TCCSĐT - Ngày 28-10 vừa qua, trong bài phát biểu tại Viện Lowy ở Xít-ni (Sidney), Ô-xtrây-li-a, Thủ tướng Ô-xtrây-li-a Giu-li-a Gi-lát (Julia Gillard) đã công bố và giới thiệu văn kiện với tên gọi là Sách trắng về Ô-xtrây-li-a trong thế kỷ của châu Á.
Tài liệu dày 312 trang này thực chất là chiến lược mới của Ô-xtrây-li-a đối với châu Á cho thời gian từ nay đến năm 2025 và có thể được coi là một trong những quyết sách quan trọng nhất của bà G.Gi-lát. Ô-xtrây-li-a hướng tới châu Á, muốn gắn kết chặt chẽ hơn với châu Á và đặt tương lai của mình vào trong tương lai của châu Á. Đó là thông điệp chủ đạo của chiến lược mới này. Khi thời thế thay đổi thì chính sách phải được điều chỉnh để thực hiện những lợi ích cơ bản thiết thực lâu nay và cả những lợi ích mới được xác định trong bối cảnh tình hình mới.

Theo bà G.Gi-lát, sự trỗi dậy của châu Á đã đến mức không có gì ngăn cản được và thế kỷ XXI là thế kỷ của châu Á. Các nước ở châu Á cũng đã thay đổi nên không còn là mối đe doạ về "sắc tộc, quân sự và kinh tế" đối với Ô-xtrây-li-a như Ô-xtrây-li-a vẫn cảm nhận từ lâu nay. Vì thế, Ô-xtrây-li-a phải xác định lại vị trí của mình trong khu vực châu Á theo hướng coi Ô-xtrây-li-a là một bộ phận của khu vực và phải làm thay đổi xã hội không chỉ có về phương diện kinh tế, mà còn cả về văn hóa.

Trong chiến lược mới này, Chính phủ Ô-xtrây-li-a đề ra 25 mục tiêu quốc gia cụ thể cần được thực hiện trong thời gian đến năm 2025 để đưa Ô-xtrây-li-a từ vị trí hiện tại là 13 (theo Quỹ Tiền tệ quốc tế) về GDP tính theo đầu người vào nhóm 10 quốc gia hàng đầu thế giới về mức thu nhập ấy. Năm lĩnh vực phát triển và hợp tác được ưu tiên hàng đầu là tăng cường tiềm lực kinh tế đất nước, tạo dựng năng lực hợp tác với châu Á và tăng cường hiểu biết về châu Á, liên kết hơn nữa với các thị trường ở châu Á, bảo đảm an ninh khu vực và đẩy mạnh quan hệ với các nước quan trọng nhất trong khu vực đối với Ô-xtrây-li-a là Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật bản, In-đô-nê-xi-a và Hàn Quốc.

Về chính trị an ninh, chiến lược này chủ trương cân bằng giữa Mỹ và Trung Quốc, vừa khẳng định dựa vào quan hệ hợp tác quân sự và an ninh với Mỹ, vừa công nhận sự trỗi dậy mạnh mẽ của Trung Quốc về quân sự, coi đó là kết quả tất yếu của sự phát triển của Trung Quốc về kinh tế. Bà G.Gi-lát nhấn mạnh: Ô-xtrây-li-a "ủng hộ sự hiện diện của Mỹ tạo ổn định cho khu vực, xây dựng cách ứng xử tin cậy và hợp tác trong khu vực và trật tự khu vực dựa trên các quy tắc chung". Trong chiến lược mới cũng nêu rõ: Ô-xtrây-li-a "chấp nhận sự lớn mạnh về quân sự của Trung Quốc như một kết quả tự nhiên và chính đáng của nền kinh tế tăng trưởng và lợi ích được mở rộng của Trung Quốc" và "điều quan trọng là Trung Quốc và các đối tác khác trong khu vực giải thích cho những láng giềng của họ biết về tốc độ và quy mô việc hiện đại hóa quân sự của họ, cũng như tạo dưng lòng tin".

Giáo dục và đào tạo được coi là biện pháp quan trọng nhất trong chiến lược này. Chính phủ Ô-xtrây-li-a sẽ lập ra cơ quan mới chuyên về "chính sách trong thế kỷ của châu Á" và mở rộng mạng lưới cơ quan ngoại giao ở châu Á, phấn đấu để trường học nào ở Ô-xtrây-li-a cũng có trường kết nghĩa ở châu Á và học sinh nào cũng có điều kiện theo học tiếng Trung Quốc, Hin-đi, In-đô-nê-xi-a hay Nhật Bản, đến năm 2025 đưa hệ thống giáo dục và đào tạo của Ô-xtrây-li-a thuộc nhóm 5 nước hàng đầu thế giới và có 10 trường đại học của Ô-xtrây-li-a thuộc diện 100 trường đại học tốt nhất thế giới.

Hướng về châu Á, thay đổi cách tiếp cận trong hoạch định chính sách, điều chỉnh ưu tiên và mục tiêu cụ thể để đón bắt những cơ hội mới ở châu Á, gắn tương lai của chính mình với tương lai của châu Á - những nội dung và thông điệp ấy của chiến lược mới của Ô-xtrây-li-a đối với châu Á mở đường cho đất nước này trở thành đối tác được quan tâm và coi trọng nhiều hơn của các nước châu Á trong tương lai./.