Trước đó, Khu Dự trữ sinh quyển Đồng Nai đã được UNESCO/MAB phê chuẩn tại Hội nghị đại hội đồng Mạng lưới các khu dự trữ sinh quyển thế giới họp ở Dresden (Đức).

Sự kiện Khu Dự trữ sinh quyển Đồng Nai gia nhập vào mạng lưới các khu dự trữ sinh quyển thế giới có ý nghĩa rất lớn về phương diện khoa học cũng như tính nhân văn sâu sắc, là sự công nhận những thành quả về bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường, bảo tồn bản sắc văn hóa địa phương. Khu dự trữ sinh quyển sẽ là phòng thí nghiệm sống về nghiên cứu khoa học và tư duy mới về bảo tồn và phát triển, là diễn đàn để chia sẻ trách nhiệm về bảo vệ môi trường, là trường học về quản lý bền vững và là nguồn cảm hứng học tập về thiên nhiên. Đặc biệt, nơi đây có diện tích rừng mưa ẩm nhiệt đới cuối cùng còn sót lại ở miền Nam Việt Nam với nhiều loài động vật quý hiếm đang bị đe dọa tuyệt chủng.

Một môi trường thiên nhiên quý hiếm

Khu Dự trữ sinh quyển Đồng Nai với diện tích 966.563 ha, nằm trên địa bàn các tỉnh Đồng Nai, Lâm Đồng, Bình Phước, Bình Dương và Đắc Nông gồm 3 vùng: Vùng lõi có diện tích 169.072 ha; vùng đệm có diện tích 349.995 và vùng chuyển tiếp có diện tích 447.496 ha. Trên địa bàn Đồng Nai bao gồm những địa danh: Khu bảo tồn thiên nhiên và văn hóa Đồng Nai, Khu bảo tồn vùng nước ngập nội địa Trị An - Đồng Nai, Khu Ramsar Bàu Sấu và Vườn quốc gia Cát Tiên.

Đây là một môi trường thiên nhiên quý hiếm và vô cùng giá trị. Trong đó, đáng chú ý là vùng sinh cảnh đa dạng, phong phú với hầu hết các loại rừng trong khu vực được hình thành từ kiểu rừng trên đất thấp ven sông đến rừng trên núi, cùng các hệ sinh thái đa dạng, phong phú là môi trường sống lý tưởng cho các loài sinh vật, nhất là động vật có vú, chim, bò sát và cá… Mặt khác, trước đây khu vực này là căn cứ cách mạng, có các di tích văn hóa lịch sử cấp quốc gia, như: Căn cứ Khu ủy miền Đông Nam bộ, Căn cứ Trung ương Cục miền Nam, địa đạo Suối Linh, đồng thời còn có cộng đồng 13 dân tộc anh em cùng sinh sống, tạo ra nét văn hóa độc đáo, được duy trì từ xa xưa của đồng bào dân tộc ít người trên địa bàn.

Tiềm năng và cơ hội để phát triển kinh tế - xã hội bền vững

Là một trong ít địa phương còn giữ được diện tích rừng tự nhiên rộng lớn với hàng trăm nghìn ha rừng liền mạch, Đồng Nai được các nhà khoa học đánh giá là điểm nóng về đa dạng sinh học của khu vực và quốc tế. Chính vì vậy, khi được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới thì khu vực này là tài sản vô cùng quý giá của quốc gia và nhân loại; là tiềm năng và cơ hội để phát triển kinh tế - xã hội một cách bền vững.

Từ nhiều năm trước, Đồng Nai đã quyết định đóng cửa rừng tự nhiên trên toàn tỉnh để đưa vào bảo vệ phục hồi và phát triển. Khu dự trữ sinh quyển Đồng Nai hiện nay được chia thành 3 vùng: Vùng lõi có diện tích trên 169 nghìn ha; vùng đệm gần 350 nghìn ha và vùng chuyển tiếp hơn 447 nghìn ha. Do đó, sự kiện Khu dự trữ sinh quyển Đồng Nai gia nhập vào mạng lưới các khu dự trữ sinh quyển thế giới có ý nghĩa rất lớn về phương diện khoa học, về bảo tồn thiên nhiên và mang tính nhân văn sâu sắc. Đây là đánh giá đầy đủ của các tổ chức thế giới trong việc công nhận những thành quả về bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường, bảo tồn bản sắc văn hóa địa phương ở Đồng Nai. Nói cách khác, Đồng Nai đã thực hiện ứng xử với môi trường thiên nhiên một cách thân thiện, có trách nhiệm cho cả thế hệ hôm nay và mai sau.

Việc trở thành khu dự trữ sinh quyển còn là mục tiêu nhằm giải quyết một trong những vấn đề thực tiễn quan trọng nhất mà con người đang đối mặt hiện nay: đó là làm thế nào để có thể tạo nên sự cân bằng giữa bảo tồn đa dạng sinh học, các nguồn tài nguyên thiên nhiên với sự thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội; duy trì các giá trị văn hóa truyền thống đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nhân loại. Mạng lưới khu dự trữ sinh quyển thế giới hiện nay đã và đang phát huy tác dụng các chức năng khá hiệu quả. Vì vậy, song song với việc phát triển kinh tế trên quan điểm “bảo tồn cho phát triển - phát triển để bảo tồn”, chắc chắn còn có không ít thách thức ở phía trước./.

8 khu dự trữ sinh quyển thế giới tại Việt Nam 1- Khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng là vùng đất ngập nước ven biển thuộc 3 tỉnh: Thái Bình, Nam Định và Ninh Bình. 2- Khu dự trữ sinh quyển quần đảo Cát Bà là quần thể gồm 367 đảo, trong đó có đảo Cát Bà ở phía Nam vịnh Hạ Long, ngoài khơi thành phố Hải Phòng và tỉnh Quảng Ninh. 3- Khu dự trữ sinh quyển miền Tây Nghệ An có diện tích lớn nhất khu vực Đông Nam Á với tổng diện tích 1.303.285 ha; là hành lang xanh nối kết 3 vùng lõi: Vườn Quốc gia Pù Mát, Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Huống và Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt. 4- Khu dự trữ sinh quyển Cù lao Chàm - Hội An với các loại hình sinh thái và cảnh quan được thể hiện trong mạng lưới này, cung cấp những mô hình phát triển bền vững phục vụ con người. 5- Khu Dự trữ sinh quyển Cần Giờ (Thành phố Hồ Chí Minh) là một quần thể các loài động, thực vật rừng trên cạn và thủy sinh, được hình thành trên vùng châu thổ rộng lớn của các cửa sông Đồng Nai, Sài Gòn và Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây. 6- Khu dự trữ sinh quyển ven biển và biển đảo Kiên Giang chứa đựng sự phong phú, đa dạng và đặc sắc về cảnh quan và hệ sinh thái với rừng tràm trên đất ngập nước, rừng trên núi đá - núi đá vôi đến hệ sinh thái biển, tiêu biểu là thảm cỏ biển gắn liền với loài động vật quý hiếm là bò biển.       7- Khu Dự trữ sinh quyển Mũi Cà Mau có diện tích 371.506 ha gồm các phân khu bảo vệ nghiêm ngặt của Vườn quốc gia Mũi Cà Mau, Vườn quốc gia U Minh Hạ và dãy phòng hộ ven biển Tây. 8- Khu Dự trữ sinh quyển Đồng Nai với diện tích 966.563 ha, nằm trên địa bàn các tỉnh Đồng Nai, Lâm Đồng, Bình Phước, Bình Dương và Đắc Nông.