

- Tăng cường quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; kiểm tra chặt chẽ việc sử dụng đất sau khi Nhà nước giao, cho thuê, nhất là ở những khu đô thị mới, khu công nghiệp. Có biện pháp quản lý, sử dụng có hiệu quả, tránh lãng phí đất đai tại nông, lâm trường quốc doanh. Có chính sách giải quyết đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số và đất sản xuất cho một bộ phận dân cư sản xuất nông nghiệp thiếu đất do thực hiện di dời, tái định cư.

- Tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 39/2012/QH13 của Quốc hội về việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật trong giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân đối với các quyết định hành chính về đất đai. Phối hợp với Tổng Thanh tra Chính phủ tập trung xử lý các vụ việc khiếu nại, tố cáo về đất đai còn tồn đọng; xây dựng quy trình giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân bảo đảm giải quyết kịp thời các khiếu nại, tố cáo, không để tồn đọng như thời gian qua.

- Tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 535/NQ-UBTVQH13; nghiên cứu hoàn thiện chính sách, pháp luật về quản lý khai thác khoáng sản gắn với bảo vệ môi trường. Tăng cường chỉ đạo và nghiêm túc thực hiện việc cấp giấy phép thăm dò khai thác khoáng sản, việc khai thác khoáng sản vàng, cát, đá, sỏi gắn với bảo vệ môi trường; khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường ở những khu vực khai thác khoáng sản, phục hồi tình trạng đất sau khai thác khoáng sản. Quản lý chặt chẽ việc cấp giấy phép khai thác khoáng sản, tình trạng xuất khẩu thô khoáng sản. Công bố công khai, minh bạch cho các cấp, các ngành và các địa phương về quy hoạch những khu khai thác khoáng sản nhỏ lẻ để có chủ trương quản lý chặt chẽ; kết hợp quản lý theo thẩm quyền, theo ngành và theo lãnh thổ để ngăn chặn tiêu cực, tham nhũng trong hoạt động này.

- Tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; hoàn thiện chính sách, pháp luật về đất đai và quản lý, khai thác khoáng sản, trước mắt, tập trung hoàn thiện trình Quốc hội thông qua dự án Luật đất đai (sửa đổi) tại kỳ họp thứ 6, sớm ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành Luật khoáng sản... Thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật trong lĩnh vực đất đai, khoáng sản và bảo vệ môi trường.

3. Các vị Bộ trưởng, trưởng ngành đã trả lời chất vấn cần có kế hoạch, biện pháp thiết thực thực hiện những điều đã hứa trước Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đồng bào và cử tri cả nước.

4. Thực hiện Nghị quyết Quốc hội, Hội đồng dân tộc, các ủy ban của Quốc hội tiếp tục tăng cường hoạt động báo cáo, giải trình gắn với việc triển khai nhiệm vụ lập pháp, giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng thuộc lĩnh vực phụ trách; các Đoàn đại biểu Quốc hội và các vị đại biểu Quốc hội chú trọng giám sát việc thực hiện lời hứa của các vị bộ trưởng, Trưởng ngành để hoạt động chất vấn tại Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày càng chất lượng, hiệu quả./.